به گزارش ایسنا، روابط میان دولت آمریکا و دمشق با توجه به تلاش‌هایی که برای نزدیک کردن آنها به یکدیگر در دست انجام است، شاهد فعالیت‌های گسترده‌ای است. این امر پس از آن صورت گرفت که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا کنگره این کشور را از تمدید یک ساله وضعیت فوق‌العاده ملی آمریکا در ارتباط با سوریه به دلیل آنچه تداوم تهدیدهای فوق‌العاده و اضطراری ناشی از سیاست‌های دولت سوریه درباره امنیت ملی، سیاست خارجه و اقتصاد آمریکا خوانده می‌شود، مطلع کرد.

در متن اطلاعیه آمده است که وضعیت فوق‌العاده برای یک سال دیگر از تاریخ ۱۱ مه ۲۰۲۵ فردا (یکشنبه) مطابق قانون وضعیت اضطراری ملی آمریکا، برقرار خواهد بود.

از جمله توجیهاتی که برای این تصمیم موثر بر روابط دولت آمریکا و دمشق ذکر شده، آمده است: اینکه سوریه فاقد ساختار بوده و قدرتش در کنترل سلاح‌های شیمیایی و مبارزه با گروه‌های تروریستی محدود است، تهدیدی فوق‌العاده و اضطراری برای امنیت ملی، سیاست خارجه و اقتصاد آمریکا ایجاد می‌کند.

در متن این اطلاعیه آمده است: آمریکا تغییرات در سیاست‌ها و اقدامات سوریه را جهت تصمیم‌گیری درباره تداوم یا توقف وضعیت فوق‌العاده ملی در آینده زیر نظر خواهد داشت.

 شرایط اضطراری

دولت جرج بوش پسر، رئیس جمهور پیشین آمریکا طبق قانون «محاکمه سوریه و احیای حاکمیت لبنان» در سال ۲۰۰۴ و قانون «اختیارات اقتصادی فوق‌العاده بین‌المللی» وضعیت فوق‌العاده را بر سوریه اعمال کرد. واشنگتن در پی اتهام دولت بشار اسد، رئیس جمهور وقت سوریه به «حمایت از تروریسم، اشغال لبنان، تلاش برای دستیابی به تسلیحات کشتار جمعی و نیز مانع‌تراشی در فعالیت‌های آمریکا و جامعه جهانی در عراق» این وضعیت را بر سوریه تحمیل کرد.

از آن زمان این وضعیت هر ساله به صورت خودکار تمدید شد و «جو بایدن» رئیس جمهور سابق آمریکا در تاریخ ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ آن را تمدید کرد و اظهار داشت: وضعیت در سوریه غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد و همچنان تهدیدی فوق‌العاده برای امنیت ملی آمریکا ایجاد می‌کند.

تمدید این وضعیت در برهه حساسی برای دمشق صورت گرفت، در واقع در زمانی که دمشق برای بهبود روابط خود با واشنگتن تلاش می‌کند و آن را دروازه اصلی لغو تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده بر خود می‌داند، تحریم‌هایی که از دوره ریاست بشار اسد اعمال شدند و پس از روی کار آمدن دولت موقت در سوریه در دسامبر گذشته بخشی از آنها به صورت محدود از سوی آمریکا و اروپا برداشته شدند.

بر اساس گزارش‌هایی که به تازگی منتشر شدند، دولت موقت سوریه در دیدار با مسوولان کشورهای عربی‌، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز مسوولان رسمی و غیررسمی آمریکا که به دمشق سفر کردند، برای باز کردن کانال‌های ارتباطی با دولت ترامپ جهت لغو تحریم‌ها، ایجاد ارتباطی راهبردی میان دولت آمریکا و دمشق، قطع یا دوری از سایر محورهای منطقه و جهان همانند ایران، روسیه و چین تلاش می‌کند.

طبق گزارش اخیر روزنامه «وال‌استریت ژورنال»، دولت موقت سوریه به ریاست «احمد الشرع» گام‌های متعددی را در راستای پاسخ به خواسته‌های آمریکا برداشت که از جمله آنها بازداشت سران گروه‌های فلسطینی و رایزنی با رژیم صهیونیستی از طریق میانجی‌ها جهت ابراز تمایل خود به اجتناب از جنگ و تمایل به امضای قراردادهایی با شرکت‌های نفتی و گازی آمریکا برای اجرای پروژه‌هایی در سوریه بودند.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، الشرع سعی در اجرای طرح بازسازی مشابه پروژه آمریکایی «مارشال» را دارد که بعد از جنگ جهانی دوم (در سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵) با مشارکت شرکت‌های غربی برای بازسازی اروپا اجرا شد.

وال‌استریت ژورنال در ادامه نوشت: ماموریتی که الشرع بر آن بیشتر اصرار دارد، متقاعد کردن دولت ترامپ است که به نیات او بدبین است، او سعی می‌کند دولت ترامپ را متقاعد کند که تغییر ایجاد شده در موضعگیری‌هایش واقعی هستند. همینطور الشرع سعی دارد با ترامپ دیداری برای تبادل نظر درباره طرحی مشابه پروژه مارشال داشته باشد.

«رضوان زیاده» پژوهشگر سوری در گفت‌وگو با وبگاه «العربی الجدید» درباره این تحولات میان دولت آمریکا و دمشق گفت: فراخوان‌ها و آرزوهای بسیاری درباره روابط با آمریکا وجود دارند اما متاسفانه هیچ‌گونه تحول جدی رخ نداده است.

زیاده درباره روابط دولت آمریکا با دمشق گفت: گام‌هایی از سوی طرف آمریکایی برداشته شده اما بسیار جزئی و محدود بوده و در ارتباط با موافقت با قطر برای پرداخت حقوق کارمندان بخش دولتی به استثنای وزارت‌خانه‌های دفاع و کشور است با این حال دولت ترامپ هنوز دولت «جدید» سوریه را با وجود پاسخ مثبت به خواسته‌های واشنگتن به رسمیت نمی‌شناسد.

این پژوهشگر در ادامه نیز احتمال انجام دیداری میان ترامپ و الشرع در عربستان را به دلیل ملاحظاتی که طرف آمریکایی نشان داده، بعید دانست.

این همان چیزی است که «تمی بروس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره موافقت واشنگتن با قطر برای پرداخت حقوق کارگران در سوریه برای یک مدت مشخص گفت.

بروس اظهار کرد: این مساله تغییری در سیاست آمریکا در قبال سوریه ایجاد نمی‌کند چراکه در حال حاضر معافیت‌هایی وجود دارند که اجازه چنین اقداماتی را می‌دهند.

او در ادامه هر گونه اقدام جدیدی از سوی آمریکا در مسیر کاهش تحریم‌های اعمال شده بر سوریه را بعید دانست و از انتخاب «احمد احسان فیاض الهایس» مشهور به «ابو حاتم شقرا» که نامش در لیست تحریم‌های آمریکا قرار دارد، به عنوان فرمانده یکی از لشکرهای نظامی در ارتش جدید سوریه انتقاد کرد.

دولت آمریکا در ماه گذشته فهرست درخواست‌های خود برای کاهش تحریم‌ها را به دولت موقت سوریه ارائه کرد، این لیست شامل ممنوعیت انتصاب شبه‌نظامیان خارجی در دولت، الزام الشرع به در پیش گرفتن موضعگیری علنی در استقبال از فعالیت‌های ائتلاف بین‌المللی ضد داعش، ممنوعیت فعالیت سیاسی، امنیتی و نظامی گروه‌های فلسطینی و توقف کمپین‌های جمع‌آوری پول برای آنها، ممنوعیت «فعالیت ایران در سوریه» در کنار ممانعت از آن برای استفاده از خاک سوریه برای «انتقال سلاح و پول برای حزب‌الله» بود. همچنین از جمله این خواسته‌ها لزوم افشای انبارهای سلاح‌های شیمیایی و همکای کامل با سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی جهت انهدام زرادخانه سوریه و نیز تعیین نهاد ارتباطی برای پیگیری سرنوشت ۱۲ آمریکایی مفقود شده در سوریه از جمله «آستین تایس» خبرنگار آمریکایی بود. البته دولت موقت سوریه پاسخی به این خواسته‌ها را ارسال کرد که محتوای آن افشا نشد. همچنین «اسعد الشیبانی» وزیر خارجه دولت موقت سوریه دیدارهای متعددی در نیویورک داشت اما این اقدامات به ایجاد تغییری چشمگیر در روابط ۲ کشور کمک چندانی نکرد.

دولت آمریکا و دمشق

از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باور هستند که سفر مشکوک ترامپ به منطقه که شامل عربستان، قطر و امارات خواهد بود، در کنار رایزنی‌های ترکیه با واشنگتن درباره سوریه، حمایت علنی ترامپ از نقش آنکارا در این کشور، همگی می‌توانند نشانه آغاز تغییر در روابط دولت آمریکا و دمشق و رویکرد واشنگتن در قبال مساله سوریه باشند.

پیشتر ترامپ در تاریخ پنجم مه جاری تماس تلفنی با «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیه‌ای خود داشت و در آن گفت‌وگو به موضوعاتی همانند جنگ در اوکراین، مساله سوریه و شرایط موجود در نوار غزه پرداخت. ترامپ اعلام کرد که اردوغان به واشنگتن سفر خواهد کرد و اردوغان نیز از او برای سفر به ترکیه دعوت کرد. دفتر ریاست جمهوری ترکیه در این خصوص اعلام کرد که اردوغان به ترامپ گفت آنکارا برای حفاظت از تمامیت ارضی سوریه تلاش می‌کند و از ترامپ خواسته کاهش تحریم‌ها علیه دمشق را بررسی کند.

در همین رابطه «غازی دحمان» تحلیلگر سیاسی به العربی الجدید گفت: مذاکرات ترامپ به خصوص در ریاض و دوحه احتمالا شامل مساله سوریه خواهد بود چراکه مقامات ۲ کشور تلاش خواهند کرد ترامپ را به در پیش گرفتن رویکرد جدیدی با دولت موقت سوریه متقاعد سازند تا مبالغه‌های اسرائیل در خصوص سوریه و برداشت‌های اشتباه برخی از اعضای کابینه آن در این خصوص که اساسا بر گرفته از داده‌های اسرائیل است، کنار گذاشته شوند.

دحمان در ادامه گفت: ترامپ که منافع برایش اولویت داشته و به عقد قراردادها تمایل دارد، انسان غافل‌گیرکننده‌ای نیز هست و لزوما به خواسته‌های اسرائیل پایبند نیست به ویژه که کمی بی‌اعتمادی میان او و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل وجود دارد و توافق آتش‌بسی که واشنگتن با حوثی‌ها در یمن داشت، بر خلاف خواست اسرائیل بود.

 انتهای پیام