علیرضا کلانترمهرجردی، معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا، با تبریک سالروز تأسیس این نهاد، جهاد دانشگاهی را یکی از ثمرات مستقیم گفتمان انقلاب اسلامی دانست و تأکید کرد: جهاد دانشگاهی زیست‌بوم تحقق گفتمان انقلاب اسلامی در نهاد علم است.

وی با بیان اینکه اگر فعالیت‌های ایسنا، اعتماد آفرین و موجب رضایت‌خاطر مردم شود، می‌تواند منشأ اثرگذاری روزافزون باشد، افزود: برای پاسخ به جایگاه جهاد دانشگاهی در جمهوری اسلامی، باید از مفهوم انقلاب فرهنگی آغاز کنیم.

وقوع انقلاب اسلامی، پاسخی به مطالبات انباشته‌شده مردم بود

کلانترمهرجردی با اشاره به اینکه انقلاب‌ها زمانی رخ می‌دهند که مطالبات اجتماعی پاسخ داده نشود یا شنیده نشود، تصریح کرد: انقلاب اسلامی نیز بر پایه همین انباشت مطالبات مردم نشنیده شدن ها شکل گرفت. مطالباتی که پیش‌تر، در آهنگی متفاوت ندا می شد؛ اما در ادامه و با ناکارآمدی سیستم سیاسی وقت، به نقطه اوج رسید و در نهایت در سال ۱۳۵۷ تحول خواهی را شاهدیم.

وی افزود: مردم خواهان یک تحول اساسی در جامعه ایران بودند و این تحول، به رهبری امام خمینی (ره) و هدایت داهیانه ایشان محقق شد.

ستاد انقلاب فرهنگی تجلی، پیگیری بخشی از مطالبات مردم انقلابی در دانشگاه‌ها بود

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ ادامه داد: ستاد انقلاب فرهنگی به‌عنوان یکی از نخستین ساختارهای پس از انقلاب اسلامی، با هدف تحقق مطالبات مردم در حوزه دانشگاهی و فرهنگی تشکیل شد. این ستاد، تجسم عینیت بخش از مطالبات مردم در حوزه علم و دانش بود.

وی با تأکید بر اینکه تصمیم سازان و بنیانگذار انقلاب اسلامی برای تحقق میدانی مطالبات، اقدام به نهادسازی کردند، گفت: جهاد دانشگاهی نیز در امتداد این مسیر و با هدف اجرایی‌سازی اهداف ستاد انقلاب فرهنگی، در فضای دانشگاهی شکل گرفت.

پیوند علم و تراث معنوی، از مأموریت‌های بنیادین جهاد دانشگاهی

معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی با بیان اینکه این نهاد با رویکردی انقلابی و فرابروکراتیک وارد عرصه شد، تصریح کرد: یکی از مأموریت‌های مهم جهاد دانشگاهی، سامان‌دهی فضای فرهنگی دانشگاه‌ها و ایجاد پیوند میان تراث دینی و معنوی جامعه با دانش نوین بود.

وی با اشاره به پیشینه تاریخی ایران در علم و معنویت گفت: ما هم در زمینه علم و هم در حوزه معنویت، دارای میراث غنی هستیم و نظام سیاسی نمی‌توانست بدون توجه به این ظرفیت‌ها، استمرار یابد. جهاد دانشگاهی تلاش کرد تا دانشگاه‌ها را به مسیر علمی فرهنگی و خودباورانه  بازگرداند.

تربیت نیروی انسانی مؤمن و متعهد، دستاورد جهاد دانشگاهی

کلانترمهرجردی در ادامه سخنان خود گفت: این نهاد توانست بستری برای تربیت نیروی انسانی مؤمن، متعهد و مجهز به فرهنگ خودباوری در دانشگاه‌ها فراهم کند. نیروهایی که دو پشتوانه مهم داشتند: یکی متوجه میراث علمی و فرهنگی و دیگری روحیه جهادی و انقلابی.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی نهادی زاییده انقلاب و مأمور به اجرای آرمان‌های آن است؛ نهادی که در دل دانشگاه، تلاش می‌کند میان سنت و نوآوری، علم و ایمان، پیوندی اصیل و مؤثر برقرار کند.

نقش‌آفرینی جهاد دانشگاهی در دهه نخست انقلاب و دوران جنگ تحمیلی چشم‌گیر بود

معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی با اشاره به تأثیرگذاری این نهاد در مقاطع حساس کشور، گفت: نقش جهاد دانشگاهی، به‌ویژه در دهه اول انقلاب اسلامی و در دوران دفاع مقدس، بسیار بارز و مؤثر بود.

کلانترمهرجردی افزود: این دستاوردها بدون جذب نیروی انسانی باانگیزه و طراحی ساختار و برنامه مناسب ممکن نمی‌شد. ما نمادهای موفقیت فرهنگی جهاد دانشگاهی را در همان دودهه اول فعالیتش، به‌خوبی شاهد هستیم.

جهاد دانشگاهی، از چالش‌های سیاسی چهار دهه گذشته عبور کرده است

وی با بیان اینکه مسیر جهاد دانشگاهی از ابتدای تأسیس تاکنون، مسیری پرچالش بوده، اظهار کرد: این نهاد، طی بیش از ۴۵ سال فعالیت خود، با تحولات و تغییرات سیاسی جامعه ایران و به‌ویژه تغییر دولت‌ها مواجه بوده و عملکردش از این فضا طبعا متأثر شده است.

کلانترمهرجردی تأکید کرد: با وجود این چالش‌ها، جهاد دانشگاهی توانسته تا حد قابل قبولی به اهداف اولیه خود، در حوزه علمی و فرهنگی، نزدیک شود به گونه ای که این نهاد نقش مهمی در ترویج فرهنگ خودباوری در دانشگاه‌ها ایفا کرده و در تولید محتوای فرهنگی و بومی  پیشگام بوده است.

خبرگزاری دانشجویان ایران؛ پاسخ دانشجویان جهادی به نیاز جامعه

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ افزود: ما نهادی نداشتیم که به‌صورت منسجم و هدفمند در دانشگاه‌ها محتوای فرهنگی مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی تولید کند. جهاد دانشگاهی با ایجاد ساختارهای فرهنگی دانشجویی توانست این نیاز را پاسخ دهد.

وی با اشاره به نقش‌آفرینی جهاد در دهه ۶۰ و ۷۰ گفت: تأسیس ایسنا نیز یکی از پاسخ‌های خلاقانه دانشجویان جهادی به نیازهای روز جامعه بود. ایسنا به‌عنوان ساختاری نوآورانه و آماتور از دل دغدغه‌های فرهنگی شکل گرفت.

انطباق با نسل‌های نو و تحولات جامعه؛ از ویژگی‌های ماندگار اقدامات جهاد است

کلانترمهرجردی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی نهادی پاسخگو، نوآور و منعطف در برابر تحولات اجتماعی و نسلی بوده، تصریح کرد: این نهاد توانسته خود را با نسل‌های در حال تغییر در دانشگاه‌ها و تحولات فضای اجتماعی ایران تطبیق دهد. از همین‌رو، اقدامات آن عمدتاً مبتنی بر شناخت نیازهای جامعه و در جهت پاسخ به مسائل واقعی بوده است.

تفکیک ساختار ستادی و صفی، از مهم‌ترین اقدامات دوره مدیریت بود

وی در پاسخ به پرسشی درباره مهم‌ترین پروژه دوره مسئولیت خود، گفت: به‌عنوان عضوی که در دوره اخیر مسئولیت هدایت حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی را بر عهده داشتم، از مهم‌ترین اقدامات، تفکیک ساختار ستادی و صفی در این حوزه بود. این تفکیک به ما کمک کرد تا وظایف همکاران ستادی و صفی مشخص‌تر شود و فضا برای فعالیت مؤثرترفراهم گردد.

ایجاد نظام آماری برای فعالیت‌های فرهنگی؛ گامی اساسی در مدیریت اقدامات

کلانترمهرجردی ادامه داد: یکی از مشکلات حوزه فرهنگی جهاد، نبود نظام آماری شفاف و قابل اتکا برای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌ها بود. تلاش کردیم برای اولین‌بار سامانه‌ای طراحی کنیم که بتواند وضعیت کنشگری فرهنگی همکاران مان را ثبت و به تصویر بکشد.

وی با اشاره به اینکه این فقدان در سایر سازمان ها و حوزه‌های تخصصی نیز وجود داشته، افزود: با همکاری همکاران، توانستیم گام‌های اولیه برای مستندسازی دستاوردهای فرهنگی جهاد دانشگاهی را برداریم و زمینه ارائه بهتر آن‌ها به ذی‌نفعان را فراهم کنیم.

مجلد جریان اصلی؛ مستندسازی فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی

 معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی، از انتشار مجلد جریان اصلی به‌عنوان یکی از اقدامات مهم در مستندسازی فعالیت‌های فرهنگی این نهاد یاد کرد و گفت: ما تلاش کردیم آنچه از فعالیت‌های فرهنگی جهاد طی دهه‌ها رسوب یافته، تقویت شده و تکامل پیدا کرده بود را در قالب علمی و ساختارمند مدون کنیم.

وی افزود: مفهوم جریان اصلی، تعبیری است که مقام معظم رهبری در سال ۱۳۶۹ برای توصیف نقش جهاد دانشگاهی در مقایسه با سایر ساختارهای فرهنگی دانشگاه به کار بردند. ما این عنوان را به‌عنوان دست‌مایه قرار دادیم تا مجموعه‌ای از اقدامات شاخص و مستمر حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی را در قالی مقبول ارائه دهیم.

پاسخ به متولیان جدید تصمیم‌گیر در دولت‌ها

کلانترمهرجردی با تأکید بر اهمیت ارائه تصویری روشن از تداوم فعالیت‌های فرهنگی جهاد به مخاطبان و ذی‌نفعان فرهنگی، اظهار کرد: انتشار این اثر برای ما فرصتی ایجاد کرد تا به متولیان جدیدی که در دولت‌ها و نهادهای مختلف، از جمله وزارت علوم یا سایر دستگاه‌ها، مسئولیت می‌پذیرند، نشان دهیم که فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی ریشه‌دار، مستمر و مبتنی بر منطق روشن است.

وی ادامه داد: یکی از اهداف ما در تدوین این مجلد، جلب نظر مساعد معاونان فرهنگی دستگاه‌ها بود تا فضا برای همکاری بیشتر آن‌ها و دانشگاههای زیر مجموعه، با واحدهای جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌ها فراهم شود. به همین دلیل، در مقدمه این اثر، دیدگاه‌های معاونان فرهنگی وقت وزارت علوم و وزارت بهداشت نیز دریافت و درج شده است.

شفاف‌سازی منطق فعالیت‌های فرهنگی جهاد در دانشگاه‌ها

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به هدف‌گذاری محتوایی کتاب جریان اصلی، تصریح کرد: در این مجلد تلاش شده تا منطق، روند شکل‌گیری و گسترش فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی در بستر دانشگاه‌ها به‌صورت علمی و مستند به تصویر کشیده شود. کسانی که این اثر را مطالعه می‌کنند، می‌توانند درک دقیق‌تری از نحوه طراحی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی در این نهاد به دست آورند.

وی با بیان اینکه فرهنگی جهاد دانشگاهی طی چهار دهه گذشته در حوزه‌های متنوعی چون افکار عمومی، رسانه، دین و قرآن، نشر و کتاب، گردشگری، و ترویج گفتمان امام و رهبری فعال بوده، گفت: ما در این مجلد، مجموعه‌ای از رویدادهای متنوع و مسئله‌محور فرهنگی را به‌صورت کدگذاری‌شده و منظم مستند کرده‌ایم؛ مشابه آنچه در طرح‌های پژوهشی مرسوم است.

محوریت دانشجویان در ساختارها و رویدادهای فرهنگی جهاد

کلانترمهرجردی مهم‌ترین وجه تمایز فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی را مشارکت و محوریت دانشجویان دانست و اظهار کرد: دانشجویان نقش محوری در شکل‌گیری و اجرای برنامه‌های فرهنگی جهاد داشته‌اند. این مشارکت دو نتیجه مهم به همراه داشته است؛ نخست، تامین و پرورش نیروی انسانی مستعد و چندبعدی در محیط دانشگاه، و دوم، تزریق مداوم نوآوری به بدنه فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی.

وی ادامه داد: این مدل مشارکتی باعث شده است که هم تربیت نیروی انسانی در دانشگاه‌ها اثربخش‌تر شود و هم فعالیت‌های فرهنگی جهاد، به‌روز، منعطف و متناسب با تحولات اجتماعی باقی بماند.

اطلس فرهنگی؛ گام دوم در ایجاد نظام داده‌محور فرهنگی

معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی تأکید کرد: با تکیه بر تجریه شکل گیری سامانه رویتاب به عنوان گام اول طراحی نظام آماری و داده‌محور در حوزه فرهنگی، گام دوم ما انتشار مجلد جریان اصلی بود. این کار، هم مستندساز فعالیت‌های فرهنگی ماست و هم ابزاری برای تقویت ارتباط با ذی‌نفعان و تداوم مؤثر حضور جهاد دانشگاهی در فضای فرهنگی دانشگاه‌ها.

طراحی سامانه اطلس فرهنگی جهاد؛ گامی اساسی برای سیاست‌گذاری مبتنی بر داده

 معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی با اشاره به ضرورت ایجاد نظام داده‌محور برای هدایت هر نوع فعالیت‌، از طراحی و اجرای سامانه ملی اطلس فرهنگی جهاد دانشگاهی به‌عنوان گام دوم این مسیر یاد کرد و گفت: اطلس فرهنگی جهاد دانشگاهی، یک اقدام ستادی مبتنی بر مأموریت‌های معاونت فرهنگی بود که با هدف پشتیبانی و هدایت فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها طراحی شد.

کلانترمهرجردی افزود: با این سامانه تلاش کردیم تصویری دقیق‌تر از فعالیت‌های فرهنگی در فضاهای دانشگاهی داشته باشیم تا در سطح ستاد بتوانیم میزان انطباق این فعالیت‌ها را با نظام مسائل فرهنگی کشور ارزیابی کنیم و بازخورد مؤثری به واحدهای جهاد دانشگاهی بدهیم.

خروج ستاد از وضعیت انفعالی در مدیریت فرهنگی

وی با بیان اینکه ستاد فرهنگی جهاد دانشگاهی نباید صرفاً در وضعیت نظارتی و انفعالی باقی بماند، اظهار کرد: معتقد بودیم اگر قرار است هدایتی صورت بگیرد، ابتدا باید تحلیل دقیقی از وضعیت فعالیت‌های فرهنگی موجود داشته باشیم و سپس بر اساس نظام مسائل شناسایی‌شده توسط دفتر مطالعات فرهنگی، مسیر هدایت فعالیت‌ها را مشخص کنیم.

کلانترمهرجردی ادامه داد: این سامانه که با تلاش و همراهی همکاران حوزه فرهنگی طراحی و در ظرف زمانی کمتر از ۶ ماه به بلوغ رسید، نمونه‌ای موفق از کار جمعی و هدفمند در جهاد دانشگاهی است. جا دارد از همه همکاران فعال در این حوزه قدردانی کنم.

اداره آمار و اطلاعات فرهنگی؛ قلب تپنده برنامه‌ریزی فرهنگی جهاد

وی با اشاره به نقش زیرساختی داده در برنامه‌ریزی فرهنگی گفت: در بسیاری از نهادهای اداری کشور، بخش‌هایی وجود دارند که به‌صورت ساختاری پیش‌بینی شده‌اند اما کارکرد واقعی آن‌ها جدی گرفته نمی‌شود. ما در ستاد معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی، اداره‌ای داریم با عنوان اداره آمار و اطلاعات فرهنگی که در دفتر مطالعات فرهنگی مستقر است.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ تأکید کرد: ما به این اداره اهمیت ویژه‌ای دادیم چون معتقدیم آمار و اطلاعات، قلب تپنده فعالیت‌های فرهنگی است. این بخش به ما نشان می‌دهد فعالیت‌هایی که انجام می‌شود، تا چه اندازه با مسائل فرهنگی جامعه هم‌راستا هستند، و کجا موفق یا ناموفق عمل کرده‌ایم.

از سامانه اطلس تا تصمیم‌سازی هوشمند در حوزه فرهنگ

کلانترمهرجردی با اشاره به پیوند میان اداره آمار و پروژه اطلس فرهنگی تصریح کرد: علت طراحی و اجرای سامانه اطلس فرهنگی، حضور این اداره در ساختار ستاد معاونت فرهنگی بود. این سامانه عملاً ابزار عملیاتی شدن مأموریت‌های این اداره محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: با استفاده از این سامانه، می‌توانیم در همه سطوح برنامه‌ریزی فرهنگی در دانشگاه‌ها تصمیمات دقیق‌تری بگیریم. بدون اطلاعات دقیق، هرچند ممکن است فعالیتی انجام شود، اما اثربخشی آن بسیار پایین خواهد بود.

داده؛ آیینه واقعی فعالیت‌های فرهنگی

کلانترمهرجردی با اشاره به نقش حیاتی داده‌ها در سیاست‌گذاری فرهنگی خاطرنشان کرد: داده و آمار مانند آیینه‌ای هستند که به ما نشان می‌دهند کجا خوب عمل کرده‌ایم و کجا نیازمند بازنگری هستیم. شاید در ظاهر بخش‌هایی مانند سیاست‌گذاری یا هدایت فرهنگی در ساختار ما دیده شوند، اما بدون پشتیبانی داده، این‌ها به مقصد نمی‌رسند.

وی افزود: ما در عمل نشان دادیم که این کار شدنی است. اگرچه در کشور ما بدون داده هم کارهای فراوان انجام می‌شود! اما بی‌تردید کارِ بدون داده، کار مؤثری نیست و به رهاشدگی منجر خواهد شد.

همه حوزه‌ها باید بر پایه داده متقن تصمیم‌ بگیرند

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ تأکید کرد: به اعتقاد من، همه عرصه‌ها از اقتصادی تا اجتماعی و فرهنگی باید مبتنی بر آمار و اطلاعات اداره شوند. این داده‌ها هستند که راه را به ما نشان می‌دهند. وظیفه ما این بود که آمار را به داده‌های عملیاتی تبدیل کنیم تا همکارانمان در حوزه برنامه‌ریزی بتوانند اقدامات دقیق‌تر و مؤثرتری را در میدان دانشگاهی مطالبه کنند.

تأسیس شورای فرهنگی جهادگران؛ نگاهی به اهمیت خانواده جهاد دانشگاهی

کلانترمهرجردی با بیان اینکه همکاران ما در ستاد معاونت فرهنگی با همت و جدیت، ایده دیرینه‌ای که پیش‌تر توسط عزیزانی در دوره‌های قبل مطرح شده بود، به مرحله عمل نزدیک کردند، اظهار کرد: نتیجه این تلاش، تأسیس شورای فرهنگی جهادگران بود که با همکاری سایر معاونت‌ها شکل گرفت و با ابلاغ ریاست وقت جهاد دانشگاهی به رسمیت شناخته شد. دفتر امور فرهنگی جهادگران که وظیفه هدایت برنامه‌ها را بر عهده دارد، مستقیماً از این شورا منشعب شده است و همکاران ما در حوزه فرهنگی، این ساختار را پایه‌گذاری کردند.

وی افزود: ایده اصلی شکل‌گیری این شورا و دفتر فرهنگی این است که جهاد دانشگاهی به‌عنوان نهادی که ادعای کار فرهنگی در دانشگاه‌ها و برای دانشجویان را دارد، باید ابتدا در خانه خود، یعنی خانواده جهادگران، چراغ فرهنگ را روشن نگه دارد. خانواده‌ای که شامل حدود ۷۰۰۰ نفر نیرو و بالغ بر ۷۰۰۰ خانواده است و تعداد زیادی از جوانان و نوجوانان به این مجموعه تعلق دارند. اگر ما ادعای فرهنگ‌سازی داریم، باید ابتدا برای جهادگران و خانواده‌های آن‌ها کار فرهنگی انجام دهیم. به همین دلیل شورای فرهنگی جهادگران و دفتر امور فرهنگی مرتبط با آن شکل گرفتند و با انتصاب همکاری توانا، هدایت و مدیریت فعالیت‌های فرهنگی در این حوزه پیگیری شد.

عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی ادامه داد: از همکاری و همراهی سایر بخش‌ها مانند معاونت آموزش و پشتیبانی و دیگر واحدها در این شورا نیز باید تقدیر کرد. ما با ۷۰۰۰ خانواده جهادگر مواجه‌ایم که تعداد زیادی جوان و نوجوان در این خانواده‌ها زندگی می‌کنند و در حال رشد علمی و فرهنگی هستند. بنابراین حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی باید به این گروه‌ها خدمات فرهنگی ویژه ارائه دهد و آن‌ها را در فعالیت‌های فرهنگی فعال نگه دارد.بخشی از این فعالیت‌ها از طریق دفتر امور فرهنگی جهادگران و بخش دیگری به‌صورت برنامه‌های عمومی جهاد دانشگاهی انجام می‌شود؛ به عبارتی، شبکه جوانان و نوجوانان  را با جهاد  درگیر می‌کنیم. در سال گذشته شاهد اجرای فعالیت‌های فرهنگی ارزشمندی در حوزه خانواده جهادگران بودیم که می‌تواند الگوی خوبی برای سال‌های آتی باشد.

نماد علم، ایمان و تلاش در چهل و پنجمین سالگرد جهاد دانشگاهی

در پاسخ به سؤال درباره شعار چهل و پنجمین سالگرد تأسیس جهاد دانشگاهی با عنوان نماد علم، ایمان و تلاش، مهرجردی گفت: ابتدا لازم است قدردانی کنم از همکاران حوزه هماهنگی که در طراحی و هماهنگی این شعار تامل کردند. این شعار دقیق، و در خور شأن جهاد دانشگاهی است.

وی افزود: جهاد دیگر صرفاً یک نماد یا عنوان نیست. با سابقه بیش از چهار دهه فعالیت در حوزه دانشگاهی و اجتماعی، جهاد دانشگاهی به‌طور ذاتی همان علم، ایمان و تلاش است.

مهرجردی در تفسیر گسترده‌تر این شعار، به ادبیات قرآنی اشاره کرد و گفت: کلمه جهاد در قرآن کریم و کلام الهی، نمادی از آگاهی، دانش، ایمان و تلاش است. در واقع، از منظر دینی و تجربه نهادهای انقلابی مانند جهاد دانشگاهی، ایمان و تلاش شاخص‌ترین ویژگی‌های یک نهاد یا فعالیت عالمانه به شمار می‌روند.

وی ادامه داد: پس می‌توان گفت جهاد دانشگاهی نه تنها یک نهاد فرهنگی و علمی است؛ بلکه مظهر تئوری و عمل ایمان و تلاش در عرصه دانشگاه و جامعه است.

علم، ایمان و تلاش باید به خودباوری منجر شود

معاون فرهنگی سابق جهاددانشگاهی با تأکید بر اینکه سه‌گانه علم، ایمان و تلاش باید به خودباوری بینجامد، گفت: اگر این سه مؤلفه به خودباوری منتهی نشود، اثر مطلوب در پی نخواهد داشت.

خودباوری، عصاره شعار جهاددانشگاهی

علیرضا کلانترمهرجردی با اشاره به شعار  جهاددانشگاهی اظهار کرد: این شعار عصاره‌ای دارد که به زبان حقیر، همان خودباوری است. یعنی ما وقتی می‌گوییم علم، ایمان و تلاش، باید به این نکته برسیم که حاصل این سه عنصر، خودباوری باشد. اگر به این خودباوری منجر نشود، نمی‌توانیم بگوییم تأثیرگذاری مطلوبی رخ داده است.

وی افزود: در ادبیات امروزی، برخی به جای خودباوری از واژه "Self-regulate" یا "خودتنظیمی" استفاده می‌کنند. جهاددانشگاهی نهادی است که شکل گرفته تا بتواند مسائل دانشگاه و جامعه را با زبان فرهنگ بومی پاسخ دهد، نه با ترجمه مفاهیم وارداتی. پاسخ به نظام مسائل باید به‌وسیله متفکران جوان و دانشگاهیان ایرانی ارائه شود.

پیوند عمیق با دانشگاه‌ها؛ نشانگر هویت علمی جهاد

کلانترمهرجردی با اشاره به اینکه جهاددانشگاهی دارای هویتی علمی است، گفت: تعامل وثیق جهاددانشگاهی با دانشگاه‌ها  و حوزه هاکه نهاد اصیل علم هستند، نشان می‌دهد این نهاد از نظر علمی اصالت دارد. جهاد نه‌تنها ارتباط گسترده‌ای با دانشگاه‌ها دارد، بلکه خود نیز مبتکر ایجاد نهادهای علمی همچون پژوهشکده‌ها، پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های تخصصی بوده است.

جهاد دانشگاهی؛ نهادی بر بستر ایمان جامعه

وی با بیان اینکه جامعه ایران یک جامعه ایمانی است، افزود: ایمان نیز یکی از مؤلفه‌های کلیدی این شعار است. جهاد دانشگاهی بر بستری ایمانی شکل گرفته و از این منظر نقش‌آفرینی مؤثری در فضای دانشگاهی و اجتماعی دارد. این بستر ایمانی یکی از مهم‌ترین مصادیق اثبات ماهیت ارزشی جهاد است.

تلاش هدفمند، نه صرفاً حرکت بی‌نتیجه

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر عنصر تلاش، عنوان کرد: تلاش در جهاددانشگاهی صرفاً حرکت نیست؛ تلاشی هدفمند و مسئله‌محور است. مثال ساده  عکس آن را می‌توان در فردی دید؛ که صرفاً با توپ روپایی زده اما هرگز توپ را به گل نمی رساند، نمی‌توان گفت تلاشش ثمربخش بوده است.

وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی نهادی است که تلاش کرده با صنعت، با نظام مسائل جامعه و با حوزه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کند و در قبال آن‌ها پاسخ عملی و بومی ارائه دهد. این تلاش مصداق تلاش هدفمند است، نه حرکت‌های بی‌نتیجه.

روحیه مجاهدت و بی‌ادعایی؛ ویژگی‌های نیروهای جهادی

کلانترمهرجردی با تأکید بر لزوم روحیه مجاهدت در جهاددانشگاهی تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های مهم در خودباوری، روحیه مجاهدت و خستگی‌ناپذیری است. نیروهای جهادی باید بی‌ادعا باشند؛ کسی که ادعا دارد، جهادی نیست.

وی اضافه کرد: جهادگر باید از کینه دوری کند. اگر دولتی، نهاد و فردی در حق جهاد دانشگاهی کم‌لطفی کرد، نباید کینه‌ کند، بلکه باید با شرایط و تغییرات جامعه منطبق شده و مأموریت خود را، به هر نحو ممکن، دنبال کند.

سه‌گانه علم، ایمان و تلاش در خدمت فرهنگ دینی

معاون فرهنگی سابق جهاددانشگاهی با اشاره به جلوه‌های فرهنگی این سه‌گانه گفت: در تولید محتوای فرهنگی مبتنی بر دین و آیین، سازمان فعالیت‌های قرآنی جهاددانشگاهی یکی از نمودهای این مسیر است.

وی افزود: پشتیبانی از هنر متعهد در حوزه دانشگاهی و پرورش استعدادهای دانشجویی نیز از مصادیق بروز این شعار در عرصه فرهنگ است. این سه‌گانه در حوزه فرهنگی، محتوای قابل اتکا و درون‌زا تولید کرده است.

شعار جهاددانشگاهی دعوتی است به خرد علمی، اخلاق‌مداری و تلاش خالصانه

معاون فرهنگی سابق جهاددانشگاهی با اشاره به نقش این نهاد در هدایت فکری نسل جوان گفت: اگر بخواهیم مصادیق شعار علم، ایمان و تلاش را در حوزه فرهنگ بررسی کنیم، می‌توان نمونه‌های روشنی برای آن در هر سه عرصه یافت.

این گزاره برای نسل جوان که مخاطب اصلی جهاددانشگاهی است، نوعی دعوت محسوب می‌شود؛ دعوت به تلفیق خرد علمی، پایبندی به اخلاق و کوشش خالصانه در مسیر اعتلای کشور عزیزمان ایران. فلذا این شعار، تنها توصیف ویژگی‌های جهاد دانشگاهی نیست، بلکه پیامی است به نسل جوان برای پیمودن مسیر پیشرفت بر پایه علم، اخلاق و تلاش مومنانه.

جهاد دانشگاهی نگاهی پویا و نوآورانه به مفهوم غرب‌زدگی داشته است

کلانترمهرجردی در پاسخ به پرسشی درباره وظیفه جهاد دانشگاهی در ترویج فرهنگ و هنر اسلامی و مقابله با غرب‌زدگی، اظهار کرد: پرسش شما کاملاً منطبق با یکی از بندهای اساسنامه جهاد دانشگاهی است. در این اساسنامه، جهاد به‌عنوان نهادی معرفی شده که مأموریت دارد در ترویج فرهنگ و هنر اسلامی فعالیت کند و با پدیده دیرینه غرب‌زدگی در جامعه ایران مقابله نماید.

وی ادامه داد: جهاددانشگاهی همچون درختی تناور و شجره طیبه، با گذر از چهار دهه فعالیت، رویش‌ها و ثمرات ارزشمندی را به جامعه علمی و فرهنگی، با این معیار، تقدیم کرده است.

پایش دقیق تحولات اجتماعی، شرط اجتناب از نگاه ایستا

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر ضرورت پایش مستمر تحولات اجتماعی تصریح کرد: یکی از نکات مهم این است که جهاددانشگاهی هیچ‌گاه با نگاه ایستا و سنتی به مفاهیمی مانند غرب‌زدگی ننگریسته است. این نهاد با بهره‌گیری از ابزارهای دقیق افکارسنجی و رصد اجتماعی، نگاه پویایی به مسائل فرهنگی و اجتماعی داشته و از شعارزدگی پرهیز کرده است.

مقابله با غرب‌زدگی با زبان نو و ساختارهای جدید

وی با تأکید بر اینکه جهاد دانشگاهی در مواجهه با غرب‌زدگی از زبان نوآورانه استفاده کرده است، گفت: نمونه بارز این رویکرد، تولید آثار هنری ، ایجاد ساختارهای نوپا در حوزه فرهنگ و توسعه صنایع فرهنگی است. جهاد برای پاسخ به این چالش، به‌جای شعار، ساختارهای مؤثر و کارآمدی چون خبرگزاری‌های ایسنا و ایکنا، سازمان فعالیت‌های قرآنی، مرکز امام و انقلاب اسلامی، مرکز گردشگری علمی‌فرهنگی دانشجویان ایران، مرکز نشر و کتاب و... را تأسیس کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ تأکید کرد: جهاد در این مسیر نه‌تنها به نفی مظاهر پیشرفت غرب نپرداخته، بلکه همان‌طور که مقام معظم رهبری تأکید کرده‌اند، مسیر پیشرفت ایران اسلامی را با تجربه جهانی می بیند و بر مبنای شاخص‌های هویت ملی و اسلامی حرکت کرده است.

پارک ملی صنایع فرهنگی؛ نوآوری در عرصه مقابله با غرب‌زدگی

کلانترمهرجردی پارک ملی صنایع فرهنگی را یکی از ابتکارات مهم جهاددانشگاهی در این مسیر برشمرد و افزود: این اقدام در مقابله با مظاهر غرب‌زدگی، نمونه‌ای از حرکت ایجابی جهاد در عرصه فرهنگ است. ما به‌جای نفی و تقابل شعاری، به اثبات هویت و خلق ظرفیت‌های بومی پرداختیم.

وی ادامه داد: همچنین استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی نظیر خبرگزاری‌های تخصصی و ترویج معارف اسلامی در قالب گفتمان‌سازی فرهنگی در دانشگاه‌ها، از دیگر اقدامات جهاد در مسیر مبارزه غیرشعاری با غرب‌زدگی بوده است.

حرکت ایجابی به‌جای شعارزدگی

معاون فرهنگی سابق جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی با پرهیز از نگاه سطحی به مقوله غرب‌زدگی، مسیر ایجابی و هدفمند را در پیش گرفته و با تبیین مؤلفه‌های هویت اصیل ملی و اسلامی، زمینه‌های مقاومت فرهنگی را فراهم کرده است. این نهاد به جای واکنش‌گرایی شعاری، با رویکردی علمی و اجتماعی، ساختارهایی مؤثر در جهت اعتلای فرهنگی ایجاد کرده است.

مقابله با غرب‌زدگی به معنای نادیده گرفتن تجربیات مفید غرب نیست

معاون فرهنگی سابق جهاددانشگاهی با تأکید بر نگاه واقع‌بینانه به تجارب بشری، اظهار کرد: قرار نیست ما تجارب مفید و موفق غرب را صرفاً به‌دلیل تداعی شدن مفهوم غرب‌زدگی نادیده بگیریم. جهاددانشگاهی هیچ‌گاه چنین رویکردی نداشته است، بلکه تلاش کرده با اتکا به مطالعات و پیمایش‌های علمی، از تجارب مثبت بهره‌مند شود.

وی افزود: در عرصه نهادسازی، جهاد دانشگاهی با ابتکار عمل و نگاه علمی، توانسته جلوه‌هایی موفق از فعالیت‌های فرهنگی را محقق کند. بنابراین، رویکرد این نهاد در مقابله با غرب‌زدگی، شعاری نبوده، بلکه خردمندانه و اثربخش بوده است.

اجرای طرح ملی شناخت واقعیت‌های نظام سلطه

کلانترمهرجردی از اجرای طرحی ابتکاری در دوره مسئولیت خود خبر داد و گفت: یکی از ابتکارات جهاددانشگاهی در راستای این مأموریت فرهنگی، اجرای طرح ملی "شناخت واقعیت‌های نظام سلطه" بود. این طرح، دوره‌ای فرهنگی ـ آموزشی بود که در طول دو سال و در پاسخ به فضای رسانه‌ای موجود، با هدف آشنایی جوانان با واقعیت‌های نظام سلطه جهانی برگزار شد.

وی ادامه داد: متأسفانه بخشی از جامعه دانشگاهی ما، به‌ویژه نسل جوان، عمدتاً ابعاد مثبت غرب را از طریق شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنند، بدون آن‌که با واقعیت‌های عینی و تناقض‌های ساختاری نظام سلطه آشنا باشند. ما تلاش کردیم با بهره‌گیری از افراد دارای تجربه زیسته در دانشگاه‌ها و محیط‌های علمی غرب، این گفتگو را با دانشجویان برقرار کنیم تا تصویری واقع‌بینانه از غرب ارائه شود؛ تصویری که هم نکات مثبت را در بر داشته باشد و هم نواقص و چالش‌ها را نمایان کند.

مقابله علمی با سلطه رسانه‌ای غرب

عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به سلطه فرهنگی و رسانه‌ای غرب، تصریح کرد: بخشی از آسیبی که امروز در فضای دانشگاهی و جوانان ما مشاهده می‌شود، ناشی از برتری رسانه‌ای غرب و تهاجم محتوایی آن است. ما باید با اقدامات اثربخش، آگاه‌سازی فرهنگی و طراحی محتواهای هوشمند، این سلطه را به چالش بکشیم.

وی تأکید کرد: امیدوارم این طرح در معاونت فرهنگی با نوآوری‌های مستمر تقویت شود و بتوانیم در ترسیم چهره واقعی نظام سلطه و مقابله با آن، گام‌های مؤثری برداریم.

نظام سلطه پیشرفت علمی ایران را برنمی‌تابد

کلانترمهرجردی با اشاره به تجربه‌های اخیر، خاطرنشان کرد: نظام سلطه جهانی، توان پذیرش پیشرفت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران را ندارد. این نظام وقتی می‌بیند کشوری جز او در حوزه‌های نوظهور علم و فناوری حرفی برای گفتن دارد، ابتدا از ابزارهای گفتمانی و رسانه‌ای استفاده می‌کند تا آن را بی‌اثر کند. اگر موفق نشد، به گزینه‌های سخت‌تری مانند فشارهای سیاسی یا جنگ نظامی روی می‌آورد.

وی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه و تجربه‌های مشابه، افزود: این وقایع گویای آن است که غرب صهیونیستی نمی‌تواند پیشرفت‌هایی را که مبتنی بر خودباوری و ظرفیت بومی جامعه ایران است، تحمل کند.

غرب یکپارچه نیست؛ باید تفکیک‌پذیر دیده شود

معاون سابق فرهنگی جهاددانشگاهی با تبیین تفکیک‌پذیری در نگاه به غرب، اظهار کرد: نباید تصور کرد که غرب یک موجودیت یکپارچه و مطلقاً منفی است. ما باید بین دو نوع غرب تمایز قائل شویم: غربی که دنباله‌رو سیاست‌های ایالات متحده و رژیم صهیونیستی است، و غربی که خود منتقد سلطه‌طلبی است و حتی در برخی حوزه‌ها از حقوق سایر ملت ها دفاع می‌کند.

وی ادامه داد: این تفکیک مهم است، چراکه بسیاری از کشورها در حمایت مستقیمی از رویکردهای تجاوزکارانه آمریکا ندارند یا حداقل سعی می‌کنند خود را از آن مبرا نشان دهند. بنابراین، نگاه به غرب باید تحلیلی، هوشمندانه و متناسب با واقعیت‌های موجود باشد.

هم‌سویی گفتمان فرهنگی با زبان نسل جوان

کلانترمهرجردی تأکید کرد: نسل جوان امروز دارای هوش گفتمانی بالایی است. اگر زبان و گفتمان ما با درک و نگرش این نسل هم‌سویی نداشته باشد، فعالیت‌های فرهنگی ما بی‌اثر خواهد شد. بنابراین ضروری است نهادهای فرهنگی و دانشگاهی کشور، در بازطراحی مفاهیم و روایت‌های خود، زبان مشترک با نسل جوان را پیدا کنند.

غربی که دیگری را تحمل نمی‌کند، نماینده‌ غرب صهیونیستی است

معاون فرهنگی سابق جهاد دانشگاهی با بیان اینکه غرب یکپارچه نیست، اظهار کرد: ما غربی را که دیگری را برنمی‌تابد و پیشرفت ملت‌ها را تحمل نمی‌کند، به‌عنوان غرب آمریکایی یا غرب صهیونیستی می‌شناسیم. اما غربی هم هست که حتی نسبت به خود و سیاست‌هایش منتقد است. این نوع غرب در خودِ کشورهای غربی، از جمله آمریکا نیز حضور دارد.

وی افزود: در جریان حمایت از مردم غزه و فلسطین، شاهد بودیم که برخی دانشگاه‌های پیشرو در آمریکا، بیش از دانشگاه‌های منطقه، از حقوق فلسطینیان دفاع کردند. بنابراین، غربِ غیرصهیونیستی الزاماً از نظر جغرافیایی جدا از غرب صهیونیستی نیست، بلکه در همان کشورها هم افراد، گروه‌ها و نهادهایی وجود دارند که گفتمان سلطه‌طلبانه غرب صهیونیستی را نقد می‌کنند.

تمایز میان دو نوع غرب برای تحلیل منصفانه

کلانترمهرجردی ادامه داد: باید میان این دو نوع غرب تمایز قائل شد. برخی کشورها یا حتی نهادهای داخل غرب صهیونیستی نیز به‌واسطه استقلال فکری یا عدالت‌خواهی، در حمایت از ملت‌های مظلوم یا مستقل مانند ایران موضع‌گیری‌های متفاوتی دارند. آنچه مورد اعتراض ماست، سیاست‌های سلطه‌طلبانه‌ای است که می‌کوشد صدای پیشرفت ملت‌هایی چون ایران را خاموش کند.

وی با اشاره به اتهامات بی‌اساس علیه برنامه‌های علمی ایران گفت: در حالی که ایران نه به‌دنبال تسلیحات هسته‌ای است و نه عضوی خصمانه، باز هم از سوی برخی قدرت‌های غربی متهم می‌شود. این برخوردها به بهانه‌ فعالیت‌های صلح‌آمیز علمی، نوعی تعرض آشکار به هویت ملی و نمادهای پیشرفت ملت ایران است که به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

مقابله با غرب‌زدگی، نیازمند رویکرد نوین و متناسب با جامعه امروز است

این مقام فرهنگی با تأکید بر بازنگری در مفهوم مقابله با غرب‌زدگی گفت: مفهومی که در اساسنامه جهاد دانشگاهی به‌عنوان یکی از مأموریت‌های محوری آمده، باید با نگاهی نو و متناسب با واقعیت‌های اجتماعی جامعه بازتعریف و تقویت شود. ما باید بتوانیم جامعه دانشگاهی، نخبگان فکری و نسل جوان را با واقعیت‌های غرب آشنا کنیم، به‌گونه‌ای که دچار قضاوت یک‌سویه و تبلیغاتی نشوند.

چالش اصلی، انزوای ارزشی و بیگانگی فرهنگی نسل جدید است

وی در پاسخ به پرسشی درباره مهم‌ترین چالش‌های دوران مسئولیت فرهنگی تصریح کرد: مهم‌ترین چالشی که در اجرای برنامه‌های فرهنگی با آن مواجه بودیم، انزوای ارزشی و نوعی غریبی فرهنگی در میان بخشی از نسل جدید است. این البته به معنای متهم کردن این نسل نیست، بلکه نشانه یک زنگ خطر فرهنگی است که نهادهای اجتماعی باید به آن پاسخ دهند.

نقش خانواده در انتقال فرهنگ تضعیف شده است

وی با اشاره به کاهش نقش خانواده در جامعه‌پذیری فرهنگی گفت: یکی از دلایل اصلی این بیگانگی، تضعیف کارکردهای خانواده است. نقش‌های سنتی پدر و مادر در فرآیند تربیت و انتقال ارزش‌ها، به‌تدریج کمرنگ شده است. این به معنای فروپاشی نهاد خانواده نیست، بلکه به‌معنای افت بخشی از مأموریت‌های فرهنگی آن در جامعه امروز است.

نظام آموزش‌وپرورش باید فعال‌تر شود

کلانترمهرجردی با انتقاد از وضعیت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: نهاد مدرسه و نظام آموزش‌وپرورش نیز باید در حوزه فرهنگ قوی‌تر و مؤثرتر عمل کند. اگرچه در گذشته عملکرد فرهنگی آموزش‌وپرورش بهتر بود، اما اکنون شاهد عقب‌نشینی آن در این عرصه هستیم. بازسازی این ظرفیت، برای تقویت هویت فرهنگی نسل نو ضروری است.

آموزش و پرورش باید خود را با تحولات نوین جامعه تطبیق دهد

کلانترمهرجردی با اشاره به موفقیت نسبی آموزش و پرورش در گذشته گفت: آموزش و پرورش در گذشته نسبت به شرایط و اقتضائات آن زمان موفق‌تر عمل می‌کرد، چون آن موقع رسانه‌های اجتماعی و اینترنت وجود نداشت و فضای اجتماعی متفاوت بود. اما امروز با ظهور بسترهای جدید و افزایش تحرک و فعالیت نوجوانان و جوانان، آموزش و پرورش باید خود را بازتعریف کند و متناسب با تحولات فرهنگی و اجتماعی نوین در فرآیند جامعه‌پذیری فرهنگی نقش مؤثر ایفا نماید.

وی افزود: نهادهای دیگری مانند جهاد دانشگاهی و دانشگاه‌ها نیز باید مدل‌های نوینی در حوزه فعالیت‌های فرهنگی اتخاذ کنند تا جوانان واردشده به دانشگاه بتوانند خودباوری لازم را کسب کنند و آنچه تاکنون آموخته‌اند را در چارچوب فرهنگ دانشگاهی تکمیل و تقویت نمایند.

خودباوری، محور اصلی فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه

معاون سابق فرهنگی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: کار اصلی نهادهای فرهنگی دانشگاه، تقویت خودباوری در نسل جوان است. به رغم انجام مناسک دینی و آموزش‌های مذهبی در دانشگاه، در سن جوانی این امور به تنهایی اثرگذار نیستند. باید به توانمندسازی دانشجویان و تشویق آنها به خدمت به جامعه با بهره‌گیری از توانمندی‌های خود توجه کرد تا خدایی نکرده ظرفیت‌های کشور به دلیل مهاجرت یا بیگانگی از دست نرود.

جدایی فرهنگی نسل جوان؛ چالشی جدی

کلانترمهرجردی ادامه داد: یکی از چالش‌های اصلی، تغییرات در نظام ارزشی فرهنگی نسل جوان است که موجب کاهش مشارکت آنها در فعالیت‌های فرهنگی می‌شود. این به معنای عدم ارتباط جوان با برنامه‌های فرهنگی نیست بلکه ناشی از احساس فاصله میان زبان و شیوه فعالیت‌های فرهنگی و نیازها و واقعیت‌های آنان است.

وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران فرهنگی و دانشجویان، گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند: زبان نسل جدید را باید دریابیم. ما نمی‌توانیم مدعی فعالیت فرهنگی باشیم اما زبان و اقتضائات نسل جوان را نشناسیم و همچنان با زبان خود فعالیت کنیم.

نبود نظام جامع آماری؛ مانع برنامه‌ریزی مؤثر فرهنگی

کلانترمهرجردی یکی دیگر از مشکلات را فقدان نظام آماری و اطلاعاتی دقیق در حوزه فرهنگ دانست و افزود: نبود یک نظام آمار و اطلاعات ملی جامع باعث شده که در مواجهه با مسائل فرهنگی، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها بر پایه داده‌های دقیق نباشد. درست مثل اینکه پزشک بدون معاینه دقیق اقدام به درمان کند. این موضوع به طور جدی بر اثربخشی فعالیت‌های فرهنگی تأثیر منفی می‌گذارد.

وی خاطرنشان کرد: ما در قالب فعالیت‌های جهاد دانشگاهی تلاش کردیم با سامانه اطلس فرهنگی گامی در این جهت برداریم، اما هنوز فاصله زیادی تا یک نظام جامع و دقیق داریم.

ضرورت هم‌افزایی و تقسیم کار میان نهادهای فرهنگی

کلانترمهرجردی با اشاره به وجود نهادهای متعدد فرهنگی در جامعه و دانشگاه‌ها گفت: اشکالی در موازی بودن وجود ندارد، اما مشکل اصلی نبود تقسیم کار دقیق و هم‌افزایی میان این نهادهاست. هر نهادی فعالیت فرهنگی خودش را انجام می‌دهد، اما همکاری منسجم و هماهنگ برای بهره‌وری بیشتر کم‌رنگ است.

وی افزود: در دانشگاه‌ها شورای فرهنگی وجود دارد، اما باید این شوراها فعال‌تر شده و نقش راهبردی در هماهنگی و هم‌افزایی بین نهادهای فرهنگی ایفا کنند.

دکتر مهرجردی درباره اهمیت شکل‌گیری هم‌افزایی فرهنگی بین نهادهای مختلف دانشگاهی گفت: مراد من از هم‌افزایی فرهنگی این است که هویت هر نهاد فرهنگی را با توجه به تجربه زیسته و تخصص او بپذیریم. اگر جهاد دانشگاهی در حوزه‌ای در دانشگاه فعالیت مؤثری داشته و اثربخش بوده، سایر نهادها باید به آن احترام بگذارند و همکاری کنند تا جهاد بتواند بهتر فعالیت کند. بالعکس، اگر نهادی دیگر در حوزه‌ای موفق عمل کرده، جهاد و دیگر نهادها باید از او حمایت کنند و کمک کنند آن موفقیت حفظ شود.

وی تأکید کرد: هدف این نیست که نهادها موازی و رقیب یکدیگر باشند یا انرژی همدیگر را خنثی کنند. بلکه باید در هر حوزه فعالیت، یک نهاد به عنوان عمود خیمه انتخاب شود و سایر نهادها با آن همکاری کنند. مثلاً ممکن است در یک رویداد یا برنامه فرهنگی، نهاد رهبری مسئولیت اصلی را داشته باشد و بقیه نهادها از جمله جهاد دانشگاهی همکاری کنند. یا در برنامه‌های دیگر، جهاد دانشگاهی یا انجمن دانشجویی مسئول باشند و نهادهای دیگر به کمکشان بیایند.

چالش ناهمزبانی در فعالیت‌های فرهنگی

مهرجردی چالش بعدی را ناهمزبانی فرهنگی دانست و گفت: امروز شاهدیم که بسیاری از برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی هزینه و نیروی انسانی زیادی صرف می‌کنند اما به دلیل زبان نامناسب یا عدم جذابیت برای جامعه هدف، نتایج مطلوبی به دست نمی‌آید. یعنی فعالیت‌های وسیع و پرهزینه‌ای انجام می‌شود اما پاسخ مناسب نمی‌گیرد. این نشان‌دهنده وجود ناهمزبانی فرهنگی است.

وی افزود: برای حل این مشکل، باید نیازهای نسل جوان را دقیق‌تر درک کنیم و برای این کار نیاز به مراکز رصد و افکارسنجی داریم. خوشبختانه جهاد دانشگاهی ظرفیت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران را دارد و آمادگی دارد این ظرفیت را در اختیار سایر نهادها قرار دهد. استفاده از این داده‌ها می‌تواند به بهبود هم‌زبانی فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها و جامعه کمک کند.

محدودیت منابع؛ مانعی بزرگ برای فعالیت‌های فرهنگی

دکتر مهرجردی محدودیت منابع مالی را یکی دیگر از چالش‌های جدی حوزه فرهنگ دانست و گفت: در نظام برنامه‌ریزی کشور، حوزه فرهنگ معمولاً آخرین جایی است که بودجه دریافت می‌کند، در حالی که اهمیت آن بسیار زیاد است. مقام معظم رهبری سال گذشته بر نیاز به تحول انقلابی در ساختار فرهنگی کشور تأکید کردند. برخی مسئولان برداشت نادرستی کردند و فکر کردند منظور تغییر ساختارها است، اما رهبر انقلاب توضیح دادند منظور تغییر نظام ادراکی جامعه ایران است.

وی توضیح داد: نظام ادراکی جامعه تغییر کرده و این نشان‌دهنده اهمیت کار فرهنگی است. فعالیت فرهنگی بدون تأمین منابع مالی کافی امکان‌پذیر نیست. قرآن نیز در تعالیم خود به اهمیت تأمین مالی فعالیت‌های فرهنگی اشاره کرده است.

ضرورت نگاه گسترده به حمایت از حوزه فرهنگ

مهرجردی در پایان خاطرنشان کرد: حوزه فرهنگ مانند سایر حوزه‌ها نیازمند حمایت مالی گسترده است. باید نگاه‌مان به فرهنگ گشاده باشد و منابع لازم در اختیار نهادهای فرهنگی قرار گیرد تا بتوانند نقش آفرینی کنند. فرهنگ‌ورزان و اهل فرهنگ ما نیازمند این حمایت‌ها هستند.

کلانترمهرجردی درباره تأثیر تحولات مدیریتی بر مأموریت‌های جهاد دانشگاهی گفت: دیدگاه مدیران ارشد جهاد دانشگاهی نقش مهمی در میزان و نحوه پیگیری مأموریت‌های مختلف نهاد ایفا کرده است. جهاد دانشگاهی نهادی چندبعدی است که مأموریت‌های فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و فناوری را هم‌زمان دنبال می‌کند. این تنوع مأموریتی به مدیران ارشد اجازه می‌دهد که در هر دوره به یکی از این حوزه‌ها توجه بیشتری کنند و برخی حوزه‌ها را کمتر مورد تمرکز قرار دهند.

وی ادامه داد: اگر جهاد دانشگاهی فقط یک مأموریت داشت، طبیعتاً مدیران ارشد باید تمام انرژی خود را روی همان مأموریت متمرکز می‌کردند. اما این تنوع مأموریتی به آن‌ها امکان می‌دهد که بر اساس شرایط و اولویت‌های زمانی، حوزه‌های مختلف را به تناسب اهمیت، مورد توجه قرار دهند.

کلانترمهرجردی افزود: اما در ساختار کلی، جهاد دانشگاهی همواره اصالت فعالیت فرهنگی را حفظ کرده و آن را در برنامه‌های خود برجسته نگاه داشته است که این موضوع شایسته تقدیر و قدردانی از مدیران ارشد این نهاد است.

کلانترمهرجردی درباره مهم‌ترین هدف‌گذاری فرهنگی جهاد دانشگاهی برای آینده:مهم‌ترین هدف‌گذاری فرهنگی جهاد دانشگاهی برای سال‌های پیش رو، وفاق،  تقویت رفاقت و پیوند نسل جوان و نوجوان با آرمان‌های انقلاب اسلامی، ارزش‌های بنیادین دین مبین اسلام و جمهوری اسلامی و تزریق امید است.

وی تاکید کرد: ما ظرفیت‌های بالایی در نسل جدید می‌بینیم که می‌توانند ارتباط عمیقی با این ارزش‌ها برقرار کنند. این ارزش‌ها به‌حدی قوی و جذاب هستند که همچنان برای نسل‌های نوظهور ایران معنا و اهمیت دارند. البته موفقیت در این مسیر بستگی به هنر، ابتکار، زبان و روش‌های به‌روز دارد؛ و مهم‌تر از همه، مشارکت  دادن خود نسل جوان و نوجوان در این فرآیند.

کلانترمهرجردی ادامه داد: هدف ما ایجاد رفاقت مستحکم با شبکه جوانان، نوجوانان، دانش‌آموزان و دانشجویان است تا آن‌ها را با آرمان‌های انقلاب و مطالبات رهبران انقلاب اسلامی آشنا کنیم و لوازم و اقتضائات این آشنایی را فراهم سازیم.

وی در پایان گفت: امیدواریم که این نسل نیز مانند نسل‌های گذشته پای دین و دانش خود باشد و نقش مؤثری در پیشرفت ملی ایران و جهان آزاد ایفا کند و پویا و فعال باشد.

انتهای پیام