عباس قنبری عدیوی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه زبان، میراثی بین‌نسلی است که به‌عنوان یکی از جلوه‌های هویت و فرهنگ ملی باید مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: این اهمیت در آموزش و انتقال زبان در خانواده نیز برجسته است و نقش کلیدی در حفظ و تقویت این میراث دارد، زبان به چند دسته ادبی و رسمی، معیار، محاوره‌ای و زبان‌ خاص تقسیم می‌شود. 

رئیس بنیاد ایران شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری گفت: وقتی درباره زبان در دهه‌های مختلف صحبت می‌کنیم، باید توجه داشت که این زبان‌ها تابعی از آموزه‌های سراسری‌ بوده، برای مثال، با وجود اینترنت، فضای مجازی و رسانه‌ها، کودکان و نوجوانان بسیاری از واژگان و سبک گفتار خود را از این منابع تقلید می‌کنند، در مقابل، زبان معیار همان زبانی است که در نهادهای رسمی کشور مانند مدرسه، دانشگاه، صداوسیما و روزنامه‌ها به کار می‌رود و به عنوان زبان رسمی شناخته می‌شود.

قنبری با اشاره به اینکه در زبان رسمی کشور، باید مطابق با مقررات ارتباطات زبانی عمل کنیم و نیازهای کشور را در نظر بگیریم، تصریح کرد: در زبان اداری و مکاتبات رسمی، معیار، واژه‌سازی‌هایی است که توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی انجام می‌شود.

این پژوهشگر حوزه فرهنگ عامه با اشاره به اینکه یکی از مسائل مهم، ورود واژگان بیگانه به زبان فارسی است، تاکید کرد: در حال حاضر، حدود ۶۰ درصد واژه‌های مورد استفاده در زبان ما غیرفارسی بوده و از زبان‌هایی مانند عربی، فرانسوی، روسی، چینی و هندی وارد شده‌اند.

وی افزود: نسل جدید در گفت‌وگوهای محاوره‌ای خود از واژگانی استفاده می‌کند که در زبان رسمی وجود ندارد، از این واژگان می‌توان به‌عنوان زبانی مخفی یاد کرد. 

قنبری با بیان اینکه زبان به‌عنوان یک پدیده آموزشی، تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می‌گیرد، گفت: در خانه اعضای خانواده، در مدرسه، معلمان و دبیران، در دانشگاه، استادان رشته‌های مختلف و در سطح جامعه، فرهنگ عمومی، نشریات، رسانه‌ها، رادیو و تلویزیون نقش تاثیرگذاری در آموزش و ترویج زبان دارند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با اشاره به اینکه برای هدایت کودکان به انتخاب واژه‌های مناسب، باید اقدامات هدفمندی انجام دهیم، تصریح کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تلاش استادان فرهیخته در جهت ساخت واژه‌های معادل فعالیت می‌کند، اما لازم است پیش از فراگیر شدن واژه‌های بیگانه در جامعه، واژه‌سازی انجام شود، این واژه‌ها باید متناسب با نیاز جامعه، از نظر هجا، آهنگ و خوش‌آوایی طراحی شوند تا در کاربردهای اجتماعی مورد استقبال قرار گیرند، در این صورت، واژه‌های جدید به‌سرعت در جامعه گسترش یافته و پذیرش عمومی پیدا می‌کنند.

وی یادآور شد: در حوزه ایران‌شناسی، مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، زبان به‌عنوان یک میراث معنوی و ناملموس شناخته می‌شود، گویش‌های بومی و محلی می‌توانند پشتوانه ارزنده‌ای برای زبان معیار باشند، زیرا این گویش‌ها واژه‌های اصیل فارسی را در خود حفظ کرده‌اند، به‌عنوان مثال، زبان بختیاری که ریشه در زبان پهلوی ساسانی دارد، می‌تواند واژه‌های بسیاری را به نسل‌های آینده منتقل کند. 

قنبری تاکید کرد: در حالی که باید تلاش کنیم زبان فارسی از خطر نابودی محفوظ بماند، لازم است برای نسل امروز محتوایی تولید کنیم که بتواند تأثیرگذار باشد و با نیازهای آنان هم‌خوانی داشته باشد، زبان مخفی یا آرگو جایگاه خاص خود را دارد، اما زبان معیار به‌عنوان زبان اصلی ما اهمیت بیشتری دارد، زیرا در مراکز رسمی نیز این زبان مورد استفاده قرار می‌گیرد و باید توجه ویژه‌ای به آن شود، ضروری است دوره‌های آموزشی مفید برگزار کنیم.

وی ادامه داد: از آموزه‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی بهره ببریم و تلاش کنیم مدیران و مسئولان در رسانه‌ها به استفاده صحیح از زبان معیار پایبند باشند تا این روند به‌صورت گسترده ترویج پیدا کند.

رئیس بنیاد ایران شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری ادامه داد: ایران کشوری هزار شاعر است، اگرچه شعر در فرهنگ ما جایگاه ویژه‌ای دارد و کاربرد آن بسیار گسترده است، اما در حوزه نثر نیز  نویسندگان بزرگی داشته‌ایم.

وی توضیح داد: پیشنهاد می‌شود کلاس‌هایی برای مطالعه و آشنایی با آثار بزرگان ادب فارسی مانند شاهنامه فردوسی، آثار نظامی، سعدی، حافظ، مولوی، خیام و دیگر شاعران برجسته در مراکز آموزشی، دانشگاه‌ها، سراهای محله، مساجد و مراکز فرهنگی و اجتماعی برگزار شود، برای مثال، در کنار قرائت قرآن و برگزاری نماز در مساجد، می‌توان بخشی را نیز به خوانش و آموزش شاهنامه اختصاص داد، چراکه این اثر نه‌تنها یکی از مهم‌ترین منابع فرهنگی، تاریخی و ادبی ایران است، بلکه مفاهیمی چون خرد، توحید، راستی و درستی را نیز آموزش می‌دهد، این‌گونه آثار لزوماً نباید فقط در محافل ادبی خاص خوانده شوند،بلکه می‌توان از فضاهای عمومی نیز برای ترویج و آموزش متون ارزنده ادبی  استفاده کرد.

این استاد زبان و ادبیات فارسی خاطرنشان کرد: خانواده‌ها باید به این نکته توجه کنند که فرهنگ، ادبیات، تاریخ و تمدن ایران به هم پیوسته‌اند و فرزندان امروز، وارثان میراث گرانبهای پیشینیان هستند. 
انتهای پیام