با قدری تامل درباره آب، ارزش قطره‎ها را دریابیم و با زلالی اندیشه روح پاکش را شناخته، آن را نیالاییم و از دیگری التماس نکنیم.

در مقام بهزیستی و هم‎نوعی، عطش آیندگان و طبیعت دشت‎ها و بیشه‎های سوخته را باور کنیم. طراوت را از باران، پاکی را از رودخانه، زلالی را از چشمه، خرمی را از سبزه و موسیقی را از طبیعت نگیریم.

درک کنیم نیاز گل، پرواز پرنده و حرکت ماهی را. پاس بداریم زیبایی و خوبی‎ها را و بفهمیم مفاهیم ارزشمند قناعت و صرفه‎جویی را؛ پس ارزش آن را دارد که در مصرف قطره‎ها تأملی کنیم.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه لرستان، آب، آیینه آثار سبز خدا در زمین و معنابخش جمال اوست. وجودش عامل پیدایش و سخاوت است و روانی‎اش در بستر طبیعت نشان متانت، زلالی و شفافیت. آب رمز اسرار الهی و طبیعتِ تماشای اندیشه‎های بزرگ است. آوازی دارد ملکوتی و بلیغ که کاینات با آهنگ آن، همگام با وزش نسیم سرورانگیز طبیعت و رویش پر پیچ و تاب نهالان هم‎نوا می‎گردند.

آب، نهایت کمالی و زیبایی و مظهر طهارت و مایه رهایی از هرگونه زشتی و نوید دهنده سلامت و بهزیستی است.

آب، آیه زندگی و تفسیر و تلاوت نیاز و لهجه و تصنیف اصیل تکامل و تعالی و پیشرفت است. باید باور داشت که آب تار و پود به هم تنیده تمدن و مایه پیدایش تجدّد است.

آب، رویش و ذکر و تسبیح گل‎ها و فرهنگ آوازها و جغرافیا و تاریخ جهان است. به مثابه بهترین نشانه هستی جلا می‎دهد و کهنگی اشیا را طراوت و تازگی می‎بخشد.

قطره‎اش گنجینه معرفت و دریای امواج بی‎کرانش، خروش قدرت لایتناهی است. آب همان حیات است و نماد نور و شفافیت. آب در میدان آفرینش ما را به مقصد کمال و هر چه خیر و زیبایی است رهنمون می‎کند و دریچه‎ای است به محراب و منبع عشق، تا گذرگاهی باشد برای ما از فرش سراپا نیازمان به عرش لایزال احدی؛ حرکتی که از کثرت به سوی وحدت انجام می‎پذیرد.

آب، مایه حیات است اگر نباشد، نیستی و ممات است، زبان از توصیف آن عاجز و قلم در تحلیل آن ناتوان است. پس باید، پند نیکان بپذیریم و قدرش افزون بدانیم؛ هرچند هرچه می‎گوییم و می‎نویسیم، به اندازه تشنگی‎مان است. ‎

لرستان، یکی ازاستان‎های پرباران کشور بعد از استان‎های شمالی است که دارای قابلیت‎هایی از جمله آب و خاک مناسب است و استانی چهارفصل و دارای توانمندی‎های زیادی در عرصه کشاورزی، دام‎داری، شیلات و سنگ‎های معدنی است که متأسفانه به‎دلیل 10 سال خشکسالی پی در پی با بحران کم‎آبی مواجه شده است.

برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی در لرستان برای مصارف گوناگون 2 میلیارد مترمکعب است

درباره بحران آب در لرستان معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان به ایسنا گفت: آب پایه توسعه هرکشوری است و حیات صنعت، کشاورزی و... به وجود آب است.

نادر مختاری ادامه داد: دشت‎ها و آب‎های زیرزمینی وضعیت بحرانی در کشور دارد که لرستان نیز از این موضوع مستثنی نیست علت این بحران بارش کم در این منطقه است.

وی با بیان اینکه براساس ماده ۴ قانون توزیع منابع آب، بهره‎برداری از منابع آب زیرزمینی در دشت‎ها اگر به مرحله‎ای برسد که از میزان تغذیه سالانه دشت بیشتر باشد آب آن دشت برای توسعه کشاورزی ممنوع می‌‎شود، اظهارکرد: لرستان در گذشته جزء استان‎های پرآب کشور بوده که متاسفانه طی 10 سال خشکسالی پدیده آمده با بحران آب دست و پنجه نرم می‎کند.

این مقام مسئول اضافه کرد: در حال حاضر کل برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی در لرستان برای مصارف گوناگون 2 میلیارد مترمکعب است که برای بخش صنعت، کشاورزی و شرب استحصال می‎شود؛ از این آب استحصال شده 92 درصدآن در بخش کشاورزی، 6 درصد صنعت و 2 درصد شرب مصرف می‎شود.

دولت با 30 درصد راندمان آب را به کشاورز نمی‎دهند

وی اضافه کرد: قرار است تا افق 1404 شرکت آب منطقه‎ای لرستان این میزان آب استحصالی را به 3.5 میلیارد مترمکعب ارتقا دهد و در این‎باره خیلی از سدهای استان و ایستگاه‎های پمپاژ شروع شده است که بیش از این مقدار نمی‎توانیم استحصال کنیم و ضرورت دارد فرهنگ مصرف بهینه آب را در بین خانواده‎ها نهادینه سازیم.

معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان بیان کرد: دولت تدبیر و امید با تغییر توسعه فیزیکی تامین آب به دنبال بهینه‎سازی این نعمت خدادادی است بر اساس این سیاست دیگر با 30 درصد راندمان آب را به کشاورز نمی‎دهند.

وی با بیان اینکه 97 درصدآب شیرین در دنیا وجود دارد که سهم کشور از این میزان 3 درصد بوده و 30 درصد از این آب شیرین منابع آب زیرزمینی است، اذعان کرد: آب زیرزمینی آبی است که در زیر سطح زمین ذخیره شده و گاهی صدها سال طول می‎کشد تا مخزن‎های آب زیرزمینی تشکیل شوند اکثر اوقات، آب‎های زیرزمینی سال‎ها و حتی قرن‎ها قبل از مصرف دست نخورده باقی می‌مانند. بیش از 90 درصد آب آشامیدنی کل جهان از آب زیرزمینی تامین می‌شود.

نشت فاضلاب‌های صنعتی و شهری از مهمترین عوامل تهدیدکننده کیفیت آب‌های زیرزمینی است

وی یادآور شد: نشت فاضلاب‌های صنعتی و شهری، چاه‌های جاذب فاضلاب‌های خانگی، تخلیه غیربهداشتی فاضلاب در سطح زمین، دفع غیربهداشتی کودهای حیوانی، استفاده بی‌رویه از کودهای نیتروژنی در مزارع و باغات کشاورزی و محل‎های تجمع و نگهداری زباله‌ها و گورستان‌ها از مهمترین عوامل تهدیدکننده کیفیت آب‌های زیرزمینی است.

مختاری گفت: آلودگی آب‌های زیرزمینی یا از طریق منابع نقطه‌ای مثل چاه‌های جذبی فاضلاب یا از طریق منابع غیرنقطه‌ای مانند مصرف کودهای نیتروژنی در مزارع کشاورزی صورت می‌پذیرد. به‎علت محلول بودن نیترات این ترکیب به‎راحتی بوسیله آب از لایه‌های مختلف خاک عبور کرده و به سفره‌های آب‌های زیرزمینی راه می‌یابد.

وی با بیان اینکه از دیگر عواملی که باعث تنزل کیفیت آب‎های زیرزمینی می‎شود، برداشت بی‎رویه از سفره‎های آب زیرزمینی بوده که پیامد آن شور شدن این آب‎هاست، بیان کرد: آب‎های سطحی نیز به صورت رودخانه‎ها، تالاب‎ها و دریاها و... در سطح زمین جریان دارند؛ در نقاطی که آب‎های سطحی همانند دریاچه‎ها و رودخانه‎ها وجود نداشته و یا غیرقابل استفاده باشند نیازهای آبی توسط منابع آب زیرزمینی برطرف می‎شود.

میانگین آب مصرفی در کشور 1300 مترمکعب است

معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان با تاکید براینکه بر اساس بررسی‌های به عمل آمده میانگین آب مصرفی سرانه جهان(صنعتی، کشاورزی و آشامیدنی) در حدود 580 مترمکعب برای هر نفر در سال است، تصریح کرد: متاسفانه این رقم در ایران با کمبود منابع آب، 1300 متر مکعب در سال است. این امر بیانگر اتلاف منابع آب و اسراف بیش از حد منابع حیاتی است.

وی با بیان اینکه متوسط بارندگی در استان 550 میلی‎متر مکعب است، ادامه داد: رعایت نکردن الگوی کشت توسط کشاورزان، عدم یکپارچه‎سازی اراضی کشاورزی، وجود معارضین و تغییر نوع بارش مشکل بی‎آبی دراستان را تشدید کرده به گونه‎ای که میزان ارزش اقتصادی آب بالاست اما کشاورزان کوهدشتی همچنان به کشت ذرت مبادرت دارند.

این مقام مسئول اضافه کرد: باید به ‎گونه‎ای عمل کنیم که ارزش آب مشخص شود چراکه برای هر کالایی که هزینه‎ای پرداخت شود حساسیت و ارزش قائل هستیم اما هر آنچه که رایگان شود دیگر ارزشی را برایش قائل نمی‎شویم.

وی با بیان اینکه در لرستان 2300 کیلومتر شبکه رودخانه‎ای داریم، تصریح کرد: تجاوز به بستر و حریم رودخانه‎‏ها و کشت در آنها از دیگر مشکلات استان است که این تجاوز در رودخانه کرگانه مشهود است.

عدم ورود سرمایه‎گذار بخش خصوصی در حوزه آب از مشکلات لرستان است

مختاری با بیان اینکه 140 میلیارد تومان اعتبارات بخش تخصیص آب استان است، اظهار کرد: عدم ورود سرمایه‎گذار بخش خصوصی درحوزه آب مسئله‎ای است که با آن مواجه‎ایم و فرهنگ‎سازی لازم جهت ترغیب سرمایه‎گذار بخش خصوصی در این راستا ضروری است.

وی با بیان اینکه توسعه آب می‎تواند بخش عظیمی از اشتغال را به خود اختصاص دهد خاطرنشان کرد: به‎ منظور مصرف بهینه آب قصد داریم در دو دشت ازنا و کوهدشت کنتور هوشمند نصب کنیم؛ همچنین شبکه‎های انتقال آب بهسازی و نوسازی خواهند شد.

مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ازمشکلات عمده بخش آب استان است

مختاری عمده‎ترین مسائل و مشکلات در بخش آب استان لرستان را مسائل اجتماعی دانست و تاکید کرد: نا آگاه بودن اکثر کشاورزان در ارتباط با الگوی کشت و عملیات کاشت محصولات کشاورزی، کوچک بودن اراضی کشاورزی و خرده‎پا بودن کشاورزان، نا آگاهی کشاورزان در بحث بهره‎برداری بهینه از آب و روش‎های نوین آبیاری، تعارض و اختلافات محلی بر سر مصرف آب چشمه‎ها و قنوات، نا آگاهی مردم در ارتباط با پرداخت حق‎آبه بر اساس بخشنامه‌‎ای موجود، وجود معارضین فراوان در اجرای طرح‎های توسعه‎ای به‌‎خصوص سدسازی، تناقض و تداخل قوانین در حوزه‎های مختلف، تجاوز به بستر و حریم رودخانه‎ها و کشت در آنها، تخریب اموال دولتی در بندهای انحرافی، کانال‎های آبیاری و ایستگاه‎های پمپاژ و نبود قانون با پشتوانه محکم اجرایی در ارتباط با وصول مطالبات مربوط به آب از مردم از جمله مشکلات اقتصادی آب در استان است.

وی کمبود اعتبارات لازم جهت اجرای طرح‎های توسعه‎ای منابع آب، عدم سرمایه‎ گذاری بخش خصوصی در این‎باره، تخصیص به‎ موقع اعتبارات جهت تکمیل پروژه‎های توسعه منابع آب، تخصیص قطره چکانی منابع مالی و توزیع آن در بین طرح‎های توسعه آب، پایین بودن توان اقتصادی کشاورزان در اجرای طرح‎های بهره‎برداری بهینه از منابع آب در سطح مزرعه، محروم بودن استان و وجود فقر و بیکاری را عمده‎ترین مسائل و مشکلات بخش آب در لرستان در زمینه مسائل اقتصادی دانست.

معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان عدم مدیریت متمرکز و جامع‎نگر(دستگاه‎‏های مرتبط) در اتباط با کیفیت و کمیت منابع آب، افت شدید سفره‎های آب زیرزمینی، ناکافی و ناکارآمد بودن تأسیسات آبی در مقایسه با قابلیت‎های منابع آب استان، عدم بهره‎برداری مناسب از منابع آب در بخش کشاورزی و صنعت، حفر چاه‎های متعدد در یک منطقه که علاوه بر برداشت بی‎رویه آب موجب نشست زمین نیز می‎شود، عملکرد محدود در مهار آب‎های سطحی و جلوگیری از خروج رواناب‎ها از استان، عدم اجرای تغذیه مصنوعی دشت‎ها برای بالا بردن ذخیره آب‎های زیرزمینی، عدم تکمیل و ترمیم شبکه‎های انتقال آب قدیمی، عدم نصب ابزار اندازه‎گیری کنتورهای هوشمند بطور کامل و اجرایی کردن موارد سند ملی آب توسط جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‎ای عمده‎ترین مسائل و مشکلات بخش آب در زمینه مدیریت آب دراستان اعلام کرد.

برداشت بی‎رویه از منابع آب زیرزمینی و حفر چاه‎های متعدد در یک منطقه با عمق زیاد که سبب نشست زمین شده است

وی با بیان اینکه برداشت بی‎رویه از منابع آب زیرزمینی و حفر چاه‎های متعدد در یک منطقه با عمق زیاد که سبب نشست زمین شده است، اظهار کرد: آلودگی آب‎ها به‎ دلیل ورود پساب‎های صنعتی و فاضلاب‎های شهری و فرسایش خاکی به دلیل عملکرد پایین در مهار رواناب‎ها عمده‎ترین مسائل و مشکلات بخش آب در استان لرستان در زمینه محیط زیست است.

مختاری استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی داخل شهر، عدم آب بندهای ذخیره‎ای مانند سد در مسیر رواناب‎ها و حفر چاه‎های غیرمجاز و استفاده از روش‎های سنتی آبیاری را عمده‎ترین مسائل و مشکلات بخش آب در شهرستان خرم‎آباد برشمرد و افزود: مصرف زیاد آب به‎ دلیل افزایش بیش از حد دما، اجرای کشت گیاهان آب‎دوست مثل ذرت و چغندرقند، عدم آبدهی کافی چاه‎های آبرفتی و استفاده از چاه‎های آهکی با عمق بیش از 200 متر، وجود منابع آب زیرزمینی شور در بعضی نواحی شهرستان، حفر چاه‎های غیرمجاز و استفاده بی‎رویه از منابع آب زیرزمینی، نبود رواناب‎های سطحی مناسب، ضعف در ایجاد زیرساخت‎های لازم برای جمع‎آوری آب‎های سطحی مانند بندها و سدهای خاکی و بروز تعارضات و اختلافات محلی و اجتماعی بر سر مصرف آب از مشکلات بخش آب در شهرستان کوهدشت است.

ذخایر آب زیرزمینی درشهرستان بروجرد ضعیف است

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه بافت زمین‎شناسی در شمال و غرب شهرستان بروجرد به گونه‎ای است که دارای سنگ‎های آذرین و دگرگونه است در نتیجه ذخایر آب زیرزمینی در این نواحی ضعیف بوده و منابع آب بیشتر به شکل سطحی است، اذعان کرد: تغییر الگوی بارش از برف به باران، افت شدید منابع آب زیرزمینی و تقاضا جهت عمیق کردن چاه‎ها، کمبود اعتبارات جهت اجرا و تکمیل پروژه‎های سدسازی، نبود سدهای مخزنی، نا آگاهی کشاورزان نسبت به آبیاری نوین و استفاده از روش‎های سنتی کم‎بازده، اجرای الگوی کشت گیاهان آب ‎دوستی مانند پیاز، حفر چاه‎های غیرمجاز به ‎وسیله کشاورزان غیربومی و زه‎کشی نامناسب برخی از اراضی از جمله مشکلات بخش آب شهرستان بروجرد است.

منابع آب زیرزمینی در ازنا به دلیل وجود سازندهای دگرگونه و نفوذپذیری ضعیف آنها کم است

معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان با بیان اینکه منابع آب زیرزمینی در ازنا به ‎دلیل وجود سازندهای دگرگونه و نفوذپذیری ضعیف آنها کم بوده و بیشتر به شکل رواناب هستند، اظهار کرد: عدم استفاده مطلوب از رودخانه کمندان، عدم تخصیص اعتبار لازم جهت اجرای عمران آب و کمبود آن، آلودگی منابع آب به‎ دلیل ریختن فضولات، کاهش سطح آب رودخانه‎ها به‎ حدود یک‎سوم گذشته و کاهش 70 درصدی دبی چاه‎‏ها، چشمه‎ها و قنوات از مشکلات عمده آب شهرستان ازناست.

مختاری با تاکید بر اینکه در الیگودرز منابع آب زیرزمینی به ‎دلیل وجود سازندهای دگرگونه و نفوذپذیری ضعیف آنها کم بوده و بیشتر به‎ شکل رواناب هستند، اضافه کرد: در این شهرستان بیشتر مزارع در ارتفاع بالاتری نسبت به منابع آب سطحی قرار دارند و هزینه انتقال آب بسیار بالاست.

شهرستان پلدختر هرساله با مشکل سیلاب روبروست

وی نبود دشت‎های گسترده و کشاورزی یکپارچه، گل آلوده شدن آب در فصل ذوب برف و باران، توزیع نامناسب بارندگی به لحاظ زمانی، عدم تخصیص اعتبار لازم جهت اجرای عمران آب و کمبود آن از دیگر مشکلات حوزه آب الیگودرز بیان کرد و گفت: در شمال شهرستان دورود نیز به‎علت وجود تشکیلات آذرین و دگرگونه، نفوذپذیری ضعیفی حاکم است. در نتیجه منابع آبی بیشتر به شکل سطحی هستند؛ همچنین آلودگی رودخانه ناشی از پسماندهای فاضلاب شهری، صنعتی، به ‎ویژه صنعت سیمان و کشاورزی، حفرچاه‎های غیرمجاز و غیرقانونی وگسترش کشت محصولات برنج و پیاز و هندوانه به‎عنوان گیاهان آب‎دوست ازدیگر مشکلات بحران آبدر این شهرستان است.

معاون حفاظت و بهره‎برداری شرکت آب منطقه‎ای لرستان با تاکید بر اینکه شهرستان پلدختر در خروجی حوزه‎های آبخیز استان قرار گرفته و هرساله با مشکل سیلاب روبروست، اذعان کرد: وجود لایه‎های زمین‎شناسی خاصی در این ناحیه باعث شوری منابع آب زیرزمینی شده و تامین آب شرب این شهرستان را با مشکل مواجه کرده است.

مختاری مصرف زیاد آب به‎دلیل دمای بیش از حد محیط در فصل گرما، افت سطح آب‎های زیرزمینی، عدم آبدهی کافی چاه‎های آبرفتی و استفاده از چاه‎های آهکی با عمق بیش از 200 متر، از بین رفتن مراتع و جنگل‎ها به دلیل خشکسالی‎های پی‎درپی دهه اخیر، کمبود ایستگاه‎های پمپاژ جهت انتقال آب برای تأمین مصرف مزارع بالا دست، هزینه‎های سنگین برق و کمبود اعتبارات جهت احداث ایستگاه‎های پمپاژ، خشک شدن رودخانه کشکان به‎دلیل خشکسالی‎های پی‎درپی، آلوده شدن رودخانه کشکان به‎دلیل ورود هیدروکربن‎های نفتی، آب زهکشی مزارع، سموم و کودهای شیمیایی و حیوانی را از دیگر مشکلات حوزه آب شهرستان پلدختر بیان کرد.

عدم تخصیص اعتبارلازم اجرای پروژه سد ده پهلوان و سد تاج امیررا با مشکل مواجه کرده است

وی ادامه داد: عدم استفاده بهینه از منابع آب سطحی مانند سراب کهمان، برداشت غیرمجاز و بی رویه از منابع آب سطحی، دخل و تصرف در حریم و بستر رودخانه و وجود مشکلات اجتماعی و محلی در مسیر اجرای خطوط انتقال ازمشکلات عمده شهرستان سلسله در بخش آب است.

این مقام مسئول گفت: کم آب شدن اکثر چشمه‎ها و منابع آب زیرزمینی و حفر چاه‎های عمیق و آهکی و دربرداشتن هزینه زیاد جهت اجرای پروژه‎ها از مشکلات شهرستان دوره است.

وی بیان کرد: آلودگی منابع آبی در بخش کاکاوند به‎دلیل ورود پسماندهای صنعتی‎، نبود منابع آب زیرزمینی در برخی از نقاط و پمپاژ آب و انتقال آن از فاصله چندین کیلومتری، مشکل اعتباری اجرای پروژه سد ده پهلوان و سد تاج امیر، مشکل کشاورزی بخش کاکاوند به‎دلیل کم‎آبی، مشکل حفر چاه در بخش کاکاوند به دلیل ساختار زمین شناسی به‎طوری که چاه‏های کم‎عمق جواب نمی‎دهد و چاه‎های عمیق هم بعد از مدتی خشک می‎شوند ازجمله مشکلات شهرستان نورآباد است.

مختاری با اشاره به راهکارهای حل مشکلات موجود در روش‎های بهره‎برداری از منابع آب در بخش کشاورزی گفت: مدیریت آبخیزداری و کشت اراضی کشاورزی، جایگزین کردن روش‎های نوین برداشت آب و آبیاری تحت فشار و قطره‎ای، انجام مطالعات اقلیم‎های مختلف در استان و ارائه الگوهای مناسب کشاورزی هم از نظر نوع کشت و هم روش‎های آبیاری، جلوگیری از بهره‎برداری‎های غیرمجاز از منابع آب، استفاه از رواناب‎ها و آب‎های سطحی و کنترل آنها از طریق احداث سدهای کوچک و بزرگ و احداث ایستگاه‎های پمپاژ و ایجاد محدودیت در برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی، احداث کانال‎های بتنی و شبکه‎های آبیاری و زهکشی، ایجاد تشکل‎های آب بران جهت افزایش سطح زیرکشت، تخصیص اعتبارات لازم جهت اجرای روش‎های نوین در بخش کشاورزی، یکپارچه کردن اراضی کشاورزی، آموزش و بالا بردن آگاهی کشاورزان در خصوص مصرف بهینه از منایع آبی و احیا و مرمت قنوات را جمله راهکارهای موثر در روش‎های بهره‎برداری از منابع آب در بخش کشاورزی برشمرد.

گزارش از آزیتا یوسفیان خبرنگار ایسنای لرستان

انتهای پیام