به گزارش ایسنا، نعمت‌الله فاضلی امروز در اولین همایش ملی مطالعات فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی که به مناسبت یادمان دکتر قانعی‌راد برگزار شد، بر نقش فرهنگ در ارتقای آموزش عالی تأکید کرد و افزود: آموزش عالی یک سازه فرهنگی چند لایه است که فرهنگ رشته‌ای، سازمانی، زیسته دانشجویان و استادان که زبان و فرهنگ خود را با خود به دانشگاه می‌آورند و همچنین فرهنگ معنوی و اخلاقی از جمله لایه‌های آن را تشکیل می‌دهند. در واقع علم‌ورزی ماهیتا کنشی فرهنگی و اخلاقی است.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه فرهنگ در دانشگاه‌های ما تهدید می‌شود، اظهار کرد: دو نیروی بازار و تجاری شدن و همچنین ایدئولوژی و سیاست، تهدید اصلی فرهنگ دانشگاهی به شمار می‌رود. در واقع در نیروی تجاری شدن به شدت تأکید بر این است که دانشگاه‌ها کارآفرین شوند و در نیروی سیاسی نیز منافع ایدئولوژیک در دانشگاه‌ها غلبه پیدا می‌کند و این مفاهیم موجب می‌شود که فرهنگ در دانشگاه‌ها تهدید شود.  

عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی همچنین تأکید کرد: بازار و قدرت سیاسی به هیچ عنوان به فرهنگ علم، اخلاق و معنویت علاقه‌مند نیست، به همین دلیل باید با هویت دادن به فرهنگ دانشگاهی این بخش دانشگاه‌ها تقویت شود و بتواند بر قدرت و سیاست سلطه داشته باشد. در واقع از دیدگاه بازار و قدرت سیاسی دانشگاه ابزاری برای سلطه محسوب می‌شود و نتیجه این دیدگاه در کشورهایی مثل ایران که کمتر دموکراتیک هستند، موجب خواهد شد که فرهنگ را در دانشگاه‌ها به حاشیه براند.

این جامعه‌شناس یادآور شد: وقتی فرهنگ در دانشگاه‌ها به حاشیه برود، مأموریت اصلی این مراکز که پرورش انسان آکادمیک، پرورش سوژه، شهروند و خردورزی است، به حاشیه رفته و بزرگترین بحران در آموزش عالی این است که در جهت منافع اقتصادی و سیاسی فعالیت کند. در واقع در حال حاضر بحران آموزش عالی این است که نتوانسته مأموریت اصلی خود را که همان پرورش انسان مدرن، شهرنشین و... است، به جای آورد.

این پژوهشگر با تأکید بر اینکه بحران آموزش عالی کشور را باید در دو نیروی بازار و سیاست جست‌وجو کرد، خاطر نشان کرد: البته این نگاه به معنی قطع ارتباط با بازار و سیاست نیست، بلکه بازنگری در شیوه ارتباط می‌تواند دانشگاه‌ها را از سلطه این دو نیرو نجات بدهد؛ چرا که در این شرایط دانشگاه می‌تواند مولد قدرت باشد نه سلطه؛ اما اگر دانشگاهی سلطه شود، اختیاری برای تولید قدرت ندارد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه با بیان اینکه فرهنگ به هیچ عنوان بحران دانشگاه‌ها نیست، گفت: آنچه که امروز فرهنگ را به معضل دانشگاه‌ها تبدیل کرده است همان فقدان نگاه فرهنگی به این مراکز است. در این شرایط دانشگاه ناخواسته مقاومت می‌کند و در نهایت نتیجه‌ای جز ویرانی را ندارد.

انتهای پیام