بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بیش از ۹۵ درصد از این حوادث، ریشه در فعالیت‌های انسانی دارند؛ امری که زنگ خطری جدی برای حفظ این گنجینه‌های زیست‌محیطی به شمار می‌رود، در حالی که حدود ۷۰ درصد از این آتش‌سوزی‌ها به صورت سهوی و ناخواسته رخ می‌دهد، بخش قابل توجهی نیز ناشی از اقدامات عمدی است که هر دو دسته، خسارات جبران‌ناپذیری به اکوسیستم منطقه وارد می‌کنند.
این وضعیت زمانی وخیم‌تر می‌شود که عوامل زیست‌محیطی و اقلیمی نیز به این معادله اضافه می‌شوند؛ تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، خشکیدگی زودرس گیاهان مرتعی، پراکندگی نامنظم بارندگی‌ها و تغییر رژیم بارندگی از برف به باران در دهه اخیر، همگی عواملی هستند که مراتع و جنگل‌های کردستان را به بستری مستعد برای شعله‌ور شدن تبدیل کرده‌اند؛ همچنین وزش بادهای شدید نیز به عنوان یک کاتالیزور عمل کرده و کوچکترین جرقه‌ای را به آتش‌سوزی‌های گسترده در ده‌ها هکتار تبدیل می‌کند.
در کنار این عوامل طبیعی، موقعیت جغرافیایی استان با توپوگرافی خاص مناطق کوهستانی، عملیات اطفاء حریق را دشوارتر و فرآیند مهار آتش را پیچیده‌تر می‌سازد؛ بنابراین مقابله با این بحران نیازمند رویکردی چندوجهی است که هم به ریشه‌های انسانی و هم به عوامل تشدیدکننده اقلیمی و زیست‌محیطی توجه داشته باشد و اقدامات پیشگیرانه همه‌جانبه را در دستور کار قرار دهد.
مدیرکل منابع طبیعی استان کردستان گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل وقوع آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های جنگلی و مرتعی زاگرس که بخش عمده‌ای از آن در استان کردستان قرار دارد، پدیده تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین است که این مسأله در سطح جهانی مطرح بوده و تبعات آن در استان ما نیز به‌وضوح دیده می‌شود.
بهزاد شریفی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از جمله تبعات تغییرات اقلیمی و گرم شدن هوای زمین، می‌توان به کاهش رطوبت خاک، افزایش پوشش گیاهی خشک، تغییر الگوی بارندگی از برف به باران طی دهه گذشته، و در نتیجه کاهش پایداری خاک و پوشش سبز اشاره کرد.
وی افزود: علاوه بر آن، پراکنش نامنظم بارندگی‌ها، بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع طبیعی و خشکیدگی زودرس گیاهان مرتعی نیز زمینه‌ساز افزایش خطر بروز آتش‌سوزی شده‌اند که متأسفانه وزش بادهای شدید نیز مزید بر علت است؛ به‌طوری‌که یک جرقه بسیار کوچک می‌تواند منجر به گسترش آتش‌سوزی در ده‌ها هکتار از عرصه‌های طبیعی شود.
شریفی‌پور ادامه داد: از سوی دیگر باید توجه داشت که حدود ۶۲ درصد از مساحت استان کردستان را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد که عمدتاً مناطق کوهستانی با توپوگرافی سخت و دسترسی دشوار هستند کە همین امر کار مقابله با آتش را بسیار پیچیده و سخت می‌سازد.
وی بیان کرد: در سال‌های اخیر اقدامات مؤثری صورت گرفته است که می‌توان به تهیه نقشه پهنه‌بندی ریسک آتش‌سوزی بر اساس اطلاعات سه دهه گذشته اشاره کرد که این نقشه‌ها به فرمانداران و مدیران بحران شهرستان‌ها تحویل داده شده و نقش بسیار مؤثری در برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه داشته‌اند؛ همچنین، تعداد ۱۰۰ نفر دیده‌بان در مناطق بحرانی که سابقه وقوع آتش‌سوزی داشته‌اند، به‌کارگیری شده‌اند که این افراد با آموزش‌های لازم و همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد، توانسته‌اند نقش مؤثری در شناسایی و اطلاع‌رسانی به‌موقع داشته باشند.
بە گفتە این مقام مسئول، آنچە کە حائز اهمیت است رفتار غیرقابل پیش‌بینی آتش در دل طبیعت است، لذا اولویت نخست سازمان منابع طبیعی حفاظت از جان انسان‌هاست، در همین راستا نیز جلسات منظمی با حضور استاندار محترم، اداره کل مدیریت بحران، و سایر دستگاه‌های اجرایی، نظامی و انتظامی برگزار شده و همه نهادها پای کار آمده‌اند.
تهیه ۶۵ دستگاە دمنده برای اطفای حریق در کردستان
شریفی‌پور خاطرنشان کرد: خوشبختانه امسال توانستیم تعداد ۶۵ دستگاه دمنده را برای اطفای حریق تهیه کنیم که از این تعداد، ۴۴ دستگاه از محل اعتبارات اداره کل مدیریت بحران استانداری تأمین شده است که این تجهیزات عمدتاً در اختیار نیروهای مردمی و دیده‌بانان افتخاری در مناطق بحرانی قرار گرفته‌اند.
وی بیان کرد: قابل ذکر است که هر دمنده می‌تواند معادل کارکرد ۱۰ نیروی انسانی مفید واقع شود، به‌ویژه در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور. البته با وجود این اقدامات، باز هم کمبود تجهیزات احساس می‌شود و نیازمند تأمین بیشتر هستیم، زیرا در برخی شرایط مانند وزش شدید باد، حتی بهترین تجهیزات نیز کارایی لازم را ندارند.
۹۵درصد از آتش‌سوزی‌ها منشا انسانی دارند
شریفی‌پور اضافه کرد: واقعیت این است که بیش از ۹۵ درصد از آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی دارند که حدود ۷۰ درصد آن‌ها سهوی هستند، مانند بی‌احتیاطی کشاورزان یا گردشگران، اما متأسفانه حدود ۳۰ درصد دیگر عمدی است.
وی افزود: در موارد عمدی، با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه قضایی، عاملان شناسایی و بازداشت شده‌اند و طبق قانون، بین ۶ ماه تا ۲ سال حبس برای آن‌ها در نظر گرفته شده است.
۹۶۲ هکتار از منابع‌طبیعی کردستان طعمە حریق شد
مدیرکل منابع طبیعی کردستان اظهار کرد: از آغاز فصل گرما، یعنی از ۲۸ اردیبهشت‌ماه تاکنون، ۸۸ مورد آتش‌سوزی در سطح استان گزارش شده که طی آن حدود ۹۶۲ هکتار از منابع طبیعی دچار حریق شده‌اند که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است که شهرستان‌های مریوان، بانه، سقز و سنندج بیشترین میزان آتش‌سوزی را ثبت کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: فرهنگ‌سازی و آموزش، نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای در کاهش خطرات ناشی از آتش‌سوزی دارند؛ ما به‌صورت مستمر کلاس‌های آموزشی برای نیروهای مردمی، همیاران طبیعت و سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار کرده‌ایم؛ همچنین تلاش کرده‌ایم جامعه را نسبت به ارزش منابع طبیعی، خاک، آب و پوشش گیاهی آگاه‌تر کنیم.
انتهای پیام
نظرات