دکتر سیدرضا موسوی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: برای حل هر مسئله‌ای لازم است هسته اصلی و جان مسئله شناخته شود که در مقوله اعتیاد، پاداش و یادگیری به‌عنوان قاعده و اصل مسئله مطرح است و به همین دلیل، در روش‌های درمان اعتیاد باید دقت کنیم که حتما این دو عنصر مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه روش‌های تنبیهی و قهری به هیچ‌وجه در ترک اعتیاد کارساز نیست، خاطرنشان کرد: برای یک فرد مصرف‌کننده، ترک اعتیاد باید همراه با دستاوردی باشد که بر پاداش مبتنی بر مصرف مواد غلبه کند. از همین رو، فشارهای غیرمعقول و غیرمنطقی شاید بتواند شعله‌ی اعتیاد را به طور موقت خاموش کند، ولی این آتش بعد از مدتی با شدت بیشتری شعله‌ور می‌شود.
این درمانگر اعتیاد افزود: زمانی که فرد مصرف‌کننده از خانواده و اطرافیان رنجیده خاطر می‌شود، اعتیاد، پاداش بیشتری به او می‌دهد و به همین دلیل ترجیح می‌دهد از دیگران ولو خانواده، فاصله بگیرد. بنابراین خانواده‌ها باید به مقوله پاداش توجه ویژه‌ای داشته باشند. از طرف دیگر، چون اعتیاد بر پایه یادگیری استوار است و یادگیری مستلزم صرف زمان است، نمی‌توان انتظار داشت ترک اعتیاد در یک بازه زمانی کوتاه اتفاق بیفتد و تبلیغاتی مثل ترک اعتیاد در یک هفته یا ترک اعتیاد با قرص یا آمپول یا تعویض خون و ... کاملا بی‌پایه و اساس است و راه میانبری در درمان اعتیاد وجود ندارد.
او با بیان اینکه در درمان اعتیاد لازم است در هر دو مقوله پاداش و یادگیری، برنامه‌هایی در سه سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی پیش‌بینی شود، افزود: برنامه فردی در مقوله پاداش، خودگویی‌های مثبت است. یعنی فرد معتاد هر از گاهی خودش را با یک خودگویی مثبت مثل «آفرین به خودم» یا «تو حتما می‌تونی» تشویق کند.
متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد خاطرنشان کرد: در سطح خانوادگی، انگ‌زدایی مهم‌ترین موضوع در مقوله پاداش است بدین معنا که اگر کسی معتاد است، خانواده و اطرافیانش او را با الفاظی چون «معتاد به درد نخور» یا «هیکل بی‌مصرف» صدا نزنند و توجه داشته باشند که خانواده می‌تواند با یک تفاهم درونی، انگ یا داغ را از پیشانی فرد معتاد بردارد.
وی بالا رفتن نشاط اجتماعی را اصلی‌ترین راهکاری دانست که می‌تواند به عنوان یک برنامه اجتماعی پاداش‌محور برای ترک اعتیاد مطرح شود و اظهار کرد: در وضعیت کنونی که دشمنان سعی دارند عرصه را بر کشور ما تنگ کنند و نشاط را از جامعه‌ی ما بگیرند، وظیفه مسئولان در ایجاد نشاط اجتماعی، پررنگ‌تر از گذشته است.
موسوی‌زاده در ادامه به برنامه‌هایی که لازم است به منظور درمان اعتیاد از جنبه یادگیری در سه سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی پیش‌بینی شود اشاره کرد و گفت: برای درمان اعتیاد، آنچه که در سطح فردی باید صورت بگیرد این است که فرد معتاد به شناخت برسد. به این معنا که سه جزء وجودی خود یعنی جسم، روان و باورهای خود را بشناسد.
او تصریح کرد: جسم همان است که در دنیای مادی وجود دارد و قابل لمس و مشاهده است. روان مشتمل بر رفتارها، هیجانات، احساسات و افکار ما است و باورها، نظام فکری و اعتقادات عمیق انسان هستند. به منظور درمان اعتیاد می‌بایست فرد معتاد، احساسات، هیجانات، افکار و باورهای خود را بشناسد و بتواند آنها را بیان کند.
این درمانگر اعتیاد به جنبه یادگیری در سطح خانوادگی پرداخت و گفت: خانواده‌ها باید تکرار رفتارهای مثبت در فرد معتاد را ببینند و بر آن تاکید کنند و آن را مورد تشویق قرار دهند اگر چه این رفتارها در عین اعتیاد اتفاق می‌افتد.
متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد درباره یادگیری در سطح اجتماعی، اظهار کرد: باید توجه داشت که یادگیری در دل اجتماع شکل می‌گیرد. اجتماع در اینجا به منزله گروه‌های خودیار است. بنابراین آن دسته از روش‌های درمانی موفق هستند که مبتنی بر گروه‌های خودیار باشند و درمان اعتیاد به صورت انفرادی، چندان کارساز نیست.
او اختلال در خواب و اشتها و همچنین پنهان‌کاری و دروغگویی را از مهم‌ترین علامت‌های گرایش به سمت اعتیاد عنوان کرد و افزود: اگر خانواده‌ها در نوجوان یا جوان خود این علائم را مشاهده کردند حتما با یک درمانگر اعتیاد مشورت کنند و آموزش‌های لازم را ببینند و توجه داشته باشند که مداخله غلط باعث بدتر شدن اوضاع می‌شود.
انتهای پیام
نظرات