ویروس HIV که روزگاری نماد مرگ حتمی بود، اکنون در برابر ترکیب شگفت‌انگیز دانش پزشکی و اراده‌ جمعی بشر سر تسلیم فرود آورده است. امروز، یک فرد مبتلا که به‌موقع درمان ضد رتروویروسی را آغاز کند، عمری به درازای افراد سالم خواهد داشت، می‌تواند ازدواج کند، صاحب فرزند سالم شود و مهم‌تر از همه، با رسیدن بار ویروسی به سطح غیرقابل ردیابی، عملاً ویروس را به هیچ‌کس منتقل نخواهد کرد.

این معجزه علمی، که با شعار جهانی U=U (غیرقابل ردیابی = غیرقابل انتقال) در سراسر جهان شناخته می‌شود، به ما می‌گوید که پایان ایدز تا سال ۲۰۳۰ نه یک آرزو، بلکه یک هدف دست‌یافتنی و مصوب سازمان ملل متحد است.

اما در همین لحظه‌ تاریخی که علم، پیروزی را فریاد می‌زند، هنوز سالانه بیش از ۶۰۰ هزار نفر در اثر این بیماری جهان جان خود را از دست می‌دهند و میلیون‌ها نفر دیگر در سکوتِ شرم و ترس زندگی می‌کنند؛ نه به دلیل قدرت ویروس، بلکه به دلیل قدرت ویرانگر انگ اجتماعی، تبعیض، نابرابری و بی‌تفاوتی.

در ایران نیز، در حالی که شبکه‌ بهداشت کشور یکی از موفق‌ترین برنامه‌های کنترل HIV در منطقه را اجرا می‌کند، خدمات تشخیص، مراقبت و درمان به‌صورت کاملاً رایگان و محرمانه در دسترس همه قرار دارد و داروهای نسل جدید با پوشش صددرصدی بیمه و بدون هزینه ارائه می‌شود، همچنان بزرگ‌ترین دشمن ما «دیوار نامرئی شرم» است؛ دیواری که باعث می‌شود هزاران نفر سال‌ها بدون تشخیص بمانند و ناخواسته ویروس را منتقل کنند.

شعار روز جهانی ایدز در سال ۲۰۲۵، «عبور از موانع با پاسخ‌های نوآورانه به اچ‌آی‌وی»، دقیقاً خطاب به همین دیوار است. این شعار به ما می‌گوید که زمان آن رسیده که ترس را کنار بگذاریم، تست اچ‌آی‌وی را عادی کنیم، حمایت را جایگزین قضاوت کنیم و با اتحاد ملی و جهانی، آخرین زنجیرهای این بیماری را بگسلانیم.

دکتر نعمت‌اله عزیزی، سرپرست معاونت بهداشت دانشکده علوم پزشکی ساوه، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به دستاوردهای علمی و درمانی این بیماری گفت: پیشرفت علم پزشکی چنان شگفت‌انگیز بوده که امروز نه تنها بیماران مبتلا به ایدز می توانند به کل درمان شوند، بلکه احتمال انتقال ویروس به شریک زندگی یا فرزندشان به حد صفر رسیده است، واقعیتی که روزی آرزو بود و اکنون در ایران، به برکت ادغام برنامه ملی کنترل ایدز در شبکه بهداشت، به یک دستاورد روزمره تبدیل شده است. 

وی افزود: با این حال، آن‌چه هنوز سایه‌ای سنگین بر این دستاوردها افکنده، نه کمبود دارو یا فناوری، بلکه «انگ اجتماعی» است؛ همان دیواری نامرئی که بیماران را از مراجعه به مراکز درمانی بازمی‌دارد، خانواده‌ها را در سکوت عذاب‌آلود فرو می‌برد و جامعه را از همبستگی لازم برای پیروزی نهایی محروم می‌سازد. 

عزیزی تصریح کرد: تا زمانی که یک بیمار از ترس قضاوت جامعه آزمایش ندهد، ما هنوز شکست خورده‌ایم. از همین رو، پویش «من هم تست اچ‌آی‌وی می‌دهم» نه صرفاً یک برنامه بهداشتی، که یک جنبش اجتماعی-فرهنگی است که می‌خواهد شرم را به شجاعت و پنهان‌کاری را به شفافیت بدل کند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود پیشرفت‌های عظیم علمی، هنوز شعار روز جهانی ایدز بر «عبور از موانع» تأکید دارد، گفت: بزرگ‌ترین مانع امروز، دیگر ویروس نیست؛ بلکه باورهای غلط جامعه است. ویروس را با دارو می‌توان مهار کرد، اما انگ را تنها با آموزش، همدلی و شجاعت جمعی می‌توان شکست. ما در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که علم به ما می‌گوید پایان ایدز ممکن است، اما جامعه هنوز می‌گوید ممکن نیست کسی که ایدز دارد در میان ما باشد. این شکاف میان علم و باور، همان مانعی است که باید از آن عبور کنیم.

این مقام مسئول در علوم پزشکی ساوه با اشاره به پیام پویش «من هم تست اچ‌آی‌وی می‌دهم»، گفت: این پویش می‌خواهد تست دادن را از یک عمل ترسناک به یک عمل مسئولانه و حتی افتخارآمیز تبدیل کند. وقتی یک ورزشکار، یک هنرمند، یک امام جماعت یا یک معلم معروف بگوید «من هم تست دادم»، میلیون‌ها نفر که سال‌ها از ترس قضاوت تست نداده‌اند، احساس امنیت می‌کنند. ما می‌خواهیم تست اچ‌آی‌وی مثل تست قند خون یا فشار خون شود؛ یک اقدام پیشگیرانه عادی و بدون شرم.

وی با اشاره به خدمات انجام شده در ساوه و زرندیه گفت: ما امروز یکی از کامل‌ترین سبدهای خدمتی کشور را داریم که شامل خدماتی نظیر آزمایش تشخیص سریع و PCR با نتیجه در کمتر از یک ساعت، داروهای نسل جدید ضدویروسی (یک قرص در روز)، پرپ (PrEP) برای افراد در معرض خطر بالا، پپ (PEP) برای پیشگیری پس از مواجهه، مشاوره روانشناسی و زوجی تخصصی، خدمات مامایی و برنامه‌ریزی خانواده برای زنان مبتلا، واکسیناسیون هپاتیت B و سایر عفونت‌های همراه و برنامه کاهش آسیب برای مصرف‌کنندگان تزریقی به صورت کاملا رایگان و محرمانه است. 

او تصریح کرد: حتی اگر فردی بیمه نداشته باشد، هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند. محرمانگی هم به حدی جدی است که حتی همسر بیمار هم بدون رضایت کتبی او مطلع نمی‌شود.

عزیزی با بیان بزرگ‌ترین چالش عملیاتی گفت: بیماریابی فعال در جمعیت‌های کلیدی مهمترین چالش است. هنوز درصد قابل توجهی از افراد مبتلا نمی‌دانند که ویروس را دارند و ناخواسته آن را منتقل می‌کنند. ما تخمین می‌زنیم حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد مبتلا در کشور هنوز تشخیص نگرفته‌اند. برای همین، امسال تمام تلاش‌مان را، بدون برچسب‌زدن، بدون قضاوت و فقط با احترام و ارائه خدمت روی دسترسی به این گروه‌ها گذاشته‌ایم.

وی با تاکید بر اینکه ایدز دیگر یک بیماری نیست، یک «آزمون اخلاقی» برای جامعه ماست، افزود: اگر تا سال ۲۰۳۰ می‌خواهیم به هدف جهانی بدون ایدز برسیم، باید بودجه آموزش و اطلاع‌رسانی را ۱۰ برابر کنیم. هر یک تومانی که امروز در آموزش هزینه کنیم، فردا صدها تومان در درمان صرفه‌جویی خواهد شد. این سرمایه‌گذاری نیست، وظیفه انسانی و ملی است.

وی با بیان اینکه ایدز دیگر حکم مرگ نیست، اما انگ اجتماعی هنوز روح آدمی را، اعتمادش را و امیدش را می‌کشد، خاطرنشان کرد: با یک تست ساده، با یک جمله حمایت‌گر، با یک نگاه بدون قضاوت، می توانیم به این چرخه پایان دهیم. ما می‌توانیم اولین نسلی باشیم که ایدز را به تاریخ بسپارد. فقط کافی است دست در دست هم، از آخرین مانع ترس و شرم عبور کنیم.

به گزارش ایسنا، روز جهانی ایدز دیگر فقط یک روز یادبود نیست، روز اعلام پیروزی قریب‌الوقوع بشر بر یکی از پیچیده‌ترین دشمنان تاریخ سلامت عمومی است. پیروزی‌ که فقط یک چیز از ما می‌خواهد و آنهم شجاعت روبه‌رو شدن با حقیقت و همدلی بی‌قیدوشرط با کسانی است که ویروس در بدنشان است، نه در شخصیت‌شان.

امروز، ما در آستانه‌ پایان یک عصر ایستاده‌ایم. فقط کافی است دست در دست هم، از آخرین مانع عبور کنیم؛ مانع خودمان.

انتهای پیام