• پنجشنبه / ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ / ۰۶:۳۰
  • دسته‌بندی: سیاست خارجی
  • کد خبر: 1404031509357
  • منبع : یادداشت

دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت

دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت

احتمالا یکی از مباحث مطرح شده در دیدار وزیران خارجه ایران و مصر و مدیرکل آژانس، موضوع خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی باشد؛ در این خصوص ایران و مصر می توانند نقش تعیین‌کننده در امنیت و ثبات خاورمیانه داشته باشند.

به گزارش ایسنا، «سید رسول موسوی» سفیر سابق جهوری اسلامی ایران در فنلاند در یادداشتی به بهانه نشست سه‌جانبه وزیران امور خارجه ایران، مصر و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره نوشت:

بنابر گزارش‌های منتشر شده، در سفر دکتر عراقچی وزیر خارجه کشورمان به مصر در روز دوشنبه ۱۲ خرداد ماه، دیدار سه جانبه‌ای بین وزیران خارجه ایران و مصر و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره برگزار شده و در سایت وزرات امورخارجه آمده است: در این دیدار که به درخواست مدیرکل آژانس انجام شد، وزیر خارجه کشورمان مسئولیت آژانس و مدیرکل را در ایفای وظائف محوله یادآور شد و با انتقاد از ادعاهای بی اساس در گزارش اخیر آژانس در خصوص برنامه هسته‌ایران تاکید کرد آژانس نباید اجازه دهد که اعتبار این نهاد دستخوش اغراض و فشارهای سیاسی برخی کشورهای عضو قرار گیرد.

اگر از جدار رسمیت خبر عبور کنیم و بپذیریم که گروسی این همه راه تا قاهره نرفته تا نصیحت تکراری بشنود که آژانس باید به مسئولیت حرفه‌ای خود عمل کند و دستخوش اغراض و فشارهای سیاسی برخی کشورها قرار نگیرد، به عنوان یک تحلیلگر، لازم است بتوانیم موضوعات احتمالی مطرح شده در این ملاقات را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

با توجه نقش تعیین‌کننده ایران و مصر در طرح ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی و پیگیری آن، همچنین با توجه به سابقه سفارت خود در فنلاند و نقش این کشور در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ به عنوان تسهیل‌گر برگزاری «کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی»- کنفرانسی که هرگز برگزار نشد- بدون آنکه اطلاعی از مباحث مطرح شده در این نشست سه جانبه داشته باشم، حدس می‌زنم یکی از مباحث مطرح شده در این دیدار سه جانبه موضوع خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی باشد و در آینده این موضوع بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت و ایران و مصر می توانند نقش تعیین‌کننده در امنیت و ثبات خاورمیانه داشته باشند.

دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت
دسامبر ۱۹۸۰ و تصویب قطعنامه بدون رأی‌گیری

بنیان ابتکار راهبردی خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارهای جمعی

پنجاه سال پیش در سال ۱۹۷۴ میلادی به دنبال طرح اولیه ایران و پیشنهاد مشترک ایران و مصر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را تصویب کرد که هدف آن ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه بود. این قطعنامه که بعدا به قطعنامه ۳۴۶۶ مجمع عمومی منجر شد اساس و بنیان ابتکار راهبردی خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارهای جمعی گردید.

از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸، این قطعنامه سالانه بدون رأی‌گیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب می‌شد و تأیید این پیشنهاد در تعدادی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد گنجانده شده است. در سال ۲۰۱۸، این قطعنامه به رأی گذاشته شد و ایالات متحده و رژیم صهیونیستی به آن رأی منفی دادند.

 از سال ۱۹۹۱ به بعد، کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز سالانه بدون هیچ اعتراضی قطعنامه‌ای را تصویب کرده است که خواستار اعمال پادمان‌های کامل بر تمام تأسیسات هسته‌ای در منطقه «به عنوان گامی ضروری برای ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای» می باشد.

به‌رغم حمایت گسترده بین‌المللی و فهرست قطعنامه‌های تصویب‌شده از جمله توسط همه کشورهای منطقه، پیشرفت عملی این ابتکار به جهت نقش منفی رژیم صهیونیستی با مانع روبرو شده است. رژیم صهیونیستی از یکسو با بیرون نگه داشتن خود از ان‌پی‌تی در پی تقویت زرادخانه هسته‌ای خود است و از سوی دیگر با فشار کشورهای حامی خود در سازمان ملل درصدد آن است که به عنوان حضور در ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی فرایندی برای به رسمیت شناخته شدن خود بوجود آورد و ایده منطقه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی را به برقراری صلح پایدار و رعایت تعهدات بین‌المللی توسط کشورهای منطقه مرتبط می‌سازد در حالی که سایر کشورها این دو موضوع را از هم تفکیک کرده معتقدند که ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی به روابط صلح‌آمیز کمک خواهد کرد.

در سال ۱۹۸۹ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حدود جغرافیایی منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه را از لیبی در غرب، تا ایران در شرق و از سوریه در شمال تا یمن در جنوب تعیین کرد و مطالعه بعدی سازمان ملل با گنجاندن تمام کشورهای عضو اتحادیه عرب، به علاوه ایران و رژیم صهیونیستی در این منطقه، این مفهوم را بیشتر گسترش داد و در سال ۱۹۹۱ قطعنامه ۶۸۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد، ابتکار ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه و اهداف أن را تأیید کرد.

کنفرانس بازنگریان‌پی‌تی در سال ۱۹۹۵ قطعنامه‌ای در مورد خاورمیانه تصویب کرد که از کشورها می‌خواست گام‌های عملی برای پیشرفت در ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در منطقه بردارند و توافق اعضا در مورد این قطعنامه به عنوان کلید تضمین تمدید نامحدود ان‌پی‌تی تلقی ‌شد که در کنفرانس بازنگری سال ۲۰۰۰ ان‌پی‌تی هدف قطعنامه  ۱۹۹۵ در موضوع خاورمیانه را مجدداً تأیید کرد و گفت که این قطعنامه «تا زمانی که اهداف و مقاصد آن محقق شود» معتبر است.

دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت
تصویب قطعنامه ۶۸۷ شورای امنیت سازمان ملل

آمریکا به کمک رژیم صهیونیستی می‌آید

در کنفرانس بازنگری سال ۲۰۱۰ ان‌پی‌تی، کشورهای عضو توانستند برای رسیدن به ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی در گام‌های اجرایی به توافق برسند. ایالات متحده، روسیه و بریتانیا، قدرت‌های امین معاهده و حامیان آن قطعنامه، متعهد شدند که با دبیرکل سازمان ملل متحد برای برگزاری یک کنفرانس منطقه‌ای و بحث در مورد این موضوع در سال ۲۰۱۲ همکاری کنند. از دیگر اقدامات مورد توافق می‌توان به انتصاب یک تسهیل‌گر برگزاری کنفرانس منطقه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی و همچنین تعیین دولتی که میزبان کنفرانس خواهد بود، اشاره کرد که در این راستا فنلاند به عنوان کشور میزبان کنفرانس و آقای لایوا معاون وزیر خارجه فنلاند از طرف دبیرکل سازمان ملل بعنوان تسهیل‌گر برگزاری این کنفرانس انتخاب شد.

از روز اول که آقای لایوا به عنوان تسهیلگر انتخاب شد، در هماهنگی که با وزرات امور خارجه کشورمان داشتم آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری همه جانبه با ایشان و دولت فنلاند برای برگزاری این کنفرانس اعلام کردم و البته تحفظ همیسشگی جمهوری اسلامی ایران را در این خصوص که مشارکت ایران در این کنفرانس به معنی تایید موجودیت رژیم صهیونیستی نیست اعلام داشتم. متعاقبا در سفری هم که جناب آقای تخت‌روانچی معاون سیاسی وقت وزرات امور خارجه به هلسینکی داشتند در مذاکره با آقای لایوا عینا مواضع مطرح شده را تایید نمودند.

دولت فنلاند و آقای لایوا تلاش‌های خود را به‌عمل آوردند و قرار شد کنفرانس منطقه‌ای ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه که توسط ان‌پی‌تی پیشنهاد شده بود، در دسامبر ۲۰۱۲ در فنلاند برگزار شود ولی با همان مانع سخت و مخرب رژیم صهیونیستی برخورد کردند. البته سخنی در این ارتباط به زبان نیاوردند ولی موضوع بر همگان مشخص بود. اینجانب در ملاقات‌هایی که با سفیر مصر در هلسینکی داشتم در موضوع پیشبرد برگزاری این کنفرانس را با وی هماهنگ می کردم زیرا معتقد بودم که برگزاری این کنفرانس فشاری بر رژیم صهیونیستی خواهد بود.

همانگونه که پیش‌بینی می‌شد آمریکا به کمک رژیم صهیونیستی آمد و چند هفته قبل از برگزاری کنفرانس در ۲۳ نوامبر در بیانیه‌ای تعویق کنفرانس دسامبر ۲۰۱۲ را بدون نظر دولت فنلاند صادر کرده و اعلام داشت «شرایط فعلی خاورمیانه» و عدم توافق کشورهای شرکت‌کننده در مورد «شرایط قابل قبول» برای کنفرانس دسامبر تعویق آن را ضروری می‌سازد و هیچ جدول زمانی برای تغییر زمان اعلام نشد. روسیه در بیانیه‌ای در ۲۴ نوامبر، خواستار برگزاری کنفرانس قبل از آوریل ۲۰۱۳ شد و خاطرنشان کرد که مقدمات به «مرحله پیشرفته‌ای» رسیده است و دلیل تعویق این است که همه کشورهای منطقه موافقت خود را برای شرکت در کنفرانس اعلام نکرده‌اند. اما ایده روسیه هم به جایی نرسید و تا امروز این کنفرانس برگزار نشده است.

دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت
تاسیسات هسته‌ای دیمونا

شناسایی دوفاکتو انحصار بمب هسته‌ای رژیم صهیونیستی برای منطقه سم مهلک است

ایران و مصر ظرفیت‌های فراوانی برای همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای دارند و ضرورتی ندارد که این دو کشور مهم در جهان اسلام و خاورمیانه وقت خود را برای برخی مسائل قابل حل در روابط دوجانبه به هدر دهند. شرایط بحرانی خاورمیانه ایجاب می‌کند تا هر دو کشور از مسائل خرد عبور کنند و وقت خود را به موضوعات کلان منطقه‌ای، منافع و تهدیدات مشترک بگذارند که یکی از موضوعات مهم همین ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی است که پنجاه سال پیش توسط دو کشور در سازمان ملل متحد مطرح شده است.

در پایان لازم می دانم نکته‌ای را مطرح سازم. عده‌ای بدون هرگونه اطلاع از تاریخچه ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی و دلایل راهبردی آن طرح خام خلیج فارس عاری از سلاح‌های کشتار جمعی را مطرح می‌سازند که باید خاطرنشان کنم هرچند این ایده خام مورد توجه قرار نگرفته اما اگر نادانسته طرح شود نتیجه آن شناسایی دوفاکتو انحصار بمب هسته‌ای رژیم صهیونیستی است که برای منطقه خاورمیانه سم مهلک است.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha