به گزارش ایسنا، ورزش در بسیاری از نقاط جهان نه‌تنها یک فعالیت بدنی یا سرگرمی، بلکه ابزاری مهم برای توسعه زیرساخت‌ها، جذب سرمایه و رونق بخش‌های اقتصادی مختلف محسوب می‌شود. وقتی ورزش به گردشگری پیوند می‌خورد، ظرفیت‌های تازه‌ای برای رشد فراهم می‌گردد. گردشگری ورزشی یکی از این ظرفیت‌هاست که به‌سرعت در حال گسترش در جهان است. با افزایش تقاضای جهانی برای سفرهای ورزشی، بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند از این فرصت برای تقویت اقتصاد، کاهش وابستگی به منابع سنتی همچون نفت، و ایجاد مسیرهای تازه برای توسعه پایدار بهره ببرند. در این میان، مناطقی مانند کویر که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد طبیعی و فرهنگی برخوردارند، می‌توانند نقشی پررنگ‌تر ایفا کنند.

از سوی دیگر، مفهوم گردشگری پایدار از دل نیاز به مقابله با اثرات منفی گردشگری پدید آمد. هدف این مفهوم، آن است که رشد گردشگری بدون تخریب محیط زیست و فرهنگ بومی انجام گیرد. اهمیت این موضوع به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران، که همزمان با چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی دست‌به‌گریبان هستند، دوچندان است. کویرهای ایران علاوه بر جذابیت طبیعی و فرهنگی، ظرفیت بالایی برای توسعه فعالیت‌های ورزشی و جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند. توسعه گردشگری ورزشی در چنین مناطقی، اگر همراه با رویکرد پایدار باشد، می‌تواند به رونق اقتصادی، ارتقای جایگاه اجتماعی و فرهنگی و همچنین حفاظت از محیط زیست کمک کند.

در این زمینه، علیرضا زمانی نوکاآبادی، استادیار مدیریت ورزشی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) به همراه دو پژوهشگر همکار، تحقیقی را برای طراحی مدلی در زمینه توسعه پایدار گردشگری ورزشی با تأکید بر ظرفیت‌های کویری انجام داده‌اند. هدف آن‌ها بررسی راهکارها و پیامدهای ممکن برای بهره‌گیری بهتر از این فرصت‌ها بود.

روش اجرای این تحقیق، کیفی و کاربردی بوده است و ۲۲ نفر از اعضای هیئت علمی و محققان حوزه گردشگری ورزشی، مدیران ارشد و کارشناسان ادارات ورزش و جوانان و همچنین کارشناسان سازمان گردشگری استان یزد در آن مشارکت داشته‌اند. داده‌های مورد نیاز برای این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با افراد فوق جمع‌آوری شده‌اند.

نتایج پژوهش نشان می‌دهند که توسعه گردشگری ورزشی پایدار در کویر می‌تواند در سه حوزه اقتصادی، اجتماعی–فرهنگی و زیست‌محیطی پیامدهای مهمی داشته باشد. در بعد اقتصادی، افزایش فرصت‌های شغلی محلی و جذب سرمایه داخلی و خارجی از مهم‌ترین نتایج به شمار می‌رود.

از نظر اجتماعی و فرهنگی، این نوع گردشگری می‌تواند موجب ارتقای تعاملات فرهنگی، افزایش حس تعلق مردم محلی به منطقه و همچنین ارتقای جایگاه اجتماعی ورزش در جامعه شود. در بعد زیست‌محیطی نیز با مدیریت درست، امکان حفاظت از منابع طبیعی کویر و کاهش فشار بر آن فراهم خواهد شد.

اهمیت این یافته‌ها زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم کویر بخش وسیعی از جغرافیای ایران را تشکیل می‌دهد و تاکنون ظرفیت‌های آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهشگران تأکید کرده‌اند که برای تحقق این اهداف، برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری مالی و غیرمالی و هماهنگی میان نهادهای مختلف ضروری است. همچنین توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور برای جذب گردشگران داخلی و خارجی نقشی تعیین‌کننده خواهد داشت.

از دیگر نکات این پژوهش، اشاره به چالش‌های موجود در کشور برای توسعه گردشگری ورزشی است؛ از جمله مشکلات مالی، تغییرات مدیریتی و محدودیت‌های فرهنگی–اجتماعی. بااین‌حال، اگر سیاست‌گذاری‌ها و استراتژی‌ها به‌صورت هماهنگ پیش بروند و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جذب شوند، این حوزه می‌تواند به یکی از پایدارترین مسیرهای رشد اقتصادی ایران تبدیل شود. ایجاد زیرساخت‌های ورزشی و غیرورزشی در مناطق کویری می‌تواند چرخه‌ای مثبت از سرمایه‌گذاری، توسعه و بازدهی بلندمدت را شکل دهد.

قابل ذکر است نتایج این پژوهش در دوفصلنامه «کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی» منتشر شده‌اند؛ نشریه‌ای علمی وابسته به دانشگاه یزد که به مسائل مرتبط با مناطق بیابانی و ظرفیت‌های آن‌ها می‌پردازد.

انتهای پیام