قریب به ۸۰ درصد باغات پسته استان مرکزی در زرندیه قرار دارند و از مجموع حدود ۱۲ هزار هکتار باغ پسته موجود در استان، بالغ بر ۱۰ هزار هکتار در این شهرستان قرار دارد که از این میزان نیز هشت هزار هکتار در منطقه سلطان احمدلو و دو هزار هکتار در منطقه خشکرود زرندیه قرار گرفته و محموله‌های صادراتی پسته زرندیه از پایانه پسته این شهرستان به کشورهای اوراسیا، ترکیه، حاشیه خلیج فارس، روسیه و برخی کشورهای همسایه صادر می‌شود، ولی این ظرفیت کم نظیر، اکنون در برابر بحرانی کم‌سابقه زانو زده و زرندیه در سال ۱۴۰۴ شاهد کاهش خیره‌کننده تولید پسته است.
رئیس تعاونی پسته‌کاران استان مرکزی می‌گوید: گرمای طاقت‌فرسای تابستان، قطعی‌های طولانی و بی‌رحمانه برق و افزایش شوری آب، نه‌تنها محصول امسال را به نصف رسانده، بلکه حیات درختان پسته و معیشت هزاران پسته‌کار را به خطر انداخته است. این فاجعه، زنگ خطری برای آینده صنعت پسته زرندیه است که می‌تواند هویت اقتصادی و فرهنگی این منطقه را برای همیشه دگرگون کند.
محمود بارانی، از کاهش ۵۰ درصدی تولید پسته امسال در زرندیه به دلیل گرمای بی‌سابقه، قطعی برق و شوری آب، خبر داد و افزود: این بحران نه‌تنها معیشت پسته‌کاران را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند صنعت پسته این منطقه را به مرز نابودی بکشاند.
وی با بیان اینکه برداشت پسته از ۲۳ شهریورماه آغاز شده و تا پایان مهرماه ادامه دارد، افزود: گرمای طاقت‌فرسای تابستان، قطعی‌های طولانی‌مدت برق و افزایش شوری آب، نه‌تنها محصول پسته امسال را به نصف رسانده، بلکه حیات درختان پسته و آینده معیشتی هزاران پسته‌کار را در معرض خطر قرار داده است.
وی با بیان اینکه امسال «سال آور» پسته نیست و ترکیبی از عوامل محیطی و زیرساختی، تولید را به شدت تحت تأثیر قرار داده است، تصریح کرد: در شرایط عادی، باغات زرندیه به‌طور متوسط دو تن محصول در هر هکتار تولید می‌کنند، اما امسال این میزان به کمتر از یک تن سقوط کرده است.
رئیس تعاونی پسته‌کاران استان مرکزی با بیان اینکه گرمای سوزان تابستان ۱۴۰۴ باعث سوختگی گسترده محصول شد و پسته‌های معروف به «خندان» دیگر آن عملکرد سابق را ندارند، البته با وجود کاهش تولید، کیفیت پسته‌های باقی‌مانده، به دلیل بار کمتر درختان، کمی بهتر از پارسال است و پسته‌ها درشت‌تر و مرغوب‌تر هستند.
بارانی گفت: قطعی‌های مکرر و طولانی‌مدت برق، یکی از اصلی‌ترین عوامل این بحران بوده است. برخلاف سال گذشته که قطعی برق به دو ساعت در روز بود و روزهای تعطیل مشمول قطعی برق نمی‌شدند، در سال جاری، زرندیه با خاموشی‌های پنج‌ساعته روزانه از ساعت ۱۲ تا ۱۷، حتی در روزهای تعطیل، مواجه شد.
بارانی با تأکید بر وابستگی پسته‌کاری به آب و برق، گفت: وقتی برق قطع می‌شود، چاه‌های کشاورزی از کار می‌افتند و آبیاری متوقف می‌شود. این شرایط درختان پسته را که به آب حساس هستند، دچار تنش شدید کرده و ادامه این روند می‌تواند به مرگ درختان و فروپاشی کامل صنعت پسته منجر شود.
وی با قدردانی از گزارش رسانه‌ای ایسنا که پس از انتشار، به بازدید فرماندار و امام جمعه زرندیه از باغات پسته منجر شد، اظهار کرد: پس از این گزارش، در شهریورماه تا حدودی خاموشی ها کاهش یافت و از ابتدای مهرماه قطعی برق متوقف شد و فرآیند برداشت، فرآوری و سورت‌بندی پسته با دستگاه‌های فرآوری بدون اختلال پیش می رود. با این حال، خسارات قبلی وارد شده به باغداران جبران‌ناپذیر است و اثرات آن همچنان ادامه دارد.
بارانی همچنین به مشکل فزاینده شوری آب در منطقه اشاره کرد و گفت: اکثر باغات زرندیه به سیستم‌های آبیاری قطره‌ای مجهز شده‌اند تا مصرف آب را به حداقل برسانند، اما افزایش شوری آب به دلیل کاهش بارندگی و برداشت بیش از حد از منابع زیرزمینی، این سیستم را عملاً بی‌اثر کرده است.
او توضیح داد: برای جلوگیری از تجمع نمک در خاک و سوختگی درختان، پس از دو نوبت آبیاری قطره‌ای، یک نوبت آبیاری غرقابی ضروری است، اما قطعی برق و کمبود آب این امکان را از پسته‌کاران سلب کرده است. این وضعیت نه‌تنها محصول امسال را نابود کرده، بلکه خطر مرگ درختان پسته را افزایش داده و تهدیدی جدی برای آینده این صنعت ایجاد کرده است.
رئیس تعاونی پسته‌کاران استان مرکزی، در ادامه از تلاش برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی در باغات منطقه سلطان احمدلو خبر داد و گفت: درخواست برای دریافت پنل‌های خورشیدی ارائه شده و آمادگی کامل برای ایجاد این نیروگاه‌ها وجود دارد، اما این پروژه‌ها برای بهره‌برداری در سال جاری آماده نخواهند شد. امید است با اجرای این طرح در آینده، وابستگی باغات به برق شبکه کاهش یابد و مشکلات آبیاری تا حدی برطرف شود.
بارانی از مسئولان خواست تا با تأمین برق پایدار، مدیریت بهینه منابع آبی و ارائه حمایت‌های مالی و زیرساختی به پسته‌کاران، از چالش های تولید این صنعت کلیدی جلوگیری کنند و تاکید کرد: پسته زرندیه نه‌فقط یک محصول کشاورزی، بلکه بخشی از هویت اقتصادی و فرهنگی این منطقه است.
به گزارش ایسنا، در گزارش پیشین ایسنا با عنوان «پسته زرندیه در محاصره/نیروگاه خورشیدی؛ امیدی که به امسال نمی‌رسد» که در تاریخ ۲۲ تیرماه امسال بر روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت گفته شد که بر اساس گزارش‌های موجود، تابستان ۱۴۰۴ یکی از گرم‌ترین تابستان‌های ثبت‌شده در ایران است و دمای بالا در کنار نبود بارندگی، به محصولات کشاورزی در سراسر کشور آسیب جدی وارد کرده و در مناطق پسته‌خیز مانند کرمان و یزد نیز کاهش تولید گزارش شده است.
همچنین در این گزارش گفته شد که داده‌های وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که ایران با تولید سالانه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تن پسته، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول در جهان است و با توجه به نقش پسته در صادرات غیرنفتی ایران، کاهش تولید می‌تواند به کاهش درآمدهای ارزی کشاورزی کشور در شرایط حساس اقتصادی منجر شود.
کاهش تولید پسته در زرندیه نه‌تنها به پسته‌کاران، بلکه به کل زنجیره تأمین این محصول، از جمله کارگران فصلی، حمل‌ونقل و صنایع تبدیلی، آسیب می‌رساند. پسته‌کاری یکی از مهم‌ترین منابع درآمد مردم زرندیه است و پسته‌کاری در زرندیه توانسته برای نزدیک به چهار هزار نفر در منطقه سلطان احمدلو فرصت شغلی مستقیم ایجاد کند ولی در شرایط موجود، افت تولید می‌تواند به بیکاری، کاهش درآمد و مهاجرت از این منطقه منجر شود.
انتهای پیام
نظرات