نمکزار کجی نهبندان، یکی از جاذبه‌های دیدنی در استان کویری خراسان جنوبی است. این بیابان زیستگاه تاغ‌هایی است که با هر نوع شوری خاک و خشکسالی جنگیده و ایستاده نفس می‌کشند. جنگل‌های تاغ منطقه کجی، سد دفاعی محکم در برابر بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و مانع اصلی توسعه بیابان هستند.
باران نمی‌بارد و شوره زار کجی هر روز شورتر می‌شود و نمک‌های خالص در آن که حتی برنامه‌ای برای فروش و صادرات آن وجود ندارد. بخش مهمی از این منطقه را تالاب کجی به عنوان یکی از مهم ترین تالاب‌های ایران تشکیل میدهد. هلال نقره‌ای تالاب با اندکی آب جمع آوری شده در آن در این بیان برهوت خودنمایی می کند، اما چه سود که با کمبود بارندگی نمی‌تواند پذیرای پرندگان مهاجر باشد. این خاک چندین سال است که باران چندانی به خود ندیده و انگار نمک آن در مقابل تالاب جز شرمساری چیزی ندارد.
پرندگان نمی‌مانند
امیر کوهستانی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان به ایسنا گفت: تالاب کجی نمکزار نهبندان دارای برآمدگی‌های خشکی همراه با پوشش گیاهی مناسب برای تخمگذاری پرندگان است؛ حاشیه تالاب نیز زیستگاه ۱۴ گونه پستاندار از قبیل خرگوش، روباه، کفتار، گرگ، پایکا، پامسواکی، زرده‌بر و تشی است.
وی با بیان اینکه آب تالاب به واسطه املاح معدنی موجود در آن خواص درمانی بسیاری برای بیماری‌هایی نظیر آرتروز، رماتیسم و بیماری‌های مفاصل دارد، افزود: این تالاب هر ساله خصوصاً در فصل مهاجرت، میزبان گونه‌های مختلفی از پرندگان آبزی و کنار آبزی بوده است.
کوهستانی با بیان اینکه این پرندگان معمولا شامل؛ حواصیل خاکستری، حواصیل سفید، خوتکا و اردک سرسبز، آبچیلیک پاسبز و آبچیلیک پاسرخ هستند، تصریح کرد: امسال هنوز بارندگی در حوزه تالاب اتفاق نیفتاده و باتوجه به این کمبود برندگی پرندگان میل ماندن در تالاب را ندارند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان با بیان اینکه مهم‌ترین منبع تأمین کننده آب تالاب کجی، ریزش باران و جاری شدن سیلاب‌های حوزه آبریز نهبندان و چشمه‌های کرانه تالاب است و حضور و ماندگاری پرندگان در منطقه بستگی به باران‌ها در محوطه تالاب دارد، اظهار کرد: با اینکه در ماه سوم پاییز هستیم هنوز بارندگی در منطقه تالاب کجی نداشته‌ایم و تنها اکنون فقط چشمه‌های تالاب طی مدت یک هفته پیش شروع به جوشیدن کرده‌اند که این امر قسمت کوچکی از تالاب را دربرمی‌گیرد.
کوهستانی با بیان اینکه به دلیل خشک بودن تالاب پرندگان در این محدوده نمی‌ماندند، تصریح کرد: اکنون وضعیت نسبت به هفته‌های گذشته بهتر شده و می‌توانیم حدود ۳۰۰ قطعه پرنده را در این محیط ببینیم که این تعدا نیز متغیر است.
وی با بیان اینکه تالاب کجی نمکزار نهبندان بهترین زیستگاه برای پرندگان است و هرساله بیشترین آمار ورود پرنده را در سطح شهرستان در این منطقه داریم، افزود: امیدواریم طی بارندگی‌های فصلی آبگیری تالاب زیاد شود.
راهکار این خشکسالی تنش زا چیست؟
کوهستانی با اشاره به پیشنهادت خود برای دوری از این وضعیت، ادامه داد: بارورسازی ابرها و همراه کردن مردم منطقه برای توجه به محیط زیست از بهترین راهبردهاست؛ در واقع باید مردم حاشیه تالاب را که شغل اصلی آنان دامداری و کشاورزی است با خود همراه کنیم.
وی با اشاره به اینکه آموزش مشاغل مختلف و آموزش برای توجه به پرندگان مهاجر از اقداماتی است که برای مردم محلی انجام شده است، تصریح کرد: تالاب کجی در ادوار دور یکی از تالاب‌های دایمی ایران بوده است و پرندگان مهاجر در تمام فصول در این منطقه حضور داشته‌اند اما با گذر زمان و خشکسالی‌های به وجود آمده این تالاب به صورت فصلی آبگیری می‌شود.
کوهستانی ادامه داد: خشکسالی‌های پیاپی و خشک شدن تالاب تهدیدی بزرگ برای پرندگان مهاجر و دیگر حیوانات بومی این منطقه است چراکه حجم عظیمی از انواع حیوانات در این منطقه زیست می‌کنند.
وی افزود: تالاب کجی نمکزار دارای ۲۲ هزار هکتار وسعت است که حدود ۵ هزار هکتار آن را شوره زار و نمک خالص و همچنین اطراف آن را جنگل تاغ تشکیل میدهد، تصریح کرد: هرچه پوشش گیاهی منطقه بیشتر بوده و معیشت مردم منطقه با هنرهای سنتی و به دئور از آسیب زدن ب پئوشش گیاهی دنبال شود، این تالاب زیستگاه پرندگان بیشتری خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات