این پدیده پیچیده، زاییده عواملی چون نابرابری‌های اجتماعی، فقر، بی‌سوادی، فشارهای روانی و گاه حتی فرهنگ‌های ناسالم است که در بستر جامعه ریشه می‌دواند. تبعات خشونت، اما فراتر از یک زخم جسمانی است. آنچه از خشونت بر جای می‌ماند، نه تنها جسم‌های زخمی، بلکه روح‌های شکسته، خانواده‌های فروپاشیده و جوامعی از هم گسیخته است.
این چرخه شوم، با دامن زدن به ناامنی، بی‌اعتمادی و هراس، بستری برای افزایش جرم فراهم می‌کند و جامعه را به سوی پرتگاه سقوط اخلاقی و اجتماعی سوق می‌دهد و شهرستان ساوه در برخی لایه‌های اجتماعی خود، متاسفانه با این مسئله که به بروز درگیری و نزاع به بهانه‌های مختلف و حتی در مواردی، قتل می‌انجامد، درگیر است. در این گزارش، به بررسی این معضل و آسیب اجتماعی، علل عمیق آن و پیامدهای ویرانگری که بر پیکر جامعه وارد می‌کند و اقداماتی که برای کاهش این معضل در این شهرستان انجام می‌شود، می‌پردازیم.
ضرورت ریشه‌یابی خشونت
محمودرضا سازنده، دادستان عمومی و انقلاب ساوه، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به آمار نگران‌کننده خشونت در پرونده‌های قضایی، گفت: منشاء بسیاری از پرونده‌های قضایی، خشونت است و این معضل در صدر جرایم قرار دارد. جرایمی نظیر توهین، تهدید، ضرب و جرح و سرقت مقرون به آزار، همگی ریشه در خشونت دارند که می‌توانند به مسائل اقتصادی، خانوادگی، اجتماعی یا دلایل دیگر مرتبط باشند.
وی با تأکید بر تأثیر مخرب خشونت بر سلامت روانی کودکان، افزود: خشونتی که در اطفال بروز می‌کند، اغلب نتیجه ارتباط ناسالم والدین با یکدیگر است. وقتی فرزندان شاهد تعارضات و رفتارهای ناصحیح پدر و مادر باشند، سلامت روان آنها مختل شده و ممکن است به خود یا دیگران آسیب برسانند.
دادستان ساوه با تأکید بر ضرورت ریشه‌یابی خشونت، اظهار کرد: برای پیشگیری از این معضل، ابتدا باید ریشه‌های آن شناسایی و بررسی شود. معلمان در کلاس‌های درس می‌توانند با مشاهده‌ی رفتار دانش‌آموزان، نشانه‌های اولیه‌ی خشونت را شناسایی کرده و با ارائه‌ی خدمات مشاوره‌ای و آموزشی، از بروز آن پیشگیری کنند.
وی همچنین بر نقش دستگاه‌های اجرایی نظیر وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش تأکید کرد و گفت: این نهادها باید با ارائه خدمات روان‌شناختی و آموزشی، مانع از وقوع اقداماتی شوند که به خشونت منجر می‌شود.
شاهد کاهش سن خشونت هستیم
وی از فعال شدن واحد مددکاری دادگستری خبر داد و افزود: هرچند برای برخی افراد مرتکب خشونت پرونده قضایی تشکیل نمی‌شود، اما پرونده شخصیتی برای آنها تشکیل شده و موضوع از طریق دستگاه‌های اجرایی پیگیری می‌شود.
دادستان ساوه در ادامه به نقش عوامل محرک در بروز خشونت اشاره کرد و گفت: عدم نظارت والدین بر استفاده فرزندان از فضای مجازی، یکی از عوامل مهم آسیب‌زاست. متأسفانه شاهد کاهش سن خشونت هستیم و بیشترین افرادی که دست به اقدامات خشونت‌آمیز می‌زنند، در سنین نوجوانی و جوانی هستند.
وی بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای به‌ویژه برای نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها تأکید کرد و افزود: برگزاری دوره‌های آموزشی سواد رسانه‌ای با هدف آگاهی‌بخشی از تهدیدات فضای مجازی، می‌تواند نقش موثری در کاهش خشونت داشته باشد.
لزوم تصویب قوانین بازدارنده متناسب با جرایم خشونت‌بار
سازنده با اشاره به نقش قانون‌گذاری در پیشگیری از خشونت، اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی باید قوانین بازدارنده متناسب با جرایم خشونت‌بار وضع کند و بر اجرای دقیق آنها نظارت داشته باشد. همچنین همه دستگاه‌ها باید با هماهنگی و جدیت پای کار باشند تا شاهد کاهش این معضل باشیم.
وی ایمن‌سازی فضاهای عمومی مانند پارک‌ها و اماکن تفریحی را از دیگر راهکارهای کاهش خشونت دانست و افزود: افزایش سرانه‌ی فضای سبز و تفریحی برای ایجاد نشاط اجتماعی و بهبود سلامت روانی جامعه، یک ضرورت است.
دادستان ساوه همچنین بر ضرورت برگزاری دوره‌های آموزشی برای گروه‌های در معرض خطر، به‌ویژه دانش‌آموزان، نوجوانان و جوانان تأکید کرد و گفت: شناسایی مراکز پرخطر در سطح شهر که زمینه‌ساز خشونت هستند، باید در اولویت قرار گیرد. همچنین استقرار روان‌پزشکان و مشاوران در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها برای ارائه خدمات مشاوره‌ای، می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از خشونت ایفا کند.
ثبت ۲۴۸ پرونده درگیری و یک قتل در دو ماه
سرهنگ مجتبی جمالی، فرمانده انتظامی ساوه نیز، در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح وضعیت جرایم مرتبط با خشونت در این شهرستان، پرداخت و گفت: در دو ماهه نخست امسال ۲۴۸ فقره پرونده درگیری در ساوه ثبت شده که در مقایسه با ۲۷۰ فقره در مدت مشابه سال گذشته، نشان‌دهنده کاهش نسبی است. با این حال، روزانه حدود هشت فقره پرونده درگیری در ساوه ثبت می‌شود. در این مدت سه مورد درگیری دسته‌جمعی و یک مورد قتل ثبت شده است، که بیانگر ضرورت اقدامات پیشگیرانه و قاطع برای مهار خشونت است.
وی با اشاره به تلاش‌های نیروی انتظامی برای کاهش تخلفات و افزایش امنیت عمومی، افزود: در راستای برخورد با مزاحمت‌های خیابانی و رفتارهای مخل آرامش شهروندان، از ابتدای سال‌جاری تاکنون، ۱۸۰ دستگاه موتورسیکلت که باعث ایجاد مزاحمت بودند، توقیف شده‌اند. این اقدام بخشی از برنامه‌های گسترده نیروی انتظامی برای برقراری نظم و امنیت در سطح شهر است.
ضعف روشنایی پارک جنگلی ساوه و تهدید امنیت شهروندان
سرهنگ جمالی در ادامه با انتقاد از وضعیت برخی فضاهای عمومی، اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی، ضعف روشنایی پارک جنگلی ساوه است که این کمبود به جولانگاهی برای افراد خلافکار و وقوع درگیری و خشونت تبدیل شده و امنیت شهروندان را تهدید می‌کند.
وی گفت: پیشنهاد می‌شود پارکی ویژه خانواده‌ها در نظر گرفته شود که با ایمن‌سازی کامل، نصب تجهیزات امنیتی نظیر دوربین‌های مداربسته و تأمین روشنایی مناسب، به فضایی امن و دلپذیر برای حضور خانواده‌ها تبدیل شود. ایجاد چنین فضاهایی نه‌تنها به افزایش نشاط اجتماعی کمک می‌کند، بلکه با کاهش فرصت‌های وقوع جرم، از بروز درگیری‌ها و خشونت‌های خیابانی نیز جلوگیری خواهد کرد.
مرکز مشاوره فراجا در ساوه منتظر همراهی شهرداری
فرمانده انتظامی ساوه همچنین به نقش کلیدی مراکز مشاوره در کاهش خشونت اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی مرکز مشاوره نیروی انتظامی(فراجا) در ساوه در دستور کار قرار دارد، اما این مرکز همچنان در انتظار واگذاری ساختمان مناسب از سوی شهرداری است. با فعال شدن این مرکز، پرونده‌های مرتبط با درگیری و خشونت پیش از ارجاع به دستگاه قضایی، در محیطی حرفه‌ای مورد بررسی و مشاوره قرار می‌گیرند تا از طریق حل‌وفصل مسالمت‌آمیز، از تشدید منازعات جلوگیری شود.
وی افزود: این مرکز با ارائه خدمات مشاوره‌ای تخصصی، می‌تواند به کاهش بار دستگاه قضایی، بهبود روابط اجتماعی و پیشگیری از تبدیل اختلافات کوچک به جرایم بزرگ کمک کند. چنین اقداماتی در کنار برخورد قاطع با متخلفان، مکمل یکدیگرند و به ایجاد فضایی امن‌تر در جامعه منجر خواهند شد.
نیروی انتظامی به تنهایی نمی‌تواند
سرهنگ جمالی با تأکید بر اهمیت همکاری دستگاه‌های اجرایی، اظهار کرد: اقدامات نیروی انتظامی ساوه، از توقیف موتورسیکلت‌های متخلف تا برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی مرکز مشاوره و تأکید بر ایمن‌سازی فضاهای عمومی، نشان‌دهنده رویکردی جامع برای کاهش خشونت و ارتقای امنیت است، اما این مهم، تنها با تلاش نیروی انتظامی محقق نمی‌شود. موفقیت این تلاش‌ها به همکاری دیگر نهادها و دستگاه‌های اجرایی، به‌ویژه شهرداری در تأمین زیرساخت‌های لازم، و مشارکت فعال شهروندان بستگی دارد و دستگاه‌هایی نظیر علوم پزشکی و بهزیستی نیز باید با تأمین زیرساخت‌ها و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، نقش خود را به‌طور کامل ایفا کنند.
وی خاطرنشان کرد: از شهروندان نیز انتظار داریم با گزارش به‌موقع تخلفات و مشارکت در برنامه‌های پیشگیرانه، در این مسیر همراه ما باشند.
تدوین استراتژی کاهش ۱۰ درصدی آمار خشونت
نعمت‌الله عزیزی، سرپرست معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه، نیز با اشاره به چندوجهی بودن پدیده‌ی خشونت، گفت: خشونت ریشه در عوامل متعددی از جمله اختلافات خانوادگی، شکاف‌های نسلی، مسائل اقتصادی، معیشتی و اجتماعی دارد. این پیچیدگی نیازمند رویکردی جامع برای پیشگیری و کاهش آن است.
وی از تدوین استراتژی کاهش ۱۰ درصدی آمار خشونت در بازه‌ی زمانی ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۵ خبر داد و افزود: این برنامه شامل اقداماتی نظیر بهبود ثبت دقیق داده‌های مربوط به افراد مرتکب خشونت، توانمندسازی اقشار مختلف جامعه در هر شغل و حرفه، افزایش اطلاعات کمی و کیفی در مداخلات، ساماندهی انتشار اخبار و رویدادها، مدیریت محتواهای منتشرشده، محدود کردن دسترسی به ابزارها و روش‌های خودکشی و ارتکاب خشونت و همچنین گسترش پژوهش‌های کاربردی کیفی توسط مراکز دانشگاهی است.
عزیزی با تأکید بر اهمیت آموزش در پیشگیری از خشونت، خاطرنشان کرد: دانشکده علوم پزشکی ساوه برنامه‌های آموزشی متنوعی از جمله مهارت‌های زندگی، تاب‌آوری، فرزندپروری، خودمراقبتی برای سلامت روان و تقویت بنیان خانواده را در مدارس و برای عموم جامعه، به‌ویژه والدین و فرزندان، برگزار کرده است.
وی افزود: دوره‌های آموزشی متناسب با نیاز شهروندان، همراه با غربالگری سلامت روان، به‌ویژه برای مددجویان نهادهای حمایتی، به اجرا درآمده تا از طریق شناسایی زودهنگام مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب، از بروز خشونت پیشگیری شود.
وی با اشاره به ضرورت همکاری بین‌نهادی، اظهار کرد: تحقق هدف کاهش خشونت نیازمند هماهنگی دستگاه‌های مختلف و مشارکت فعال جامعه است. این برنامه‌ها نه‌تنها به کاهش آمار خشونت کمک می‌کند، بلکه به بهبود سلامت روان و تقویت بنیان‌های اجتماعی منجر خواهد شد.
ناهماهنگی دوره‌های آموزشی و سردرگمی دانش‌آموزان
آزاده امیری، مدیر مرکز مشاوره آموزش و پرورش ساوه، نیز با تأکید بر اهمیت پیشگیری از خشونت در میان دانش‌آموزان، اظهار کرد: راهکارهای مؤثر برای کاهش خشونت در قالب کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای دانش‌آموزان، به آنها ارائه می‌شود. مرکز تخصصی مشاوره در آموزش و پرورش ساوه با حضور کارشناسان و افراد متخصص، فعالیت‌های متمرکزی را در حوزه دانش‌آموزی انجام می‌دهد.
وی با انتقاد از ناهماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی، افزود: عدم هماهنگی بین نهادهایی نظیر علوم پزشکی، بهزیستی و دیگر سازمان‌ها در برگزاری دوره‌های آموزشی، موجب سردرگمی دانش‌آموزان می‌شود. آموزش‌ها و برنامه‌های توانمندسازی باید هدفمند، منسجم و مؤثر طراحی شوند تا تأثیر واقعی بر کاهش خشونت داشته باشند.
بررسی و شناسایی زودهنگام مشکلات روانی، اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از خشونت
حسین معصومی اصل، رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه، نیز در این خصوص گفت: عوامل خشونت و خودکشی تنها به مسائل اقتصادی محدود نمی‌شود. کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند نیز با آمار بالای خشونت و خودکشی مواجه هستند، که نشان می‌دهد عوامل دیگری در این معضل نقش دارند.
وی یأس فلسفی و احساس پوچی را از جمله عوامل اصلی بروز خشونت و خودکشی دانست و افزود: در کشورهایی مانند انگلیس، وزارتخانه‌ای تحت عنوان «وزارت تنهایی» تشکیل شده تا با تشویق مردم به گفت‌وگو و تخلیه عاطفی، از انزوای اجتماعی و پیامدهای آن پیشگیری شود.
معصومی اصل با اشاره به نقش مشکلات روانی در بروز خشونت، تأکید کرد: شکل ظاهری فرد، مشکلات روحی و روانی و تاب‌آوری پایین از دیگر دلایل وقوع خشونت هستند. بررسی و شناسایی زودهنگام مشکلات روانی، اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از خشونت است.
لزوم آموزش معلمان برای شناسایی اختلالات روانی دانش‌آموزان
وی همچنین بر ضرورت آموزش معلمان برای شناسایی اختلالات روانی دانش‌آموزان تأکید کرد و گفت: معلمان باید آموزش ببینند تا رفتار خود را با دانش‌آموزانی که تاب‌آوری کمتری دارند و در معرض خشونت هستند، تنظیم کنند.
رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه در ادامه به لزوم هم‌افزایی بین دستگاه‌ها اشاره کرد و افزود: برای مقابله با خشونت، باید اقدامات پیشگیرانه، درمانی، توانبخشی و پژوهش‌های تحلیلی به‌صورت همزمان انجام شود. این رویکرد جامع می‌تواند به کاهش چشمگیر خشونت در جامعه کمک کند.
به گزارش ایسنا، برای کاهش خشونت، به‌عنوان یکی از معضلات اصلی اجتماعی، ابتدا باید ریشه‌یابی و شناسایی عوامل خشونت به درستی انجام شود. شناسایی زودهنگام نشانه‌های خشونت در دانش‌آموزان و افراد در معرض خطر، از طریق غربالگری و نظارت، می‌تواند از بروز رفتارهای خشونت‌آمیز جلوگیری کند.
آموزش و توانمندسازی جامعه در کنار کاهش یا رفع عوامل زمینه ساز خشونت قطعا در کاهش این معضل که گاه به داغدار شدن خانواده ها و افزایش دامنه آسیب های اجتماعی می انجامد و متاسفانه عموما زنان و کودکان را به عنوان پایه های مهم جامعه تهدید کرده و قربانی می کند، تاثیرگذار است.
کاهش خشونت در ساوه با هدف‌گذاری کاهش ۱۰ درصدی تا سال ۱۴۰۵، نیازمند عزم جدی همه دستگاه‌های اجرایی، مشارکت شهروندان و اجرای دقیق برنامه‌های پیشگیرانه، درمانی و توانبخشی است. آموزش هدفمند و ایمن‌سازی فضاهای عمومی تا تقویت زیرساخت‌های مشاوره‌ای و قانون‌گذاری مؤثر، هر یک از این اقدامات می‌تواند گامی در راستای کاهش خشونت و ایجاد جامعه‌ای امن‌تر باشد، با اینهمه سوال مهم این است که آیا هماهنگی و تعهد لازم برای تحقق این چشم‌انداز در ساوه وجود خواهد داشت؟ این سوالی است که ایسنا در گزارش بعدی پیگیر پاسخ آن خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات