به گزارش ایسنا، دکتر عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران امروز سه‌شنبه ۳ اسفند ماه در آئین افتتاح هشتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان که در محل تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: به دنبال ارتقای برنامه‌های گروه باستان‌شناسی و ارتقای این گروه به دانشکده هستیم.
وی افزود: علاوه بر اینکه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی به دنبال ارتقای گروه باستان‌شناسی هستیم، در سطح دانشگاه نیز نظر مساعدی وجود دارد که دانشکده باستان‌شناسی و تاریخ هنر در دانشگاه تهران شکل بگیرد و میان‌رشته‌های جدید در این دانشکده راه‌اندازی شود.
بر طبق این گزارش، دکتر علی دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در هشتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان، گفت: موضوع علم باستان‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های علوم اجتماعی، حیات فرهنگی انسان و دریافت خط سیر فرهنگی بشر و جوامع از طریق دستیابی و مشاهده تجربی و علمی شواهد مادی باقیمانده از گذشتگان است.
دکتر دارابی، غایت علم باستان‌شناسی را عبرت‌آموزی بشر از مسیر حرکت فرهنگی پیشینیان در جهت تعالی دانست و افزود: باستان‌شناسی از منظر «ابزاری و مقدمه‌ای» مهمترین علم مبدأ در ارتباط با علوم نوین و جدید حوزه شناختی و حفاظتی میراث فرهنگی است و برای تمامی این علوم جایگاه مقدماتی دارد. همچنین دستاوردها، داده‌ها و تحلیل‌های حاصل از باستان‌شناسی مبتنی بر مواد فرهنگی است که امروز میراث فرهنگی را به مهمترین منبع فرهنگی جوامع تبدیل می‌کند.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بخش دیگر سخنانش و در تشریح سابقه شکل‌گیری باستان‌شناسی در ایران، اظهار کرد: در ایران، باستان‌شناسی در آغاز از پیامدهای برقراری رابطه سیاسی و اجتماعی با جوامع غربی در بیش از یک قرن گذشته بوده و در سایه باستان‌شناسان خارجی شکل گرفت. به تدریج با شکل‌گیری تشکل‌ها و نهادهای تخصصی، ایجاد رشته دانشگاهی مرتبط و حضور متخصصان ایرانی در گروه‌های خارجی، جامعه باستان‌شناسی ایران ماهیت و قوام گرفت.
وی افزود: وقوع انقلاب اسلامی و تغییر در روابط، یکی از عرصه‌هایی را که به شدت مورد تأثیر قرار داد عرصه علمی باستان‌شناسی بود. به‌گونه‌ای که بعد از قطع وابستگی فرهنگی، جامعه باستان‌شناسی ایران در چند دهه فعالیت جزو گروه‌های سرآمد علمی کشور شد که تحقق شعار عدم نیاز و عدم وابستگی به خارج از کشور را به اثبات رساند.
دکتر دارابی تصریح کرد: البته این عدم وابستگی به معنای عدم تمایل جامعه فرهنگی و باستان‌شناسی کشور به ارتباط و کار مشترک با گروه‌های علمی خارجی نیست، بلکه آنچه تغییر کرده است عدم نیاز مبنایی است؛ در عین اینکه می‌دانیم رشد و معرفی یافته‌های این حوزه و قرارگیری آن در چرخه دانش، نیازمند ارتباطات زمینه‌ای و دوطرفه‌ای با جوامع خارج از کشور است.
امیدواری در خصوص تبدیل شدن ایران به پایگاه علمی باستان‌شناسی منطقه
قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه «باستان‌شناسی امروز از شناخت صرف فرهنگ‌ها و تمدن‌های گذشته عبور کرده و تبدیل به علمی شده که می‌تواند روح تازه‌ای در کالبد علوم انسانی بدمد»، در برشمردن انتظاری که از اساتید و متخصصان و بویژه جوانان این حوزه در این دهه از خوداتکایی جامعه باستان‌شناسی کشور می‌رود، گفت: انتظار می‌رود دایره گسترش گرایش‌های میان‌دانشی حوزه باستان‌شناسی در لبه مرزهای دانش این حوزه بر پایه مواد فرهنگی موجود در کشور رقم زده شود.
وی با ابراز امیدواری نسبت به تبدیل ایران به پایگاه علمی باستان‌شناسی منطقه، تاکید کرد: با عبور از رویکرد محض در باستان‌شناسی و اتخاذ رویکرد کاربردی، پیوند موثرتری بین تلاش و دستاوردهای این رشته و نیازهای جامعه امروز در شناخت و بهره‌گیری از منابع فرهنگی‌اش و استحکام بنیان‌های اجتماعی‌اش ایجاد شود.
برنامه‌ریزی برای صدور خدمات علمی و فنی باستان‌شناسان ایرانی
دکتر دارابی از تغییر نوع رابطه جامعه باستان‌شناسی با دنیای پیرامون و حرکت از وضعیت تاثیرپذیری جهانی به سمت تأثیرگذاری در سطح منطقه و در بین کشورهای حوزه فرهنگی ایران، به عنوان انتظاری عمده از جامعه متخصصان باستان‌شناسی نام برد و گفت: امیدواریم حوزه باستان‌شناسی همگام با حوزه‌های پیشرو در عرصه فناوری، از تکنولوژی‌های روز در خدمت شناخت هدفمند بهره‌گیری کند تا ضرورت‌ها و نیازهای حفاظتی آثار و یافته‌ها به حداقل برسد.
وی در عین حال به انتظارات دانشگاهیان و متخصصان باستان‌شناسی از این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: یکی از مطالبات اساسی اساتید، پیشکسوتان و سرآمدان حوزه باستان‌شناسی از وزارت میراث فرهنگی این است که ما در وزارت میراث فرهنگی، فضای کار را به گونه‌ای فراهم کنیم که باستان‌شناسان ایرانی بتوانند در حوزه صدور خدمات علمی، فنی و مهندسی در حوزه باستان‌شناسی، کاوش‌ها و فعالیت‌های علمی باستان‌شناسی در خارج کشور ورود کنند. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی عهده‌دار برنامه‌ریزی برای این موضوع شده است.
دکتر دارابی در پایان سخنانش بر تدوین سازوکاری توسط نهادهای دانشگاهی در همکاری با پژوهشگاه میراث فرهنگی، به منظور شناسایی و بکارگیری نیروی انسانی متخصص در حوزه‌های مرتبط با فعالیت‌های وزارت میراث فرهنگی در سراسر کشور تاکید کرد.
ایجاد نهضت آگاهی‌بخشی برای حفاظت از یک میلیون اثر تاریخی در کشور
دکتر مصیب امیری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی به عنوان سخنران بعدی این مراسم، درباره حل مشکل نیروی انسانی متخصص و جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حوزه باستان‌شناسی، گفت: در همکاری مشترک بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، پژوهشکده باستان‌شناسی و وزارت میراث فرهنگی در صدد تدوین برنامه‌ای هستیم که بتوانیم از ظرفیت‌های علمی دانشکده‌ها و گروه‌های باستان‌شناسی در طرح‌ها و پروژه‌های باستان‌شناسی سراسر کشور استفاده کنیم.
وی در این راستا اعلام کرد: طی ۶ ماه گذشته، بیش از ۸۰ درصد پروژه‌های باستان‌شناسی کشور به دانشگاه‌ها و متخصصان خارج از بدنه میراث فرهنگی واگذار شده است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی از وجود بیش از یک میلیون اثر تاریخی در کشور خبر داد و گفت: حراست و حفاظت از این آثار ارزشمند، به تنهایی در توان هیچ کدام از دستگاه‌ها نیست. به همین منظور لازم است با همکاری دانشگاهیان و جوانان دانشجو یک نهضت آگاهی‌بخشی در جامعه ایجاد کنیم تا این نهضت بتواند یادگار گذشتگان ما را حفظ کند.
به‌روزرسانی سرفصل دروس باستان‌شناسی همگام با پیشرفت‌های روز دنیا
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر محمد مرتضایی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز در آئین افتتاح هشتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان، با اشاره به آسیب‌های دوران همه‌گیری کووید ۱۹ بر مطالعات باستان‌شناسی، اظهار کرد: متأسفانه مطالعات باستان شناسی در سالیان اخیر متأثر از بیماری کووید ۱۹ لطمات زیادی در ایران و جهان خورده و محدودیت‌های سفر امکان انجام پروژه‌های میدانی را به حداقل کاهش داده است. هر چند که نقش کمبود اعتبارات پژوهشی، دست کمی از بیماری کووید نداشته است.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی از برنامه‌ریزی و اجرای پژوهش‌های هدفمند و پرسش‌محور، انجام برنامه‌های بررسی و شناسایی به منظور تکمیل نقشه باستان‌شناسی ایران با توجه به اسناد بالادستی، چاپ و انتشار نتایج پژوهش‌های باستان‌شناسی در کشور و به‌روزرسانی سرفصل دروس باستان‌شناسی همگام با پیشرفت‌های روز دنیا و بهره‌مندی از مطالعات میان‌رشته‌ای در باستان‌شناسی به عنوان محورهایی نام برد که لازم است در سرلوحه اقدامات برنامه‌ریزان این حوزه قرار گیرد.
انتهای پیام
نظرات