در جهان پرهیاهوی امروز که گاه صدای خشم و انتقام بر هر ندای دیگری می‌چربد، هنوز هستند انسان‌هایی که با انتخاب بخشش، ما را به یاد حقیقت‌های اصیل و فراموش‌شده می‌اندازند. بخشش، به‌ویژه در لحظه‌ای که همه چیز برای انتقام مهیاست، اوج بلوغ انسانی است و در پرونده‌های قصاص، این حقیقت با تمام معنا خود را نشان می‌دهد.

چه سخت است از حق قانونی و شرعی خود بگذری، وقتی داغ فرزند یا عزیزت بر دل نشسته و چه بزرگ است دل آن‌هایی که تصمیم می‌گیرند چرخه خشونت را به پایان برسانند. آن‌ها با گذشت خود نه‌تنها جان انسانی را نجات می‌دهند، بلکه نوری از امید، زندگی و صلح را در جامعه می‌پراکنند.

قصاص، حقی است الهی؛ اما عفو، فضیلتی است الهی‌تر. در آیه ۱۷۸ سوره بقره، خداوند حکیم می‌فرماید:«فمن عفا و أصلح فأجره علی الله» یعنی «هر کس ببخشد و اصلاح کند، پاداش او بر عهده خداست» و چه پاداشی والاتر از رضایت خداوند و آرامشی که بر دل انسان نازل می‌شود.

بخشش در قصاص، تنها یک تصمیم شخصی نیست؛ یک پیام اجتماعی است. پیامی که می‌گوید ما می‌توانیم جامعه‌ای مهربان‌تر، عاقل‌تر و انسانی‌تر بسازیم. این اقدام، خود تربیت است، فرهنگ‌سازی است، الگو دادن به نسل‌هایی است که شاید روزی بر سر دوراهی انتقام و گذشت قرار بگیرند.

در روزهایی که جامعه بیش از همیشه نیازمند ترمیم زخم‌ها، پیوند دل‌ها و کاهش خشونت است، خانواده‌هایی که در لحظه مرگ، زندگی می‌بخشند، پیام‌آوران صلح و معنویت‌اند. آن‌ها به ما یاد می‌دهند که عدالت فقط در مجازات نیست؛ عدالت، گاهی در رحمتی است که یک انسان به دیگری ارزانی می‌دارد.

بخشش قصاص، پایان یک پرونده نیست؛ آغاز یک راه است. راهی که از دل تاریکی می‌گذرد و به روشنایی می‌رسد. راهی که به ما می‌گوید در اوج درد هم می‌توان بزرگ بود و این است معنای واقعی انسان بودن.

بخشیدن در اوج درد؛ نجات جان در پای چوبه دار

بعضی تصمیم‌ها در تاریخ یک خانواده نمی‌مانند؛ در تاریخ یک ملت ثبت می‌شوند.در شهرستان ابهر، در یکی از تلخ‌ترین بزنگاه‌های انسانی، تصمیمی گرفته شد که لبریز از نور، بزرگی و ایمان بود. در روزهایی که حکم قصاص آماده اجرا بود، و همه چیز برای سلب جان از قاتل مهیا شده بود، خانواده‌ای داغدار اما بزرگ‌دل، دست به کاری زدند که تنها از دل‌هایی لبریز از ایمان و انسانیت برمی‌آید: بخشش.

خانواده مقتول ابهری روز گذشته دوشنبه ۱۹ خرداد در پای چوبه دار، تصمیم گرفتند نه مرگ، که زندگی ببخشند. نه انتقام، که رحمت جاری کنند و این تصمیم، نه فقط یک فرد را از مرگ نجات داد، بلکه نوری شد بر دل‌های بی‌شماری که در تلاطم رنج، هنوز به امکان آرامش ایمان دارند.

در همین رابطه وحید بختیاری، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ابهر در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: این بخشش در راستای پویش «به عشق امام رئوف می‌بخشم» و با تلاش و پیگیری‌های مستمر دستگاه قضایی شهرستان رقم خورد و به مناسبت عید سعید غدیر خم که عید ولایت، بخشایش و روشنایی است، این امر رنگ تحقق گرفت.

وی افزود: محکوم‌علیه سال‌ها پیش مرتکب قتل عمد شده بود. پس از طی کامل مراحل قضایی، حکم قطعی قصاص صادر شد. اما در واپسین لحظات، با برگزاری جلسات متعدد و گفت‌وگوهای دلسوزانه، اولیای دم از حق قانونی خود گذشتند و مسیر آزادی را هموار کردند.

دادستان ابهر این اقدام را موجب رضای الهی و الگویی برای جامعه دانست و یادآور می‌شود: اگرچه قصاص در آموزه‌های قرآنی مایه حیات جامعه انسانی است، اما طبق نص صریح آیه ۱۷۸ سوره مبارکه بقره، فضیلت عفو بسیار بالاتر از قصاص است و موجبات رحمت و مغفرت الهی را به همراه دارد.

یک روانشناس بالینی در این رابطه در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بخشش دیگران نه‌تنها یک عمل اخلاقی یا دینی، بلکه یک فرآیند درمانی مؤثر برای روان انسان است. مطالعه‌ای در دانشگاه استنفورد نشان داد افرادی که توانسته‌اند دیگران را ببخشند، کاهش قابل‌توجهی در استرس، اضطراب و افسردگی تجربه کرده‌اند. بخشش باعث آزاد شدن فرد از احساسات منفی مزمن مثل خشم، نفرت و کینه می‌شود و فضای روانی را برای احساسات مثبت و رشد شخصی باز می‌کند.

لیلا حسنلو تصریح می‌کند: از نظر روان‌شناسی، بخشش با فراموشی، بی‌عدالتی، یا انکار آسیب وارد شده تفاوت دارد. یکی از سوءبرداشت‌های رایج این است که اگر کسی را ببخشیم، یعنی رفتارش را تأیید کرده‌ایم. درحالی‌که بخشش در اصل به معنای رهایی خودمان از بند احساسات مخرب است، نه لزوماً آشتی یا ادامه رابطه با فرد خاطی. روان‌شناس برجسته، دکتر رابرت انایت، توضیح می‌دهد که بخشش می‌تواند بدون مصالحه یا حتی بدون تماس مجدد با فرد خطاکار رخ دهد.

یک کارشناس دینی نیز در این رابطه می‌گوید: خداوند بارها در قرآن خود را با صفاتی چون غفور(بسیار آمرزنده) و عفو(بخشاینده) توصیف می‌کند. این نشان می‌دهد که یکی از جلوه‌های تقرب به خداوند، آراستن خود به این صفات است.

حجت‌الاسلام علی آقامحمدی تصریح می‌کند: برخلاف تصور رایج که گاه گذشت را نشانه ناتوانی می‌دانند، در سنت اسلامی کسی که می‌بخشد انسان نیرومندتری است. پیامبر اکرم(ص) و امامان شیعه در سخت‌ترین شرایط، با وجود قدرت انتقام، عفو را انتخاب کردند.

وی ادامه می‌دهد: اسلام به شدت به اصلاح ذات‌البین و جلوگیری از کینه‌ورزی توصیه می‌کند. در بسیاری از موارد، عفو باعث آرامش اجتماعی و تبدیل دشمنی به دوستی می‌شود. در اسلام، بخشش نه‌تنها عملی فردی بلکه عاملی برای سلامت جامعه، ایجاد وحدت، رهایی از نفرت و نزدیک شدن به صفات الهی است. آموزه‌های اسلامی به ما می‌آموزند که با بخشیدن، هم خود را سبک می‌کنیم و هم جامعه را از رنج‌های پنهان پاک می‌سازیم.

در دنیایی که مرز بین عدالت و انتقام گاه باریک می‌شود، چنین بخششی یادآور آن است که عدالت، همیشه به معنای مجازات نیست. گاه عدالت در همان لحظه‌ای‌ است که دستی از سر مهر دراز می‌شود، دل‌ها آرام می‌گیرد و نفسی که باید گرفته شود، دوباره مجال زیستن می‌یابد.

این خانواده، با گذشت خود، تنها از یک قاتل نگذشتند. آن‌ها ما را به یاد انسان بودنمان انداختند. به یاد اینکه می‌توان در اوج اندوه، شکوه را انتخاب کرد. می‌توان با تکیه بر ایمان، از قانون عبور کرد و به قلبِ حقیقت رسید.

انتهای پیام