به گزارش ایسنا، حسین افشین امروز در نشست تخصصی با فعالان عرصه هوش مصنوعی با اشاره به رویه‌های گذشته در تمدید خودکار برخی محصولات دانش‌بنیان، گفت: علت اصلی ابهام‌هایی که پیش آمده، این است که در دوره‌ای برخی محصولات بدون انجام ارزیابی مجدد و صرفاً بر اساس دستور معاون وقت علمی، به صورت خودکار تمدید شده‌اند.
وی افزود: ما اکنون با چالشی مواجه شده‌ایم، چرا که برخی محصولات بدون بررسی کارشناسی و ارزیابی دقیق تمدید شده‌اند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای احترام به سندهای موجود، هر زمان که یک شرکت درخواست جدیدی برای حمایت یا اضافه کردن محصول جدید داشته باشد، ابتدا باید محصول قبلی‌اش مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.
افشین تأکید کرد: مهم نیست چه مدت از زمان تأیید گذشته است؛ اگر محصولی در هر زمانی دچار ایراد شود یا اشکالی در آن بروز پیدا کند، این برای ما اهمیت دارد و باید فرآیند ارزیابی مجدد طی شود.
وی گفت: در صورتی که محصولی به صورت خودکار تمدید شده و در سامانه ثبت شده باشد، اما شرکت، متقاضی دریافت گرنت یا حمایت جدید باشد، ما الزام می‌کنیم که حتماً ارزیابی مجدد انجام شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور با اشاره به سیاست‌های فعلی این معاونت، اظهار کرد: ما معتقدیم شرکت‌های دانش بنیان باید مسیر ورودی و خروجی مشخصی داشته باشند. لزوماً خروج از لیست شرکت‌های دانش‌بنیان به معنی خطا در تأیید اولیه نیست، بلکه موضوع این است که محصولی ممکن است امروز دانش‌بنیان باشد، اما سه روز بعد دیگر نباشد.
وی گفت: بر همین اساس، ما به دنبال افزایش عددی شرکت‌ها نیستیم. برای نمونه، سال گذشته حدود ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور وجود داشت که اکنون در سال ۱۴۰۴، هزار شرکت به آن افزوده شده و در عین حال، به همان میزان نیز شرکت‌هایی حذف شده‌اند.
تولید بیش از ۱۷ هزار محصول دانش‌بنیان
افشین افزود: در حال حاضر تمرکز ما بر محصول دانش‌بنیان است، نه صرفاً شرکت دانش‌بنیان. اکنون بیش از ۱۷ هزار و ۶۰۰ محصول دانش‌بنیان در کشور داریم و هدف‌گذاری ما افزایش این عدد تا ۳۰ تا ۴۰ هزار محصول است.
وی ادامه داد: ما نمی‌خواهیم یک شرکت با ثبت چند شرکت دیگر، تعدد آماری ایجاد کند. از سوی دیگر، محصولاتی که تاریخ انقضای آنها گذشته نیز به صورت دقیق رصد می‌شوند و تا زمان انقضا، فرآیند بررسی ادامه دارد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور تأکید کرد: در دوره‌ای، تمدید خودکار برای برخی محصولات اعمال شد، اما اکنون اگر محصولی نیاز به تمدید مجدد داشته باشد، ارزیابی مجدد آن الزامی است و شرکت نمی‌تواند صرفاً با استناد به تمدید خودکار گذشته، بدون بررسی مجدد حمایت دریافت کند.
افشین با اشاره به عملکرد این معاونت در رسیدگی به پرونده‌های گذشته، گفت: در حال حاضر هیچ پروژه‌ای از سال ۱۴۰۰ در سامانه وجود ندارد که تعیین تکلیف نشده باشد. ما در سال گذشته حدود دو هزار پرونده باز از سال ۱۴۰۰ داشتیم که همه آنها بررسی و تعیین تکلیف شده‌اند.
وی افزود: تمام طرح‌هایی که تا پایان بهمن ۱۴۰۳ به معاونت ارسال شده‌اند، در حال بررسی هستند و برای سال ۱۴۰۴ فقط طرح‌هایی را در سامانه داریم که تاریخ ثبت آنها روشن است.
افشین گفت: تغییرات ساختاری در ستاد هوش مصنوعی صورت گرفته و اکنون رئیس ستاد، رئیس‌جمهور است و دبیری ستاد بر عهده بنده است. تلاش کرده‌ایم که مسئول ستاد به صورت مستقیم هماهنگ‌کننده باشد تا نظم بیشتری در فرآیندها ایجاد شود.
شفاف‌سازی در تخصیص منابع زیرساختی GPU الزامی است
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت شفاف‌سازی در روند تخصیص منابع زیرساختی برای خدمات محاسباتی سنگین از جمله GPU، گفت: پرونده‌ها عملاً امکان رسیدگی در کمتر از هشت ساعت را ندارند. با این حال، وقتی شرکت ارائه‌دهنده خدمات مدعی است که سرویس ارائه می‌دهد، باید مشخص باشد این سرویس دقیقاً به چه کسانی و در چه حجمی ارائه شده است.
وی افزود: من لیست هزینه‌ای را دیدم که نشان می‌داد ۲۰ میلیارد تومان به آن شرکت پرداخت شده؛ پرسیدم این مبلغ بابت ارائه خدمات به کدام شرکت‌ها بوده است؟ اما پاسخ روشنی دریافت نکردم. تنها خواسته من این بود که شفاف‌سازی صورت گیرد.
افشین با تأکید بر لزوم اعلام صریح توانمندی‌ها و دارایی‌های شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، ادامه داد: شرکتی مدعی است که زیرساخت GPU دارد و اعلام می‌کند به ۴۵ شرکت خدمات داده است. ما گفتیم باید مشخص شود دقیقاً چه چیزی در اختیار دارد و آیا واقعاً این زیرساخت‌ها موجود هستند یا نه.
وی خاطرنشان کرد: ما به محض درخواست شفاف‌سازی، اعلام کردیم که این قراردادها باید تسویه شوند. حتی در شرایطی که از دید ما، شرکت موردنظر مستحق دریافت پول نبود، با این حال برای حفظ روال، اجازه تسویه دادیم. اما از این به بعد، شرکت‌ها باید با شفافیت کامل عمل کنند و معاونت بداند که به چه شرکت‌هایی خدمات ارائه می‌شود.
معاون علمی رئیس‌جمهور با تأکید بر حمایت از ارائه‌دهندگان واقعی خدمات زیرساختی در حوزه هوش مصنوعی، گفت: هر شرکتی که زیرساخت دارد و آماده سرویس‌دهی است، می‌تواند وارد اکوسیستم شود و ما آمادگی داریم گرنت (حمایت مالی) پرداخت کنیم. اما این حمایت دو شرط دارد: اول اینکه شرکت مدعی شود زیرساخت دارد و دوم اینکه امکان بازدید و راستی‌آزمایی برای ما فراهم باشد.
وی افزود: سرویس‌دهی باید به شرکت‌هایی باشد که از مسیر معاونت عبور کرده‌اند. ما باید بدانیم این سرویس به چه شرکت دانش‌بنیانی و برای چه هدفی ارائه شده است.
افشین با اشاره به هزینه‌های سنگین انجام شده در سال گذشته، گفت: در سال گذشته تنها برای خدمات GPU حدود ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه کردیم. آیا واقعاً این میزان سرویس ارائه شده است؟
وی افزود: ما به‌دنبال تشکیل هسته‌هایی برای توسعه زیرساخت هستیم. الگویی که مدنظر ماست، بر پایه شراکت و سهام‌داری است. صندوقی ایجاد می‌کنیم تا هر کسی که آورده‌ای دارد، آن را وارد کرده و ما آورده او را دو برابر محاسبه کرده و سهام می‌دهیم.
افشین توضیح داد: زیرساخت متعلق به ماست، اما بعداً این دارایی‌ها میان دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان اقتصادی توزیع می‌شود. اگر کسی ۱۰۰ میلیون تومان آورده داشته باشد، در ساخت سهیم می‌شود. ما شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان را مالک نمی‌کنیم، بلکه می‌خواهیم فعالان واقعی وارد میدان شوند.
وی افزود: پیش از ورود ما، کل زیرساخت کشور کمتر از یک میلیون دلار ارزش داشت. امروز این عدد چندین برابر شده و بخش خصوصی سهم بزرگی در آن دارد. هدف ما این است که فضای ابری واقعی، با مالکیت بخش خصوصی ایجاد شود.
افشین با تأکید بر اینکه هیچ‌کدام از شرکت‌ها قرار نیست زیر نظر دولت بروند، گفت: سیاست ما این است که دولت متولی نباشد. ما به دنبال تقویت بخش خصوصی هستیم و سهامی که اکنون در اختیار داریم، در آینده به صاحبان اصلی آن منتقل خواهد شد.
وی ادامه داد: الان هیچ‌گونه تمرکز خاصی روی دانشگاه‌ها نداریم. حتی خود معاونت هم هیچ اعتبار مالیاتی ندارد. بلکه به هر استان اعلام کرده‌ایم که اگر توان دارد، مشارکت کند. من به شیراز و اصفهان سفر کردم و اعلام کردم که هر استانی می‌تواند زیرساخت ایجاد کند، چه در منطقه دانشگاهی باشد و چه در مناطق دیگر با ملاحظات پدافندی.
افشین یادآور شد: شبکه‌سازی و خصوصی‌سازی دو رکن اصلی ما هستند. هر کسی آورده داشته باشد، می‌تواند سهامدار شود. ما نمی‌خواهیم فضای مالکیتی انحصاری شکل گیرد, بلکه می‌خواهیم فضای واقعی و گسترده‌ای از خدمات شکل بگیرد تا نیاز کشور در حوزه زیرساخت‌های محاسباتی تأمین شود. اگر واقعاً ادعایی هست، باید ظرفیت‌ها به صورت شفاف مشخص شود و بر اساس آن تصمیم‌گیری صورت گیرد.
پاسخ معاونت علمی نسبت به انتقاد درباره حمایت بیشتر از شریفی‌ها
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، گفت: برخی انتقاد می‌کنند که چون من عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف هستم، بیشترین حمایت‌های حوزه هوش مصنوعی از این دانشگاه صورت می‌گیرد، در حالی که براساس آمار موجود، دانشگاه شریف در رتبه چهارم دریافت حمایت از معاونت علمی قرار دارد.
وی افزود: همکاری‌های معاونت علمی صرفاً محدود به دانشگاه شریف نیست، بلکه دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران، شیراز، تبریز، صنعتی اصفهان، علوم پزشکی ایران، امیرکبیر، علم و صنعت و تربیت مدرس نیز در این چرخه همکاری و حمایت قرار دارند.
افشین خاطر نشان کرد: همه دانشگاه‌هایی که پتانسیل لازم را داشته‌اند، در برنامه‌های معاونت علمی دیده شده‌اند. تنها تفاوت در این است که برخی دانشگاه‌ها پروژه‌هایی با مقیاس بزرگ‌تر و عددهای مشخص‌تر اجرا کرده‌اند؛ برای مثال پروژه سکوی ملی هوش مصنوعی با مبلغ ۳۰ میلیارد تومان توسعه یافت.
معاون علمی رئیس‌جمهور ادامه داد: در موضوعات دیگر نیز هر دانشگاهی که پیشنهادی ارائه داده و پتانسیل آن را داشته، وارد چرخه حمایت شده است. ایجاد تنوع در همکاری با شرکت‌ها و دانشگاه‌های مختلف یکی از سیاست‌های اصلی معاونت است و تلاش کرده‌ایم استان‌هایی که ظرفیت دارند نیز در این فرایند دیده شوند.
وی تأکید کرد: گاهی برخی از دوستان به‌صورت غیرمنصفانه قضاوت می‌کنند، در حالی که ما در تلاشیم تا همکاری‌ها را بر مبنای توانمندی‌ها گسترش دهیم. هر استانی که پتانسیل داشته باشد و پیشنهادی بدهد، از سوی معاونت دیده خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: ما به کمک فعالان این حوزه نیاز داریم، زیرا توسعه اکوسیستم هوش مصنوعی به تفکر جمعی نیاز دارد، نه تصمیمات انفرادی. ممکن است شرکت‌ها منافع خود را در اولویت قرار دهند، اما ما وظیفه داریم منافع کل اکوسیستم را در نظر بگیریم.
وی اظهار کرد: ذهنیت من به‌عنوان معاون علمی رئیس‌جمهور معطوف به رشد کل اکوسیستم هوش مصنوعی کشور است و از فعالان این حوزه می‌خواهیم ایده‌های خود را با ما در میان بگذارند، زیرا ما آماده اجرای پیشنهادات اثربخش هستیم.
وی اضافه کرد: باور من این است که توسعه این حوزه باید به‌صورت زنجیره‌ای و منسجم اتفاق بیفتد. هرچند ممکن است برخی بگویند اولویت‌های دیگری وجود دارد، اما هدف ما ایجاد بازار واقعی برای هوش مصنوعی در کشور است.
در پروژه‌هایی که پتانسیل ندارد، سرمایه گذاری نمی‌کنیم
وی با اشاره به پیشینه هوش مصنوعی در کشور گفت: فناوری هوش مصنوعی سابقه‌ای ۷۰ ساله دارد و از سال ۲۰۱۰ تاکنون در دنیا با رشد جدی مواجه شده است. البته آنچه امروز در دانشگاه شریف تدریس می‌شود، با آنچه در گذشته وجود داشته، تفاوت اساسی دارد و هم‌اکنون این دانش در حال کاربردی شدن است.
معاون علمی رئیس‌جمهور افزود: ما هیچ‌گاه به پروژه‌هایی که پتانسیل لازم را ندارند، ورود نمی‌کنیم. با توجه به محدودیت منابع، برنامه‌ریزی ما به‌گونه‌ای است که بودجه کم و سرمایه محدود را به‌گونه‌ای هزینه کنیم که بیشترین اثربخشی را در اکوسیستم داشته باشد.
افشین گفت: از کمیسیون هوش مصنوعی، انجمن‌های فعال، دانشگاه‌ها و دیگر بازیگران این زیست‌بوم می‌خواهیم که پیشنهادات خود را ارائه دهند. البته این پیشنهادها باید در راستای پروژه‌های اثربخش باشند و نه صرفاً مبتنی بر نیازهای شرکتی.
وی با تأکید بر اینکه ما این پروژه‌ها را بررسی می‌کنیم و در صورتی که در مسیر توسعه واقعی اکوسیستم هوش مصنوعی باشند، قطعاً حمایت خواهیم کرد، گفت: آنچه من از زنجیره اکوسیستم هوش مصنوعی می‌بینم، این است که نیروی انسانی نقش کلیدی دارد. شما به‌عنوان تولیدکننده و ایجادکننده ثروت از طریق تجاری‌سازی، بسیار مهم هستید.
توسعه بازار هوش مصنوعی
افشین افزود: بازار در حوزه هوش مصنوعی اهمیت زیادی دارد. وقتی بازاری ایجاد شود که خریدار وجود داشته باشد، آن بازار می‌تواند از شما حمایت کند. ما نیز بازاری را به شما ارائه می‌دهیم تا بتوانید سیر طبیعی تولید و تجاری‌سازی را طی کنید. البته برای نیروی انسانی نیز باید یک نگاه جامع داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما از ابتدای سال تاکنون تلاش کرده‌ایم تا یک محصول جدید در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کنیم. این روند تا دهه اول خرداد ادامه داشته است و ما همچنان آن را گسترش خواهیم داد.
افشین با تاکید بر اینکه برای بقا در این فضا، باید مسائلی که اولویت دارند را به‌صورت اورژانسی حل کنیم، گفت: ما تلاش کردیم مسائلی مانند معافیت مالیاتی را حل کنیم که خوشبختانه این موضوع تا حد زیادی محقق شده است و اکنون افرادی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، می‌توانند از این معافیت‌ها بهره‌مند شوند. این اتفاق در سال گذشته رخ داده و برای اکوسیستم بسیار مهم بوده است.
وی توضیح داد: اعداد و ارقامی که در این حوزه در حال تحقق است، قابل مقایسه با قبل نیست. مثلاً اگر یک شرکت بزرگ ۵۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند از طریق سیستم دانش‌بنیان، مالیات خود را کاهش دهد و این یعنی استفاده از دانش برای ایجاد ارزش اقتصادی.
افشین ادامه داد: نکته بعدی، لزوم کمک نظام صنفی هوش مصنوعی در تضمین اجرای قوانین و حمایت از فعالان این حوزه است. درخواست من این است که نگاه افراد به مسائل وسیع و آینده‌نگرانه باشد.
وی تأکید کرد: نباید فراموش کنیم که هوش مصنوعی در کشور هنوز در مرحله نوزادی قرار دارد. هر اقدام یا قانونی که جلوی رشد شرکت‌های نوپا را بگیرد، از نظر من نادرست است. ما باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که افراد با انگیزه جذب این حوزه شوند و فعالیت کنند.
انتهای پیام
نظرات