به گزارش ایسنا، روزنامه فرانسوی لوموند گزارش داد در سال ۲۰۲۰، اتحادیه اروپا ۵۰ هزار یورو به یک پروژه تحقیق و توسعه که توسط یک شرکت نوپای اسرائیلی به نام Xtend راه اندازی شد، اختصاص داد. هدف اعلام شده این پروژه «ادغام پهپادهای پیشرفته با فناوری‌های واقعیت افزوده، مجازی و ترکیبی» برای گشودن «افق‌های جدیدی در حوزه‌هایی مانند امنیت عمومی، ساخت‌وساز، بازرسی صنعتی و سرگرمی» بود.
پس از پنج سال، این شرکت نتوانست خود را در بازار پهپادهای غیرنظامی یا بخش ساخت و ساز تثبیت کند. اما تحت نام جدید خود «Xtend Defense» به یکی از بازیگران اصلی در عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در نوار غزه تبدیل شده است.
مدیر اجرایی این سازمان به وال استریت ژورنال گفت پهپادهای آن به ارتش رژیم صهیونیستی کمک کرده‌اند بالن‌های آتش‌زا را که توسط نیروهای حماس شلیک شده‌اند سرنگون کنند و شبکه تونل‌هایی را که جنبش حماس در اعماق نوار غزه ساخته است، کاوش کند.
به گزارش لوموند، گمان می‌رود این پهپادها در ردیابی «شهید یحیی السنوار» رهبر حماس نیز نقش داشته و حتی از لحظه شهادت او فیلمبرداری کرده‌اند.
این حقایق به انتقاد از اتحادیه اروپا به اتهام «همدستی» در جنگ خونین رژیم صهیونیستی در پاسخ به حمله هفت اکتبر دامن زد.
در اوایل سال ۲۰۲۴، ۳۰۰ محقق اروپایی از نهادهای اتحادیه اروپا خواستند تا بودجه پروژه‌های تحقیقاتی مربوط به نهادهای اسرائیلی را که ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم قوانین بین‌المللی و حقوق بشر را نقض کنند، متوقف نمایند.
با افزایش این تماس‌ها، کمیسیون اروپا در ۲۰ مه یک بازنگری فوری از توافقنامه شراکت با تل‌آویو را برای تعیین میزان تعهد دولت اسرائیل به احترام به حقوق بشر و اصول دموکراسی مطابق با ماده دوم توافق، اعلام کرد.
بودجه اعطا شده به Xtend تحت برنامه European Horizon است که به دانشگاه‌ها و شرکت‌های اسرائیلی اجازه می‌دهد در ازای کمک مالی دولت اسرائیل مشارکت کنند. لوموند به طور مداوم تاکید می‌کند که طبق داده‌ها، نهادهای اسرائیلی در حال حاضر در حدود ۹۲۱ پروژه تحقیقاتی مشارکت دارند که انتظار می‌رود بیش از ۱.۱ میلیارد یورو از بودجه اتحادیه اروپا از ۹۵.۵ میلیارد یورو اختصاص داده شده برای دوره ۲۰۲۱-۲۰۲۷ دریافت کنند.
این واقعیت جامعه دانشگاهی اروپا را از هم جدا می‌کند. روزنامه فرانسوی توضیح می‌دهد که برخی خواستار حذف کامل اسرائیل از این برنامه هستند، در حالی که برخی دیگر تحریمی را رد می‌کنند که محققین را به خاطر اقدامات دولتشان مجازات می‌کند و برخی دیگر از موضوع از دست دادن دسترسی به دانش فنی پیشرفته اسرائیل بیم دارند.
با این حال، بحث‌های اخیر بر تعداد محدودی از پروژه‌ها متمرکز شده است که به دلیل کاربردهای نظامی احتمالی‌شان، نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کنند که می‌تواند اتحادیه اروپا را در صورت استفاده در نقض قوانین بین‌المللی توسط ارتش اسرائیل، در مسؤولیت اخلاقی و قانونی قرار دهد.
به طور رسمی، برنامه Horizon فقط تحقیقاتی را با اهداف غیرنظامی تامین می‌کند. در نوامبر ۲۰۲۴، کمیسیونر تحقیقات اروپا تاکید کرد که هیچ پروژه‌ای با ماهیت دفاعی هیچ گونه بودجه اروپایی دریافت نکرده است.
اما واقعیت پیچیده‌تر است. علیرغم ماهیت غیرنظامی ظاهری اکثر پروژه‌ها (در پزشکی، تاریخ، زیست‌شناسی و غیره)، برخی از کنسرسیوم‌های تحقیقاتی شامل شرکت‌هایی از مجتمع نظامی-صنعتی اسرائیل، مانند سیستم‌های دفاع پیشرفته رافائل و همچنین مؤسسات آکادمیک وابسته به ارتش اسرائیل، مانند مؤسسه فناوری تکنیون، دانشگاه خصوصی رایخمن از جمله مؤسسه بین‌المللی نظامی اسرائیل است.
برخی از پروژه‌ها سؤالاتی را در مورد خطر آنچه به عنوان «استفاده دوگانه» شناخته می‌شود، به معنای غیرنظامی و نظامی مطرح می‌کنند. به عنوان مثال، پروژه UnderSec که به عنوان یک ابتکار غیرنظامی برای توسعه حسگرهای ایمنی زیر آب ارائه شد، شامل چندین شریک نظامی از جمله وزارت جنگ اسرائیل و RADS است.
لوموند گزارش می‌دهد که «ایتای آلموگ» رئیس سابق واحد ضد تروریسم و نیروهای ویژه این وزارتخانه، در راستای هیئت مشاوران امنیتی این پروژه منصوب شده است.
به گفته سازمان‌های غیردولتی Statewatch و IMI، بعید نیست که «این پروژه فناوری‌هایی با کاربردهای نظامی تولید کند، به‌ویژه با توجه به ماهیت قوی دریایی محاصره تحمیلی غزه که قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.»
پروژه MultiSpin.AI نیز نگرانی‌های جدی را ایجاد می‌کند. این پروژه که توسط دانشگاه بار-ایلان اسرائیل هماهنگ شده است، با هدف بهبود سیستم‌های هوش مصنوعی غیرمتمرکز و شامل شرکت SpinEdge است که با آژانس‌های امنیتی اسرائیل کار می‌کند. از نتایج آن می‌توان برای ساخت خودروهای خودران یا پهپادهای نظامی استفاده کرد.
در پروژه‌های دیگر، کاربردهای نظامی ممکن است اما نامشخص است. به عنوان مثال می‌توان به پروژه سافاری برای توسعه مواد ضد EMI اشاره کرد که شامل صنایع هوافضای اسرائیل، تامین کننده اصلی ارتش است.
یا پروژه Poliiice که هدف آن توسعه «اقدامات رهگیری نوآورانه برای مبارزه با جرم و جنایت و تروریسم» است. پروژه EU-Glocter که «نوآوری در مبارزه با تروریسم» را هدف قرار می‌دهد یا IAMI که به دنبال توسعه راه حل‌های هوش مصنوعی برای مقابله با «تهدیدات امنیتی مدرن» است.
اگرچه همه هماهنگ‌کنندگان پروژه متعهد می‌شوند که منحصرا بر برنامه‌های غیرنظامی تمرکز کنند و پرونده‌های پروژه قبل از تأمین مالی توسط کارشناسان اخلاقی ارزیابی می‌شوند، کمیسیون اروپا هیچ مکانیزمی برای نظارت بر تغییرات احتمالی به سمت استفاده نظامی در میان‌مدت یا بلندمدت ندارد. الکساندرا شوکاس، کارشناس توضیح می‌دهد: «شرکای هر کنسرسیوم بین خود درباره توزیع مالکیت فکری و تجاری‌سازی نوآوری‌های حاصل از تحقیقات مذاکره می‌کنند.»
برای کاهش خطرات، اعضای بلوک چپ رادیکال در پارلمان اروپا از کمیسیون خواستند تا بودجه هر پروژه‌ای را که ممکن است در آینده برای اهداف نظامی استفاده شود، ممنوع کند. با این حال، «کریستین اهلر» نماینده محافظه‌کار آلمان و گزارشگر پارلمانی برنامه هورایزن، در پاسخ گفت: «اگر اتحادیه اروپا تأمین مالی هر فناوری را که ممکن است به صورت نظامی یا هر نهاد مرتبط با ارتش مورد استفاده قرار گیرد، متوقف کند، ما به طور کلی تحقیقات غیرنظامی را تضعیف می‌کنیم».
وی افزود: «تا زمانی که ثابت نشود که پروژه خاصی مستقیما منجر به نقض حقوق بشر شده است، هیچ مبنای قانونی برای توقف کمک مالی به محققان اسرائیلی وجود ندارد».
کمیسیون اروپا تاکید کرد که تمام پروژه‌های بحث برانگیز را بازبینی کرده یا در حال بررسی آن است و تاکنون هیچ گونه نقض قوانین اخلاقی توسط ذینفعان اسرائیلی ثبت نشده است.
در مورد دانشگاه‌ها و موسسات شرکت کننده، به نظر می‌رسد اکثر آنها مصمم به ادامه این پروژه‌ها هستند. دانشگاه کاتولیک لوون که با فشار دانشجویان در همبستگی با فلسطین مواجه بود، در ژوئیه ۲۰۲۴ تصمیم گرفت تا در پروژه MultiSpin.AI با اشاره به نیاز به «حفظ آزادی تحقیقات آکادمیک» همچنان بماند. در مقابل، دانشگاه آزاد بروکسل (VUB) پس از ارزیابی مجدد توسط کمیته اخلاقی خود، از همان پروژه انصراف داد.
انتهای پیام
نظرات