پوریا ایزدپناه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به یکی از مشکلات مهم در روابط کاری، گفت: گرفتن چک‌های تضمینی از کارگران بدون نظارت قانونی، می‌تواند به تهدیدی برای امنیت شغلی آنها تبدیل شود.

وی با بیان اینکه دریافت چک تضمینی بیشتر در مشاغل حساس یا پرریسک اتفاق می‌افتد، افزود: کارفرمایان معمولاً این چک‌ها را برای اطمینان از انجام درست کار یا جلوگیری از خسارت می‌گیرند، اما این اقدام اگر بدون چارچوب مشخص باشد، نه تنها به نفع کارفرما نیست، بلکه کارگر را هم تحت فشار روانی قرار می‌دهد.

این مسئول بیان کرد: براساس ماده ۱۰ قانون مدنی، طرفین قرارداد باید با اراده آزاد و در چارچوب نظم عمومی و اخلاق حسنه قرارداد ببندند. اگر کسی به اجبار یا تحت فشار تعهدی را قبول کند، مشروعیت قرارداد زیر سوال می‌رود.

معاون دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان فردیس تصریح کرد: قانون کار به طور ویژه از کارگر به عنوان طرف ضعیف‌تر قرارداد حمایت می‌کند و هر شرطی که باعث تهدید یا تحقیر کارگر شود، از نظر حقوقی فاقد اعتبار است.

ایزدپناه با اشاره به برخی آرای مراجع قضایی اظهار کرد: دیوان عدالت اداری در موارد زیادی ضبط چک‌های تضمینی بدون حکم دادگاه را خلاف اصول حقوق کار دانسته و بر لزوم تفسیر محدود تعهدات یک‌جانبه تأکید کرده است.

وی اضافه کرد: بعضی کارفرماها بدون اینکه تخلفی از سوی کارگر اثبات شده باشد، اقدام به وصول این چک‌ها می‌کنند که این رفتار نه تنها غیرقانونی است، بلکه اعتماد و امنیت روانی نیروی کار را هم خدشه‌دار می‌کند.

وکیل پایه یک دادگستری البرز توضیح داد: چک‌های تضمینی اگر بدون ضابطه اخذ شود، به جای تضمین کار خوب، به ابزاری برای فشار و تهدید کارگر تبدیل می‌شود. این روند هم عدالت کاری را زیر سوال می‌برد و هم باعث کاهش انگیزه نیروی انسانی می‌شود.

وی با اشاره به ضرورت حمایت از حقوق کارفرمایان نیز بیان کرد: کارفرمایان حق دارند در برابر تخلفات احتمالی نیروهای خود ابزارهای قانونی داشته باشند، اما این ابزار باید شفاف، عادلانه و قابل نظارت باشد.

ایزدپناه تاکید کرد: بهتر است قانون‌گذار با وضع آیین‌نامه‌های مشخص، اخذ چک تضمینی را قانونمند کند. همچنین گرفتن چک باید در قرارداد رسمی، با اطلاع و رضایت کامل هر دو طرف و زیر نظر اداره کار باشد.

وی گفت: استفاده از ضمانت‌نامه‌های بانکی یا بیمه‌ای به جای چک‌های شخصی هم می‌تواند راهکار مناسبی باشد تا هم حقوق کارفرما حفظ شود و هم کرامت انسانی کارگر آسیب نبیند.

ایزدپناه در پایان بیان کرد: اگر شفافیت در قراردادهای کاری ایجاد شود، می‌توان هم به کارگران امنیت شغلی داد و هم به کارفرمایان اطمینان اقتصادی، لازم به توضیح است روابط کاری سالم، پایه توسعه اقتصادی پایدار است.

انتهای پیام