محمد عرب، امروز شنبه ۱۸ اسفند با اعلام این مطلب در جمع خبرنگاران گفت: ماه رمضان افزون بر معنویت و حال و هوای خاص خود، با آداب و رسومی نیز همراه است که هر چند برخی کم رنگ شده اما مروری از آن چه باقی مانده ، حس خوبی از گذشته ها را یادآور می شود. در گذشته هر شهر و روستا بر اساس باورهایی که گاه ریشه در فرهنگ مردم آن داشت دارای آداب خاصی برای ماه رمضان بود. «ماه دید» از مراسم قدیمی و رایج در بیشتر نقاط است، اما در طبس به این عنوان شناخته می شود. این که شب آخر شعبان برای رؤیت هلال ماه رمضان بر بلندی می رفتند و برای اعلام عید فطر هم این کار را تکرار می کردند.

وی افزود: یکی دیگر از این رسوم کهن و سنت‌های حسنه که هنوز هم در دل مردمان طبس زنده است و شب‌های رمضان را رنگ و بویی متفاوت می‌بخشد مراسم طبل زنی است،  این مراسم در حوزه گردشگری مذهبی یکی از ظرفیت‌هایی است که در شهرستان طبس که به عنوان چهارمین شهر زیارتی کشور به خاطر وجود آستان مبارک حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع) شناخته می‌شود و می‌تواند باعث رونق و جذب بیشتر گردشگری مذهبی و سایر شاخه‌های گردشگری در شهرستان زیبای طبس شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس اظهارکرد: مراسم و آیین‌های مذهبی چون طبل زنی، نخل گردانی و عاشورا و تاسوعا مراسماتی هستند که می‌توانیم از طریق آن‌ها گردشگران مذهبی را به شهرستان جذب کنیم.

عرب افزود: مراسم طبل زنی که با شماره ۱۸۹ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است در ابتدای ماه مبارک رمضان با عنوان شادمانه یا شادیانه نوید حلول ماه رمضان را می دهد همچنین در انتهای ماه مبارک رمضان فرارسیدن عید سعید فطر را نوید می دهد. این مراسم در ماه مبارک رمضان در دو نوبت سحر و افطار اجرا می شود. در سحرهای ماه رمضان در سه نوبت اجرا می شود و هر بار اجرا، به مدت ده دقیقه تا یک ربع و هر نوبت شامل سه بار به فاصله یک ساعت از مرتبه قبل با ضرب آهنگی متفاوت نواخته می شود. این موسیقی با ضربات هماهنگ زمان باقیمانده به اذان را اعلام می کرد و در پایان نوبت سوم که ریتم آن متفاوت است و  مردم با شنیدن آن متوجه می شوند که زمان کوتاهی به اذان مانده است. این مراسم را به «بیدار باش» می شناسند.

عرب گفت: همانطور که گفته شد سه نوبت بر طبل نواخته می شود طوری که سه ساعت مانده به اذان طبل اول برای تهیه کردن سحری نواخته می شود و این کار به طبل یک معروف است و بعد ازآن طبل دو، یک ساعت قبل از اذان و برای خوردن سحری به صدا در می آید و آخرین طبل هم حکایت از وقت اذان و نماز دارد که برای اعلام آن پس از نواختن طولانی، سه تک ضرب بر طبل می کوبند. طبال ها در پایان هر مرحله به تعداد همان نوبت به صورت ضربی به طبل می کوبند تا فرد روزه دار متوجه شود در کدام مرحله است.

به گفته عرب در گذشته پس از اجرای این موسیقی، توپ خاصی به نام زنبورک (شمخال) به صدا در می آمد. به برگزار کنندگان این عمل زنبورک زن و نقاره زن می گفتند و تمامی این کارها در اکثر مناطق به طور موروثی صورت می پذیرفت و به ندرت غریبه ای وارد این کار می شد. زمان اجرای طبل زنی، به کمک ساعت های آبی (شامل تشتی بزرگ و فنجان مسی متوسطی که ته آن سوراخ ریزی داشت ) مشخص می شد.
عرب همچنین گفت:صدای پر طنین این طبل ها با ترتیبی موزون و دلنشین خاطره نقاره زنی بارگاه امام هشتم (ع) را در یادها زنده می کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس یادآورشد: تاکنون نخل بندی و نخل برداری کریت ، طبل زنی سحرهای ماه مبارک رمضان ، گیوه بافی ، سبدبافی یا بوریا بافی، مس گری، پخل بافی، قلم زنی ویژه طبس، مهارت پخت نان تُنُک و مهارت پخت نان اوزون بنام شهرستان طبس در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده‌اند و بعضی مراسم و آیین‌ها و هنرها به صورت استانی یا مشترک با سایر شهرستان ها نیز ثبت ملی شده است و  پرونده سه مورد  از مراسم عاشورایی شهرستان طبس شامل؛  مراسم شمایل حضرت ابوالفضل (ع)، پرونده کاروان اُسرای کربلا و پرونده اصغر صغیر از مراسمات و آداب کهن عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) برای ثبت در فهرست میراث معنوی کشور تهیه شده است.

انتهای پیام