معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان در این نشست با اشاره به برنامه‌های معاونت فرهنگی در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی اظهار کرد: فصل سخن از جمله برنامه‌های شاخص حوزه معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی است که با حمایت و همکاری سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی در واحدهای استانی جهاد دانشگاهی در کشور برگزار می‌شود.

خسرو کنعانی افزود: امسال در پنجمین دوره این طرح ملی همزمان با ایام اربعین و با توجه به نشر کتاب اربعین نگاری در دانشگاه تبریز توسط دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه تبریز تصمیم به برگزاری برنامه فصل سخن با محوریت کتاب مذکور کردیم. 

در ادامه برنامه سعید مبین شهیر مولف کتاب اربعین نگاری در این مراسم به تشریح ابعاد این کتاب پرداخت و گفت: کتاب اربعین نگاری نگاهی به پیاده‌روی اربعین بر اساس یادداشت‌های مردم‌نگارانه و توصیفی کامل از فرهنگ دینی ایرانیان و اهل عراق در ایام اربعین است.

وی صراحت بیان، کوتاه بودن فصول، بیان ساده و توضیحات کامل کتاب را از ویژگی‌های این کتاب برشمرد و افزود: مسافران پیاده‌روی اربعین می‌توانند از این کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای مصور به عنوان راهنمای کاملی برای شروع سفر خود استفاده کنند.

وی ادامه داد: اربعین نگاری نه کتابی با وجهه مذهبی بلکه توصیفی کامل از فرهنگ دینی ایرانیان و اهل عراق در ایام اربعین است، این کتاب از یادداشت‌های مردم نگارانه‌ای تشکیل شده است که حاصل پژوهش مولف و جمع آوری مصاحبه‌ها و مشاهدات با عکس‌های مربوطه است.

مبین تشریح کرد: یادداشت‌های مردم‌نگارانه که در مردم‌نگاری، یکی از زیرشاخه‌های علوم اجتماعی امروزه بسیار مورد توجه است، روش پرداخت به موضوعات در کتاب است، این کتاب علاوه بر توضیحات کاملی که از پیاده‌روی اربعین دارد، به کنش‌های مقدس و قابل احترام شیعیان در عراق پرداخته و با توصیف مشاهدات و تصاویر به آن استناد می‌کند.

وی به غنی بودن این کتاب از مفاهیم کلیدی و ابداعی تاکید کرد و افزود: کتاب اربعین‌نگاری با نگاهی فارغ از ارزش به پیاده‌روی اربعین پرداخته و مفاهیم کلیدی مهم و ابداعی را در خود جای داده است، به عنوان مثال «اتوپیای بریده» یکی از مفاهیم کتاب است که بیان می‌کند در ایام پیاده‌روی اربعین، فضایی به وجود می‌آید که در آن بخشش یکدیگر و احسان به هم بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: کتاب اربعین‌نگاری به سبب ساده‌نویسی برای متخصصان علوم اجتماعی و عامه قابل استفاده است، در این کتاب به قبل از شروع سفر، وسایل مورد نیاز برای عامه و پژوهشگران و نکات بسیار ریزی اشاره شده است که در کمتر کتابی می‌توان اثری از آن پیدا کرد که به سبب داشتن همین نکات ریز در چگونگی انتخاب لباس تا استراحت در موکب‌ها، عموم خوانندگان این کتاب را همانند راهنمای سفر می توانند مطالعه کنند.

مولف کتاب اربعین نگاری به بهره‌مندی زائران کربلا و عتبات عالیات از این کتاب اشاره کرد و گفت: پژوهشگران علوم اجتماعی با فهم نکات برجسته و مهم در کتاب می‌توانند سفر خود را با محوریت همان موضوع شروع کنند، اربعین‌نگاری پر از مصاحبه‌هایی است که به کتاب اعتبار می‌بخشد، همچنین این مصاحبه‌ها و لحن داستان گونه کتاب، خواننده را اذیت نمی‌کند چرا که اوایل کتاب به چگونگی شروع سفر، چالش‌های آن و تجربه مرز ایران_عراق می‌پردازد، لحن کتاب به همان اندازه که داستان گونه است، دوستانه نیز است و همه مشاهدات همان گونه که هستند بیان شده است.

وی تشریح کرد: کتاب به انواع عزاداری‌ها در عراق، انواع غذاها، استفاده از طناب به جای چراغ راهنمایی در پیاده‌روی، مقایسه وضعیت شهرها با تمام مزیت‌ها و محدودیت‌هایشان و ده‌ها موضوع دیگر می پردازد که در نوع خود جدید هستند، حتی مسافران نیز به دلیل اهدافشان در این سفر، در کتاب مهم می‌شوند و کمتر موضوعی از نگاه مولف دور مانده و حتی موضوعاتی که بسیار ساده به نظر می‌رسند، مانند پرچم‌ها و کاربردشان در پیاده‌روی، فصلی از کتاب را به خود اختصاص داده است، چگونگی استقبال از مسافران و محدودیت‌های سفر نیز در جای جای کتاب قابل مشاهده است.

از دیگر ویژگی‌های کتاب، تعریف اصطلاحات مهمی است که مسافر در طول پیاده‌روی با آن روبرو می شود که خواننده با دانستن این عبارات و حدود و ثغور آن می‌تواند برنامه‌ریزی مناسبی برای سفر خود داشته باشد و کاربرد این اصطلاحات را بداند که به عنوان مثال اصطلاحاتی مثل عمود، موکب، انواع موکب به صورت جزئی در کتاب توصیف شده است. 

عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز نیز در این مراسم، در سه محور امتیازات اثر، نقاط قوت و مزایای کار و ملاحظات محتوایی به نقد این کتاب پرداخت و گفت: کتاب اربعین‌نگاری تحولات معرفتی در این مراسم مذهبی را به خوبی نمایش داده است.

رضا نصیری حامد نثر روان، مفهوم سازی، روایت بدون تکلف و سادگی را از جمله امتیازات این کتاب برشمرد و افزود: در این کتاب اطلاعات و مناسک اربعین بسترسازی شده است.

وی به تجزیه و تحلیل بخش‌های مختلف کتاب پرداخت و ادامه داد: در کتاب اربعین نگاری ارتباطات افقی، عمودی و شبکه‌ای، نقد فرهنگ سرمایه‌داری، پررنگ‌تر کردن بعد فقهی دین، تعریف المان‌های فرهنگی ملت‌ها و توجه به مطالب حاشیه‌ای از جمله بخش‌های قابل توجه در کتاب است.

به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان آذربایجان شرقی، این کتاب در روز ۲۱ شهریور ماه ۱۴۰۲ در تالار وحدت دانشگاه تبریز با حضور مسئولین استانی و میهمانانی از کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، گرجستان و عراق رونمایی شده بود.

انتهای پیام