در عصر حاضر، بازخوانی سیرۀ بانوان بزرگ اسلام، چراغ راهی فراروی جامعۀ امروز است. حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) به‌عنوان پرچمدار عفاف و معرفت، الگویی زنده از زن مسلمان تراز اسلامی است که توانست در سخت‌ترین شرایط، کرامت انسانی زن را به جهانیان بیاموزد.
الگوی بی‌بدیل ایشان با حضورش در ایران و قم، نه‌تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در تثبیت تشیع داشت، بلکه نشان داد چگونه یک زن میتواند با حفظ ارزشهای اسلامی، در عین حضور فعال در جامعه، به قله‌های معنویت و معرفت دست یابد. امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازخوانی سیرۀ عملی این بانوی بزرگوار هستیم.
در همین راستا با حجت الاسلام جعفر یوسفی، نماینده ولی فقیه در سپاه ناحیه نور و کارشناس مذهبی به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا از منظر کارشناسی به بررسی ابعاد مختلف شخصیت حضرت معصومه (سلام الله علیها) و نقش الگویی ایشان در جهان معاصر بپردازیم.
ایسنا: حضرت فاطمه معصومه (س) به عنوان یکی از بانوان برجسته خاندان اهل بیت (ع)، چه نقشی در ترویج معارف دینی و الگوسازی برای زنان جامعه دارند؟
کارشناس مذهبی: ورود امام رضا (علیه‌السلام) به ایران موجب تبلیغ، ترویج و تثبیت مذهب حقۀ شیعه، گسترش معارف دینی و اخلاقی شد. همچنین، حضور خواهر ایشان، حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها)، در ایران به‌عنوان الگویی از خاندان اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، نشان داد که یک بانوی مؤمن میتواند نماد فضیلت باشد و در نشر معارف ناب اسلامی و هدایت مردم قم و ایران به سوی تشیع اصیل نقش‌آفرینی کند.
ایسنا: چرا قم به عنوان شهر حضرت معصومه (س) شناخته می‌شود و این ارتباط چه تأثیری بر هویت فرهنگی و مذهبی این شهر گذاشته است؟
کارشناس مذهبی: با ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به قم و پرورش شاگردان در این شهر، بنیان‌های فرهنگی اسلام و مذهب تشیع استوار شد و تا امروز نیز با حضور علما و مراجع عظام در قم، که مروج فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) هستند، همگان از برکات معنوی این بانوی بزرگ بهره‌مند شده‌اند. از این‌رو، قم به‌عنوان شهر حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) شناخته می‌شود.
ایسنا: انتخاب ولادت حضرت معصومه (س) به عنوان «روز دختر» چه پیامهایی برای جامعه امروز، به ویژه در مورد جایگاه دختران دارد؟
کارشناس مذهبی: حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به‌عنوان بانویی پاک‌سرشت، معصوم و از خاندان رسالت، الگویی کامل برای دختران جامعۀ اسلامی محسوب میشوند. مهم‌ترین پیام‌های ایشان عبارت‌اند از: توانایی حفظ پاکدامنی، حجاب و عفت در دنیایی آکنده از فساد و رسیدن به مقامات والای معنوی.
همراهی و همگامی با مردان در مسیر اهداف مقدس؛ چنان‌که پس از هجرت امام رضا (علیه‌السلام) به ایران، ایشان نیز در دفاع از اسلام و مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) گام نهادند و اثبات کردند که زنان نیز میتوانند منشأ خدمات بزرگ باشند.
درس ولایت‌پذیری و اطاعت محض از امام زمان خویش، همان‌گونه که ایشان پیرو بی‌چون‌وچرای امام رضا (علیه‌السلام) بودند.
استقامت و پایداری در راه دین و مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، صبر و بردباری در برابر سختی‌های زندگی؛ حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) با تحمل مشقت‌ها، الگویی برای همۀ مردان و زنان جامعۀ اسلامی شدند که این موارد تنها بخشی از آموزه‌های ارزشمند زندگی این بانوی بزرگوار است که همواره راهنمای مؤمنان خواهد بود.
ایسنا: در مقایسه با الگوهای رایج جهانی برای زنان، حضرت معصومه (س) چگونه میتوانند یک الگوی کامل برای دختران مسلمان باشند؟
کارشناس مذهبی: در جهانی که از زن به‌عنوان ابزاری برای ارضای شهوات استفاده می‌شود و شخصیت انسانی او تحقیر می‌شود، حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به همگان اثبات کردند که میتوان با عفت، حجاب و پاکدامنی، الگویی برجسته برای زنان و دختران بود. ایشان نشان دادند که حتی در دوران پرآشوب کنونی، حفظ پاکی و حیای اسلامی ممکن است و میتوان جهان را به‌سوی درک عظمت واقعی جایگاه زن سوق داد.
ایسنا: برخی معتقدند در جامعه امروز، «بحران هویت دختران» وجود دارد. آیا ترویج شخصیت حضرت معصومه (س) میتواند به حل این بحران کمک کند؟
کارشناس مذهبی: در شرایطی که جهان با بحران هویت، اخلاق و معنویت دست‌وپنجه نرم می‌کند، دختران نیز از این آسیب‌ها در امان نیستند. اما دختران جامعۀ اسلامی، به‌ویژه در کشور ما، با الگوگیری از سیرۀ اخلاقی، حجاب و پاکدامنی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) نه‌تنها دچار بحران هویت نمی‌شوند، بلکه میتوانند راهنمای دختران دیگر کشورها و حتی جوامع جهانی باشند و آنان را از بی‌هویتی نجات دهند.
ایسنا: با توجه به سیره حضرت معصومه (س)، چگونه میتوان بین فعالیتهای اجتماعی زنان و حفظ حریمهای اخلاقی و دینی تعادل برقرار کرد؟
کارشناس مذهبی: یک زن مسلمان میتواند همچون حضرت زهرا (س)، حضرت زینب (س) و حضرت معصومه (س)، با حفظ شئونات اسلامی و رعایت حریمهای شرعی، در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حضور مؤثر داشته باشد. چنین بانویی میتواند همزمان با حفظ کرامت زنانه و همراهی با مردان، جامعه را به سوی تعالی و پیشرفت سوق دهد.
ایسنا: در دنیای امروز که مسائل زنان گاهی به سمت افراط یا تفریط میرود، آموزه‌های حضرت معصومه (س) چه راهکارهایی برای تعادل بخشیدن به این جریان ارائه می‌دهند؟
کارشناس مذهبی: متأسفانه برخی دختران جامعۀ ما، تحت تأثیر آموزه‌های غربی و عدم مطالعۀ عمیق زندگی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها)، گاه دچار افراط و گاه تفریط میشوند. راه‌حل این چالش، الگوگیری از سبک زندگی ایشان است؛ ازجمله مطالعۀ زندگی شخصی و اجتماعی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها)، حضور متعادل در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، احترام به والدین و تبدیل‌شدن به افتخاری برای خانواده. با رعایت این اصول، زنان و دختران میتوانند از افراط‌وتفریط در امان بمانند و مسیر اعتدال را بپیمایند.
ایسنا: به نظر شما نهادهای فرهنگی و مذهبی چگونه میتوانند روز دختر را به فرصتی برای ترویج ارزشهای اصیل اسلامی تبدیل کنند؟
کارشناس مذهبی: مسئولان فرهنگی و مذهبی و نهادهای متولی با تولید فیلم‌ها و محتوای آموزشی دربارۀ زندگی فردی و اجتماعی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها)، معرفی ابعاد مختلف شخصیت ایشان به‌عنوان یک دختر موفق و اثرگذار، و تبیین دیدگاه‌های امامان معصوم و رهبران انقلاب دربارۀ الگوی دختر مسلمان، میتوانند گام بزرگی در ترویج ارزشهای اسلامی بردارند. اما متأسفانه مسئولان ذی‌ربط به‌اندازۀ تبلیغات تجاری، به این مهم توجه ندارند.
ایسنا: چه اقداماتی باید انجام شود تا دختران نسل جدید بیشتر با شخصیت حضرت معصومه (س) آشنا شده و از ایشان الگوبرداری کنند؟
کارشناس مذهبی: تبیین شخصیت حضرت معصومه (س)، معرفی سبک زندگی ایشان به‌عنوان الگویی از پاکی، عفت و حیا، و نمایش ابعاد مختلف زندگی ایشان در قالب هنر و رسانه، همچنین گنجاندن مطالبی دربارۀ زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی ایشان در کتب درسی مدارس و دانشگاه‌ها، میتواند به دختران کمک کند تا با این چهرۀ والا آشنایی عمیق‌تری پیدا کنند.
ایسنا: آیا به نظر شما جامعه ما توانسته است به خوبی از ظرفیت شخصیت حضرت معصومه (س) در حوزه زنان و خانواده استفاده کند؟ چه کمبودهایی در این زمینه وجود دارد؟
کارشناس مذهبی: متأسفانه جامعۀ ما هنوز نتوانسته است از ظرفیت‌های وجودی حضرت معصومه (س) در حوزۀ زنان و خانواده بهره‌برداری کند. در بسیاری از فیلم‌ها و برنامه‌های فرهنگی، به‌جای ترویج سبک زندگی اسلامی، الگوهای غربی و هالیوودی تبلیغ می‌شود. باوجود تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز شناخت کافی نسبت به جایگاه این بانوی بزرگ در حوزۀ زنان و خانواده وجود ندارد.
ایسنا: در مقابل الگوهای غربی که از طریق فضای مجازی و رسانهها تبلیغ میشوند، چگونه میتوان الگوی حضرت معصومه (س) را به شکل جذاب و اثرگذار به نسل جوان معرفی کرد؟
کارشناس مذهبی: در فضای مجازی، با ارتقای سواد رسانه‌ای مردم و جامعه، میتوان حجاب را به‌عنوان یک ارزش تبلیغ و شخصیت زن در اسلام را به‌درستی معرفی کرد؛ زنی که مکمل مرد و هم‌تراز اوست، نه ابزاری برای شهوترانی، بیان برکات حجاب و آرامش ناشی از رعایت عفت و حیا در جامعه، از طریق رسانهها و فضای مجازی، میتواند برای نسل جوان جذاب و راهگشا باشد.
انتهای پیام
نظرات