حمید صابرفرزام، رئیس سازمان تجاری‌سازی فناوری جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا، با تأکید بر سابقه طولانی جهاد دانشگاهی در حوزه فناوری اظهار کرد: جهاد دانشگاهی سال‌ها پیش از آن‌که ادبیات پارک فناوری و مراکز رشد به کشور وارد شود، با بهره‌گیری از توان علمی و تخصصی جوانان، زمینه‌ای را فراهم کرد تا این ظرفیت‌ها در خدمت توسعه کشور قرار گیرد. امروز نیز این مسیر با توجه به ظرفیت‌های موجود ادامه دارد.
وی با اشاره به فعالیت‌های دوگانه جهاد دانشگاهی در حوزه انتقال فناوری، توضیح داد: در یک بخش، فعالیت‌های حرفه‌ای توسط پژوهشگران و متخصصان باسابقه جهاد دانشگاهی صورت می‌گیرد که محصولات فناورانه متعددی را بر اساس نیاز صنعت و جامعه تولید می‌کنند. در بخش دیگر، فضای مناسبی برای ورود دانشجویان و جوانان علاقه‌مند به حوزه فناوری فراهم شده تا تحت حمایت جهاد، فعالیت‌های خود را آغاز کرده و در قالب هسته و شرکت‌های دانش محور تأسیس کنند.
صابرفرزام با اشاره به عملکرد این سازمان در طول سالهای گذشته از جذب و حمایت از تیم‌های فناور گفت: تاکنون بالغ بر ۶ هزار واحد فناور در مراکز جهاد جذب شده‌اند که تعداد قابل توجهی از آنها توانسته اند به مسیر رشد خود وارد شوند. برای تقویت این روند، سه پارک علم و فناوری تحت مدیریت مستقیم جهاد دانشگاهی در کشور فعال‌اند که یکی از آنها، تنها پارک ملی صنایع فرهنگی ایران است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، بیش از ۲۰ مرکز رشد و حدود ۴۰ مرکز نوآوری نیز زیرمجموعه جهاد فعال هستند که دانشجویان، متخصصان و صاحبان ایده در آنها فعالیت می‌کنند. جهاد دانشگاهی در این فضاها خدمات سخت افزاری و نرم‌افزاری متنوعی ارائه می‌دهد تا این افراد بتوانند هسته‌ها و شرکت‌های خود را شکل دهند. بسیاری از این تیم‌ها توانسته‌اند به شرکت‌های مستقل و حرفه‌ای تبدیل شده و به فعالیت خود در سطح جامعه ادامه دهند.
عمده خدمات با تکیه بر منابع جهاد ارائه می‌شود
رئیس سازمان تجاری‌سازی فناوری جهاد دانشگاهی افزود: تقریباً تمام خدمات ارائه‌شده در پارک‌ها، مراکز رشد و مراکز نوآوری ما بر پایه امکانات و سرمایه جهاد دانشگاهی است. در صورت حمایت بیشتر نهادهای دولتی و افزایش توان داخلی، این ظرفیت قابل توسعه و گسترش خواهد بود.
چالش‌های تجاری‌سازی فناوری
وی در ادامه با اشاره به چالش‌های موجود در مسیر تجاری‌سازی فناوری تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما، عدم باور برخی مدیران و سازمان‌ها به توانمندی فناوران داخلی است. هنوز در برخی موارد، اعتماد لازم به جوانان و متخصصان شکل نگرفته و این موجب می‌شود فرصت ورود فناوری‌های داخلی به صنعت و بازار از بین برود.
صابرفرزام افزود: اگر این اعتماد در سرتاسر کشور میان مدیران شکل بگیرد، حتی در صورت بروز برخی خطاها در ابتدای مسیر، نتایج موفقی حاصل خواهد شد. تجربه ثابت کرده است که هرجا به این شرکت‌ها و هسته‌ها اعتماد شده، آنها پاسخ مناسبی داده‌اند. شاید در برخی موارد مشکلات جزئی یا تأخیر وجود داشته، اما در مجموع عملکرد قابل قبولی داشته‌اند.
ایجاد اعتماد، مقدمه توسعه فناوری است
این مقام مسئول در ادامه خاطرنشان کرد: برای توسعه واقعی اقتصاد دانش‌بنیان، باید فضای اعتماد به جوانان و فناوران تقویت شود. اگر مدیران کشور این باور را پیدا کنند که محصولات فناورانه داخلی قابل اتکاست، می‌توانیم مسیر توسعه ملی را با سرعت بیشتری طی کنیم.
بزرگ‌ترین چالش، اعتماد مدیران به فناوران جوان
این مقام مسئول با تأکید بر لزوم اعتماد مدیران به فناوران کشور گفت: بزرگ‌ترین معضل ما این است که مدیران سیستم‌های اجرایی و تصمیم‌گیری به جوانان متخصص و فناور کشور اعتماد نمی‌کنند. اگر این اعتماد شکل بگیرد، جوانان ما می‌توانند نقش واقعی خود را ایفا کنند.
وی ادامه داد: در خصوص خود جهاد دانشگاهی هم باید بگویم که این نهاد توان علمی و تخصصی خود را بارها اثبات کرده است. هرچه نگاه مسئولان و دولت‌مردان به‌سمت جهاد دانشگاهی معطوف‌تر باشد، ما نیز تمام تلاش خود را خواهیم کرد که پاسخ‌گوی این اعتماد باشیم.
جهاد دانشگاهی، در مسیر تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
رئیس سازمان تجاری‌سازی فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به فعالیت‌های این نهاد در حوزه هوش مصنوعی اظهار کرد: ما در حال حاضر پروژه‌های نوآورانه متعددی در حوزه هوش مصنوعی، صنایع خلاق و فناوری‌های پیشرفته در دست اجرا داریم. یکی از پارک‌های علم و فناوری ما به‌صورت تخصصی در این حوزه فعال است و به‌صورت ملی فعالیت می‌کند.
وی از برنامه‌ریزی برای تأسیس یک سازمان تخصصی در این حوزه خبر داد و گفت: جهاد دانشگاهی این روزها در تلاش است تا سازمان ملی هوش مصنوعی خود را راه‌اندازی کند. همچنین در حال ایجاد مرکز نوآوری هوش مصنوعی کشور هستیم. این زیرساخت‌ها ظرفیت بهره‌گیری حداکثری از استعدادهای دانشجویی و دانشگاهی کشور را افزایش خواهد داد.
جهاد دانشگاهی، پیشرو در حفاظت از حقوق مالکیت فکری
صابرفرزام با اشاره به اهمیت حفظ حقوق مالکیت فکری برای تشویق نوآوران گفت: جهاد دانشگاهی در این زمینه نیز پیشرو بوده است. تنها گروه تخصصی حقوق فناوری کشور در دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی مستقر است. همچنین در پارک ملی صنایع فرهنگی، فعالیت‌های گسترده‌ای در حوزه مالکیت فکری انجام شده است.
وی از همکاری‌های ملی در این حوزه خبر داد و افزود: بر اساس تفاهم‌نامه‌ای با وزارت علوم، جهاد دانشگاهی مأمور ایجاد و توسعه شبکه مشاوران حقوق مالکیت فکری در کشور شده است. در این چارچوب، پارک علم و فناوری البرز فعالیت‌های متعددی را آغاز کرده و اکنون در حال توسعه آن هستیم.
این مقام مسئول ادامه داد: علاوه بر این، جهاد دانشگاهی با وزارت دادگستری نیز همکاری‌هایی در زمینه تدوین اسناد راهبردی داشته است. ما نه‌تنها برای خودمان، بلکه برای جامعه نیز خدمات متعددی مانند آموزش، مشاوره، و فعالیت‌های پژوهشی ارائه کرده‌ایم. در حال حاضر، تنها نشریه علمی-پژوهشی تخصصی کشور در حوزه حقوق مالکیت فکری نیز توسط جهاد دانشگاهی منتشر می‌شود.
همکاری با دولت و بخش خصوصی برای تحقق پروژه‌های فناورانه
صابرفرزام در پاسخ به نحوه همکاری جهاد دانشگاهی با نهادهای دولتی و خصوصی گفت: جهاد دانشگاهی یک نهاد عمومی غیردولتی است که به‌عنوان پل ارتباطی میان دانشگاه و جامعه فعالیت می‌کند. در طول این سال‌ها، توان و تجربه لازم برای همکاری مؤثر با هر دو بخش دولتی و خصوصی در جهاد شکل گرفته است.
وی افزود: هر جا که به ما اعتماد شده، سعی کرده‌ایم پاسخ‌گوی آن باشیم. به‌عنوان نمونه، یکی از پروژه‌هایی که سال‌ها در کشور معطل مانده بود، مربوط به صنایع دارویی و کارخانه تولید ماده اولیه داروی "سوربیتول" بود. این کارخانه پس از مدت کوتاهی فعالیت، متوقف شده بود؛ اما همکاران ما در جهاد دانشگاهی، با تلاش بسیار، سال گذشته آن را مجدداً راه‌اندازی کردند و اکنون با ظرفیت کامل در حال فعالیت است.
صابرفرزام در ادامه به یکی از پروژه‌های شاخص جهاد دانشگاهی در حوزه صنایع دارویی اشاره کرد و گفت: سوربیتول از جمله مواد اولیه‌دارویی است که کشور نیاز شدیدی به آن داشت و تا پیش از این، تقریباً ۱۰۰ درصد آن از خارج وارد می‌شد. خوشبختانه اکنون جهاد دانشگاهی موفق شده است بیش از ۵۰ درصد نیاز کشور به این ماده را تولید کند و این میزان را تأمین نماید.
وی با بیان اینکه این اقدام مانع خروج مقدار قابل‌توجهی ارز از کشور شده، افزود:ان‌شاءالله بتوانیم در آینده‌ای نزدیک ۱۰۰ درصد نیاز کشور را نیز در داخل تأمین کنیم. این پروژه یکی از نمونه‌های موفق اعتماد به توان داخلی جهاد دانشگاهی و جوانان متخصص کشور است که توانستند نقش مؤثری در خدمت به کشور ایفا کنند.
سامانه انتقادات و پیشنهادات؛ بستری برای بهبود تعامل با فناوران
رئیس سازمان تجاری‌سازی فناوری با اشاره به راه‌اندازی سامانه انتقادات و پیشنهادات گفت:این سامانه فرصتی برای دریافت سریع و مستقیم بازخوردها از سوی فناوران، فعالان و علاقه‌مندان به حوزه نوآوری فراهم کرده است. همکاران ما نیز این موارد را به‌صورت دقیق بررسی می‌کنند تا در صورت وجود ضعف یا مشکلی، آن را اصلاح کنند.
وی با اشاره به رویکرد مدیریتی جدید سازمان گفت:در دوره مدیریت جدید آقای دکتر منتظری، ارتباط مستقیم و سریع با فناوران و جوانان در دستور کار قرار گرفته و در سیاست‌های جاری جهاد دانشگاهی نیز تقویت شده است. این ارتباط قطعاً برکات و نتایج مثبتی برای بهبود فرایند تجاری‌سازی خواهد داشت.
نقشه راه توسعه زیرساخت‌ها در ۵ سال آینده
فرزام درباره چشم‌انداز توسعه زیرساخت‌های فناوری جهاد دانشگاهی اظهار کرد:ما برای خودمان مسیری مشخص ترسیم کرده‌ایم و معتقدیم ظرفیت‌های جهاد دانشگاهی بسیار فراتر از سطح فعلی است. این توانمندی را به نهادهای متولی اعلام کرده‌ایم و از آنها خواسته‌ایم فرصت و حمایت لازم را فراهم کنند.
رئیس سازمان تجاری‌سازی فناوری تاکید کرد: البته توسعه زیرساخت‌های جهاد را منوط به حمایت‌ها نکرده‌ایم. در کنار ساختارهای رسمی مانند پارک‌ها و مراکز رشد، جهاد دانشگاهی مراکز نوآوری "منش" را راه‌اندازی کرده و اکنون در حال ایجاد پردیس‌های فناورانه و مراکز نوآوری اختصاصی خود است.
وی افزود: این اقدامات در جهت انجام کارهایی است که تاکنون مغفول مانده‌اند. ما از حمایت سازمان‌های متولی استقبال می‌کنیم، اما حتی در صورت عدم تحقق کامل این حمایت‌ها، توسعه فعالیت‌ها را متوقف نخواهیم کرد و مانند گذشته، مسیر را با مدل‌های بومی خود ادامه خواهیم داد.
جوانان نیاز به توصیه ندارند، نیاز به اعتماد دارند
صابر فرزام در پاسخ به توصیه‌اش برای جوانان علاقه‌مند به کارآفرینی و فناوری گفت: به نظر من، جوانان ما در دانشگاه‌ها به اندازه کافی توان تخصصی، انگیزه و علاقه دارند. جای توصیه به آنها، باید به مسئولان و مدیران کشور توصیه کنیم که به این جوانان اعتماد کنند.
وی خاطرنشان کرد: هیچ‌گاه از اعتماد به جوانان، دانشجویان و متخصصان داخلی ضرر نکرده‌ایم. این نسل آماده فعالیت است، این ما هستیم که باید شرایط، بستر و فضای مناسب را برای آنها فراهم کنیم تا کشور از تخصص، انرژی و شور آنها بهره‌مند شود.
انتهای پیام
نظرات