حبیب‌الله محمودیان با بیان این مطلب به ایسنا اظهار کرد: تپه باستانی باباشمس در شرق جاده آسفالته ایلام – لومار و در میان زمین‌های کشاورزی روستای باباشمس قرار دارد. در بخش غربی این تپه، آوار بنایی معروف به حمام والی و در بخش جنوبی آن، محوطه چگا خمی واقع شده است.
وی خاطرنشان کرد: ابعاد بنای موجود در این محوطه ۲.۳ × ۹ × ۳۳ متر اندازه‌گیری شده و در جبهه شرقی به دلیل ایجاد کانال آب کشاورزی، لایه‌های میانی تپه نمایان شده‌اند، طول شمالی- جنوبی تپه حدود ۳۳ متر و عرض غربی- شرقی آن ۹ متر است. خاک این تپه از جنس رسی بوده و متأسفانه حفاری‌های غیرمجاز موجب تخریب بخش‌هایی از آن شده است.
این دانش‌آموخته باستان شناسی توضیح داد: منابع آب این محوطه شامل چشمه و قنات بوده و راه دسترسی آن از طریق جاده آسفالته ایلام به لومار امکان‌پذیر است. این محوطه در مسیر ارتباطی مکان‌های مجاور قرار داشته و نزدیک‌ترین اثر به آن، ساختمان اداری املاک در فاصله ۳۰۳ متری است.
محمودیان ادامه داد: آثار فرهنگی سطح تپه شامل تکه‌سفال‌های پراکنده متعلق به دوره اسلامی است، هرچند سفال‌های محدود و متفرقه‌ای از نوع سفال‌های خشن دوره تاریخی نیز در سطح تپه مشاهده می‌شود.
وی درباره بنای دیواخان شمس گفت: این بنا در بخش شمالی دشت باباشمس واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۳۰ متر است، از شمال به محوطه باستانی کلکلین، از جنوب به جاده آسفالته ایلام-لومار و از شرق و غرب به زمین‌های کشاورزی محدود می‌شود.
محمودیان افزود: مساحت این محدوده باستانی حدود ۳۰۳ متر مربع است و نزدیک‌ترین منبع تأمین آب آن، قنات باباشمس است، بقایای برجای‌مانده شامل دیوار ضلع شمالی به ارتفاع و عرض ۲.۳ متر و طول ۲۰ متر است. در جبهه غربی، بقایای بنایی دیده می‌شود که در میان اهالی به «میل» معروف است، آثار طاقچه در سطح دیوار نمایان بوده و سایر قسمت‌های بنا به علت تعریض جاده ویران شده‌اند.
این باستان‌شناس گفت: مصالح به‌کاررفته در این بنا شامل لاشه‌سنگ و گچ نیم‌کوب است. در زمین‌های کشاورزی پیرامون اثر، تکه‌های سفال پراکنده‌ای مشاهده می‌شود که با سفال‌های محوطه بزرگ باباشمس همخوانی دارد، چنین تصور می‌شود که بنا دارای حیاط و تأسیسات دیگری نیز بوده است.
محمودیان درباره محوطه باستانی باباشمس نیز تشریح کرد: این محوطه با وسعت حدود ۹۳ هزار و ۳۳۳ متر مربع در حاشیه غربی روستای باباشمس واقع شده و اطراف آن را زمین‌های کشاورزی فرا گرفته‌اند، وجود قنات، رودخانه کارزان، زمین‌های حاصل‌خیز، نزدیکی به کوهستان و پوشش جنگلی ناحیه غربی از عوامل آبادانی این منطقه بوده‌اند.
وی گفت: طول غربی- شرقی محوطه حدود ۳۲۳ متر و عرض شمالی- جنوبی آن ۳۰۳ متر است. منابع آب این محوطه شامل چشمه و قنات باباشمس بوده و نزدیک‌ترین اثر به آن، بنای چهارطاقی سرکلک ورمیان در فاصله ۲۳۳ متری غرب آن قرار دارد.
این استاد باستان شناسی ادامه داد: سطح تپه دارای انواع سفال پراکنده از نوع سفال‌های ساده و خشن دوره تاریخی است. رنگ سفال‌ها عمدتاً قرمز و نخودی بوده و نقوش شانه‌ای و افزوده بر روی آن‌ها مشاهده می‌شود همچنین یک تکه شیشه و نمونه‌ای از سفال لعاب‌دار دوره اسلامی نیز در سطح محوطه یافت شده است.
وی گفت: محوطه باستانی باباشمس که در بلندی‌های حاشیه غربی روستا واقع شده، از وسعت زیادی برخوردار است، سفال‌های این محوطه بسیار زیاد و تا فاصله قابل توجهی پراکنده شده‌اند، آثار بنایی در سطح محوطه مشاهده نمی‌شود اما کشاورزان منطقه سنگ‌های سطح محوطه را جمع‌آوری و در چند نقطه متمرکز کرده‌اند تا برای فعالیت‌های کشاورزی مناسب شود.
وی در خصوص توپوگرافی محوطه بیان: دشت کوچک باباشمس در حاشیه شمالی رودخانه کارزان واقع شده و این رودخانه، دره حاصل‌خیز باباشمس را پدید آورده است وجود ارتفاعات جانبی و پوشش جنگلی منطقه، بر اقلیم آب‌وهوای دشت میان‌کوهی باباشمس اثر گذاشته و آن را معتدل کرده است به نظر می‌رسد این محوطه در گذشته دارای استقرارهای ثابت بوده، هرچند امکان استقرارهای موقت نیز در آن وجود داشته است.
انتهای پیام
نظرات