دکتر سید موید علویان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به وضعیت مطلوب ایران در کنترل هپاتیت B و C اظهار کرد: ایران در مقایسه با کشورهای منطقه از جمله افغانستان، پاکستان، عراق، کشورهای حاشیه خلیج فارس و شمال ایران در وضعیت مطلوبی قرار دارد که به دلیل نقش فعالیت‌های وزارت بهداشت، شبکه‌های درمانی، انجمن‌های علمی و دانشگاه‌های علوم پزشکی طی سال‌های گذشته است.
وی عنوان کرد: درحال حاضر، نظام سلامت کشور به جای تمرکز بر غربالگری و پیشگیری، به صورت پسیو عمل می‌کند و منتظر مراجعه افراد با علائم بیماری است. این رویکرد نه تنها هزینه‌بر، بلکه ناکارآمد نیز است و منجر به تشخیص بیماری در مراحل پیشرفته و افزایش هزینه‌های درمانی می‌شود.
رئیس انجمن مطالعات بیماری‌های کبد ایران به نکات مهمی در خصوص ارتقای نظام سلامت ایران اشاره و مطرح کرد: پرسشگری دقیق از سوی پزشکان ضروری است و لازم است که توسط پزشکان پرسشگری و جمع‌آوری اطلاعات در مورد سابقه بیماری‌های کبدی، سابقه تزریق خون، اعتیاد و سایر عوامل پرخطر هپاتیت B در هر بیمار بررسی شود؛ این امر می‌تواند منجر به شناسایی زود هنگام افراد در معرض خطر و ارائه خدمات پیشگیرانه به موقع شود.
علویان در رابطه با نظام سلامت در کشور، توضیح داد: نظام سلامت به جای اینکه صرفا منتظر بیمار شدن افراد باشد، باید به طور فعال به دنبال ارتقای سلامت آن‌ها باشد. این امر می‌تواند از طریق ایجاد پرونده‌های سلامت الکترونیک، ارتباط مستمر با افراد با استفاده از تلفن و ارائه مشاوره‌های بهداشتی به آن‌ها محقق شود، بنابراین، جمهوری اسلامی ایران باید ارتباط خود را با جامعه در حوزه سلامت تغییر دهد. این شکل خدمات در کشورهای پیشرفته اجرا شده است و این موضوع در کشور به شکل خدمات جدیدی در نظام سلامت لحاظ نمی‌شود.
وی با تاکید به نقش کلیدی پزشک خانواده، گفت: باید رویکرد نظام سلامت از خدمات پسیو به اکتیو تغییر پیدا کند. این امر با استفاده از پزشک خانواده، تیم‌های سلامت، برنامه‌های چکاپ، غربالگری منظم و ارائه بسته‌های خدمات بهداشتی در سطح جامعه قابل تحقق است. نظام سلامت در کشور، فشل است و تا زمانی که از این الگو صحیح وارد نشود به سرانجام نخواهد رسید. هدف ما بیماریابی است و باید افراد در مرحله‌ای شناسایی شوند که بتوان کاری برای آن‌ها انجام داد.
علویان ادامه داد: نقش پزشک خانواده در شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف بسیار موثر است و هزینه اثربخشی خدمات اکتیو به صراحت از هزینه پیشگیری و غربالگری به مراتب کمتر از هزینه درمان و عوارض بیماری در مراحل پیشرفته است.
شیوع هپاتیت B در کشور به زیر 2 درصد رسیده است
مدیر مرکز بیماری‌های کبد خاورمیانه با اشاره به وضعیت فعلی واکسیناسیون این بیماری در ایران، مطرح کرد: ایران در منطقه‌ای قرار دارد که اطراف آن به دلیل جنگ و عدم زیرساخت‌ها در زمینه بیماری‌ها، ویران است. با توجه به اینکه نیمی از جمعیت کشور ما واکسن دریافت کردند، شیوع هپاتیت B در کشور به زیر 2 درصد رسیده است با اینکه در 40 سال قبل بین 5 تا 7 درصد بوده است، همچنین در برخی از استان‌ها اعم از کرمانشاه و کردستان که این بیماری از شیوع بالایی برخوردار بوده به زیر یک درصد نیز رسیده است که ماحصل واکسیناسیون و بیماریابی است.
رئیس انجمن مطالعات بیماری‌های کبد ایران با تاکید براینکه مهم‌ترین نکته در هپاتیت B واکسیناسیون است، تصریح کرد: الگو ما کشورهایی هستند که بیماری هپاتیت B در آن‌ها بسیار کم است که در این شرایط افراد گروه‌های سنی 35 تا 55 سال، باید در برنامه واکسیناسیون ورود پیدا کنند. بنابراین، هرچقدر واکسیناسیون صورت گیرد، جامعه سالم‌تر خواهد شد.
افراد 35 تا 55 سال باید واکسینه شوند
وی عنوان کرد: اگر افراد 35 تا 55سال واکسینه شوند، طی 10 سال آینده شیوع این بیماری در افراد زیر 60 سال مشاهده نخواهد شد، بنابراین، در بحث هپاتیت B واکسن و در بحث هپاتیت C تشخیص و درمان لحاظ می‌شود؛ گروه‌های هدف دریافت واکسیناسیون شامل نوزادان، خانواده افراد دارای بیمار هپاتیتی، کادر درمان، آتش‌نشان‌ها، کارگران شهرداری، نظامی‌ها و زندان‌بان‌ها .. می‌شود که رو به افزایش است، همچنین افراد معتاد تزریقی که به دلیل در معرض خطر بودن به مراکز رفتاری یا کلینیک‌های مثلثی مراجعه می‌کنند، واکسن دریافت می‌کنند.
علویان با اشاره به اهمیت واکسیناسیون و غربالگری در پیشگیری از بیماری‌ها، اظهار کرد: مردم به صورت داوطلبانه واکسن‌های مورد نیاز را تزریق می‌کنند. با توجه به گفته سازمان جهانی بهداشت هر فرد باید حداقل یکبار آزمایش هپاتیت را انجام دهد. توصیه می‌شود اگر فرد آزمایش ندهد، واکسینه شود.
رئیس انجمن مطالعات بیماری‌های کبد ایران اضافه کرد: نظام سلامت باتوجه به مراکز بسیار زیاد دیالیز، بازهم با کمبود دستگاه دیالیز روبرو است. حاکمیت حوزه سلامت در قدم اول باید تغییر نگرش خود را اعلام کنند و بگویند ما به دنبال افزایش مراکز همودیالیز در کشور نیستیم ما به دنبال کاهش بار بیماری دیالیز در کشور هستیم.
مصرف الکل به کبد آسیب می‌زند
وی با بیان اینکه یکی از علل کبد چرب در ایران، مصرف الکل است، تصریح کرد: مصرف الکل می‌تواند باعث آسیب کبد شود. درست است که در ایران الکل ممنوع است، اما باید به دنبال راه بهتری از ممنوعیت باشیم. قطعا راه‌های آموزشی و آگاه‌سازی می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
مدیر مرکز بیماری‌های کبد خاورمیانه با بیان عوامل کاهش بار این بیماری‌ها، تصریح کرد: به منظور ارتقای آگاهی، دانش و علمکرد درست مسابقات نقاشی برای دانش‌آموزان دبستان و متوسطه برگزار شد که آثار هنری خود را با نقاشی در زمینه هپاتیت و بیماری کبدی به دبیرخانه کنگره هپاتیت ارسال کردند؛ اگر دانش آموزان در این زمینه مداخله کنند، از همان سطوح می‌توان مسائل آموزشی را پیش برد، همچنین، جامعه در سطوح مختلف سواد، کار و سن می‌توانند با مداخله در مسائل آموزشی در این زمینه نقش‌آفرینی کنند.
علویان اضافه کرد: مداخلان دیگر شامل پزشکان و کادر درمان است که با ارائه خدمات صحیح و به موقع پزشکی و تاسیس مراکز درمانی تخصصی برای بیماران هپاتیت B در دانشگاه‌ها می‌توانند موثر باشند. همچنین، توسعه پژوهش و تحقیقات به منظور انجام پژوهش‌های بالینی و برای درک بهتر بیماری و ارائه راهکارهای پیشگیری و درمان موثر واقع می‌شود.
وی عنوان کرد: با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر در علوم بیماری‌های مرتبط با کبد، ضرورت برگزاری کنفرانس‌ها باید برای به روزرسانی اطلاعات متخصصان و ارتقای سطح مراقبت از بیماران هپاتیت B به آخرین متدهای روش‌های تشخیصی و درمانی صورت گیرد.
انتهای پیام
نظرات