غلامحسین مظفری ۱۸ آبان در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران استان، بیان کرد: کشور به شکل معمول با بحران‌های طبیعی مواجه است و خراسان رضوی نیز به دلیل شرایط اقلیمی با ابرچالش خشکسالی روبه‌رو است. موضوع کم‌آبی و استفاده از همه ظرفیت‌ها برای عبور از این مسئله باید در حوزه مدیریت بحران مدنظر قرار گیرد، هرچند این موضوع نیاز به کار درازمدت دارد.
وی ادامه داد: با توجه به ظرفیت بالای نیروی انسانی و همدلی موجود در دستگاه‌های اجرایی، مطمئن هستم که خراسان رضوی می‌تواند الگویی موفق در سطح کشور در حوزه مدیریت بحران باشد. انتظار دارم تمام توان، ظرفیت‌ها و امکانات استان در کنار هم قرار گیرد و در همه زمینه‌ها از جمله مدیریت بحران، عملکردی منسجم و علمی ارائه شود.
مظفری گفت: دستگاه‌های قضایی، خدماتی، دانشگاه‌ها و فرمانداران همواره در کنار ستاد مدیریت بحران بودند. در استان واقعیت‌هایی همچون خشکسالی و کم‌آبی وجود دارد که این مسائل باید به‌صورت ویژه و علمی مدیریت شود، زیرا بحران خشکسالی امروز یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیستی و اقتصادی خراسان رضوی است.
وی با تأکید بر لزوم مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و آموزش مدیران جدید در حوزه مدیریت بحران، افزود: آموزش‌های مدیریت بحران، به‌ویژه برای مدیران جدید، یک ضرورت است. همچنین باید زنجیره تجهیزات امدادی در مناطق مختلف استان تأمین و تقویت شود تا در زمان بحران بتوان به‌موقع و مؤثر اقدام کرد.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به اهمیت آموزش و به‌روزرسانی اطلاعات مدیران بحران خاطرنشان کرد: یکی از نیازهای ضروری استان به‌روزرسانی مستمر دانش، تجهیزات و اطلاعات در خراسان رضوی و شهرستان‌هاست، به‌ویژه در مناطقی که دسترسی به آن‌ها دشوارتر است. باید زنجیره امدادی استان در کوتاه‌ترین زمان ممکن و به بهترین شکل عمل کند و هماهنگی میان دستگاه‌ها در شرایط بحرانی لحظه‌ای انجام شود.
مظفری افزود: مانورها و تمرین‌های دوره‌ای باید واقعی و کاربردی باشند، نه صرفاً برای رفع تکلیف. در این مانورها باید نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنیم و به‌گونه‌ای عمل کنیم که آمادگی عملیاتی در سطح استان افزایش یابد. تدارک مقدمات و جلسات مدیریت بحران و مانورها مهم است، اما توجه شود این اقدامات نمایشی نباشد، بلکه واقعاً به‌عنوان یک مانور واقعی به آن نگریسته شود.
وی با اشاره به تجربه موفق مانور بحران ۱۲ روزه در ماه‌های گذشته، گفت: این تجربه نشان داد که وقتی هماهنگی و برنامه‌ریزی وجود داشته باشد، نتایج عملی و مؤثر به‌دست می‌آید. از آن تجربه باید درس بگیریم تا آمادگی خود را در شرایط مشابه تقویت کنیم.
استاندار خراسان رضوی در ادامه به ضرورت به‌روزرسانی نقشه خطرپذیری استان و تقویت سامانه‌های رصد هوشمند اشاره و بیان کرد: در استان نقشه‌های خطر داریم و باید آن‌ها را مرتب به‌روزرسانی کنیم. دانشگاه‌ها و مراکز علمی نیز باید همکاری کنند تا پایش و رصد هوشمند بحران کامل و گسترده شود. استانداری باید به‌صورت مستمر نقشه خطر و پایش هوشمند را به‌روزرسانی و با کمک مراکز علمی ۱۸۰ لایه اطلاعاتی از تهدیدها و خطرات احتمالی را در سامانه‌های هوشمند جمع‌آوری کند تا در تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای از آن بهره ببریم.
وی افزود: حرکت به سمت مدیریت هوشمند و داده‌محور در حوزه بحران امری اجتناب‌ناپذیر است. باید از روش‌های سنتی عبور کنیم و همه اقدامات را بر پایه اطلاعات دقیق و علمی انجام دهیم. داده‌ها، نقشه‌ها و پایش‌های مستمر کمک می‌کنند که در کوتاه‌ترین زمان بهترین تصمیم اتخاذ شود.
مظفری بر ضرورت آمادگی دائمی در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی تأکید کرد و افزود: ایران کشوری است که همواره با حوادث طبیعی روبه‌رو بوده و خراسان رضوی نیز با توجه به گستره جغرافیایی و جمعیت زیاد، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مستمر برای مقابله با هر نوع حادثه احتمالی است. خراسان رضوی سالانه میزبان میلیون‌ها زائر است و باید در طرح‌های اضطراری و پیش‌بینی‌های بحران به جمعیت انبوه زائران توجه ویژه شود. برکت حضور زائران امام رضا(ع) فرصت و مسئولیت است؛ باید برای مدیریت جمعیت‌های انبوه در زمان بحران برنامه داشته باشیم تا در شرایط غیرمنتظره با مشکل مواجه نشویم.
استاندار خراسان رضوی تأکید کرد: استراتژی در مدیریت بحران باید بر اساس تعریف بدترین شرایط ممکن و آمادگی برای آن باشد. اگر چنین نگاهی داشته باشیم، حتی در بحران‌های بزرگ نیز می‌توانیم با کمترین خسارت و بهترین مدیریت از شرایط عبور کنیم. فضای عمومی استان امروز فضای همدلی، همراهی و همکاری است و با استفاده از این ظرفیت‌ها ان‌شاءالله شاهد کمترین حوادث و بهترین مدیریت در زمان بحران‌ها خواهیم بود.
مظفری خاطرنشان کرد: همیشه باید آماده حوادث مختلف باشیم. کشور تجربه مواجهه با حوادث طبیعی و غیرطبیعی را دارد و در استان نیز باید آمادگی کامل داشته باشیم. برکت وجود امام رضا(ع) برای استان هم نعمت و هم فرصت است و باید با پیش‌بینی مناسب و مدیریت جامع، کمترین خسارت را شاهد باشیم.
مدیریت بحران خراسان رضوی باید بر پایه اقدام به‌موقع و هماهنگی واحد دنبال شود
سپس علیرضا قامتی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی در این جلسه اظهار کرد: همان‌گونه که در بحران جنگ ۱۲ روزه، با دستور استاندار شرایط اضطرار استان با رویکرد مدیریت واحد و اقدام به‌موقع کنترل شد، شورا در زمان مقرر تشکیل، چالش‌ها به سرعت شناسایی و تصمیمات لازم در چارچوب قوانین و مقررات اتخاذ و اجرا شد. نتیجه این اقدامات در گزارش‌های ارائه‌شده به رئیس‌جمهور و وزیر کشور نیز مورد تأیید قرار گرفت و مجموعه مدیریتی خراسان رضوی توانست در زمان کوتاه، بحران را مدیریت و از گسترش خسارات جلوگیری کند.
وی با اشاره به ضرورت استمرار این روند، ادامه داد: مدیریت بحران استان در چهار مرحله شامل پیش‌بینی، پیشگیری، آمادگی و بازسازی پس از بحران برنامه‌ریزی کرده است. آموزش‌ها و مانورهای فراگیر در سطح استان در حال برگزاری است که توانمندی دستگاه‌ها در مواجهه با حوادث طبیعی و انسانی افزایش یابد. تاکنون در ۱۲ شهرستان استان مانورهای دوره‌ای و لحظه‌ای برگزار شده است و این روند بر اساس برنامه زمان‌بندی تداوم دارد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی یکی از محورهای اساسی در زمان بحران را تقویت ارتباطات دانست و افزود: یکی از چالش‌های اصلی در زمان وقوع بحران‌ها، پایداری شبکه‌های ارتباطی است. شبکه بی‌سیم در سطح شهرستان‌ها فعال است، اما باید مدیریت و پایش مداوم آن در دستور کار باشد، که در شرایطی که شبکه‌های مخابراتی دچار اختلال می‌شوند، امکان برقراری ارتباط اضطراری فراهم باشد.
قامتی با اشاره به تنوع تهدیدات در خراسان رضوی، بیان کرد: حدود ۹۰ درصد از حوادثی که در سطح ملی قابل مشاهده است، در این استان نیز به‌نوعی رخ می‌دهد و بیش از ۳۰ نوع پدیده و حادثه طبیعی و انسانی در استان قابل وقوع است، که مستلزم آمادگی کامل دستگاه‌هاست. با توجه به احتمال بروز برخی مخاطرات در خراسان رضوی، دستور تأمین شرایط لازم از سوی استاندار صادر و هماهنگی‌های لازم با مدیرکل مدیریت بحران و دستگاه‌های ذی‌ربط برای رصد و مقابله انجام گرفته‌است.
مدیریت تامین آب شرب در مشهد با سختی در حال انجام است
سیدحسن حسینی، فرماندار مشهد نیز در این نشست بیان کرد: اکنون مدیریت تامین آب شرب در مشهد با سختی در حال انجام است و امیدواریم برای رفع این بحران شاهد نزولات آسمانی باشیم. منطقه به خشکسالی ۲۰ ساله وارد شده است. برای اجرای طرح‌های مقابله با کم آبی در مشهد باید منابع مورد نیاز تخصیص یابد تا اجرای طرح‌های میان مدت آب در این کلانشهر با چالش مواجه نشود.
فرماندار مشهد با ارائه آمار دقیق از وضعیت منابع آبی مشهد، تاکید کرد: در سال ۹۹ حدود ۴۲ درصد آب مشهد از چاه ها و منابع زیرزمینی و ۵۸ درصد از طریق منابع سطحی تامین می شد اما سال ۱۴۰۳ فقط ۲۵ درصد از نیاز آبی مشهد از طریق منابع سطحی و بقیه از طریق منابع زیرزمینی تامین شده است.
وی با بیان اینکه ٩٨ درصد پهنه شهرستان مشهد در وضعیت خشکسالی شدید و ۶٠ درصد از این مساحت در شرایط خشکسالی بسیار شدید است، هشدار داد: آب مورد نیاز مشهد از ۵۰۰ حلقه چاه، دو رشته قنات، یک رشته چشمه و سدهای دوستی، کارده، ارداک و طُرق تامین می شود که حجم ذخیره آب در سدهای مشهد نیز به کمتر از ۸ درصد رسیده است.
مانور سراسری زلزله مشهد آذر ماه برگزار می‌شود
در ادامه مسعود یاوری، مدیرکل مدیریت بحران خراسان رضوی با بیان اینکه براساس برنامه ابلاغی سازمان مدیریت بحران کشور، مقرر شد که هر استان در سال جاری یک مانور جامع برگزار شود، گفت: برای شهر مشهد که سال‌هاست مانور بزرگ مدیریت بحران در آن اجرا نشده، برنامه‌ریزی کاملی انجام داده‌ایم که این مانور در مقیاسی وسیع برگزار شود. محل اجرای مانور در محدوده‌ای به وسعت ۱۰۰ هکتار در جنوب‌شرق مشهد تعیین شده‌است؛ همچنین عملیات فرعی شامل استفاده از بالگرد، اطفای حریق و نجات در ساختمان‌های بلندمرتبه و نیز اسکان اضطراری در پارک جهانشهر «پادگان قدیم ارتش» در دستور کار مانور قرار دارد.
وی ادامه داد: مانور تمام‌عیار زلزله در شهر مشهد به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تمرین‌های مدیریت بحران کشور، در آذرماه امسال برگزار خواهد شد. این مانور ترکیبی از چند سناریوی بحران شامل زلزله، سیل، حوادث کوهستان و امدادرسانی شهری است که با حضور رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و فرماندهان استانی برگزار خواهد شد. همچنین هدف از برگزاری این مانور، سنجش میزان آمادگی دستگاه‌های اجرایی، شناسایی نقاط ضعف و قوت و ایجاد هماهنگی میان نهادهای امدادی و خدماتی است.
مدیرکل مدیریت بحران خراسان رضوی با اشاره به وظایف قانونی استان‌ها در حوزه کاهش خطر، بیان کرد: بر اساس ماده ۴ قانون مدیریت بحران کشور، دو طرح مهم بر عهده استان‌ها گذاشته شده است؛ نخست تهیه و تصویب طرح کاهش خطر و دیگری طرح آمادگی پاسخ است. طرح کاهش خطر استان سال گذشته توسط مشاور تدوین و با نظارت پژوهشکده مدیریت بحران کشور تأیید و امروز برای تصویب نهایی به شورا ارائه شده است.
یاوری با بیان اینکه همچنان شبکه بی‌سیم دیجیتال مدیریت بحران استان به‌طور کامل راه‌اندازی نشده است، عنوان کرد: به‌صورت موقت مقرر شد چهار دستگاه اجرایی که دارای تجهیزات دیجیتال هستند، هر کدام دو دستگاه خود را در اختیار مدیریت بحران قرار دهند که این شبکه به‌طور موقت فعال شود. هدف ما راه‌اندازی کامل شبکه بی‌سیم دیجیتال استان است که در شرایط بحران بتوانیم ارتباط مؤثر و پایداری داشته باشیم.
وی از ابلاغ دستورالعمل آمادگی برای بارش‌ها و طرح زمستانی استان خبر داد و بیان کرد: این دستورالعمل بر اساس ابلاغ سازمان مدیریت بحران کشور تنظیم و به دستگاه‌های اجرایی ارسال شده‌است. همچنین دستور وزیر کشور درباره به‌روزرسانی طرح جمع‌آوری آب‌های سطحی شهرها و اجرای ماده ۳۸ قانون برنامه هفتم توسعه مبنی بر اصلاح سازه‌های فاقد آب‌گذری، به شهرداری‌ها و شرکت آب منطقه‌ای ابلاغ شده است.
حضور فعال قوه قضاییه در کنار دستگاه‌های اجرایی برای صیانت از امنیت در شرایط بحران
سپس حسن همتی‌فر، دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی با بیان اینکه تشکیل چنین جلساتی از مصادیق اجرای قانون مدیریت بحران است، اظهار کرد: حضور قوه قضاییه در ساختار مدیریت بحران به‌ویژه در مراحل وقوع حادثه و پس از آن، از دو جنبه اهمیت دارد؛ نخست در بُعد کیفری و حقوقی برای بررسی علل و ابعاد حادثه و دوم در بُعد پیشگیرانه برای حمایت از شهروندان و صیانت از حقوق عمومی. این همکاری مستمر باید به‌صورت ساختارمند ادامه یابد که در شرایط بحرانی تصمیمات قضایی با هماهنگی کامل و سرعت مناسب اتخاذ شود.
وی با اشاره به لزوم همکاری دستگاه قضایی با نیروهای انتظامی، امنیتی و بیمه‌ها در زمان وقوع حوادث، ادامه داد: در شرایط بحران، اقدامات باید با دقت و وسواس حقوقی انجام شود، که امنیت اجتماعی و اعتماد عمومی حفظ شود. قوه قضاییه با پشتیبانی از تصمیمات مدیریتی استان آماده است که در همه مراحل از لحظه وقوع حادثه تا رسیدگی به تبعات آن، حضور فعال و مؤثر داشته‌باشد. پیشگیری از وقوع خسارات بر رسیدگی قضایی مقدم است.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی با تأکید بر اهمیت پیشگیری و اطلاع‌رسانی به‌موقع، خاطرنشان کرد: پیشگیری از وقوع خسارات، چه در حوادث طبیعی و چه در بحران‌های اجتماعی، همواره بر رسیدگی قضایی مقدم است. اگر دستگاه‌های مسئول بتوانند اطلاع‌رسانی دقیق، شفاف و سریع داشته باشند، بسیاری از آسیب‌ها و سوءبرداشت‌ها در جامعه کاهش پیدا می‌کند. قوه قضاییه در کنار سایر نهادهای اجرایی و انتظامی، وظیفه صیانت از حقوق عمومی، امنیت اجتماعی و نظم قانونی را در هنگام بحران‌ها بر عهده دارد و با همکاری همه دستگاه‌ها تلاش می‌کند تصمیمات مؤثر و فوری اتخاذ کند.
همتی‌فر از فعال بودن کمیته رصد فضای مجازی دادستانی خبر داد و افزود: در زمان بحران‌ها، انتشار اخبار نادرست یا بزرگ‌نمایی برخی حوادث می‌تواند به تشویش اذهان عمومی و برهم خوردن آرامش جامعه منجر شود. کمیته رصد فضای مجازی در دادستانی به‌صورت مستمر وضعیت اطلاع‌رسانی و بازتاب رسانه‌ای را رصد می‌کند، که در صورت لزوم با هماهنگی شورای اطلاع‌رسانی بحران، اقدامات لازم برای مدیریت افکار عمومی انجام شود.
وی بیان کرد: هدف در دستگاه قضا این است که در کنار مدیران اجرایی، انتظامی و امنیتی، مجموعه‌ای منسجم و هم‌افزا برای مدیریت بحران‌ها ایجاد کنیم. با هم‌فکری، حمایت حقوقی و استفاده از تجارب مشترک می‌توانیم ضمن حفظ جان و مال مردم، از بروز بحران‌های ثانویه و خسارات اجتماعی جلوگیری کنیم.
اقدامات گسترده‌ای برای مقابله با تب برفکی در خراسان رضوی انجام شده است
در ادامه این جلسه محمود جوادی‌نژاد، مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی با بیان اینکه بیماری تب برفکی حداقل تا دو ماه آینده همچنان تهدیدی بالقوه خواهد بود، بیان کرد: این بیماری نیازمند استمرار اقدامات پیشگیرانه، پایش دقیق و واکسیناسیون گسترده است؛ اقدامات انجام شده در استان شامل سه راهبرد اصلی است.
جوادی‌نژاد ادامه داد: راهبرد اول، اطلاع‌رسانی و جلوگیری از ورود بیماری، برگزاری جلسات حضوری و وبیناری، کلاس‌های آموزشی برای دامپزشکان و بهره‌برداران دام، اطلاع‌رسانی گسترده از طریق رسانه‌ها، کانال‌های اطلاع‌رسانی ایتا و شبکه برکت سازمان جهاد کشاورزی استان، اعمال محدودیت ورود دام از استان‌های دارای کانون بیماری به منظور جلوگیری از انتقال ویروس، تشدید نظارت بر حمل و نقل غیرمجاز دام و همکاری با دادستانی و نیروهای انتظامی، توقیف چندین محموله غیرمجاز حمل دام توسط اکیپ‌های مشترک دامپزشکی و نیروی انتظامی و درخواست تعویق برگزاری نمایشگاه دام و طیور استان تا ایجاد ایمنی کافی در دام‌هاست.
وی افزود: راهبرد دوم، پایش و مراقبت مستمر، پایش و مراقبت مستمر کشتارگاه‌ها، میادین عرضه دام و مناطق حساس توسط کارشناسان شبکه‌های دامپزشکی شهرستان‌ها، تجهیز و تقویت آزمایشگاه مرکزی برای تشخیص سریع و دقیق نمونه‌های مشکوک است. راهبرد سوم، ایمن‌سازی جمعیت دامی، دریافت و تزریق واکسن‌های بومی و وارداتی شامل ۴۰۸ هزار دُز برای دام‌های سنگین و ۱۵۵ هزار دُز برای دام‌های سبک، تهیه و ذخیره‌سازی استراتژیک انواع واکسن با اعتبارات ملی به مبلغ ۱.۶ میلیارد تومان است.
نوسازی ناوگان لجستیک و تقویت تاب‌آوری استان در بحران‌ها
در پایان این نشست علی منیری، مدیرعامل هلال احمر خراسان رضوی تاکید کرد: در زمینه تأمین آب سالم نیز اقدامات خوبی انجام شده است و هم‌اکنون پنج دستگاه تصفیه آب از تهران وارد استان شده که در هر شرایط بحرانی، پشتیبانی مناسب از نیروها و مردم فراهم باشد. همچنین استانداردسازی و بازسازی پایگاه‌های هلال احمر استان در دستور کار سال جاری قرار دارد.
وی درباره اینکه یکی از دستورکارهای مهم، تقویت تاب‌آوری و افزایش توان پاسخگویی سریع و موثر در زمان بحران‌هاست، ادامه داد: بر این اساس نوسازی ناوگان لجستیک در اولویت قرار گرفت و در حال حاضر ۷۲ دستگاه خودرو جدید تهیه شده است. جزئیات ناوگان جدید شامل ۳۰ دستگاه خودروی اداری برای شعب شهرستان‌ها، ۴۰ دستگاه آمبولانس و خودروی نجات و دو دستگاه ون ویژه نیروهای عملیاتی است.
مدیرعامل هلال احمر خراسان رضوی با تاکید بر اهمیت هماهنگی و آمادگی کامل برای مواجهه با بحران‌ها، افزود: با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش احتمال وقوع حوادث طبیعی، تقویت تاب‌آوری استان و ارتقای توان عملیاتی نیروهای هلال احمر امری ضروری است. ما با تلاش شبانه‌روزی در مسیر تحقق این هدف حرکت می‌کنیم.
انتهای پیام
نظرات