در شرایط فعلی باید با خشکسالی زندگی کرد و شرایط را با آن وفق دهیم، شرایطی که برای گذر از آن باید برنامه داشت، بدون برنامه گذر از شرایط خشکسالی وضعیت را وخیم‌تر می‌کند، لذا مدیریت صحیح با برنامه در هر حوزه‌ای لازمه کار است.

چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌هایی است که از گذشته دامپروری در آن رواج داشته و شغل اکثریت مردم بوده است، صنعتی که زندگی بشر به آن وابسته بوده ، سال‌هاست تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است، صنعتی که بی‌توجهی به آن ضربات و خسارات جبران‌ناپذیری را به زندگی انسان وارد می‌کند.

اینکه چگونه این صنعت در مقابل خشکسالی از بین نرود، تنها مدیریت صحیح با برنامه‌ریزی منطقی و درست است که می‌تواند نجات‌بخش باشد، در غیر این صورت نفس این صنعت که با امنیت غذایی مردم ارتباط دارد به شماره می‌افتد.

صنعت دامپروری نیازمند اقدامات حمایتی و ترویجی است

بهنام احمدی‌پور، استادیار علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه مردم استان از گذشته در حوزه دامپروری به صورت سنتی فعالیت داشتند، اظهار کرد: مقوله خشکسالی به سنوات قبل مربوط بوده و مساله دیروز و امروز نیست که البته جوامع محلی خود را با این شرایط تطبیق دادند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد در ادامه با اشاره به بحث صنعتی، نیمه صنعتی و سنتی دامپروری، افزود: دام‌های صنعتی نیازهای بالایی را در تامین علوفه دارند، در شرایط فعلی آنچه از نظر علمی باید صورت گیرد حفظ تولید با دام‌های مولد است، همچنین استفاده از کارشناسان تغذیه و تغییر مصرف جیره غذایی دام به سمت خوراک‌های علوفه‌ای و یا فیبری است تا از این طریق بتوان دوران خشکسالی را پشت سر گذاشته و دام‌های مولد را نیز حفظ کنیم.

احمدی‌پور گفت: در واحدهای نیمه صنعتی باید مدیریت نیز صورت گیرد، اگر واحدی تولید اندکی دارد باتوجه به بحث امنیت غذایی، باید نسبت به جایگزینی دام پر تولید اقدام کند، یعنی تعداد واحد دامی را کاهش و تولید را حداقل در یک سطح حفظ کند، از طرفی دام‌های کوچک که بیشتر مربوط به قشر عشایر و روستاییان بوده و تغذیه آن‌ها عمدتا از مراتع است باید نسبت به ورود دام به مراتع در فصل چرا اقدامات لازم انجام شود.

وی ادامه داد: می‌توان برای دام‌هایی که از مراتع تغذیه می‌کنند کشت‌های مصنوعی انجام داد تا اندکی فشار بر مراتع کاهش یابد، هر چه غنای مراتع بیشتر و پوشش گیاهی بالاتری داشته باشند فصل نگه‌داشت یا مدت زمان نگهداری دام کوچک در مرتع بیشتر و فشار بر کشاورزی یا تامین علوفه کمتر می‌شود که باید کارهای اصلاح نژادی و مدیریتی انجام شود.

این استادیار علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد توضیح داد: تولیدکننده روستایی یا عشایری باید با کار ترویجی یا حمایتی به این نقطه برسد که بتواند در واحد سطح تولید را افزایش دهد نه واحد دام را بیشتر کند، از طرفی هر چه واحد دامی بالاتر رود و تولید کمتر شود، هزینه‌های نگهداری و درمانی بیشتر و خسارتی که به مرتع وارد می‌کند نیز افزایش می‌یابد، بنابراین لازم است اقدامات حمایتی و ترویجی صورت گیرد تا خسارت به صنعت دامپروری به حداقل برسد.

وی بیان کرد: باتوجه به شرایط و وضعیت منابع آبی، زمانی‌که علوفه‌ پر آب‌بر تولید نشود باید به سمت علوفه‌های کم آب‌بر و مقاوم به خشکی پیش برویم که البته چندین سال است نهادهای مربوطه در این زمینه اقدامات لازم را انجام داده و می‌دهند تا به ویژه با کمبود علوفه برای تغذیه دام مواجه نشویم. از طرفی لازم است تسهیلات با بهره پایین در اختیار فعالان این بخش قرار گیرد.

احمدی‌پور در پاسخ به اینکه اگر خشکسالی مدیریت نشود چه ضرباتی را به صنعت دامپروری وارد می‌کند، گفت: اگر خشکسالی مدیریت نشود دام‌های مولد از بین می‌روند و در سنوات آتی ضربات جبران‌ناپذیری به این بخش وارد می‌شود، چون باید پروسه‌ای طی شود تا دام در چرخه تولید قرار گیرد، چه بسا سالیان گذشته این اتفاق رخ داد. لذا زمانی‌که دام مولد حذف شود قطعا سال آینده منبع پروتئینی کاهش می‌یابد.

انتخاب نژادهای دام سازگار با شرایط منطقه باشد

وی در خصوص نژادهای مقاوم به خشکسالی، بیان کرد: می‌توان گفت طبیعت خود به‌گزینی را انجام می‌دهد، شاید امروز استفاده از نژاد لری یا نژادهای بومی هر منطقه سازگار به خشکسالی باشد، یعنی واحدهای تولیدی براساس مراکز اصلاح نژادی که وجود دارد براساس نرخ زاد و ولد و تولید در واحد دامی می‌توانند از نژادهایی استفاده کنند که مناسب برای جفت‌گیری یا دو رگه‌گیری کردن است.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد تاکید کرد: امروز در دام سنگین نژاد هلشتاین از جمله نژادهای دو منظوره‌ای است که هم تولید شیر بالا و گوشت نسبتا بالایی را دارد، چه بسا باید به سمت دام‌هایی پیش برویم که نژادهای متعددی از هلشتاین را دارند، در جوامع نیمه صنعتی نیز با استفاده از اسپرم‌هایی که باتوجه به شرایط دام، هزینه و درآمد وارد می‌شوند، می‌توان به آن سمت حرکت و از این روش استفاده کرد، بنابراین لازم است تسهیلاتی کم سود در اختیارشان قرار گیرد تا بازدهی واحدها افزایش و تولید افزایش یابد.

احمدی‌پور گفت: باتوجه به پتانسیل تولید علوفه در استان باید به سمت دام‌هایی پیش رویم که دارای تولید بالا باشند، یعنی نژادی انتخاب شود که از لحاظ شرایط تغذیه‌ای، مقاومت به بیماری و تولید نیز مدنظر قرار گیرد، باید توسعه دامپروری در شرایطی انجام شود که نژادها یا واحد دامی ما بالاترین تولید را ایجاد کند این تا جایی که ظرفیت تولید علوفه در استان وجود داشته باشد.

وی تاکید کرد: امروزه که دامپروری به سمت واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی پیش رفته لازم است حمایت‌ها انجام شود به این صورت که یا از طریق واردات علوفه یا از طریق حمایت‌های کارشناسی دام‌های موجود حفظ شوند.

این استادیار علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در ادامه با بیان اینکه مصرف آب برای دام تنها منوط به بحث زراعت نیست و دام نیز آب مصرف می‌کند، تصریح کرد: در واحدهایی که به دلیل مکانیزه نبودن و ابنیه و تاسیسات نامناسب فعالیت دارند، پرت آب افزایشی است، بنابراین باید نسبت به اصلاح زیرساخت‌های ابنیه‌ای و تاسیساتی اقدام کنند تا مصرف آب در واحدهای دامداری کاهش و برداشت آب‌های جاری و زیرسطحی در آن واحدها کم شود.

وی در پایان با اشاره به ایجاد شهرک‌های دامپروری در استان، خاطرنشان کرد: ایجاد این شهرک‌ها سیاست مطلوبی است، چرا که باتوجه به مصرف پایین انرژی موجب تمرکز و تشویق سایر فعالان و حرکت به سمت آن خواهد شد.

انتهای پیام