از ساعات اولیه صبح روز تاسوعا، دیگ‌های بزرگ باقلا روی شعله‌ها قرار گرفت. عطر دلنشین باقلا پخته که با بوی ادویه‌جات و گاه کمی گلپر در هم آمیخته بود، در فضای کوچه پیچید و رهگذران و عزاداران را به سوی خود می‌کشاند. زنان و مردان، پیر و جوان، هر یک به سهم خود در این آیین معنوی مشارکت داشتند؛ از پاک کردن باقلا و آماده‌سازی مواد اولیه گرفته تا هم زدن دیگ‌های بزرگ و بسته‌بندی نذری.

خدیجه محمودی از بانوان سالخورده که از کودکی در این مراسم شرکت داشته، در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود، گفت: این باقلاپزون فقط یک نذری نیست؛ اینجا دل‌ها به هم گره می‌خورد، حاجات طلب و غم حسین (ع) و یارانش تقسیم می‌شود این سنت از پدران ما به ما رسیده و ما هم به فرزندانمان منتقل خواهیم کرد.

فضای کوچه سیزده پیچ ساری، مملو از زمزمه صلوات، دعا و گاه نوحه‌های آرام است. کودکان نیز با هیجان خاصی در کنار بزرگترها به تماشا ایستاده‌اند یا در کارهای سبک‌تر کمک می‌کنند. این مراسم نه تنها یک نذر ساده غذایی، بلکه نمادی از همدلی، مشارکت اجتماعی و ارادت عمیق مردم ساری به خاندان عصمت و طهارت است.

با تکمیل پخت، باقلاهای نذری در ظرف‌های یکسان بسته‌بندی و میان عزاداران، همسایگان و نیازمندان توزیع می‌شود. بسیاری از مردم از نقاط مختلف شهر نیز برای دریافت این نذری متبرک به کوچه سیزده پیچ آمده‌اند، جمعیت به صف و برخی کاسه‌های کوچک در دست دارند تا در حد چند دانه باقلا، سهم‌شان از دیگ‌های بزرگ مسی و روی شود.

رکسانا ابراهیم زاده یکی از قدیمی‌های ساری به ایسنا می‌گوید: هر سال به عشق اینکه بعد از زیارت امام زاده یحیی و سید زین‌العابدین به کوچه سیزده پیچ بیایم از قبل برنامه ریزی می‌کنم تا یک قاشق برنج نذری و چند دانه باقلا نصیب من شود.

رامین نجاتی جوانی که مشغول کمک در توزیع نذری است به ایسنا می‌گوید: حس معنوی این مراسم بی‌نظیر است. اینجا یاد می‌گیریم که برای برآورده شدن آرزوها، باید دست به دست هم داد و به یاد مظلومیت امام حسین (ع) بود. این نذر، ما را برای شب عاشورا و عزاداری باشکوه‌تر آماده می‌کند.

با غروب آفتاب و پایان توزیع نذری در کوچه سیزده پیچ ساری، اگرچه از شور و غوغای روز کاسته می‌شود، اما عطر ارادت و معنویت تا عاشورا در فضای آن باقی می‌ماند.

تداوم سنت دیرینه نذر نون و ماست در امامزاده یحیی ساری

آیین سنتی و پربرکت «نذر نون و ماست» در امامزاده یحیی ساری همراه با باقلاپزون سیزده پیچ صفای دیگری را در ارادت به ائمه و اطهار ایجاد کرد.

این نذر دیرینه که ریشه در باورهای عمیق مذهبی و فرهنگی مردم مازندران دارد، هر ساله با هدف برآورده شدن حاجات، شفای بیماران، ادای دین و شکرگزاری از نعمات الهی، با سادگی و خلوص خاصی ادا می‌شود.

این آیین معنوی که از بعد از ظهر روز تاسوعای حسینی آغاز می‌شود زنان و مردان با کاسه‌ای ماست در دست و نان‌های تکه شده به سمت زائران امام زاده یحیی می‌گیرند تا در حد یک لقمه از این طعام ساده تبرک بگیرند و جهت حاجت‌روایی به حضرت ابوالفضل عباس متوسل می‌شوند.

حاج قاسم حسینیان از متولیان امام زاده یحیی ساری به فلسفه نذر نون و ماست در آستانه این امام زاده به ایسنا می‌گوید: «نذر نون و ماست» تنها یک توزیع ساده غذا نیست، بلکه تجلی پیوند عمیق مردم با اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و احیای  سنت‌های نیکوکاری و همبستگی اجتماعی است.

وی می‌افزاید: این نذر، نمادی از برکت و سادگی زندگی است و نشان می‌دهد که چگونه با کمترین امکانات نیز می‌توان بزرگترین اعمال خیر را انجام داد و دل‌های بسیاری را شاد کرد.

حسینیان که از پیرغلامان ساری است، یادآور می‌شود: حضور پرشور مردم از اقشار مختلف جامعه در این مراسم، خود گواه بر ارادت قلبی آنان به خاندان عصمت و طهارت و پایبندی به سنت‌های حسنه دینی است. امید است این سنت‌های پربرکت همواره پابرجا بمانند و موجب خیر و برکت در زندگی مردم شوند.

خانم کیان‌نژاد از ساکنین قدیمی امام زاده یحیی که سال‌هاست در تهیه و توزیع این نذر مشارکت دارد، با چشمان اشکبار می‌گوید: ما از کودکی با این نذر بزرگ شده‌ایم. هر سال با عشق و ارادت این نذر را ادا می‌کنیم و اعتقاد داریم که با برکت این نان و ماست، حاجاتمان برآورده می‌شود و آرامش به زندگیمان می‌آید. اینجا همه برای رضای خدا و اهل بیت (ع) دور هم جمع می‌شوند و این حس و حال معنوی، وصف‌ناپذیر است.

این سنت دیرینه که نسل به نسل منتقل شده نه‌تنها جنبه مذهبی دارد، بلکه به عنوان یک آیین فرهنگی و اجتماعی نیز شناخته می‌شود که به تقویت روابط بین فردی، حس مسئولیت‌پذیری جمعی و حفظ هویت محلی کمک می‌کند. امامزاده یحیی (ع) ساری نیز به عنوان یکی از بقاع متبرکه مهم استان مازندران، همواره میزبان چنین مراسمات معنوی و مردمی بوده است.

مراسم نذر نون و ماست در امامزاده یحیی ساری، بار دیگر نشان داد که چگونه سنت‌های مذهبی می‌توانند بستر مناسبی برای همبستگی اجتماعی، نیکوکاری و ابراز ارادت به خاندان عصمت و طهارت (ع) باشند و امید است این آیین‌های پربرکت همواره پابرجا بمانند.

این آیین‌های سنتی بیانگر این هستند که باورهای عمیق دینی در تار و پود زندگی مردم دیار علویان ریشه دوانده و هر ساله در ایام محرم به اوج خود می‌رسد.

انتهای پیام