این رفتارها نه‌تنها جسم و روان افراد را می‌آزارند، بلکه بنیان اعتماد و همدلی اجتماعی را نیز متزلزل می‌کنند. کارشناسان می‌گویند خشونت اغلب از دل ناتوانی در بیان هیجانات، سرخوردگی‌های شخصی و تجربه‌های تلخ کودکی ریشه می‌گیرد. درحالی‌که بسیاری از افراد، بدون آگاهی، در چرخه بازتولید خشونت گرفتارند، راهکارهایی مانند آموزش مهارت‌های ارتباطی، درمان روانی و حمایت اجتماعی می‌تواند مسیر خروج از این دایره تکرارشونده را هموار کند. 

یک روانشناس در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پرخاشگری تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی، محیطی و موقعیتی قرار دارد.

ابوالفضل محمدیان با بیان اینکه از نظر زیست‌شناختی، اختلالات هورمونی مانند افزایش تستوسترون و ناهنجاری‌های مغزی، به‌ویژه آسیب به قشر پیش‌پیشانی، می‌توانند در بروز پرخاشگری نقش داشته باشند، افزود: عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی نیز از دیگر مؤلفه‌های مؤثر در این زمینه هستند.

وی ادامه داد: از نظر روان‌شناختی، اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت مرزی، استرس، اضطراب، افسردگی و احساس ناامنی یا تحقیر می‌توانند زمینه‌ساز رفتارهای پرخاشگرانه شوند. در بُعد اجتماعی نیز تجربه خشونت در خانواده، فقر، بیکاری، تأثیر رسانه‌ها و بازی‌های خشن از جمله عوامل محیطی افزایش پرخاشگری به‌شمار می‌روند.

محمدیان با اشاره به اینکه مصرف الکل و مواد مخدر، گرمای هوا و شلوغی محیط احتمال بروز پرخاشگری را افزایش می‌دهد، خاطرنشان کرد: پرخاشگری را می‌توان به چند نوع تقسیم کرد؛ پرخاشگری فیزیکی شامل رفتارهایی مانند کتک‌کاری و آسیب‌رساندن مستقیم به دیگران است، در حالی‌که پرخاشگری کلامی به شکل فریاد زدن، توهین و تهدید بروز می‌یابد.

وی پرخاشگری رابطه‌ای را شامل آسیب به روابط فردی مانند شایعه‌پراکنی و تخریب وجهه اجتماعی دانست و ادامه داد: پرخاشگری واکنشی معمولاً در پاسخ به تهدید یا تحریک و عصبانیت ناگهانی رخ می‌دهد.

این روانشناس بالینی بیان کرد: پرخاشگری فعال معمولاً برنامه‌ریزی‌شده و برای رسیدن به هدف خاص، مانند زورگیری، انجام می‌شود، در حالی‌که پرخاشگری غیرمستقیم شامل رفتارهایی نظیر قهر یا واکنش‌های منفعل-پرخاشگرانه است.

محمدیان با تأکید بر اینکه یکی از روش‌های مؤثر برای کنترل پرخاشگری، روان‌درمانی است، اظهار کرد: روان‌درمانی به افراد کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری خود را بررسی کرده و شیوه‌های سالم‌تری برای ابراز هیجاناتشان بیاموزند. همچنین، آموزش مهارت‌های مدیریت خشم، مانند تمرین تنفس عمیق و شمارش معکوس، می‌تواند به کاهش شدت واکنش‌های پرخاشگرانه کمک کند.

وی با اشاره به اینکه در برخی موارد، پرخاشگری ریشه در افسردگی دارد، گفت: در چنین شرایطی، دارودرمانی تحت نظر روان‌پزشک توصیه می‌شود. تغییر سبک زندگی از جمله ورزش منظم، مدیتیشن، و پرهیز از مصرف الکل و مواد محرک نیز نقش مهمی در کاهش پرخاشگری دارد.

رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان؛ نشانه‌ای از کمبود توجه یا اختلال خلقی

این روانشناس حمایت اجتماعی، از جمله بهبود ارتباطات خانوادگی و شرکت در گروه‌های حمایتی را از دیگر عوامل مؤثر در کنترل پرخاشگری دانست و افزود: در کودکان، پرخاشگری بیشتر به شکل فیزیکی یا کلامی بروز می‌کند، مانند گاز گرفتن یا جیغ زدن که ممکن است ناشی از الگوبرداری از والدین، اختلالات رفتاری مانند ADHD( اختلالات سلامت روان) یا کمبود توجه باشد.

محمدیان ادامه داد: افسردگی و مشکلات خلقی در کودکان می‌تواند به‌صورت رفتارهای پرخاشگرانه بروز کند؛ چرا که کودکی که قادر به بیان احساسات خود نیست، ممکن است از طریق پرخاشگری ناراحتی درونی‌اش را بروز دهد. 

وی اظهار کرد: برای کنترل این رفتارها، آموزش مهارت‌های اجتماعی، تنظیم هیجان و در برخی موارد، بررسی و درمان مشکلات خلقی ضروری است.

وی افزود: در بزرگسالان، پرخاشگری معمولاً پیچیده‌تر است و می‌تواند به شکل رفتارهای رابطه‌ای یا منفعلانه بروز کند. استرس شغلی، مشکلات زناشویی و اختلالات روانی از مهم‌ترین عوامل بروز این نوع پرخاشگری هستند. درمان آن معمولاً نیاز به ترکیبی از روان‌درمانی و دارودرمانی دارد.

محمدیان تکنیک‌های فوری برای مدیریت خشم را شامل مکث کردن و نفس عمیق کشیدن (چهار ثانیه دم و شش ثانیه بازدم)، ترک محیط برای کاهش تحریک و استفاده از شمارش معکوس از ۱۰ به ۱ عنوان کرد.

وی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری بلندمدت از بروز خشم و پرخاشگری، تمرین ذهن‌آگاهی، شناخت محرک‌های خشم و در صورت تداوم رفتارهای کنترل‌نشده، مشورت با روانشناس توصیه می‌شود.

لزوم به‌روزرسانی سند پیشگیری از خشونت بر اساس شرایط روز جامعه

استاندار آذربایجان شرقی ،  هفته گذشته در جلسه شورای اجتماعی آذربایجان شرقی بر لزوم بروزرسانی سند پیشگیری از خشونت با توجه به شرایط و مولفه‌های جدید تاکید کرد و از دستگاه‌های فرهنگی خواست تا با عمل به وظایف خود و ارائه بازخوردهای مشخص در این مسیر پاسخگو باشند. 

بهرام سرمست با اشاره به وجود سند پایه پیشگیری از خشونت خواستار روزآمدسازی این سند متناسب با شرایط و مقتضیات فعلی و بر اساس مولفه‌های جدید شد.

وی ادامه داد: در استان باید به وضعیت بهداشت روان و سلامت روح و روان توجه ویژه‌ای شود نقش دستگاه‌های فرهنگی از قبیل صدا و سیما، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان به عنوان کانال‌های موثر جامعه‌پذیری پررنگ است. 

سرمست خاطرنشان کرد: پیشگیری سلبی از خشونت تا حدی پاسخگو است اما الگوی ایجابی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

وی بر لزوم توجه ویژه کمیسیون جمع‌آوری مهمات و اسلحه و مبارزه با اراذل و اوباش و جرایم خشن در جهت پیشگیری از خشونت تاکید کرد و گفت: رویکرد جدید در این حوزه پرداختن به بزهکاری، بزه، بزه‌شناسی و حتی شناسایی سهم آسیب‌دیده در وقوع جرائم است.

احمد موقری، معاون قضایی رئیس کل و ‌معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری آذربایجان شرقی نیز روز یکشنبه در نشست خبری از رتبه دوم کشوری آذربایجان‌شرقی در جرائم مرتبط با خشونت خبر داد و گفت: این استان همچنین در زمینه ارتکاب جرم نسبت به جمعیت در زمینه‌های تهدید، توهین، درگیری و تخریب رتبه دوم کشوری را دارد که با توجه به اینکه آذربایجان‌شرقی زمینه‌های مذهبی، فرهنگی و تاریخی دارد، این آمار اصلا شایسته این استان نیست.

وی از اجرای طرح «قاضی مدرسه» در ۸۰ مدرسه استان خبر داد و افزود: ما برای دانش‌آموزان، مربیان مدارس و والدین در حوزه‌های خشونت و فضای مجازی دوره‌های آموزشی داشته‌ایم که امسال هم درصدد برگزاری این دوره‌ها در ۱۶۰ مدرسه استان هستیم.

انتهای پیام