مهدی برجی با حضور در تحریریه ایسنا اظهار کرد: سازمان بهزیستی از قبل از تولد افراد، مسئولیت‌های خود را آغاز می‌کند. در حال حاضر بیش از ۸۰ مرکز مشاوره و آزمایشگاه ژنتیکی با این سازمان همکاری می‌کنند، این خدمات پیشگیرانه که اغلب در نگاه عموم پنهان می‌ماند، تهدیدات ژنتیکی را شناسایی کرده و با مشاوره مناسب موجب کاهش زاد و ولد نوزادان معلول یا مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی می‌شود.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی درباره آمار معلولیت‌ها در استان خراسان رضوی، بیان کرد: از ۵۶۲ هزار نفر تحت پوشش، ۱۹۳ هزار نفر دارای معلولیت هستند. در این میان ۶۲ هزار و ۹۹۳ نفر دارای معلولیت جسمی و حرکتی هستند که خود به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ معلولیت نورولوژیک (فلج مغزی) حدود ۳۱ هزار و ۹۴۸ نفر که از تولد وجود داشته و درمان‌پذیر نیستند، و معلولیت‌های جسمی اکتسابی (پس از تولد و معمولاً در اثر سانحه)، حدود ۳۱ هزار و ۴۵ نفر که در آن مغز سالم است و تنها بدن تحت تأثیر قرار گرفته است.
برجی در ادامه گفت: در حوزه ناتوانی ذهنی، حدود ۲.۵ درصد از مردم دچار مشکلات هوشی هستند، به عبارت دیگر هوشبری آن‌ها زیر ۷۰ است. این افراد به چند گروه تقسیم می‌شوند؛ هوشبر بین ۵۵ تا ۷۰ که توانایی خواندن، نوشتن، مهارت‌های روزمره مانند مسواک زدن را دارند و بسیاری مثل افراد سندروم داون در این دسته قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: هوشبر زیر ۵۰ که قادر به انجام مفاهیم ساده، تکلم یا تغذیه مستقل نیستند و هوشبر زیر ۴۰ که اغلب در سطح زندگی نباتی قرار دارند، در استان حدود ۷۰۰۰ نفر از این افراد در مراکزی مانند همدم و فیاض‌بخش نگهداری می‌شوند.
مهمترین چالش در زمینه بیماری اتیسم، تشخیص دیرهنگام است
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: در این استان حدود ۴۵ هزار کودک کم‌توان ذهنی تحت پوشش قرار دارند. در مورد اتیسم هم باید گفت که گرچه تعداد ثبت‌شده حدود ۳۵۳۷ نفر است، اما احتمالاً آمار واقعی بسیار بالاتر است، مسئله‌ای که با آن مواجهیم، تشخیص دیرهنگام است.
برجی تصریح کرد: در ایران معمولاً تشخیص بعد از ۳ سالگی صورت می‌گیرد، در حالی که در کشورهای پیشرفته مانند ژاپن این بازه سنی بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی است. بهزیستی سعی دارد با لوازم مشاوره ژنتیکی و شناسایی زودهنگام از بار این اختلال بکاهد، اما چالش‌های فرهنگی و مالی پیش‌روی این مسیر گمراه‌کننده است.
وی افزود: اتیسم مشکلی روبه گسترش و نگران‌کننده است که نیازمند فرهنگ‌سازی، امکانات تشخیصی زودهنگام و بسترسازی آموزشی است. تنها با این روش می‌توان از تحمیل هزینه‌های سنگین آینده و افزایش فشارهای روانی و اقتصادی بر جامعه جلوگیری کرد.
سالمندی، چالش آینده کشور
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی بیان کرد: از مهمترین چالش‌های آینده کشور، سالمندی جمعیت است. امید به زندگی در ایران از حدود ۵۷ سال در زمان انقلاب به حدود ۷۶ سال رسیده است. در نتیجه، دوره سالمندی افراد بسیار طولانی شده، اکنون یک‌سوم عمر انسان‌ها بعد از بازنشستگی سپری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه اگرچه این نشان‌دهنده موفقیت نظام سلامت است، اما سالمندی جمعیتی بی‌برنامه می‌تواند فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی، درمانی و اقتصادی وارد کند، گفت: در حال حاضر حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور بالای ۶۰ سال هستند، اما این گروه ۵۰ درصد تخت‌های بیمارستانی را اشغال می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۳۰ این سهم جمعیتی به بیش از ۳۰ درصد برسد.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: سوال اصلی این است که چه نوع ساختاری برای مراقبت از سالمندان باید شکل بگیرد؟ امروز بیشتر خانواده‌ها سالمندان را در خانه نگه می‌دارند، اما کاهش تعداد فرزندان، مهاجرت جوانان و فشارهای اقتصادی، نگهداری سنتی را ناممکن کرده است، بنابراین توسعه مراکز تخصصی سالمندان، خدمات پرستاری در منزل، باشگاه‌های اجتماعی و مناسب‌سازی شهری ضروری است. هزینه‌های سلامتی (دارو، درمان، مراقبت)، اقتصادی و روانی این قشر باید مورد توجه قرار گیرد.
برجی خاطرنشان کرد: در پاسخ به این چالش بزرگ، سازمان بهزیستی با تشکیل شورای سالمندان ملی و استانی، اکنون شوراهایی با حضور استانداران و ۱۷ دستگاه اجرایی در سطح استان‌ها شکل داده است. هدف این شوراها تدوین سیاست‌ها، هماهنگ‌سازی نهادهای مختلف و افزایش آگاهی عمومی برای مواجهه هوشمندانه با سالمندی است.
وی گفت: شهرداری‌ها، دانشگاه‌های علوم پزشکی، نیروهای امدادی و وزارتخانه‌های مختلف موظف‌اند در حوزه‌های خدماتی و فرهنگی سالمندی همکاری کنند تا بتوان کیفیت زندگی این گروه را حفظ کرد.
ارائه بیش از ۱۷۰ خدمت ویژه توسط بهزیستی
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در رابطه با سازمان بهزیستی و خدماتی که توسط این سازمان ارائه می‌شود توضیح داد: سازمان بهزیستی جمهوری اسلامی ایران، بزرگ‌ترین و معتبرترین نهاد حمایتی کشور، با حضور فعال و پوشش گسترده در سراسر استان‌ها و شهرها، خدمات متنوع، تخصصی و ارزشمندی را در حوزه‌های اجتماعی، توانبخشی، پیشگیری و حمایتی ارائه می‌دهد، اما بسیاری از این خدمات هنوز به‌درستی در ذهن جامعه تصویر نشده و بخش مهمی از خدمات آن به‌ویژه در حوزه پیشگیری، ژنتیک، مشاوره، آموزش و فرهنگ‌سازی از دید مردم پنهان مانده است.
وی ادامه داد: به‌طور مثال در استان خراسان رضوی، بیش از ۵۶۲ هزار نفر تحت پوشش دائم خدمات بهزیستی قرار دارند. این عدد عظیم نشان می‌دهد که دامنه فعالیت‌های سازمان بسیار فراتر از خدمات معلولان است، در حال حاضر بیش از ۱۷۰ خدمت ویژه از جمله مشاوره ژنتیک، آموزش و مشاوره ازدواج، توانبخشی جسمی و ذهنی، نگهداری، اشتغال، ازدواج، فرزندآوری و حمایت از سالمندان، خانواده‌های بی‌سرپرست، کودکان کار و زنان آسیب‌دیده در چرخه فعالیت این مجموعه قرار دارد. برخلاف تصور عموم که فکر می‌کنند بیشترین فعالیت بهزیستی در حوزه معلولیت است، کمتر از ۲۰ درصد از خدمات آن مختص افراد دارای معلولیت است.
برجی گفت: سازمان حمایت خود را علاوه بر افراد دارای معلولیت، به گروه‌های دیگر نیز ارائه می‌دهد، از جمله بی‌سرپرستان و بدسرپرستان، افراد با مشکلات اجتماعی و اقتصادی، معتادان بهبود یافته، زنان تنها یا آسیب‌دیده، افراد دارای اختلالات روانی و سایر کسانی که نیازمند حمایت هستند. این حمایت‌ها شامل زمینه تحصیل، اشتغال، ازدواج، فرزندآوری، توانبخشی، مراقبت در منزل یا مراکز شبانه‌روزی است.
وی عنوان کرد: بهزیستی پس از انقلاب و در خرداد ۱۳۵۹ به‌دست شهید دکتر فیاض‌بخش تأسیس شد و ۱۶ مسئولیت اولیه داشت. تا آن زمان، فقط ۱۶ نهاد خیریه کوچک تحت کنترل دربار فعالیت می‌کردند که هیچ‌کدام بار خدمات جامع اجتماعی را بر دوش نمی‌کشیدند.
برجی ادامه داد: اکنون در سال ۱۴۰۴، سازمان بهزیستی نزدیک به ۱۷۰ خدمت را ارائه می‌دهد که بخش بزرگی از آن‌ها از طریق شرکای غیردولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد اجرا می‌شود.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه در استان فقط حدود ۱۳۰۰ نفر پرسنل رسمی مشغول به کارند، افزود: برای ارائه کامل خدمات نیاز به ۱۰ برابر نیروی انسانی داریم، سالانه ۳ تا ۵ درصد از این نیروها بازنشسته می‌شوند، برای مثال امسال ۵۸ نفر بازنشسته شده‌اند.
انتهای پیام
نظرات