در گذشته هنر قفل‌سازی یکی از صنایع بسیار مهم ایران بوده و از دوره ساسانی در ایران رواج داشته و جنبه آیینی آن بعد از اسلام به‌خصوص در دوره صفویه به اوج خود رسید.
در گذشته هنر قفل‌سازی یکی از صنایع بسیار مهم ایران بوده و از دوره ساسانی در ایران رواج داشته و جنبه آیینی آن بعد از اسلام به‌خصوص در دوره صفویه به اوج خود رسید. مواد اولیه در ساخت قفل‌ها؛ فولاد، آهن و آلیاژهای آن است که در ابتدا ورق و مفتول آهنی یا فولادی را در اندازه‌های مختلف آماده کرده سپس متناسب با طرح محفظه و اجزای داخلی قفل مواد اولیه را برش می‌زنند و قوطی یا محفظه قفل را پس از خم‌کاری ورقه برش زده، لحیم و درزگیری کرده و قطعات داخلی قفل را سوهان‌کاری می‌کنند و متناسب با نوع قفل بدنه اصلی را سوراخ‌کاری و قطعات مختلف شامل دسته فنر و تیغه را به هم پرچ و اسید کاری کرده تا پرداخت نهایی روی آن انجام شود که در استان قزوین این هنر در کارگاه‌های خانگی و حتی در منزل انجام می‌گردد. قفل‌ها از لحاظ ساختار کاربردی به سه دسته قفل رمزی، قفل کلیدی، قفل طلسمی تقسیم می‌شوند البته علاوه برآن، قفل‌های نمادین نیز وجود دارند مثل انواع قفل‌ها با شکل حیوانات (شیر/ گاو/ اسب/ آهو/ گراز/ بز کوهی)، اشکال اساطیری (چلیپا) و موجودات اساطیری که دارای معانی اسطوره‌ای هستند. مهارت قفل‌سازی سنتی قزوین ۲۱ آبان ۹۶ به شماره ۱۱۱ در فهرست میراث ملی ناملموس به ثبت رسیده، استاد حسن کوکبی، قفل‌ساز قزوینی نیز با عنوان گنجینه زنده بشری در قفل‌سازی سنتی به تاریخ ۴ تیر ۱۳۹۸ به شماره ۳۲ در فهرست میراث ملی ناملموس به ثبت رسیده است. در این گزارش کارگاه استاد حسن کوکبی به تصویر کشیده شده است.
نظرات