ناهید گازرانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هنر صنایع‌دستی ریشه در زندگی، تاریخ و تجربیات گذشتگان ما دارد و در دل هر اثر دستی، داستان‌ها و روایت‌هایی نهفته است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند. به همین دلیل می‌توان گفت که صنایع دستی خودِ فرهنگ هست و پرداختن به آن به منزله پاسداشت و تقویت فرهنگ ملی ما است.
وی ادامه داد: پایداری صنایع‌دستی در گرو توجه به ابعاد اقتصادی آن است. هرگاه هنری نتواند نیازهای معیشتی هنرمند خود را پاسخ دهد، در معرض فراموشی قرار می‌گیرد. بنابراین اگر می‌خواهیم صنایع‌دستی ما پایدار بماند، باید اقتصاد هنر را جدی بگیریم. هنرمندان با وجود عشق و علاقه‌ای که به کار خود دارند، نیازمند ثبات و آرامش اقتصادی‌اند تا بتوانند به خلق آثار ادامه دهند.
ایران دارنده بیشترین ثبت جهانی صنایع‌دستی در یونسکو
مدیر خانه صنایع‌دستی ایران بیان کرد: در دوران جهانی‌سازی، صنایع‌دستی می‌تواند نقش یک راه‌حل فرهنگی مهم را ایفا کند. ایران با دارا بودن بیشترین تعداد ثبت جهانی صنایع‌دستی در یونسکو از غنایی برخوردار است که اگر به درستی مدیریت و معرفی شود، نه تنها می‌تواند در برابر روند یکسان‌سازی فرهنگی بایستد، بلکه به تقویت هویت فرهنگی جهانی نیز کمک خواهد کرد.
گازرانی گفت: جایگاه صنایع‌دستی در هویت ایرانی بسیار پررنگ است. همان‌گونه که در شعر معروف آمده است «هنر نزد ایرانیان است و بس»، می‌توان گفت که هنر و فرهنگ در تار و پود زندگی ما تنیده شده‌اند. صنایع‌دستی به دلیل خاستگاه مردمی و پیوند عمیقی که با زندگی روزمره دارد، بخشی اصیل و جداناشدنی از هویت ما هست؛ توجه به آن‌ها تلاشی برای حفظ و احیای این هویت است.
صنایع‌دستی زبان گویای تاریخ اقوام مختلف هستند
وی افزود: نمی‌توان صنایع‌دستی را صرفاً یک هنر دانست؛ این آثار زبان گویای تاریخ، دردها، شادی‌ها و سبک زندگی اقوام مختلف کشور هستند. بسیاری از جوامع محلی از راه تولید صنایع‌دستی امرار معاش کرده‌اند و این هنرها در واقع بازتاب فرهنگ و تجربه زیسته آنان است.
مدیر خانه صنایع‌دستی ایران عنوان کرد: برای زنده نگاه داشتن صنایع‌دستی در بستر زندگی مدرن، باید به روزرسانی و کاربردی‌سازی آن‌ها را جدی گرفت. خوشبختانه امروز شاهد تلاش‌هایی در این زمینه هستیم؛ هنرمندان جوان با حفظ اصالت و ارزش‌های تاریخی، طراحی‌هایی انجام داده‌اند که متناسب با نیازها و سلیقه‌های امروزی باشد. این پیوند میان سنت و مدرنیته می‌تواند حضور صنایع‌دستی را در زندگی امروز مردم تضمین کند.
گازرانی ادامه داد: نهادهای دولتی و فرهنگی نیز نقش مهمی در حمایت از صنایع دستی دارند. یکی از مؤثرترین اقدامات، خرید محصولات صنایع‌دستی برای مصارف سازمانی و شخصی است. این حمایت عملی نه تنها موجب تقویت اقتصاد هنر می‌شود، بلکه الگویی برای عموم مردم فراهم می‌کند تا به تولیدات داخلی توجه بیشتری داشته باشند. نهادها باید نگاه خود را به سمت هنرهای بومی معطوف کنند و آن را به عنوان بخشی از فرهنگ ملی جدی بگیرند.
وی با بیان اینکه صادرات صنایع‌دستی می‌تواند سهم بسزایی در معرفی فرهنگ ایرانی به جهانیان داشته باشد، تصریح کرد: با اینکه اکنون با محدودیت‌هایی در حوزه گردشگری و صادرات مواجهیم، اما ظرفیت‌های گسترده‌ای در این زمینه وجود دارد. بخش عظیمی از صنایع‌دستی ثبت شده جهانی متعلق به ایران است و اگر بتوانیم برنامه‌ریزی مناسبی در این زمینه داشته باشیم، این حوزه می‌تواند نقش برجسته‌ای در دیپلماسی فرهنگی ایفا کند.
نبود پیوند میان تولید و مصرف، چالش جدی صنایع‌دستی ایران
مدیر خانه صنایع‌دستی ایران بیان کرد: بر اساس تجربه بالغ بر ۲۰ سال در تولید و ۱۰ سال متمرکز بر فروش صنایع‌دستی و کارآفرینی اجتماعی، معتقدم مهم‌ترین راهکار اتصال حلقه‌های مختلف این زنجیره به یکدیگر است. ما با چالشی به نام «عدم پیوند میان تولیدکننده و مصرف‌کننده» مواجهیم و اگر این ارتباط به درستی برقرار شود و دغدغه حمایت از هنر ملی در ذهن هر فرد شکل بگیرد، نه تنها گردش مالی این بخش تقویت می‌شود، بلکه مسیر پایداری فرهنگی نیز هموارتر خواهد شد.
گازرانی گفت: ظرفیت صنایع دستی در حوزه کارآفرینی اجتماعی به ویژه در مناطق محروم بسیار بالا است. تجربه شخصی من در این زمینه نشان داده که می‌توان با آموزش و حمایت از افراد آسیب‌پذیر، به ویژه زنان خانه‌دار، آن‌ها را به تولیدکنندگان آگاه و توانمند تبدیل کرد. این هنرها علاوه بر ایجاد درآمد، حس تعلق فرهنگی را نیز تقویت می‌کنند و همین ویژگی باعث ماندگاری آن‌ها می‌شود.
وی ادامه داد: پیام من به جوانان علاقه‌مند به این حوزه این است که به ریشه‌های فرهنگی خود توجه بیشتری نشان دهند. نسل جوان با انگیزه، خلاقیت و انرژی بالای خود می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در احیای هنرهای اصیل ایرانی داشته باشد. اگر انتخاب‌های فرهنگی آن‌ها به سوی حفظ و ترویج این میراث گران‌بها سوق پیدا کند، آینده‌ای روشن برای هنر و فرهنگ کشورمان رقم خواهد خورد.
انتهای پیام
نظرات