البته که شرایط یاد شده سبک زندگی استانداردی نیست و اگر به فکر اصلاح نباشیم، بیماری‌های خطرناکی به آرامی در بدن ما رشد می کنند و سلامتی‌مان را به خطر می اندازند.
یکی از بیماری‌هایی که با گسترش سبک زندگی غیراستاندارد در کمین سلامتی ماست، «کبد چرب» است که به خاطر مراحل رشد آرامی که دارد بین متخصصین به «بیماری نجیب» معروف شده است.
در خصوص مراحل بیماری کبد چرب، افراد در معرض خطر، راه‌های پیشگیری و سایر نکاتی که باید در مورد این بیماری بدانیم با دکتر سمیه مرتضویان مقدم، فوق تخصص گوارش و کبد به گفت و گو نشستیم تا به سوالات پاسخ دهد.
مهمترین علت بیماری کبد چرب
دکتر سمیه مرتضوی مقدم، یک فوق تخصص گوارش و کبد در گفت و گو با خبرنگار ایسنا درباره علت اصلی شکل گیری کبد چرب گفت: اخیراً این بیماری را به عنوان یک بیماری متابولیک می‌شناسند که ناشی از سندروم متابولیک است و شایع‌ترین علت آن ایجاد مقاومت به انسولین در بدن است که می تواند در نتیجه چاقی، دیابت و یا چربی خون بالا ایجاد شود.
وی ادامه داد: بیماری کبد چرب سه مرحله دارد. مرحله اول یک استئاتوز ساده است که تنها سلول‌های چربی لا به لای سلول‌های کبدی قرار می‌گیرند. در مرحله دوم سلول‌های استرس اکسیداتیو هم در آن محل قرار می‌گیرند و به تدریج باعث التهاب و تخریب سلول‌های کبدی می‌شوند.
این متخصص گوارش و کبد تاکید کرد: مرحله سوم زمانی است که سلول‌های کبدی از بین رفته و بافت فیبری و فیبروز جایگزین آن می‌شود و در واقع همان مرحله‌ای است که ما می‌گوییم بیمار به سیروز کبدی رسیده است.
علائم کبد چرب چه زمانی خود را نشان می دهند؟
دکتر مرتضوی مقدم افزود: از آنجایی که کبد چرب یک بیماری خاموش است و هیچ احساس درد یا علائم بالینی خاصی ندارد، اگر از طریق آزمایشات یا سونوگرافی پیگیری خاصی انجام نشود ممکن است فرد متوجه بیماری کبد چرب نشده و علامت‌ها زمانی خود را نشان دهند که کبد آسیب دیده باشد. پس بیماری یاد شده از این نظر می‌تواند خطرناک باشد که یک بیماری خاموش است.
وی در خصوص علائم بیماری کبد چرب گفت: در مرحله اول که تنها استئاتوز ایجاد می‌شود ممکن است بیمار هیچ‌گونه علائمی نداشته باشد. اما علائم غیراختصاصی مثل خستگی، کسالت، خواب آلودگی یا بی‌خوابی‌های شدید و تغییر سیکل طبیعی بدن می‌تواند ایجاد شود که البته همه این علائم غیراختصاصی هستند و نمی‌توان همه آنها را به کبد چرب نسبت داد.
چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستند؟
این متخصص گوارش و کبد تاکید کرد: در مراحل بعد که آسیب کبدی شروع می‌شود فرد کم کم می‌تواند علائم را داشته باشد. این علائم ممکن است به صورت بالا رفتن آنزیم‌های کبدی یا بالا رفتن سطح زردی خون، و همین‌طور در مراحل پیشرفته‌تر بصورت قرمز شدن کف دست‌ها، ایجاد مایع در داخل شکم و ایجاد ضایعات پوستی خود را نشان دهند.
دکتر مرتضوی مقدم عنوان کرد: افرادی که چاق هستند و چربی مرکزی بدن در اطراف شکم دارند، و همین‌طور افراد دارای دیابت یا چربی خون بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستند.
چه عواملی خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش می دهند؟
وی بیان کرد: همان‌طور که گفته شد علت اصلی این بیماری مقاومت بدن به انسولین است. بنابراین افرادی که به صورت ژنتیکی و یا بر اثر شکل زندگی خود دچار بیماری دیابت شده‌اند بیشتر از بقیه در معرض بیماری کبد چرب هستند.
این متخصص گوارش و کبد خاطرنشان کرد: اما افرادی هم وجود دارند که مبتلا به دیابت نیستند اما نوع تغذیه و سبک زندگی آنها می‌تواند برای ایجاد کبد چرب زمینه‌ساز باشد.
دکتر مرتضوی مقدم به تشریح عوامل ایجاد کننده کبد چرب پرداخت و گفت: مصرف زیاد قندها، یعنی هر چیزی که باعث شود در بدن فرد مقاومت به انسولین افزایش پیدا کند عامل مهم ایجاد کبد چرب است.
وی ادامه داد: مهمترین موادی که برای پیشگیری از بیماری کبد چرب باید از آنها پرهیز کرد قندهای ساده از جمله قند، شکر، شکلات، شیرینی و بخصوص نوشابه هستند.
این متخصص گوارش و کبد یادآور شد: چربی خون بالا یا کنترل نشده، مصرف زیاد چربی‌های ترانس مثل؛ روغن‌های جامد و روغن‌های حیوانی و همین‌طور مصرف سرخ کردنی‌ها بخصوص فست فود، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می‌دهد.
راه پیشگیری از ابتلا به کبد چرب چیست؟
دکتر مرتضوی مقدم در مورد راه پیشگیری از بیماری کبد چرب و نوع سبک زندگی که می‌تواند خطر ابتلا به آن را کاهش دهد گفت: رفع کردن علت‌های زمینه‌ای مثل کم کردن وزن، کاهش دادن چربی‌های مرکزی بدن از طریق ورزش کردن و تحرکات بدنی از راه‌های پیشگیری این بیماری هستند.
وی تاکید کرد: افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای همچون سندروم متابولیک، دیابت یا چربی خون بالا دارند، باید در زمینه درمان بیماری‌های خود تلاش کنند تا خطر کبد چرب آنها را تهدید نکند. این افراد در کنار استفاده از داروها باید رژیم غذایی خود را رعایت کنند تا درمان‌شان موثر باشد.
چگونه بفهمیم کبدمان سالم است یا نه؟
این متخصص گوارش و کبد گفت: روش‌های تشخیص کبد چرب روش‌های آزمایشگاهی و سونوگرافی هستند البته الزاماً تمام کسانی که کبد چرب دارند آنزیم کبدی بالایی ندارند بنابراین اگر فردی آزمایش کبدی انجام می‌دهد که نتیجه این آزمایش نرمال است به معنای مبتلا نبودن به کبد چرب نیست. بنابراین در کنار آزمایش خونی که برای بررسی آنزیم‌های کبدی انجام می‌شود باید حتماً سونوگرافی هم انجام شود.
بهترین زمان درمان کبد چرب چه زمانی است؟
وی ادامه داد: قطعا مرحله‌ای که کمترین آسیب به کبد وارد شده و کبد دچار التهاب نشده است بهترین زمان درمان بیماری کبد چرب محسوب می‌شود چرا که درمان در این مرحله کم هزینه‌تر و راحت‌تر است و همین‌طور با عوارض کمتری انجام می‌شود.
دکتر مرتضوی مقدم تاکید کرد: اما به هر حال در هر مرحله‌ای که بیمار مراجعه کند به او توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان از درمان ناامید نباشد زیرا ما بیمارانی داشتیم که حتی در مراحل پیشرفته هم توانسته‌اند با روش های درمانی کبد خود را احیا کنند.
این متخصص در نهایت به مردم توصیه کرد: ما باید بتوانیم شیوه زندگی خود را اصلاح کنیم چراکه کبد چرب یک بیماری شایع است و بطور متوسط بین ۲۰ تا ۴۰درصد جمعیت کل دنیا به آن مبتلا هستند و علت اصلی آن شیوه نادرست زندگی کردن است.
وی افزود: به مردم توصیه می‌کنیم که فعالیت بدنی مناسب داشته باشند و اگر از نظر شرایط شغلی تحرک زیادی نداشته باشند حتماً در طول روز برای ورزش کردن زمان بگذارند.
دکتر مرتضوی مقدم تصریح کرد: ما توصیه می‌کنیم که در طول هفته حداقل سه روز و هر روز به مدت ۲۰دقیقه بتوانند فعالیت بدنی مناسب و ورزش را داشته باشند. حتی یک پیاده‌روی ساده که باعث افزایش ضربان قلب شود می‌تواند کمک کننده باشد.
این متخصص گوارش و کبد بیان کرد: اصلاح رژیم غذایی و کم کردن مصرف کربوهیدرات‌های ساده، کم کردن قند، شکلات، شیرینی و بخصوص نوشابه و همین‌طور افزایش مصرف غلات، فیبر، سبزیجات و پروتئین‌ها مرحله دیگر بهبود کیفیت زندگی است.
وی خاطرنشان کرد: انجام تست‌های سالیانه سونوگرافی و آزمایشات کبدی لازم و ضروریست و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند حتماً به فکر درمان باشند و آن را پشت گوش نیندازند.
این متخصص گوارش و کبد بیان کرد: انجام توصیه‌های یاد شده در کنار هم می‌تواند کمک کند که افراد به بیماری کبد چرب مبتلا نشوند یا اگر مبتلا شوند به راحتی درمان شوند.
انتهای پیام
نظرات