فوتبال ایران همواره شاهد رقابت‌های پرهیجان و پیچیده‌ای بین تیم‌های پرطرفدار بوده است. استقلال و پرسپولیس دو قطب اصلی فوتبال کشور هستند و پس از آن، تیم سپاهان با ورودش توانست این دوقطبی را تغییر دهد.
در سال‌های اخیر نیز تراکتور به‌عنوان تیم تازه‌وارد، به جمع تیم‌های اثرگذار اضافه شده و با حمایت‌های شخصی مالک خود، نقش جدیدی در این رقابت‌ها ایفا می‌کند. این موضوع موجب شده که ساختار مدیریتی، بودجه‌ای و قوانین باشگاهی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. تجمع هم‌زمان و خودجوش هواداران سه باشگاه پرسپولیس، استقلال و سپاهان، بار دیگر حساسیت و علاقه بالای مردم به فوتبال ایران را به نمایش گذاشت. این حضور گسترده و پرشور هواداران، بازتاب اهمیت رقابت میان این تیم‌ها و انتظارات جدی آن‌ها از مدیریت باشگاه‌ها و سرمایه‌گذاری در لیگ‌برتر و مسابقات آسیایی است. در ادامه و به‌همین بهانه مصاحبه تفصیلی با امیر عطابخش، مدیرعامل اسبق باشگاه پیکان تهران و عضو پیشین هیئت‌مدیره باشگاه گل‌گهر سیرجان و کارشناس فوتبال ایران داشته‌ایم که آن را می‌خوانید و در آن به بررسی هواداران، قوانین، مدیریت باشگاه‌ها و وضعیت سرمایه‌گذاری در ورزش کشور می‌پردازیم.
وضعیت هواداران فوتبال ایران چگونه است و سپاهان و تراکتور چه تأثیری بر دو قطب اصلی استقلال و پرسپولیس داشته‌اند؟
موضوع را این‌طور می‌بینم که عمده هواداران فوتبال ایران طرفدار پرسپولیس و استقلال هستند و بعد از آن تیمی که آمد و این دو قطبی بودن را شکست، سپاهان بود. الان هم تراکتور به‌عنوان تیم جدیدالورود وارد این بحث شده و اکثراً آذری‌زبان‌ها طرفدار تراکتور هستند. با توجه به اینکه امسال لیگ‌برتر ایران چهار لایه در دل خودش دارد، دقیقاً یک لیگ بین استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتور است. پایین‌تر لیگی شامل گل‌گهر سیرجان، فولاد خوزستان و تیم‌هایی مانند چادرملو و ملوان می‌شود. در رده بعدی هم تیم‌هایی مانند آلومینیوم اراک، خیبر خرم‌آباد و ذوب‌آهن اصفهان حضور دارند و رده آخر هم استقلال خوزستان و شمس‌آذر قزوین هستند.
باتوجه به این ساختار لیگ، هواداران چه نگرانی‌هایی دارند؟
برای لیگ بالای جدول که جنگ قهرمانی بین چهار تیم پرسپولیس، استقلال، سپاهان و تراکتور است، هواداران سه تیم احساس خطر می‌کنند، خصوصاً بعد از اینکه سال گذشته تراکتور به‌هر ترتیبی که بود قهرمان لیگ شد و بحث‌ها و حرف‌وحدیث‌های فراوانی ایجاد شد؛ ازجمله پرونده بیرانوند که اعلام نتیجه آن بسیار دیر انجام شد و همه تیم‌ها شاکی بودند و یک‌سری اظهارنظرها هم از نمایندگان سابق ارومیه مطرح شد. این موضوع باعث شد هواداران سه تیم پرسپولیس، استقلال و سپاهان حس کنند که باید تیم‌شان بیشتر هزینه کند و بازیکنان باکیفیت‌تری جذب شود. از طرف دیگر، در منطقه خاورمیانه، کشورهای عربستان، قطر و امارات هزینه‌های کلانی برای تیم‌هایشان انجام می‌دهند. ما شاهدیم که بازیکنان ایرانی با کیفیت مانند سردار آزمون، احمد نوراللهی، مهدی قائدی و خود محمدمهدی محبی که سال قبل در سپاهان بود، ترجیح می‌دهند در لیگ‌های حاشیه خلیج‌فارس بازی کنند، نه در لیگ ایران، حتی اگر نتوانند در اروپا بازی کنند. این باعث دلزدگی هواداران می‌شود، چون بازیکنان خوب ایرانی نمی‌آیند و بازیکنان خارجی هم به‌دلایل مختلف به ایران نمی‌آیند.
نقش هواداران در این شرایط چیست؟
هواداران این سه تیم (استقلال، پرسپولیس و سپاهان) احساس خطر می‌کنند و مطالبه‌گری دارند. آن‌ها می‌خواهند تیم‌شان بهتر شود و نه فقط در لیگ ایران، بلکه در سطح آسیا حرفی برای گفتن داشته باشد. ایرانی‌ها به هیچ‌کس باج نمی‌دهند، خصوصاً اگر قرار باشد تیم‌های عربی نسبت به ما برتری پیدا کنند.
عملکرد مدیران سه باشگاه پرسپولیس، استقلال و سپاهان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
من فکر می‌کنم مدیران این سه باشگاه باتوجه به محدودیت‌های قانونی و بودجه‌ای که دارند، عملکرد نسبتاً خوبی داشته‌اند. پرسپولیس باید جواب سهامداران بانکی را بدهد، استقلال باید جواب هلدینگ خلیج‌فارس را بدهد و سپاهان هم پاسخگو به سهامداران فولاد مبارکه است. این‌ها حسابرسی و بازرسی دارند و نمی‌توانند خارج از عرف هزینه کنند. در مقابل، تراکتور که خصوصی است و مالک آن شخصاً هزینه می‌کند، بدون محدودیت‌های مشابه عمل می‌کند. این باعث می‌شود هواداران سه تیم دیگر احساس خطر کنند و حق هم دارند، اما در عمل، مدیران‌عامل و هیئت مدیره باشگاه‌ها، از جمله رضا درویش، منوچهر نیکفر و علی تاجرنیا، توانمند عمل کرده‌اند و با بودجه موجود، خریدهای خوبی انجام داده‌اند. هواداران شاید اعتراض‌شان به مدیران بالادستی است، نه مدیرعاملان و اعضای هیئت‌مدیره.
قوانین دست‌وپاگیر چه تاثیراتی روی تیم‌ها داشته‌اند؟
قوانین دست‌وپاگیر، چه در فدراسیون فوتبال و چه در ساختار حسابرسی و پاسخگویی سهامداران، محدودیت ایجاد کرده و اجازه نمی‌دهد تیم‌ها آن‌طور که باید هزینه کنند. اگر قوانین از ریشه اصلاح نشود، نه فقط فوتبال، بلکه ورزش ایران ضعیف خواهد شد و در میادین بین‌المللی نمی‌توانیم به دستاوردهایی که حق مردم ایران است برسیم. طرحی به نام خصوصی‌سازی ورزش که بتواند سرمایه‌گذاری در همه رشته‌ها از جمله فوتبال را پوشش دهد اگر در مجلس تصویب شود، ورزش ایران به شکل قابل توجهی تقویت خواهد شد و می‌توانیم در مجامع بین‌المللی و رقابت‌های آسیایی و جهانی، جایگاه بهتری کسب کنیم.
قوانین باشگاهی چه تفاوتی بین خصوصی و دولتی دارد؟
بله، تفاوت‌های مهمی وجود دارد. همانطور که ۱۵ سال پیش قانون سقف‌قرارداد ۳۵۰ میلیونی در فوتبال تصویب شد و الان هم سقف‌قرارداد متفاوتی ایجاد شده است، الان هم اگر مثلاً تراکتور در آسیا ۵۵۰ میلیارد هزینه کند، قطعاً به هیچ نهادی جواب‌پس نمی‌دهد، اما فولاد مبارکه، هلدینگ خلیج فارس و کنسرسیوم بانکی حواس‌شان به باشگاه‌های سپاهان، پرسپولیس و استقلال است و سازمان بازرسی و دستگاه حسابرسی روی هیئت‌مدیره و مدیریت آن‌ها نظارت دارند. اگر تراکتور قوانین را دور بزند، هیچ نهاد نظارتی ورود نمی‌کند، اما باشگاه‌های دولتی باید پاسخ دهند. مثلاً اگر بودجه سپاهان برای کل باشگاه ۱۵۰۰ میلیارد تومان باشد، این بودجه شامل تمام رشته‌ها، حقوق کارکنان و هزینه‌های جاری است. اگر هزینه‌ای بیش از آن شود، مدیران باید پاسخ بدهند. این قوانین دست‌وپاگیر باعث می‌شوند مدیران نتوانند آزادانه سرمایه‌گذاری کنند. قوانین فعلی از مجلس شورای اسلامی نشئت گرفته‌اند و شاید آخرین‌بار در ۱۳۷۳ به‌روزرسانی شده‌اند.
جامعه ما بسیار تغییر کرده و این قوانین دیگر پاسخگوی نیازهای ورزش کشور نیستند. به‌همین دلیل پیشنهاد می‌کنم یک انقلاب قانونی در مجلس شکل بگیرد تا ورزش ایران به مسیر درست خود بازگردد. کشور ما ظرفیت قهرمانی و موفقیت در ورزش را دارد، اما تا زمانی که قوانین دست و پاگیر پابرجا باشند، مدیران باشگاه‌ها محدود می‌شوند و توانایی رقابت در سطح بین‌المللی را نخواهند داشت. فوتبال ایران با وجود تیم‌های پرطرفدار و هواداران پرشور، هنوز با چالش‌های قانونی و مالی مواجه است. مدیران باشگاه‌ها توانمند هستند، اما محدودیت‌های قانونی و بودجه‌ای مانع از عملکرد کامل آن‌ها می‌شود. اصلاح قوانین، خصوصی‌سازی ورزش و حمایت از سرمایه‌گذاری هوشمندانه می‌تواند مسیر موفقیت تیم‌ها را در لیگ داخلی و میادین آسیایی هموار کند. هواداران به‌عنوان سرمایه اصلی ورزش ایران، مطالبه‌گری می‌کنند و انتظار دارند تیم‌های محبوب‌شان نه‌تنها در ایران، بلکه در آسیا و جهان، حرفی برای گفتن داشته باشند.
انتهای پیام
نظرات