به گزارش ایسنا، بیش از یک سال است که از پایان دوره قانونی ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب قم می‌گذرد و سایه سنگین بلاتکلیفی بر سر این نهاد علمی منحصر به فرد، نه تنها برنامه‌ریزی‌های کلان را مختل کرده، بلکه دغدغه‌های جدی را در میان اعضای هیات علمی این دانشگاه برانگیخته است. اساتید دانشگاه، در گفتگوهای جداگانه با ایسنا، نسبت به وضعیت جاری در حوزه‌های مالی، آموزشی، پژوهشی و به‌ویژه عدم امکان جذب دانشجوی خارجی، ابراز نگرانی کرده و آینده این مرکز مهم علمی-بین‌المللی را در هاله‌ای از ابهام می‌بینند. این نگرانی‌ها، به ویژه با توجه به جایگاه استراتژیک دانشگاه ادیان و مذاهب در دیپلماسی علمی و فرهنگی کشور، ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند.
دغدغه‌های مالی، آموزشی و پژوهشی؛ فلجی تدریجی در بدنه دانشگاه
یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در تشریح دغدغه‌های مالی، آموزشی و پژوهشی اظهار داشت: وقتی سکان‌دار دانشگاه در هاله‌ای از ابهام باشد، برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، به‌ویژه در بخش مالی و بودجه، عملاً متوقف می‌شود. دانشگاه نیازمند تزریق منابع، برنامه‌ریزی برای جذب پروژه‌ها و مدیریت بهینه بودجه است. این بلاتکلیفی باعث شده بسیاری از فرآیندهای مالی، از تخصیص بودجه برای بخش‌های مختلف گرفته تا پرداخت‌های رفاهی به کارکنان و اساتید، با تأخیر و ابهام مواجه شود. این وضعیت، مستقیماً بر روحیه همکاران و کیفیت خدمات دانشگاه تأثیر می‌گذارد.
وی در ادامه افزود: در بُعد آموزشی نیز، عدم وجود یک مدیریت باثبات و دارای اختیارات کامل، بر روی بازنگری سرفصل‌ها، تعریف رشته‌های جدید، توسعه زیرساخت‌های آموزشی و حتی جذب و حفظ اساتید توانمند تأثیر منفی گذاشته است. دوره‌های آموزشی تخصصی که نیازمند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی بلندمدت هستند، یا به تعویق افتاده‌اند یا با سرعت بسیار پایینی پیش می‌روند. این شرایط، به مرور زمان می‌تواند به افت کیفیت آموزشی و از دست دادن جایگاه علمی دانشگاه در میان مراکز مشابه منجر شود. دانشجویان نیز تحت تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرند و نبود چشم‌انداز روشن برای آینده، می‌تواند بر انگیزه و کیفیت تحصیلی آن‌ها نیز اثرگذار باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به خطر رکود در حوزه پژوهش خاطرنشان کرد: فعالیت‌های پژوهشی دانشگاهی نیازمند حمایت مستمر و سیاست‌گذاری‌های کلان است. در غیاب یک رئیس با اختیارات کامل، روند جذب و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی بزرگ کند شده است. مشوق‌های پژوهشی که می‌تواند محرک اصلی اعضای هیات علمی برای تولید علم باشد، یا به‌درستی تعریف نشده‌اند یا به دلیل محدودیت‌های مالی و مدیریتی، عملاً اجرایی نمی‌شوند. این امر باعث می‌شود اساتید، کمتر به سمت پروژه‌های بلندپروازانه و نوآورانه بروند، و بیشتر به حداقل‌ها بسنده کنند که این خود به رکود علمی دانشگاه دامن می‌زند.
بن‌بست در جذب دانشجوی خارجی؛ نقض آشکار سیاست‌های کلان نظام
یکی دیگر از اعضای هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، که تخصص او در حوزه ارتباطات بین‌الملل است، به یکی از مهم‌ترین آسیب‌های این وضعیت اشاره و تصریح کرد: یکی از بزرگترین رسالت‌های دانشگاه ادیان و مذاهب، جذب و تربیت دانشجویان خارجی از سراسر جهان است. این امر نه تنها به تبادلات علمی و فرهنگی کمک می‌کند، بلکه ابزار قدرتمندی برای دیپلماسی علمی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. سیاست‌های کلی نظام نیز همواره بر جذب دانشجوی خارجی، به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی و معارف دینی، تأکید کرده‌اند.
وی با انتقاد از روند موجود در عدم اعطای مجوز جدید جذب ادامه داد: اما در شرایط فعلی بلاتکلیفی مدیریتی، دانشگاه عملا از جذب دانشجوی خارجی بازمانده است. فرآیندهای پیچیده اداری و عدم وجود یک امضای نهایی برای تصمیم‌گیری‌های کلان، مانع از حرکت رو به جلوی ما در این زمینه شده است. قراردادها و تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی جدید برای جذب دانشجو به حالت تعلیق درآمده‌اند و حتی ارتباط با دانشجویان خارجی فعلی و برنامه‌ریزی برای آن‌ها نیز با چالش مواجه است. دانشگاهی با این ماهیت، بدون جریان دائمی دانشجویان از ملیت‌ها و ادیان مختلف، بخشی از هویت و رسالت خود را از دست می‌دهد. این وضعیت نه تنها به اهداف دانشگاه لطمه می‌زند، بلکه نقض آشکار سیاست‌های کلی نظام در حوزه دیپلماسی علمی و ارتباطات فرهنگی بین‌المللی است.
رکود پژوهشی و ناامیدی نسبت به آینده؛ فرسایش نیروی انسانی
سومین عضو هیات علمی که در این باره به گفتگو پرداخت، نگرانی‌های خود را متوجه آینده پژوهشی و روحیه اعضا کرد و گفت: رکود پژوهشی در دانشگاه، تنها به معنای کمیت پایین مقالات نیست؛ بلکه فراتر از آن، نشانه فرسایش نیروی انسانی و خلاقیت اساتید است. وقتی مشوق‌های پژوهشی وجود نداشته باشد، یا وعده‌ها در این زمینه عملی نشود، انگیزه اساتید برای شرکت در همایش‌های بین‌المللی، انتشار مقالات در مجلات معتبر، و تعریف پروژه‌های مشترک با سایر نهادها به شدت کاهش می‌یابد.
وی افزود: عدم همکاری با سایر نهادها، چه در داخل کشور و چه در خارج، نیز از دیگر پیامدهای این وضعیت است. پروژه‌های مشترک تحقیقاتی، کارگاه‌های علمی و تبادلات استاد و دانشجو که می‌توانند به غنای علمی دانشگاه کمک کنند، به دلیل نبود یک مرجع تصمیم‌گیرنده قوی و باثبات، عملاً متوقف شده‌اند. دانشگاه یک جزیره جداگانه نیست؛ بلکه باید با سایر مراکز علمی، حوزوی و اجرایی در تعامل باشد تا بتواند رسالت خود را به درستی ایفا کند. این انزوا، به رکود پژوهشی دامن می‌زند.
این استاد دانشگاه با لحنی نگران‌کننده اظهار داشت: شاید خطرناک‌تر از همه، ناامیدی نسبت به آینده است که در میان بسیاری از اعضای هیات علمی موج می‌زند. وقتی چشم‌انداز روشنی برای ریاست دانشگاه وجود نداشته باشد و هر روز شایعاتی درباره گزینه‌های مختلف مطرح شود، اما هیچ تصمیمی گرفته نشود، اعضا احساس بلاتکلیفی و بی‌هدفی می‌کنند. این ناامیدی، انگیزه برای تلاش بیشتر، ارتقای علمی و تعهد به دانشگاه را از بین می‌برد و حتی می‌تواند به مهاجرت نخبگان یا کاهش بازدهی منجر شود. دانشگاهی با رسالت هدایت‌گرانه در حوزه ادیان و مذاهب، نیازمند روحیه‌ای بالنده و امیدبخش است تا بتواند تأثیرگذار باشد.
لزوم تعیین تکلیف فوری
در مجموع، دغدغه‌های مطرح‌شده توسط اعضای هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، نشان از وضعیت بحرانی دارد که نه تنها آینده این مرکز علمی را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند بر اعتبار و جایگاه علمی و بین‌المللی کشور در حوزه علوم انسانی و دینی نیز تأثیر منفی بگذارد. با توجه به اهمیت استراتژیک این دانشگاه و نقش آن در تحقق سیاست‌های کلان نظام در حوزه دیپلماسی علمی و فرهنگی، به نظر می‌رسد تعیین تکلیف فوری ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است تا این نهاد بتواند از رکود خارج شده و به مسیر رشد و تعالی خود بازگردد.
انتهای پیام
نظرات