حجت‌الاسلام‌والمسلمین عباسعلی باباگل‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان قم به مناسبت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در حوزه میراث فرهنگی استان قم، تاکنون ۵۵۲ اثر تاریخی و فرهنگی ثبت شده است که این آثار شامل بناهای قدیمی، مراکز فرهنگی و مجموعه‌های مهم تاریخی هستند که دارای ارزش ملی و بین‌المللی هستند.
وی تصریح کرد: متاسفانه تخریب و فرسایش آثار میراث فرهنگی، یکی از چالش‌های جدی و پیوسته در این حوزه است، با توجه به تعداد بالای آثار موجود در استان قم، نیازمندی‌های مرمت و نگهداری بسیار گسترده است.
باباگل‌زاده ادامه داد: اختصاص بودجه به مرمت و نگهداری میراث فرهنگی قادر نیست تمامی آثار نیازمند مرمت را پوشش دهد. همچنین، ضروری است که عملیات مرمت به صورت سالانه یا حتی فصلی انجام شوند، زیرا عوامل طبیعی مانند بارندگی و تغییرات آب‌وهوایی می‌توانند خسارات جدی به این آثار وارد کنند.
وی برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی در امر مرمت آثار را الزامی دانست و گفت: این اولویت‌بندی بر اساس وضعیت فیزیکی اثر، موقعیت فرهنگی و تاریخی آن و همچنین ارزش ملی و بین‌المللی آن صورت می‌گیرد.
نقش عموم مردم و نهادهای محلی در حفظ میراث فرهنگی
باباگل‌زاده بیان کرد: نهادهای محلی و مشارکت عموم مردم نقش برجسته‌ای در حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی استان دارد، مشارکت مردم محلی علاوه بر افزایش آگاهی عمومی، می‌تواند به‌صورت مستقیم در مقابله با تجاوزات و فراموشی این آثار مؤثر باشد.
وی اضافه کرد: هنرمندان هم در زمینه اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی از میراث فرهنگی، جایگاه ویژه‌ای دارند، این قشر می‌تواند از ظرفیت‌های هنری خود در القای هویت فرهنگی و تقویت احساس تعلق عمومی به آثار استفاده کنند.
باباگل‌زاده یکی از دیگر چالش‌ها در حوزه میراث فرهنگی را ضعف در آموزش عمومی و عدم آگاهی کافی مردم از اهمیت این آثار معرفی کرد و افزود: تقویت آموزش‌های عمومی می‌تواند به حفظ و احیای این میراث کمک کند.
همکاری با بخش خصوصی در توسعه گردشگری فرهنگی
وی ادامه داد: در حوزه گردشگری، سیاست کلی وزارتخانه این است که از بخش خصوصی حمایت کامل شود، البته تحت نظارت و مدیریت مناسب، تا بتواند در توسعه گردشگری فرهنگی سهم موثری داشته باشد. فعالیت‌هایی که بخش خصوصی می‌تواند در حوزه گردشگری فرهنگی انجام دهد، شامل موارد زیر است.
باباگل‌زاده تصریح کرد: احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی، می‌تواند اولین فعالیت محسوب شود، بسیاری از اماکن تاریخی استان قم، از جمله کاروانسراها، آب‌انبارها و خانه‌های قدیمی، کارکردهای جدیدی یافته‌اند. با مرمت‌های لازم، این آثار می‌توانند به‌عنوان منابع درآمدزا و فرهنگی مورد استفاده قرار گیرند.
وی ساخت و توسعه تأسیسات گردشگری را دومین فعالیت معرفی کرد و گفت: بخش خصوصی می‌تواند در ساخت و توسعه اماکن خدماتی و گردشگری مانند هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و سایر زیرساخت‌های گردشگری نقش بزرگی ایفا کند.
باباگل‌زاده با بیان اینکه تولید و صادرات صنایع دستی سومین فعالیت مربوطه است، ادامه داد: صنایع دستی استان قم، از جمله سفال زرین‌فام و هنر خرمهره‌سازی، از اعتبار بین‌المللی برخوردار هستند. این محصولات ضمن داشتن ارزش فرهنگی، منبع درآمدزایی اقتصادی مهمی نیز محسوب می‌شوند.
وی افزود: در استان قم، موزه‌هایی مانند موزه سنگ‌های قیمتی و موزه سنگ‌های نایاب با مشارکت بخش خصوصی راه‌اندازی می‌شوند که این موزه‌ها ضمن معرفی فرهنگ و هنر منطقه، به عنوان مراکز آموزشی و گردشگری نیز عمل می‌کنند.
میراث فرهنگی و نقش آن در اشتغال‌زایی و اقتصاد استان
باباگل‌زاده عنوان کرد: میراث فرهنگی استان قم به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، نقش مهمی در اشتغال‌زایی و بهبود وضعیت اقتصادی منطقه ایفا می‌کند که اشتغال‌زایی مستقیم شامل مشاغلی مانند راهنمایان گردشگری، کارشناسان آثار تاریخی، موزه‌داران و کارگران متخصص در حوزه مرمت و بازسازی آثار است.
وی بیان کرد: اشتغال‌زایی غیرمستقیم نیز شامل فعالیت‌های جانبی مرتبط با گردشگری است، مانند تولید و فروش صنایع دستی، عکاسی از آثار، برگزاری تورهای محلی، توسعه اقامتگاه‌ها و خدمات حمل و نقل گردشگری. این مجموعه اقدامات می‌تواند زمینه‌های گسترده‌ای برای ایجاد درآمد و اشتغال در استان فراهم کند.
انتهای پیام
نظرات