به گزارش ایسنا و به نقل از لایوساینس، ستارهشناسان نخستین «نامزد مناسب» برای سیاره نهم بحثبرانگیز را در اعماق منظومه شمسی شناسایی کردند. پژوهشگران نامزدی برای سیاره نهم فرضی پیدا کردهاند؛ سیارهای غولپیکر که احتمالاً در فاصلهای دوردست در منظومه شمسی پنهان مانده است. با این حال، همانند دیگر پژوهشهای مربوط به سیاره نهم، این یافتههای جدید نیز با کمی تردید روبرو شدهاند.
ستارهشناسانی که در جستوجوی سیاره نهم در منظومه شمسی هستند، طبق یک مطالعه جدید پیشچاپی اعلام کردهاند که نامزد مناسبی را دورتر از نپتون پیدا کردهاند. این ممکن است نخستین نگاه بشریت به سیاره نهمی باشد که مدتها فرضیهاش مطرح شده است؛ سیارهای غولپیکر و کشفنشده که بهطور دور از دسترس در حال مدار زدن به دور خورشید ماست. با این حال، پیشنهاد وجود سیاره نهم هنوز مورد مناقشه است و یافتههای جدید احتمالاً تغییری در این وضعیت ایجاد نخواهند کرد.
پژوهشگران این نامزد سیارهای جدید را در حین مطالعه دادههای قدیمی ماهوارهای کشف کردند. در این مرحله، نامزد مذکور تنها یک نقطه کنجکاوی در میان چند تصویر مادون قرمز است، اما این نقطه به نظر میرسید که به شیوهای حرکت میکند که با ویژگیهای یک سیاره بزرگ و دوردست سازگار است.
تری فَن، نویسنده اصلی مطالعه و دانشجوی دکتری ستارهشناسی در دانشگاه ملی تینگ هوای تایوان، در گفتوگو با Science گفت. «این کشف انگیزه زیادی به ما داده است.»
فَن و همکارانش یافتههای خود را در تاریخ ۲۴ آوریل در سرور پیشچاپ arXiv منتشر کردند که برای انتشار در مجله Publications of the Astronomical Society of Australia پذیرفته شده است. با این حال، پیشچاپ منتشر شده با کمی تردید روبرو شده است.
مایک براون، ستارهشناس دانشگاه کالتک که نخستینبار فرضیه سیاره نهم را در سال ۲۰۱۶ با همکارش مطرح کرد، قانع نشده است که نقطههای مادون قرمز به همان سیاره فراری مربوط باشند. براون در این مطالعه دخالت نداشته، اما مدار سیگنال مادون قرمز را محاسبه کرده و متوجه شد که شیء مورد نظر حدود ۱۲۰ درجه از صفحه منظومه شمسی انحراف دارد. این انحراف بسیار بیشتر از انحراف پیشبینی شده برای سیاره نهم است که حدود ۱۵ تا ۲۰ درجه است، همچنین نشان میدهد که این شیء بهطور متفاوتی از سیارات شناخته شده در حال مدار زدن است، در حالی که همه سیارات شناخته شده تقریباً در یک صفحه قرار دارند.
براون به Science گفت: این نبود تطابق «به این معنا نیست که آن سیاره وجود ندارد، اما به این معناست که این سیاره نهم نیست»، «فکر نمیکنم این سیاره تأثیراتی بر منظومه شمسی بگذارد که فکر میکنیم داریم مشاهده میکنیم.»
موقعیت پیشبینیشده برای سیاره نهم بهمنظور توضیح مدارات نامنظم برخی از اجرام در کمربند کویپر در دورترین نقاط منظومه شمسی ما مطرح شده است. با این حال، برخی از پژوهشگران قانع نشدهاند که این مدارات بهوسیله یک سیاره کشفنشده ایجاد شدهاند و جامعه علمی بهطور کلی هنوز منتظر شواهد مشاهداتی مستقیم از وجود سیاره نهم است.
اگر سیاره نهم وجود داشته باشد، پژوهشگران پیشبینی کردهاند که این سیاره بسیار بزرگتر از زمین است و در یک الگوی غیرمعمول در میلیاردها مایل دورتر از نپتون هشتمین و بهطور فعلی آخرین سیاره در منظومه شمسی ما مدار میزند. مدار پیشبینیشده سیاره نهم آنقدر از خورشید دور است که تشخیص آن برای دانشمندان زمین دشوار خواهد بود، به همین دلیل است که آنها در اثبات یا رد وجود آن با مشکل مواجهاند.
تیمی که مطالعه جدید را انجام داده است، در آرشیو دادههای دو ماهواره از کار افتاده به جستوجوی نامزدهای سیاره نهم پرداختند: ماهواره نجومی مادون قرمز ۱۹۸۳ (IRAS) و ماهواره AKARI که از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ فعالیت داشت. آنها به دنبال اجرام دوردستی بودند که بین یک مجموعه داده و مجموعه داده دیگر به آرامی حرکت میکردند، همانطور که سیاره نهم پیشنهادی باید در صورتی که در حال مدار زدن به دور خورشید باشد، حرکت میکرد.
پس از کنار گذاشتن اجرام شناختهشده در دادهها، پژوهشگران روی فهرستی کوتاه از نامزدها متمرکز شدند. آنها سپس تصاویر این اجرام بالقوه را با دقت بررسی کردند و در نهایت به آنچه که در مطالعه خود «یک نامزد مناسب» توصیف کردهاند، رسیدند. این نامزد، نقطهای است که در هر دو مجموعه تصویر دارای رنگها و روشنایی یکسان است، که نشان میدهد هر دو ماهواره یک شیء واحد را ثبت کردهاند. به گفته این مطالعه، مشاهدات تکمیلی لازم است تا مدار کامل این جرم مشخص شود.
براون به Science گفت که اگر این سیگنال مادون قرمز واقعاً مربوط به یک سیاره باشد، براساس محاسبات او، این سیاره نمیتواند همزمان با سیاره نهم فرضی اصلی وجود داشته باشد، بدون اینکه مدارهای هر دو ناپایدار شوند، بنابراین نامزد جدید سیاره نهم ممکن است سیارهای متفاوت باشد که حتی میتواند فرضیه سیاره نهم را رد کند.
وجود سیاره نهم یا هر سیاره نهم ناشناخته دیگر در منظومه شمسی ما احتمالاً فعلاً موضوعی بحثبرانگیز باقی خواهد ماند. با این حال، سال ۲۰۲۵ ممکن است سرآغاز پایان این جستوجو باشد. رصدخانه ورا سی. روبین، که هماکنون در شیلی در حال ساخت است، اواخر امسال افتتاح خواهد شد و این پتانسیل را دارد که به بحث سیاره نهم پایان دهد. این رصدخانه پیشرفته به بزرگترین دوربین دیجیتال جهان مجهز خواهد بود و عمیقتر از همه پیشینیان خود به فضا خواهد نگریست. پژوهشگران امیدوارند که این رصدخانه بتواند در عرض یک یا دو سال، در صورتی که سیاره نهم واقعاً وجود داشته باشد، آن را شناسایی کند.
انتهای پیام
نظرات