فریبا شفیعی مدیرگروه جمیعت و سلامت خانواده دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به عنوان اولین سخنران در این نشست که روز سه‌شنبه ۲۸ مرداد در سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه برگزار شد، با بیان اینکه جمعیت جوان و سرمایه انسانی یکی از مهمترین ارکان موثر توسعه در هر کشوری محسوب می‌شود، اظهارکرد: خلاقیت و پویایی و توسعه اقتصادی و اجتماعی برای هر کشوری توسط جمعیت جوان آن اتفاق می‌افتد.
وی افزود: متاسفانه طی سالهای گذشته تغییر و تحولاتی در نرخ رشد جمعیت کشور رخ داده، بگونه‌ای که نرخ باروری ما اکنون ۱.۴۴ است و این روند در آینده نیز کاهشی خواهد بود.
مدیرگروه جمیعت و سلامت خانواده دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تصریح کرد: متاسفانه علیرغم اینکه بسیاری از کشورها در بحث رشد جمعیت شرایط خوبی دارند، اما براساس آخرین آمار ایران از نظر رشد جمعیت در رتبه هجدهم دنیا قرار دارد.
به گزارش ایسنا، وی تاکید کرد: در کنار کاهش رشد جمعیت، سن ازدواج در کشور نیز بالا رفته و جمعیت ما با سرعت زیادی رو به سالمندی می‌رود.
شفیعی با تاکید براینکه وزارت بهداشت یکی از اولویت‌های اصلی خود را روی افزایش نرخ رشد جمعیت در کشور قرار داده، اظهار کرد: البته این تنها وظیفه وزارت بهداشت نیست و سایر وزارتخانه‌های ذیربط نیز باید پای کار بیایند.
وی با با بیان اینکه باید با سیاست‌ها و رویکردهای حمایتی جوانان را ترغیب به ازدواج و فرزندآوری کرد، افزود: وقتی جوانی ازدواج نمی‌کند یا پس از ازدواج رغبت به فرزندآوری ندارد، نمی‌توان انتظار رشد جمعیت داشت و این نیازمند علت یابی و اصلاحات چند جانبه است.
کاهش جمعیت، جامعه را از نظر امنیتی و سیاسی در معرض آسیب قرار می‌دهد
محمدرضا آمویی فرماندار کرمانشاه نیز در این نشست به بررسی تاثیر جمعیت از ابعاد سیاسی و امنیتی پرداخت و گفت: جمعیت از مولفه‌های اساسی تاثیرگذار در امنیت است.
وی با بیان اینکه مردم ما وابستگی و علاقه بالایی به سرزمین خود دارند که آن را در جنگ ۱۲ روزه اخیر به خوبی دیدیم، افزود: یکی از مولفه‌های اصلی ما در حوزه امنیت، جمعیت است.
آمویی ادامه داد: از سوی دیگر هرچقدر جمعیت کشور به سمت سالمندی برود، تعداد سربازان بعنوان مدافعان کشور هم کمتر خواهد شد و این کاهش جمعیت سربازان موجب پایین آمدن قدرت دفاعی ما می‌شود.
وی افزود: کاهش جمعیت و سالمندی جمعیت از منظر امنیت داخلی نیز قابل بررسی و تاثیرگذار است.
فرماندار کرمانشاه بر تاثیر سالمندی جمعیت بر حوزه سیاسی هم اشاره کرد و گفت: افراد مسن معمولا مشارکت سیاسی پایین‌تری دارند و با افزایش سن افراد نگاه محافظه کارانه پیدا می‌کنند.
آمویی با بیان اینکه شاخص پویایی یک جامعه در حوزه مشارکت‌های سیاسی استفاده از نیروهای جوان است، گفت: در انتخابات نیز شاهدیم هرگاه جوانان حضوری فعال داشته‌اند، میزان مشارکت سیاسی افزایش یافته است.
وی اظهار کرد: همچنین سالمندی جمعیت موجب فشار بر سیاست‌گذاری های حوزه اجتماعی خواهد شد. سالمندان به دنبال برآورده شدن نیازهای اجتماعی خویش هستند و به این دلیل دولت باید بستر لازم برای خدمات دهی به این قشر نظیر افزایش زیرساختهای بهداشتی و درمانی را فراهم کند.
آمویی ادامه داد: در مجموع باید گفت سالمندی جمعیت نه تنها در ایران بلکه در هر جای دیگر جهان از منظر امنیتی و سیاسی می‌تواند آن جامعه را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد.
فرماندار کرمانشاه با تاکید بر اینکه باید به سمت افزایش فرزندآوری و رشد جمعیت کشور حرکت کنیم، گفت: برای تحقق این موضوع در کنار اینکه دولت باید مشوق‌ها و بسترهای لازم را فراهم کند، فرهنگ سازی مناسبی نیز باید صورت گیرد تا در سالهای آینده شاهد رشد و تغییر در ترکیب جمعیتی کشور باشیم.
باید به ریشه‌های چالش جمعیتی نگاه کنیم
دکتر وکیل احمدی معاون فرهنگی دانشگاه رازی کرمانشاه نیز در این نشست، در خصوص پیامدهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تغییرات جمعیت در کرمانشاه، اظهار کرد: تغییرات جمعیتی که از آن به عنوان گذار جمعیتی یاد می‌شود، موضوعی است که در تمام کشورهای دنیا اتفاق می‌افتد، اما ما در ایران نحوه گذار جمعیتی را بسیار بد تجربه کردیم، به گونه‌ای که ما در این دوره از دهه ۳۰ تا ۷۰ نرخ رشد جمعیتی حدود سه درصد را تجربه کردیم، درحالی که در بسیاری از کشورهایی که اکنون توسعه یافته هستند نرخ رشد جمعیت آنها در دوره گذار جمعیتی نصف این عدد بوده است.
وی افزود: افغانستان، اردن، یمن، نیجریه، پاکستان، مکزیک، اوگاندا، کنگو، فیلیپین و سومالی نیز کشورهایی هستند که همانند ایران در دوره گذار جمعیتی خود رشد سه درصدی جمعیت را تجربه کرده‌اند.
عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه تصریح کرد: اگر امروز با چالش جمعیتی در کشور مواجه شده‌ایم، باید به جای پرداختن به برخی علل به ریشه‌ها نگاه کنیم که ناشی از دوره گذار جمعیتی بدی است که آن را طی دهه‌های قبل تجربه کرده‌ایم. برای مثال اگر ما به جای حدود ۱۷ میلیون نفری که طی ۱۰ سال یعنی از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ به دنیا آمدند، تنها ۱۲ میلیون نفر موالید داشتیم، شاید اکنون با چالش‌های مختلفی مواجه نبودیم که پیامد آن به حوزه جمعیت بازگردد.
این جامعه شناس تاکید کرد: افزایش ناگهانی جمعیت طی ۱۰ سال از ۳۳ میلیون نفر به ۵۰ میلیون نفر باعث می‌شود که مدیریت آن نیز با سختی مواجه شود و از جمله پیامدهای اقتصادی آن می‌تواند بیکاری باشد.
وی ادامه داد: در حوزه اجتماعی نیز تغییرات جمعیتی توانسته این حوزه را تا حدودی دگرگون و محتوای نهاد خانوادگی را متفاوت کند، از جمله در بحث تعامل اجتماعی، روابط، ساختار قدرت در خانواده و ...تاثیرگذار بوده است.
معاون فرهنگی دانشگاه رازی در ادامه با انتقاد از نوع نگاه به مسئله کاهش ناباروری، گفت: نگاه به این حوزه به جای اینکه علمی باشد، بیشتر پزشکی سازی شده است. به این معنی که به افزایش جمعیت بیشتر از منظر پزشکی پرداخته می‌شود، درحالیکه اگر برای افزایش باروری از نظر اقتصاددان‌ها، جامعه شناس‌ها و ... نیز بهره می‌بردیم، شاید تاثیرگذاری بیشتری داشت.
۱۲ درصد جمعیت کرمانشاه سالمند است
به گزارش ایسنا، شایسته کرمخانی کارشناس مسئول دفتر خانواده و بانوان اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه نیز در تشریح تنگاهای سالمندی جمعیت برای دولت و جامعه، گفت: ما باید پدیده سالمندی را بپذیریم و در سیاستگذاری‌های اجتماعی و برنامه ریزی‌ها روی آن توجه داشته باشیم.
وی با بیان اینکه کرمانشاه رتبه هشتم کشور را از نظر پدیده سالمندی دارد، اضافه کرد: کرمانشاه در حال حاضر حدود ۲۵۴ هزار سالمند دارد که ۱۲.۶ درصد از جمعیت استان را شامل می‌شود.
کارشناس مسئول دفتر خانواده و بانوان اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه ادامه داد: هم اکنون دالاهو پیرترین شهر کرمانشاه و ثلاث باباجانی و جوانرود جوان‌ترین شهرهای استان هستند.
وی ادامه داد: براساس آمارها، تا ۱۰ سال آینده رشد جمعیت سالمند استان به حدود دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
کرمخانی با اشاره به هشدارهایی که در خصوص بحران سالمندی در جامعه داده می‌شود، گفت: نباید مدام این ترس را به جامعه القاء کنیم که جامعه به سمت سالمندی پیش می‌رود و از طرفی سالمندان نیز احساس کنند که سربار خانواده‌هایشان هستند.
وی تاکید کرد: سالمندان می‌توانند در انتقال مفاهیم، باورها، فرهنگ و ... بسیار موثر باشند، اما استفاده از کلمه بحران باعث می‌شود تا آنها خود را سربار بدانند و راه چاره را در رفتن به سرای سالمندان بدانند، درحالی که در آنجا تمام تجربیات زیستی آنها نادیده گرفته می‌شود و این فضا آنها را نابود می‌کند.
کارشناس مسئول دفتر خانواده و بانوان اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه یادآورشد: رسانه‌ها باید ارج و احترام به سالمندان را مورد توجه بیشتری قرار دهند و از طرفی دولت نیز رسیدگی به سالمندان را بیشتر کند.
وی متذکرشد: درحال حاضر بیمارستان تخصصی برای کودکان داریم، اما هیچ بیمارستان تخصصی برای سالمندان در استان وجود ندارد و این مسئله باعث می‌شود که سالمندان علیرغم همه مشکلات جسمی که دارند، مدام از این مرکز درمانی به آن مرکز درمانی برای گرفتن خدمات متفاوت سرگردان باشند.
کرمخانی یادآورشد: بعلاوه افرادی که پا در دوره سالمندی می‌گذارند، معمولا با بیماری‌های شایع مربوط به این دوره درگیر می‌شوند، اما هزینه‌های درمانی برای این بیماری‌ها بالاست و اغلب سالمندان درآمدهای پائینی دارند.
وی در پایان با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۸ هزار سالمند در استان در حوزه توانبخشی و اجتماعی تحت حمایت بهزیستی قرار دارند، گفت: همچنین شش مرکز سالمندی داریم که سه مورد آنها برای بانوان و سه مورد برای آقایان است.
بانک‌های کرمانشاه کمتر از ۵۰ درصد تعهداتشان را در قبال قانون جوانی جمعیت انجام داده‌اند
ساجده واعظ زاده عضو هیات علمی گروه پژوهشی جامعه شناسی سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه نیز در این نشست، بااشاره به ابلاغ سیاست‌های جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰، اظهارکرد: علیرغم اینکه حدود سه سال از ابلاغ این قانون می‌گذرد، اما هنوز توفیق چندانی در آن نداشته‌ایم.
وی تاکید کرد: در طول این مدت یکسری مشوق‌های اقتصادی و حمایتی مانند وام ازدواج و فرزندآوری، حمایت از مادران باردار شاغل و ... بوده، با این‌حال رشد بالایی در زمینه فرزندآوری بوجود نیامده است.
عضو هیات علمی گروه پژوهشی جامعه شناسی سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه اضافه کرد: متاسفانه بانک‌های استان تا پایان سال ۱۴۰۲ تنها ۶۰ تا ۷۰ درصد از وام ازدواج جوانان متقاضی را پرداخت کرده‌اند. همچنین تنها حدود ۳۰ درصد از خانواده‌ها موفق شده‌اند وام فرزندآوری خود را دریافت کنند. بعلاوه کمتر از ۴۰ درصد از متقاضیان تسهیلات مسکن موفق به اخذ این تسهیلات شده‌اند.
به گفته این جامعه شناس، در مجموع بانک‌های کرمانشاه کمتر از ۵۰ درصد از تعهدات خود را در قبال قانون جوانی جمعیت انجام داده‌اند.
وی به تشریح وظایف دستگاه‌های اجرایی مختلف نیز در قبال قانون جوانی جمعیت پرداخت و گفت: در این زمینه نیز موازی کاری دستگاه‌ها در ارائه خدمات، کمبود بودجه و ... مانع از فعالیت موثری توسط این دستگاه‌ها شده است.
واعظ زاده در پایان پیشنهاد داد، سامانه‌ای برای رصد آنلاین و نظارت بر فعالیت دستگاه‌های اجرایی مختلف در حوزه قانون جوانی جمعیت ایجاد شود و از طرفی بودجه لازم برای این‌کار تخصیص پیدا کند.
کرمانشاه دچار توقف جمعیتی شده است
ایوب صفری مشاور اجتماعی استانداری کرمانشاه نیز در این نشست بااشاره به بحران جمعیتی در کرمانشاه، تاکید کرد: براساس آمارها و اسناد موجود، طی ۱۵ سال گذشته کرمانشاه دچار توقف جمعیتی شده و روند منفی جمعیتی را در پنج شهرستان استان داریم.
صفری اضافه کرد: کرمانشاه هم اکنون از نظر جمعیتی سیزدهمین استان کشور است و از نظر تراکم جمعیتی در هر کیلومتر مربع آن ۷۸ نفر زندگی می‌کنند.
مشاور اجتماعی استاندار کرمانشاه تاکید کرد: کرمانشاه در بحث افزایش سن ازدواج و کاهش تمایل به فرزندآوری نیز پایین‌تر از شاخص کشوری است.
وی در پایان سهم جمعیتی کرمانشاه از کل جمعیت کشور را در سال ۱۳۷۵ حدود ۳.۲۳ درصد اعلام کرد و افزود: این آمار در سال ۱۳۹۵ به ۲.۴۴ درصد رسیده است.
انتهای پیام
نظرات