به گزارش ایسنا، روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی مینویسد: اکنون اما این ویژگی بارز در حال محو شدن است. کشورهای نوردیک به عنوان مدلی برای دفاع اروپا در حال ظهور هستند. آنها تلاش میکنند تا برای مقابله با اقدامات احتمالی روسیه و عدم اطمینان بابت تضمینهای امنیتی از جانب کاخ سفید ترامپ، روش و شیوه سنتی خود را کاملا تغییر دهند.
چهار کشور از کشورهای حوزه نوردیک (دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد) در میان اهداکنندگان اصلی کمکهای نظامی از اروپا به اوکراین هستند و اقداماتی را برای مطرح کردن یک معماری جدید امنیت منطقهای که اتکای کمتری به آمریکا دارد، ارائه دادهاند.
هیچ یک از کشورهای نوردیک به تنهایی قادر به مقابله نظامی با روسیه نیستند اما اگر این کشورها با هم متحد شوند، میتوانند قدرت اقتصادی قابل توجهی داشته باشند که تقریبا به اندازه اقتصاد مکزیک و نزدیک به اندازه اقتصاد روسیه است. و در پی الحاق سوئد و فنلاند به ناتو، آنها برخی از نیروهای خود را هم ادغام کردهاند.
سوئد دارای صنعت دفاعی پیشرفتهای است که زیردریاییها، تانکهای جنگی و جنگندههای مافوق صوت میسازد. نروژ دارای قابلیتهای نظارت دریایی و جنگی در قطب شمال است. فنلاند یکی از بزرگترین ارتشها و نیروهای توپخانهای را در اروپا دارد و نیروهای ویژه دانمارک چندین دهه تجربه استقرار در برخی از خطرناکترین مناطق افغانستان و عراق برای مبارزه با جنگهای آمریکا را دارند. (پنجمین کشور شمال اروپا، ایسلند، ارتش دائمی یا صنعت دفاعی ندارد.)
«اریک سیاراملا»، کارشناس ارشد برنامه روسیه و اوراسیا در اندیشکده کارنگی برای صلح بینالمللی و تحلیلگر ارشد سابق اطلاعاتی ایالات متحده میگوید: «شما یک گروه منطقهای با پتانسیل اقتصادی و منابع برای ایجاد یک پایگاه دفاعی-صنعتی کاملا یکپارچه مانند آلمان دارید، اما با نوع کاملا متفاوتی از تهدید و اراده سیاسی.»
نوردیکها پیوندهای فرهنگی تاریخی دارند. در قرون وسطی، وایکینگهای اسکاندیناوی در سراسر اروپا مستعمره داشتند و غارت کردند، حتی به آمریکای شمالی رسیدند. قرنها پس از آن، کشورهای شمال اروپا جنگهای خونینی را با قدرتهای منطقهای دانمارک و سوئد بر سر قلمرو داشتند و اشراف یکدیگر را در میادین شهر سر بریدند. پس از آن، در یک حرکت آشتی جویانهتر، سوئد اجازه داد که جایزه صلح نوبل در نروژ اعطا شود، حتی پس از اینکه این دو کشور اتحادیه خود را در سال ۱۹۰۵ منحل کردند.

اکنون، دیدگاه مشترک شمال اروپا که روسیه را به عنوان یک تهدید جدی در آینده میبیند، باعث شده تا این کشورها بیش از هر مقطعی در تاریخ مدرن به یکدیگر نزدیک شوند. یک ارزیابی اخیر اطلاعاتی دانمارک نشان میدهد که روسیه میتواند در عرض سه تا پنج سال جنگ بزرگی را علیه یک یا چند کشور اروپایی ناتو آغاز کند؛ دیدگاهی که کشورهای حوزه بالتیک بیش از هر کشور دیگری در اروپا با آن موافقند.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل سابق ناتو که اکنون وزیر دارایی نروژ است، در این باره گفت: «کشورهای شمال اروپا برای اولین بار از زمان اتحادیه کالمار در دهه ۱۴۰۰ یک سیاست امنیتی یکپارچه دارند. آنها اهمیت تعمیق همکاری نظامی خود را به گونهای که ما چندین قرن ندیدهایم، درک کردهاند.»
کشورهای نوردیک همچنین نیروهای هوایی خود را ادغام و در سال ۲۰۲۳ یک فرماندهی مشترک نیروی هوایی نوردیک ایجاد کردند. سال گذشته آنها نسخهای از فرماندهی دفاعی را بر اساس همکاری دفاعی نوردیک ارائه کردند که تا ۲۰۳۰ ایجاد میشود.
به طور حتم، نوردیکها در حال جبران دههها خلع سلاح پس از پایان جنگ سرد هستند. نیاز به تسلیح مجدد تنها در بحبوحه کاهش اعتماد اروپا به ایالات متحده به عنوان یک متحد قابل اعتماد تحت ریاست جمهوری ترامپ افزایش یافته است.
این وضعیت را بیش از همه کپنهاگ احساس میکند که در خط مقدم رویارویی اروپا با ترامپ آن هم پس از تهدیدش برای الحاق گرینلند قرار دارد. حفاظت دانمارک از این جزیره واقع در قطب شمال، که وسعت آن سه برابر تگزاس است، عمدتا به هفت کشتی قدیمی متکی است که به قدری از سلاحها و حسگرها تهی شدهاند که به سختی به عنوان کشتی جنگی به حساب میآیند.
«پیتر ویگو جاکوبسن»، استادیار رویال کالج دفاعی دانمارک گفت: «تصمیم فوریه دانمارک برای افزایش هزینههای نظامی به ۷۰ درصد در دو سال آتی شامل گرینلند باعث نگرانی زیادی شده است.»
وی افزود: «دانمارک تحت فشار زمانی قرار دارد زیرا دیگر به آمریکاییها اعتماد ندارد. دلیل اینکه دانمارک با چنین اشتیاقی به همکاریهای نوردیک پرداخته، این است که نمیتواند از خود دفاع کند و اگر ناتو نتواند این کار را انجام دهد، همکاریهای نوردیک یک گزینه جایگزین است.»
تغییر هویت
درحالیکه درخواست نوردیک برای سلاح بر خلاف وجهه جهانی آنهاست، اما این کشورها به دنبال دستیابی به سلاحهای جدید هستند.

فنلاند یکی از بزرگترین نیروهای مسلح اروپا را در سرانه دارد. میتواند ۲۸۰ هزار سرباز را در هفته بسیج کند و از هر شش فنلاندی تقریبا یک نفر یا حدود ۹۰۰ هزار نفر ذخیره هستند. پناهگاههای زیرزمینی در سراسر کشور میتوانند تقریبا بقیه جمعیت را در خود جای دهند. فنلاند اکنون در حال بررسی خروج از کنوانسیون اتاوا است که مینهای زمینی ضد نفر را ممنوع میکند.
سوئد موتور نوآوری نظامی است. جنگندههای JAS ۳۹ Gripen که برای عملیات در باندهای کوتاه و مقابله با هواپیماهای روسی طراحی شدهاند، برای اولین بار در ماه مارس در یک ماموریت نظارتی ناتو شرکت کردند. تانک Stridsvagn ۱۲۲ سوئدی یکی از پیشرفتهترین تانکهای جنگی جهان است و CV۹۰ آن یکی از بهترین خودروهای جنگی پیاده نظام محسوب میشود.
در فنلاند و سوئد خدمت سربازی اجباری است. در سوئد، خدمت سربازی از نظر جنسیت خنثی و بسیار گزینشی است و آن را به یک شغل عالی رتبه تبدیل میکند.
نروژ که مدتهاست به دلیل حضور در بزرگترین صندوق دارایی ۱.۵ تریلیون دلاری مورد انتقاد قرار دارد، اخیرا اعلام کرد حمایت خود از کییف را دو برابر کرده و به بیش از ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ رسانده است.
استولتنبرگ گفت: «این باور وجود دارد که ما باید بیش از اینها به اوکراین کمک کنیم.»
دانمارک به یکی از حامیان اصلی تسلیح مجدد اروپا تبدیل شده است. مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک در ماه مارس گفت که امکان ساخت سلاحهای هستهای در خاک دانمارک را رد نمیکند که این، خود یک تغییر تاریخی در این باره است.
کپنهاگ پس از اهدای تمام توپخانه خود به اوکراین، طرحی را برای تامین مالی قراردادهای بین دولت اوکراین و شرکتهای دفاعی این کشور برای تولید سلاحهای متناسب با نیازهای در حال تغییر میدان جنگ طراحی کرده که «مدل دانمارکی» نامیده میشود.
«آنا ویزلندر»، مدیر بخش اروپای شمالی مستقر در استکهلم در اندیشکده شورای آتلانتیک گفت: «حمایت از صنعت دفاعی اوکراین راهی پایدار برای افزایش بازدارندگی علیه روسیه است، در حالی که ایالات متحده جلوی عضویت اوکراین در ناتو را گرفته است. مرتبط کردن صنایع دفاعی یک سیگنال بسیار قوی است.»
مسیر کشورهای نوردیک ممکن است در آینده از هم جدا شود. به عنوان مثال، در حالی که دانمارک و سوئد مایلند پس از آتشبس در اوکراین به نیروهای حافظ صلح کمک کنند، فنلاند با مرز ۸۳۰ مایلی خود با روسیه، احتمالا ترجیح میدهد سربازانش را در کشور نگه دارد.
«ماتی پسو»، محقق ارشد در موسسه روابط بینالملل فنلاند گفت: «در حال حاضر، یک بلوک نوردیک متحد میتواند به عنوان یک مدل برای دیگر کشورهای منطقه از جمله کشورهای حوزه دریای سیاه عمل کند. این مدل میتواند به عنوان سیاست تضمینی برای آینده و در صورتی ایفای نقش کند که ائتلاف ناتو در دولت ترامپ از هم بپاشد.»
وی افزود: «در صورتی که ناتو دیگر کارایی نداشته باشد، این یک طرح جایگزین است.»
انتهای پیام
نظرات