بختیار شعبانی ورکی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تمهیدات صورت‌گرفته برای بازگشایی دانشگاه، اظهار کرد: امسال در دانشگاه فردوسی مشهد نیمسال اول با کمی تاخیر آغاز می‌شود. با توجه به تعطیلات دهه پایانی صفر، تصمیم گرفتیم از زیرساخت‌های آموزش الکترونیک استفاده کنیم، اما وزارت علوم صلاح ندانست که آموزش به صورت مجازی انجام شود و بعد از منتفی شدن آموزش مجازی، به دلیل اعلام قبلی در مورد تاریخ شروع آموزش حضوری در ۸ مهر و ملاحظه شرایط دانشجویان شهرستان‌های دور، تصمیم بر این شد که از ۸ مهرماه کلاس‌های نیمسال اول برگزار شوند.
وی افزود: بعد از دوره کرونا دانشجویان تجربه مثبت و لذت‌بخشی از شروع سال تحصیلی در دانشگاه نداشتند، به همین دلیل طبق برنامهریزیهای صورت‌گرفته، تصمیم گرفته شد تا در روز نخست سال تحصیلی، در تمام دانشکده‌ها برنامه استقبال از دانشجویان اجرا شود.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری کلاس‌ها انجام شده و همه چیز آماده است، عنوان کرد: من فکر می‌کنم که ما باید از شرایط و تحولات جدیدی که در حوزه آموزش رخ داده است استفاده کنیم و به تدریج به سمتی برویم و کلاس‌هایمان را تجهیز کنیم که امکان برگزاری همزمان کلاس‌ها به دو صورت حضوری و غیر حضوری وجود داشته باشد.
شعبانی ادامه داد: به دلیل اینکه در کلانشهرها اتفاقات متعددی سبب تعطیلی دانشگاه‌ها می‌شود که از جمله آنها می‌توان به آلودگی هوا اشاره کرد، با بهره‌گیری از امکانات آموزش مجازی به عنوان مکمل آموزش حضوری، می‌توان حتی در زمان تعطیلی فضای فیزیکی دانشگاه هم آموزش را برگزار کرد.
وی در خصوص تعداد دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: به طور کلی در مهرماه امسال در خدمت حدود ۲۵ هزار دانشجو هستیم. دانشجویان جدیدالورود تقریبا حدود ۴۵۰۰ نفر هستند که از این تعداد حدود ۲۸۰۰ دانشجوی کارشناسی و بقیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی‌اند.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه تلاش کرده‌ایم تا جایی که امکان دارد خدمات آموزشی را غیرحضوری و الکترونیکی ارائه کنیم، گفت: البته از گذشته ثبت‌نام و انتخاب واحد دانشجویان به صورت الکترونیکی بود و اکنون تمام فرآیندهای فارغ‌التحصیلی دانشجویان هم به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. کلیه پرونده‌های دانش‌آموختگان پیشین دانشگاه نیز به نسخه الکترونیکی تبدیل شده است.
شعبانی اضافه کرد: در حقیقت هدف اصلی ما این است که تا جایی که امکان دارد، برای دریافت خدمات آموزشی نیاز به حضور فیزیکی دانشجو نباشد و حتی دانشجویان بتوانند به صورت الکترونیکی برای استفاده از امکانات رفاهی مورد تقاضا از دانشگاه مانند امور ورزشی و... برنامه‌‍ریزی کنند.
تمهیدات برای بورسیه رتبه‌های برتر
وی با اشاره به تمهیدات جدید دانشگاه فردوسی در حوزه تحصیلات تکمیلی، عنوان کرد: در دانشگاه فردوسی مشهد دستورالعملی تدوین شده است که در حال حاضر در کمیسیون دائمی هیات امنا تایید شده است که امیدوار هستم در همین هیات هم تصویب شود. بر اساس این دستورالعمل در تمام مقاطع برای رتبه‌های برتر، تمهیدی اندیشیده‌ایم تا آنها را بورسیه کنیم. وزارت عتف هم بورس صنعت و دانش را برای رتبه‌های برتر آزمون سال جاری در نظر گرفته و تعدادی از این سهمیه‌ها هم به دانشگاه فردوسی مشهد اختصاص داده است. بدین ترتیب مبلغی به صورت ماهیانه به دانشجویان برتر و برگزیده پرداخت خواهد شد. بورسیه دانشگاه فردوسی مشهد برای دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به ترتیب ۲، ۴ و ۶ میلیون تومان پیش‌بینی شده است و به جز سال اول که با توجه به رتبه کنکور افراد لحاظ می‌شود، برای سال‌های بعد هر کسی می‌تواند بر اساس عملکرد تحصیلی خودش برای استفاده از این امکانات کاندیدا شود.
شعبانی افزود: یک دوره کارآموزی نسبتا بلندمدت هم برای دانشجویان کارشناسی در نظر گرفته و برنامه درسی آن هم تدوین شده است. بر این اساس دانشجویان می‌توانند به مدت ۶ ماه ضمن تحصیل، در صنعت هم مشغول به کار شوند. با صنایع مختلف توافقاتی انجام شده است تا حق‌الزحمه‌ای هم به دانشجویان پرداخت کنند. بدین ترتیب دانشجویان می‌توانند ضمن تحصیل، تجربه و مهارت هم کسب کنند. در واقع مسیر آینده دانشجویان با برخورداری از این مهارت‌ها هموار می شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا دانشگاه فردوسی مشهد با کمبود استاد هم مواجه است، اظهار کرد: در این خصوص همیشه کمبود وجود دارد، البته در حال حاضر از نظر تعداد اعضای هیات علمی مشکلی برای اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی نداریم. در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ حدود ۱۴۰ سهمیه برای جذب هیات علمی به دانشگاه اختصاص داده شد. بررسی اولیه درخواست های سال ۱۴۰۱ انجام شده است و امیدوارم در سال جاری بتوانیم از خدمات علمی بخش قابل توجهی از پذیرفته‌شدگان استفاده کنیم.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به برنامه‌ای تحت عنوان آمایش آموزش عالی که در این دانشگاه انجام گرفته است، افزود: برای تاسیس رشته‌های جدید، حذف رشته‌های ناکارآمد و زمینه‌سازی برای ایجاد رشته‌های چندرشته‌ای و بین‌رشته‌ای کارهایی انجام شده است. بنابراین بر مبنای این بررسی تقاضای خود را برای جذب و پذیرش متقاضیان ماموریت و انتقال اساتید سایر دانشگاه‌ها به دانشگاه فردوسی مشهد اعلام خواهیم کرد تا در چهارچوب برنامه‌ای مشخص، بتوانیم عضو هیات علمی جذب کنیم.
پذیرش دانشجویان خارجی سالی دو بار امکان‌پذیر است
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد همچنین در خصوص پذیرش بی‌رویه دانشجویان خارجی در سال‌های گذشته، عنوان کرد: مدتی است این روند را سازماندهی کرده‌ایم. بر این اساس سامانه‌ای را ترتیب دادیم تا داوطلبان خارجی به صورت الکترونیکی درخواست خود را برای تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد ثبت کنند و سالی دو بار بیشتر پذیرش نمی‌کنیم.
شعبانی با بیان اینکه همچنین شهریه دانشجویان خارجی نیز اصلاح شد، افزود: در گذشته از دانشجوی کارشناسی غیرایرانی به ازای یک نیمسال تحصیل ۲۵۰ دلار شهریه گرفته می‌شد، در حالیکه هزینه تحصیلش بیشتر از این مقدار است. هم شهریه تعدیل و هم ساختار پذیرش دانشجوی خارجی اصلاح شد و این بخش را از حوزه همکاری‌های بین‌المللی آوردیم به حوزه آموزش تا نظارت بیشتری بر کمیت و کیفیت آموزش دانشجویان بین‌الملل صورت گیرد.
وی ادامه داد: برای اساتید دانشگاه هم حدودی برای پذیرش تعداد دانشجو تعیین کردیم تا بتوانند برای دانشجو وقت بگذارند. در واقع برنامه مشخصی برای کنترل پروژه داشته باشند و مسیر به این سمت می‌رود که بار کاری استادان به قدری منطقی باشد که فرصت برای آموزش و پژوهش متناسب با کیفیتی که از دانشگاه فردوسی مشهد انتظار می‌رود، داشته باشند.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص گلایه برخی دانشجویان نسبت به کمبود مواد و تجهیزات آزمایشگاهی، بیان کرد: رویکرد مدیریت دانشگاه این است که تا جایی که امکان دارد از هزینه‌های اضافه در شاخه‌های دیگر کم کند تا به کیفیت آموزش و پژوهش توجه شود. نمی‌گویم تنگنا وجود ندارد، اما بر اساس مجموعه امکاناتی که داریم، سعی می‌کنیم آنها را رفع کنیم.
شعبانی با بیان اینکه بحث صندلی خالی در مورد دانشگاه فردوسی و ۱۰ دانشگاه برتر مطرح نیست، گفت: صندلی خالی برای دانشگاه‌های رده‌های پایین است. در دانشگاه‌های سطح یک مسئله‌ای به عنوان صندلی خالی نداریم و رقابت همچنان وجود دارد. در بعضی از رشته‌ها مانند رشته‌های دانشکده مهندسی، حقوق، روانشناسی و... رقابت بسیار بالاست.
وی با اشاره به جذب شدن افراد به رشته‌های خاص در سال‌های اخیر، اضافه کرد: استقبال از رشته‌ها تحت تاثیر اتفاقاتی است که در دنیا می‌افتد. در حال حاضر به دنبال تغییراتی که در حوزه‌های یادگیری از طریق ماشین، اشیا، هوش مصنوعی و... به وجود آمده است، برخی از رشته‌ها مانند آموزش زبان‌های مختلف به مرور زمان هویت خود را از دست می‌دهند. چند سال دیگر ممکن است دلیلی نداشته باشد در دانشگاه رشته‌ای داشته باشیم که به افراد زبان خاصی را آموزش دهد.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه رشته‌هایی مانند کامپیوتر، حقوق و روانشناسی به دلیل شرایط شغلی‌شان بسیار مورد استقبال اند، افزود: به نظر من رشته‌های مختلف به طور ذاتی بر یکدیگر برتری ندارند و بستگی به افرادی دارد که وارد این رشته‌ها می‌شوند. به همین دلیل وقتی برای انتخاب رشته به من مراجعه می‌شود، می‌گویم رشته‌ای را انتخاب کنید که آن را دوست دارید و می‌خواهید در آن مرجع شوید. دانشگاه‌ها همواره به چنین افرادی نیاز دارند.
دانشگاه بافضیلت
شعبانی با بیان اینکه چند سال پیش کاری را به سفارش شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعدادی از همکاران انجام دادیم که نتیجه آن کتابی است که با عنوان دانشگاه با فضیلت توسط دانشگاه شهید بهشتی به چاپ رسید، گفت: من همکاران و دانشجویان را ترغیب می‌کنم تا تدابیری اتخاذ کنیم که دانشگاه فردوسی مشهد به یک دانشگاه بافضیلت تبدیل شود.
وی ادامه داد: در دانشگاه بافضیلت دو اتفاق می‌افتد؛ یکی در ارتباط با اعضای این دانشگاه است و یکی در ارتباط با سازمان دانشگاه. فرد بافضیلت انسانی اصیل است، انسانی که بنای کار خود را بر مبنای احترام به دیگری می‌گذارد، کسی که از بزرگ‌منشی برخوردار است و تمام این اصول را در همکاری‌های دانشگاهی خودش رعایت می‌کند. یعنی در واقع تمام قواعد اخلاقی را در تدریس، پژوهش، فعالیت‌های فناوری و در همکاری با سایر همکاران داخل و خارج دانشگاه رعایت می‌کند.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: در واقع یک جامعه بافضیلت تحت رهبری دانشگاه بافضیلت شکل می‌گیرد. جامعه بافضیلت، جامعه‌ای خوب، شایسته و مدنی است به این دلیل که مدیران و اعضای آن بر مبنای احترام متقابل با هم تعامل می‌کنند و یک جامعه عادل است به این معنا که اعضا و مدیران به صورت یکپارچه برای از بین بردن هر نوع بی‌عدالتی تلاش می‌کنند.
شعبانی افزود: تحقق چنین فضایی الزاماتی دارد، از جمله این الزامات بودجه کافی است و بودجه کافی نیاز به اراده سیاسی قوی مدیران دانشگاه دارد و الزام دیگر به تصور ادراک مثبت جامعه نسبت به دانشگاه مربوط می‌شود، یعنی وقتی می‌گویند دانشگاه فردوسی مشهد، همه فکر کنند موسسه‌ای است که می‌تواند برای آنها کاری انجام دهد. بنابراین دانشگاه باید تدابیری بیاندیشد تا بتواند اوضاع را بهبود بخشد.
وی با تاکید بر اهمیت دستیابی به جایگاه رهبری علمی قوی در تحقق دانشگاه بافضیلت، اظهار کرد: به این دلیل از واژه رهبری به جای مدیریت استفاده می‌کنم چون ما نمی‌خواهیم دانشگاه را اداره کنیم. معنای رهبری این است که با ملاحظه امکانات و محدودیت‌ها، در سایه مشارکت و همکاری تصمیم گرفته شود و همه در بهسازی وضع موجود سهیم باشند. بنابراین اگر این الزامات فراهم شود، می‌توانیم امیدوارباشیم تا یک دانشگاه بافضیلت داشته باشیم.
دانشجوی تحصیلات تکمیلی باید هدفدار وارد دانشگاه شود
شعبانی با بیان اینکه دانشگاه‌های دولتی مبلغ هنگفتی را برای امور رفاهی دانشجویان اختصاص می‌دهند، خاطرنشان کرد: برای مثال در دانشگاه فردوسی مشهد حدود ۹۰ درصد هزینه استفاده دانشجویان از استخر پردیس توسط دانشگاه پرداخت می‌شود یا غذای دانشگاه در حال حاضر ۶۰۰۰ تومان است و در سال جاری حدود ۸۰۰۰ تومان می‌شود. در واقع تمام تلاش دانشگاه این است که دانشجو بتواند بدون دغدغه به تحصیل بپردازد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر یکی از دغدغه‌های من نحوه پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی است، گفت: من با شیوه متداول خیلی موافق نیستم، به دلیل اینکه دانشجوی تحصیلات تکمیلی باید هدفدار وارد دانشگاه شود و اقتضای آن این است که استادان دانشگاه نقش بی‌بدیلی در جذب دانشجوی تحصیلات تکمیلی داشته باشند.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: نکته دوم این است که شرایط به گونه‌ای فراهم شود که توقع حضور تمام‌وقت دانشجو در دانشگاه موجه باشد، یعنی دانشگاه به دانشجو از منابع مختلف پرداختی داشته باشد. دانشجوی تحصیلات تکمیلی از نظر من دانشجو نیست، یا دستیار پژوهشی است یا دستیار آموزشی و به خصوص در دور دکتری ما به نحو عالی باید تدبیر کنیم.
شعبانی اضافه کرد: وزارت عتف کارهایی انجام داده، به عنوان مثال امکان پذیرش دانشجوی استادمحور فراهم شده است، یعنی اساتید در صورت تمایل، می‌توانند از میان معرفی شدگان برای مصاحبه در کنکور سراسری، دانشجو بپذیرند. تعدادش کم است ولی شروع خوبی است که دانشجو برای انجام پروژه مشخصی که برای جامعه مفید است، با یک استاد کار کند. به این ترتیب استفاده بهتری از عمر دانشجویان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه همه دانشگاه‌ها یک روز برای استقبال از ورودها و روزی برای بدرقه فارغ‌التحصیلان دارند و هر دو را باید به شکل فاخری برگزار کرد، گفت: امسال با همکاری حوزه معاونت فرهنگی و دانشجویی، برای دانشجویان کارشناسی جدیدالورود اردوی یک روزه پیش بینی شده است تا مجالی فراهم شود در فضایی غیررسمی دانشجویان بتوانند در مورد زندگی در دانشگاه و شرایط آن و موارد دیگر آگاهی یابند و یک روز به‌یادماندنی هم برای آنها رقم خورد.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: بعد از آن برنامه مشترکی برای تمام دانشجویان داریم، با دانشکده‌ها هماهنگ شده است تا دانشجویان یک روز با اساتید و مدیران گروه‌ها و با امکانات داخل دانشگاه و پردیس آشنا شوند و برنامه دیگری که هر سال اجرا می‌شود نیز زیارت امام رضا(ع) است، به خصوص برای دانشجویان شهرستانی.
شعبانی با بیان اینکه مراسم فارغ‌التحصیلی دانشجویان هم باید توسط دانشگاه صورت گیرد، افزود: مدیریت دانشگاه باید برنامه فاخری برای دانش‌آموختگان داشته باشد و اگر مقدور باشد، در همان روز جشن، مدرک دانشجو هم توسط فردی که مسئولیت مناسبی دارد به آنان تقدیم شود. بدین ترتیب این روزمی‌تواند بسیار خاطره‌انگیز باشد.
وی اضافه کرد: البته این موضوع در حوزه کار معاون آموزشی قرار نمی‌گیرد، ولی همکاران قول داده‌اند که به این سمت بروند. حتی می‌شود کارت دانش‌آموختگی هم به فارغ‌التحصیلان تقدیم شود تا احساس تعلق به دانشگاه در آنان باقی بماند. بسیاری از دانشگاه‌ها از همین موضوع استفاده می‌کنند تا با دانش‌آموختگان در تعامل باشند و به نحوی متقابل از خدمات آنها بهره ببرند.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه ما دانشجویان خارجی را سفیران صلح می‌بینیم، اظهار کرد: اگر ما بتوانیم از طریق ارتباطات دانشگاهی، با کشورهای همسایه تعامل خوبی داشته باشیم، زمینه توافق سیاستمداران هم آسان خواهد شد.
شعبانی با بیان اینکه ما در روزگار سختی از جهت رعایت موازین اخلاقی در فعالیت‌های دانشگاهی به سرمی‌بریم، عنوان کرد: آرزو می‌کنم که دانشگاه ما در چهارچوب ارزش‌های اخلاقی که عرض کردم، قرار گیرد و بتوانیم به همان صورت که در کلاممان بیان می‌کنیم، در زندگیمان هم این شرایط اخلاقی ظهور و بروز پیدا کند.
انتهای پیام
نظرات