طبیعت بکر و محیط زیست سالم نهایت خواسته انسان امروزی است که پس از کار و تلاش و فشار زندگی ماشینی خود دمی در آن بیاساید و تجدید قوای روحی کند، اما همین طبیعت ناب که در وصف الطافش به آدمی زمان کم می‌آورد و مجالی لایزال می‌خواهد، اغلب دستخوش ناسپاسی‌های این انسان خاکی شده و زیبایی‌هایش را بر باد می‌دهد. طبیعتی که ارث نیاکان به ما نیست و تنها امانتی شگفت انگیز است تا با حفظ و نگهداری درست و اصولی از آن به نسل بعد منتقل شود.

در دورانی که ما زندگی می کنیم، جامعه بشری دچار بحران زیست محیطی شده است و رابطه انسان و طبیعت از آغاز خلقت تا کنون هیچ وقت به اندازه امروز نگران کننده و تهدیدآمیز نبوده است. یکی از این تهدیدها آتش سوزی در این طبیعت زیبا و از بین رفتن چهره سبز آن است.

آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی نه‌ فقط از دیدگاه محیط زیست، بلکه از ‌نظر اقتصادی، اجتماعی و امنیتی ازجمله اصلی ترین نگرانی‌ها و چالش‌های موجود در بسیاری از نقاط جهان است.

غالب بودن نقش عامل انسانی در وقوع آتش سوزی‌ها به ویژه آتش سوزی‌های که از روی عمد رخ می‌دهد و دلایلی که باعث شده جامعه محلی بعضا خود عامل وقوع آتش سوزی باشند یا اینکه حداقل در برابر وقوع آتش سوزی احساس مسئولیت چندانی نداشته باشند، نشان از این دارد که متولیان امر نتوانسته‌اند در زمینه آموزش، فرهنگ‌سازی و حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم وابسته به جنگل‌ها و مراتع، اقدامات اثرگذاری داشته باشند. هرچند که در این بین افراد دلسوز و مسئولیت پذیر نیز کم نیستند و همواره دغدغه حفظ محیط زیست و کاهش آسیب‌های عامدانه انسانی به طبیعت را دارند.

به عبارت بهتر نیاز به مدیریت پایدار و اجتماع محور در خصوص منابع طبیعی از طریق پیوند دادن منافع جامعه محلی به منافع حمایت و حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در امر مقابله با آتش سوزی‌ها، بیشتر از هر زمان دیگری حس می‌شود. ازاین رو هرچند اقدامات متعددی توسط دستگاه‌های متولی به ویژه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور جهت مقابله با آتش سوزی‌ها به انجام رسیده، ولی پیشرفت و موفقیت آن در گرو همکاری همه جانبه مردم و بومیان منطقه و حتی گردشگران است.

در این خصوص با فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم به گفت‌وگو پرداختیم.

سرهنگ عباس زینی وند در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: آتش سوزی یکی از قدیمی ترین بلایایی است که در یک زمان خیلی کوتاه خسارات جبران ناپذیری را به جنگل‌ها و مراتع وارد می‌کند. استان قم نیز به دلیل کویری بودن و آب و هوای گرم و خشک خود بیش از دیگر استان‌ها تجربه این بلای خانمان سوز را دارد، لذا باتوجه به سابقه خشکسالی‌های مداوم و کاهش بارندگی‌ها و پوشش گیاهی علفی و خشک در اکثر مراتع استان این پدیده بیشتر نیاز به جلوگیری و فعالیت‌های بازدارنده و نظارتی دارد.

وی درخصوص آمار احتراق‌های مراتع استان طی سال‌های اخیر افزود: تا به امروز تنها حدود دو مورد آتش سوزی جزیی اتفاق افتاد اما خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ آمار حریق مراتع به صفر رسیده بود و شاهد هیچگونه آتش سوزی در استان نبودیم، در سال ۱۴۰۰ نیز ۵ آتش سوزی رخ داد و متاسفانه در سال ۱۳۹۹ بالاترین آمار آتش سوزی را استان قم به خود اختصاص داده بود که این سیر نزولی نشان دهنده همکاری مردم با ما و فعالیت‌های نظارتی و بازدارنده مستمر همکاران ما بوده‌ است.

فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم،  مناطق بحرانی از نظر آتش سوزی در سطح استان را شامل شهرستان کهک سمت روستاهای وشنوه و کرمجگان، بخش سلفچگان روستای زواریان اطراف ریل راه اهن و کوه‌های سنجگان، نیزار و راهجرد، باغ‌های سمت دستجرد و کوه‌های آن منطقه، بخش مرکزی روستای الله یار و کوه الله یار و شهرستان جعفر آباد شامل روستای موشکیه، قاهان و الگان دانست که سابقه آتش سوزی در سال‌های اخیر را داشتند.

وی عوامل موثر در ایجاد آتش سوزی‌ها را در دو عامل انسانی و افزایش دما عنوان کرد و گفت: اکثر آتش سوزی‌ها ریشه در عوامل انسانی دارد که به صورت سهل انگاری و یا عامدانه رخ می‌دهد. افزایش دما نیز که در فصل گرما با آن موجه هستیم احتمال آتش سوزی را افزایش می‌دهد.

زینی وند تدابیر لازم جهت مقابله با آتش سوزی‌ها را برعهده دو گروه مردم و ماموران اداره منابع طبیعی دانست و اظهار کرد: نیروهای حفاظت از منابع طبیعی با انجام ماموریت‌های نظارتی خود و مبارزه با کارشکنی افراد خاطی و جلوگیری از آتش سوزی‌ها، گشت زنی روزانه در مناطق بحرانی، اجرای طرح گشت کشیک در ایام تعطیلات، به روز رسانی طرح‌های پیشگیری و مهار حریق و مانور آزمایشی با همکاری ادارات مرتبط، فراهم کردن تجهیزات به روز و آماده به کار، برگزاری دوره‌های آموزشی که در روزهای اخیر در شهرستان جعفر آباد با محوریت فرمانداری و بخشداری  برگزار شد، تمام تلاش خود را به کار گرفته تا در حفاظت از مراتع و جنگل‌ها مسئولانه و دلسوزانه عمل کنند.

وی افزود: با سایر ادارات مرتبط نیز مکاتبات صورت گرفته و آمادگی لازم کسب کردیم و وسایلی که نیاز داریم درخواست شده، از سوی دیگر با جوامع محلی در سطح استان نیز صحبت کردیم تا با ما همکاری کنند. لذا اگر همکاری مردم را داشته باشیم هیچگونه حریقی رخ نخواهد داد و بسیاری از مشکلات ما مرتفع می‌شود، همانگونه که در سال‌های گذشته با حُسن همکاری مردم و بومیان منطقه شاهد کاهش چشمگیر آمار آتش سوزی‌ها بودیم.

زینی وند دقت در جزئیات را عامل موثری در جلوگیری از آتش سوزی‌ها برشمرد و خاطرنشان کرد: در بسیاری موارد یک سهل انگاری کوچک می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد، همچون ریختن زباله‌های فلزی و یا شیشه‌ای در طبیعت که با تابش نور خورشید به آن مانند ذره بین عمل می‌کنند و باعث شعله ور شدن آتش می‌شوند و یا جرقه‌های وسایل نقلیه در جاده‌ها و برخورد با پوشش گیاهی که فاجعه بار خواهند شد، به همین خاطر مردم با دقت به این جزئیات و با تاثیر پذیری از حس دلسوزانه و مسئولانه خود می‌توانند در جلوگیری از این پدیده خطرناک بسیار موثر عمل کنند.

زینی وند با اشاره به اینکه اکثر آتش سوزی‌ها در خارج از وقت اداری رخ داده‌است گفت: در ایام تعطیلات و به خصوص تعطیلات پایان هفته بیشتر شاهد آتش سوزی بودیم و به همین خاطر از دامداران، کشاورزان و گردشگران و دوست‌داران طبیعت تقاضا داریم که همکاری لازم را با ما داشته باشند و از روشن کردن آتش در مراتع و مناطقی که احتمال سرایت آتش به منطقه دارای پوشش گیاهی است جدا خودداری کنند و به محض مشاهده هرگونه دود و آتش با شماره شبانه روزی ۱۵۰۴ و یا ۱۳۹ تماس حاصل فرمایند. لذا از شهرداری ها و دهیاری های سراسر استان نیز تقاضا داریم درصورتی که تصمیم بر سوزاندن زباله‌ها دارند فاصله مطمئنه سطل‌های زباله و محل سوزاندن زباله‌ها را با هر گونه پوشش گیاهی حفظ و رعایت کنند تا باعث آتش سوزی‌های گسترده در سطح منطقه نشود.

انتهای پیام