به گزارش ایسنا، روزنامه انگلیسی در مطلبی تحت عنوان «طرح اروپا برای بازپس‌گیری کنترل دریای سیاه از روسیه» نقشه بزرگ اروپا علیه کرملین را فاش کرده است.

نشریه دیلی تلگراف می‌نویسد، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اقدامات اندکی برای مهار سلطه تثبیت‌شده روسیه بر آب‌های دریای سیاه انجام شده است.

با فروپاشی بلوک شوروی، مسکو بخش زیادی از ناوگان دریای سیاه را که نیرویی منطقه‌ای و مشترک با اوکراین بود، به ارث برد و همچنین قرارداد اجاره پایگاه دریایی استراتژیک سواستوپل در کریمه را در اختیار گرفت.

براساس این گزارش، الحاق شبه‌جزیره کریمه توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نه تنها کنترل کامل بر پایگاه اصلی ناوگان را برای او فراهم کرد، بلکه قلمروی بیشتری برای تسلط بر دریای سیاه در اختیارش گذاشت.

این اقدام به روسیه کنترل مسیرهای دریایی اوکراین را داد و با نوسازی حضور نظامی در این شبه‌جزیره، توانایی‌های ممانعت از دسترسی مانند دفاع‌های ساحلی، زیردریایی‌های بیشتر و موشک‌های زمین به هوا برای مقابله با حضور ناتو فراهم شد.

طبق این گزارش، در روز اول جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، نیروهای پوتین تا جزیره «مار»، یک قطعه صخره‌ای ۴۶ هکتاری در نزدیکی سواحل اوکراین، پیشروی کردند.

کریلو بودانوف، رئیس اطلاعات اوکراین گفته بود این جزیره کنترل «سطح و تا حدودی فضای هوایی جنوب اوکراین» را فراهم می‌کند. اما بیش از سه سال پس از عملیات پوتین، جزیره مار به کنترل اوکراین بازگشته و سلطه روسیه بر دریای سیاه تقریباً پایان یافته است.

دیلی‌تلگراف می‌نویسد، با استفاده کی‌یف از پهپادهای دریایی ساخت داخل و موشک‌های اهدایی غرب مانند «استورم شدو» و «اتکمز»، ناوگان دریای سیاه روسیه به بنادر سواحل روسیه عقب رانده شده است.

اکنون که آب‌های دریای سیاه دوباره قابل رقابت شده‌اند، اتحادیه اروپا نخستین «راهبرد دریای سیاه» خود را برای مقابله با بازگشت احتمالی روسیه به منطقه ارائه کرده است.

از شش کشوری که با این آب‌های محصور در خشکی هم‌مرز هستند، دو کشور – بلغارستان و رومانی – عضو اتحادیه اروپا هستند.

طبق این گزارش، اوکراین متحدی کلیدی است و در آستانه پیوستن به اتحادیه اروپا قرار دارد. گرجستان نیز در همین وضعیت قرار دارد، گرچه در سال‌های اخیر از مسیر عضویت در اتحادیه اروپا فاصله گرفته است. ترکیه، یکی از متحدان ناتو، از نظر فنی هنوز نامزد عضویت در اتحادیه اروپاست. آخرین کشور، روسیه است که اکنون پس از یک نسل، «دشمنی قسم‌خورده» به شمار می‌رود.

با این نگاه، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از تلاشی در بروکسل برای نمایش قدرت ژئوپولیتیکی این اتحادیه در منطقه پرده برداشت.

راهبرد سه‌وجهی آن با هدف کاهش تسلط روسیه بر دریای سیاه برای حفاظت از مسیرهای تجاری و زیرساخت‌های حیاتی و همچنین افزایش آمادگی نظامی طراحی شده است. برجسته‌ترین وعده، سرمایه‌گذاری در بنادر، خطوط راه‌آهن و فرودگاه‌های منطقه برای تسهیل و تسریع ارسال تجهیزات نظامی در صورت تشدید درگیری‌ها است.

کالاس در نشست خبری چهارشنبه در بروکسل گفت: «نوسازی زیرساخت‌ها کمک می‌کند تا نیروها در زمان و مکان مناسب مستقر شوند. رساندن سریع تجهیزات به منطقه، بازدارندگی را تقویت کرده و از ناتو حمایت می‌کند.»

دیلی‌تلگراف می‌نویسد، زیرساخت‌های فرسوده مدت‌هاست یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای توانایی ناتو در انتقال سریع نیروها به شرق در صورت حمله روسیه بوده است. دو مورد از پنج مسیر کلیدی لجستیکی که برای بازدارندگی از تهاجم مسکو طراحی شده‌اند، از بلغارستان عبور کرده و به رومانی ختم می‌شوند.

بروکسل اساساً مسئول بهبود مسیرهای حمل‌ونقل غیرنظامی‌ای است که ممکن است روزی توسط نیروهای نظامی مورد استفاده قرار گیرند.

برآوردهای قبلی نشان می‌دهند که هزینه ارتقاء زیرساخت‌های حمل‌ونقل در سراسر این قاره برای مناسب‌سازی نظامی، دست‌کم ۷۵ میلیارد یورو (۶۲.۸ میلیارد پوند) خواهد بود. همچنین سرمایه‌گذاری‌ها در رومانی و بلغارستان به‌دقت نظارت خواهند شد تا از مالکیت مشکوک خارجی بر بنادر، خطوط ریلی و فرودگاه‌ها جلوگیری شود.

به گزارش تلگراف، چین تلاش کرده است با خرید بنادر در گرجستان، نفوذ خود را در این منطقه افزایش دهد.

در گام دوم، بروکسل قصد دارد یک مرکز فرماندهی نظارتی با عنوان «مرکز امنیت دریایی دریای سیاه» راه‌اندازی کند تا آگاهی موقعیتی اعضای اتحادیه اروپا از اوضاع این منطقه را بهبود بخشد.

استراتژی اتحادیه اروپا طوری طراحی شده که اطلاعات لحظه‌ای «از فضا تا بستر دریا» درباره تحرکات کشتی‌های روسی ــ چه نظامی و چه غیرنظامی ــ ارائه دهد. در تئوری، این مرکز می‌تواند هشدارهای اولیه درباره «خرابکاری» احتمالی روسیه در بخش زیر دریا از کابل برق بین جمهوری آذربایجان و اروپا، یا سکوهای نفت و گاز دریایی متعلق به رومانی و بلغارستان را صادر کند.

نظارت بر مسیرهای تجاری از آنجا ضروری تلقی می‌شود که روسیه نشان داد تا چه حد می‌تواند صادرات غله اوکراین از طریق دریای سیاه را متوقف کند. گرچه کی‌یف در نهایت موفق شد یک دالان محافظت‌شده ایجاد کند که از نزدیکی رومانی و بلغارستان می‌گذرد، اما تهدیدها علیه این مسیر کلیدی درآمدزا همچنان باقی است.

یکی دیگر از کاربردهای احتمالی این مرکز، رصد ناوگان موسوم به «ناوگان سایه‌» روسیه است که به ادعای غرب، تحریم‌ها را با کشتی‌های نفتکش دور می‌زنند، یا نظارت بر هرگونه آتش‌بس آینده بین روسیه و اوکراین.

کایا کالاس گفت اندازه، شکل و مکان دقیق این ایستگاه نظارتی همچنان محل مذاکره میان کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.

پروژه‌های دیگر اتحادیه اروپا می‌تواند شامل نقشه‌برداری، پایش و نهایتاً پاک‌سازی مین‌هایی شود که هم اوکراین و هم روسیه در دریای سیاه کار گذاشته‌اند. در نهایت، استراتژی اتحادیه اروپا تقویت شراکت‌های منطقه‌ای را نیز در نظر دارد؛ منطقه‌ای که از آن به عنوان «شریان حیاتی تجارت» میان اتحادیه اروپا، قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی یاد می‌شود.

مارتا کاس، کمیسیونر توسعه اتحادیه اروپا گفت: «ما می‌خواهیم کریدورهای جدید انرژی، حمل‌ونقل و دیجیتال را در این منطقه توسعه دهیم که ما را به قفقاز و آسیای مرکزی متصل کند.»

براساس این گزارش، شراکت با ترکیه یکی از چالش‌های کلیدی خواهد بود.

ترکیه اگرچه به طور رسمی کشور نامزد عضویت در اتحادیه اروپا و عضو ناتو است، اما منافع مستقل و قابل توجهی در دریای سیاه دارد، از جمله ادامه تجارت با روسیه. از آنجا که تنگه بسفر تحت کنترل آنکاراست، ترکیه عملا بر ورود و خروج کشتی‌های تجاری و نظامی به دریای سیاه نظارت دارد. این یعنی امید چندانی برای حضور گسترده نیروی دریایی اروپا در این منطقه وجود ندارد.

طبق مفاد کنوانسیون مونترو، ترکیه در زمان جنگ، دریای سیاه را به روی ناوها و زیردریایی‌های خارجی می‌بندد و فقط کشتی‌های متعلق به کشورهای حاشیه دریای سیاه اجازه بازگشت دارند.

کایا کالاس همچنین گفت: «این استراتژی جدید همچنین دعوتی است به همکاری نزدیک‌تر در موضوعات مورد علاقه همه کشورهای منطقه دریای سیاه، از جمله ترکیه. ما متعهد به همکاری نزدیک با شرکای خود هستیم و همچنین آماده‌ایم اطلاعات مربوط به تحولات و اقدامات ممکن را با همه شرکای منطقه دریای سیاه به اشتراک بگذاریم. این موضوع به نفع ترکیه نیز هست.»

نشریه انگلیسی تلگراف می‌نویسد، با توجه به منافع و نفوذ ترکیه در این منطقه، این کشور احتمالاً در برابر هرگونه تلاش گسترده اروپا برای افزایش نفوذ در دریای سیاه مقاومت خواهد کرد. ترکیه به احتمال زیاد اجازه نخواهد داد بروکسل به صورت مستقیم با روسیه مقابله کند و در عوض تلاش خواهد کرد تا توازن قدرت در منطقه را حفظ نماید.

انتهای پیام