ابوجعفر محمد بن موسی خوارزمی،  «پدر جبر» و از نظر برخی، «پدر علوم رایانه» نیز محسوب می‌شود، این دانشمند بزرگ، سهم مهمی در ریاضیات، جغرافیا، نجوم و مثلثات داشته است و همچنین محاسباتی برای ردیابی حرکات خورشید، ماه و سیارات ارائه کرده است.

خوارزمی از دانشمندان و مدیر «بیت‌الحکمه» در بغداد، اولین موسسه تحقیقات علمی پیشرفته در تاریخ جهان اسلام بود. در این مرکز تحقیقاتی، یافته‌های علمی دانشمندان سراسر جهان به عربی ترجمه می‌شد و سپس آنها را برای پیشرفت در زمینه‌های مختلف، از جمله در علم ریاضیات، ادغام می‌کردند. یکی از پروژه‌های بزرگی که ریاضیدانان مسلمان در «بیت‌الحکمه» انجام دادند، توسعه جبر بود و خوارزمی نیز در این زمینه بسیار تلاش کرد و رساله وی در مورد جبر به مهمترین اثر وی تبدیل شد. علم «جبر» صدها سال قبل‌تر از خوارزمی شناخته شده بود اما این دانشمند، اولین کسی بود که کتابی مشخص در مورد آن نوشت. هدف تحقیقات وی، ایجاد ابزار آموزشی کاربردی بود و ترجمه لاتین کتاب خوارزمی تا قرن شانزدهم مبنای کتاب‌های درسی جبر در دانشگاه‌های اروپا محسوب می‌شد.

سایت ساینس گزارش کرد، در بخش اول کتاب خوارزمی، مفاهیم و قوانین جبری و همچنین روش‌هایی برای محاسبه حجم و مساحت اشکال معرفی شده است و در بخش دوم، مسائل و راه‌حل‌های عملی مانند موارد ارث، تقسیم زمین و محاسبات تجاری بیان شده است.

آثار ریاضی خوارزمی، اعداد هندی-عربی را به ریاضیدانان غربی معرفی کرد؛ آنها ۱۰ نمادی هستند که امروزه همه ما از آنها استفاده می‌کنیم؛ «۰، ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹». اعداد هندی-عربی برای تاریخ محاسبات مهم هستند زیرا از عدد صفر و سیستم اعشاری استفاده می‌کنند و این سیستم عددی، زیربنای فناوری محاسبات مدرن است.

الگوریتم‌ها در دوران مدرن متولد شده‌اند؟

بیش از ۱۰۰۰ سال قبل از ایجاد اینترنت و ساخت گوشی‌های هوشمند، حکیم ایرانی، محمد بن موسی خوارزمی، مفهوم الگوریتم‌ها را اختراع کرد و در واقع، خود کلمه الگوریتم نیز از نسخه لاتین نام این دانشمند بزرگ گرفته شده است.

هنر خوارزمی در محاسبه مسائل ریاضی، پایه و اساس مفهوم الگوریتم‌ها را بنا نهاد و اولین توضیحات مفصل در مورد نحوه استفاده از نماد اعشاری برای انجام چهار عمل اصلی(جمع، تفریق، ضرب، تقسیم) را ارائه کرد و این یک روش محاسبه، موثرتر از استفاده از چرتکه است. خوارزمی برای حل یک معادله ریاضی، به‌طور سیستماتیک از یکسری مراحل برای یافتن پاسخ عبور کرد که این روش، مفهوم اساسی الگوریتم است.

امروزه، تعریف الگوریتم به این شرح است: «مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها یا قوانین ریاضی که به محاسبه پاسخ یک مسئله ریاضی کمک می‌کند» و خوارزمی، نقش مهمی در توسعه ریاضیات و علوم رایانه به شکلی که امروزه می‌شناسیم، ایفا کرد. هیچ یک از فناوری‌های دیجیتال امروزی، از شبکه‌های اجتماعی گرفته تا حساب‌های بانکی آنلاین، بدون کار پیشگامانه این دانشمند ایرانی، امکان‌پذیر نبود.

ویژگی‌های خوارزمی

در سایت دانشکده ریاضی دانشگاه «واترلو»، خوارزمی به این شکل معرفی شده است؛

یکی از ریاضیدانانی که متاسفانه سهم وی برای مدتی نادیده گرفته شد، ریاضیدان ایرانی و اسلامی، خوارزمی است. وی حدود ۷۸۰ تا ۸۵۰ میلادی می‌زیست و مورخان اغلب او را به‌عنوان تاثیرگذارترین ریاضیدان عصر طلایی اسلام توصیف می‌کنند. در آن زمان، جهان اسلام، کانون دانش و علم بود و کتابخانه‌های بغداد صحنه اکتشافات شگفت‌انگیز در ریاضیات و علوم بودند. دانشمندان اروپایی در دوران روشنگری، برخی از این پیشرفت‌ها را از آن خود می‌دانستند، بدون اینکه همیشه تاثیرات اسلامی را بر یافته‌های به اصطلاح جدید خود اذعان کنند.

این دانشکده هشت حقیقت به شرح زیر را در مورد خوارزمی بازگو کرده است:

۱. وی مدیر برجسته کتابخانه‌ای معروف در بغداد، به نام «بیت الحکمه» بود.  

۲. خوارزمی، متون ریاضی و علمی مهمی را از دانشمندان یونانی و هندی پیشین ترجمه و اقتباس کرد و همچنین یکی از کتاب‌های بطلمیوس در مورد نقشه‌برداری و جغرافیا را اصلاح و به‌روز کرد.

۳. این دانشمند به عنوان «پدر جبر» شناخته می‌شود؛ کلمه «جبر» از عنوان یکی از معروف‌ترین کتاب‌های وی گرفته شده است.

۴. کلمه «الگوریتم» از لاتین شدن نام وی گرفته شده است.  

۵. نام کامل وی، محمد بن موسی الخوارزمی المجوسی القطربالی بود و بحث‌هایی در مورد محل تولد این دانشمند وجود دارد.

۶. تاثیر وی بر ریاضیدانان بسیار زیاد بود و حتی فیبوناچی آثار او را ادامه داد و به این ترتیب، دانشمندان اروپایی عناصری از ریاضیات وی را آموختند که به آغاز عصر روشنگری کمک کرد.

۷. خوارزمی همچنین ستاره‌شناس مشهوری  بود و مورخان وی را به خاطر اختراع «ربع مجیب»، دستگاه اندازه‌گیری نجومی، می‌شناسند.

۸. شهرت وی در ریاضیات و نجوم آنقدر زیاد است که یک دهانه آتشفشانی برجسته در کره ماه به نام خوارزمی نامگذاری شده است.

تاثیر خوارزمی بر دنیای معاصر

ایده‌های نوآورانه‌ خوارزمی نه فقط چشم‌انداز علمی زمان خود را متحول کرد، بلکه درس‌های ارزشمندی مرتبط با چالش‌های معاصر ما نیز ارائه کرده است. در عصری که فناوری بر آن تسلط دارد، درک اصول وی می‌تواند درک ما از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و کدنویسی را افزایش دهد و آن را برای هر فردی که در این زمینه‌ها فعالیت دارد، ضروری می‌کند.  علاوه بر این، تاکید خوارزمی بر استدلال منطقی و تفکر ساختاریافته می‌تواند به میزان زیادی برای برنامه درسی دانشگاهی امروز مفید باشد.

سایت ایرلینک گزارش کرد، تکنیک‌های خوارزمی چه در ریاضیات و چه در توسعه نرم‌افزار،  درک عمیق‌تری از سیستم‌های پیچیده را ارتقا می‌دهد و به دانشجویان و متخصصان کمک می‌کند تا نوآوری کنند و کارایی را بهبود بخشند. در جهانی که داده‌ها، تصمیمات را هدایت می‌کنند، کار وی به‌عنوان یادآوری اهمیت مهارت‌های تحلیلی عمل می‌کند.

نقش خوارزمی در داده‌های مالی معاصر

بسیاری از مفاهیم معرفی شده خوارزمی، مانند روش‌های محاسبه سیستماتیک و سازماندهی داده‌ها، برای امور مالی مدرن، ازجمله بودجه‌بندی، سرمایه‌گذاری و ارزیابی ریسک، ضروری هستند. همچنین تاکید وی بر استدلال منطقی، حل مسئله و رویکردهای سیستماتیک می‌تواند الهام‌بخش نوآوری در زمینه‌های مختلف باشد و فناوری‌ها و روش‌های جدید را در علوم، مهندسی و ریاضیات تشویق کند.

انتهای پیام