به گزارش خبرنگار ایسنا، پس از ناکامی مصطفی ادیب برای تشکیل کابینه در قالب طرح فوری فرانسه در لبنان و بازگشت مجدد سعد حریری به صحنه سیاست لبنان، انتظار می‌رفت که تشکیل کابینه جدید لبنان به پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موکول شود. این پیش بینی دلایل مختلفی داشت:

1-    آمریکا بر شدت محاصره اقتصادی و سیاسی لبنان افزوده بود تا در نهایت بتواند حزب‌الله را از ورود به کابینه جدید لبنان منع کند لذا طبیعی بود که آمریکا چوب لای چرخ تشکیل کابینه بگذارد.

2-    تردیدهای سعد حریری به دلیل اجابت فشارهای سیاسی آمریکا و عربستان سعودی مانعی جدی برای تشکیل دولت جدید بود و همین امر باعث شد تا حریری با خرید زمان بتواند به معادله‌ای دست پیدا کند که حزب‌الله کمترین نقش را در دولت جدید ایفاء کند.

3-    یک منبع موثق در لبنان می‌گوید: دیوید هیل، معاون سیاسی وزیر خارجه آمریکا به شکل خصوصی به سعد حریری اطلاع داده بود که اگر اقدام به تشکیل دولتی با مشارکت حزب‌الله بکند آنگاه آمریکا به سرعت تحریم‌هایی علیه او و برخی از همکارانش در حرب المستقبل اعمال خواهد کرد. مواضع و رفتار حریری نیز محتوای این پیام را تایید می‌کند و بر این امر صحه می‌گذارد که سعد حریری ترجیح داده است کابینه مورد نظرش را در زمان جو بایدن یعنی پس از 20 ژانویه معرفی کند. با اینکه این موضوع تا کنون رسانه‌ای نشده بوده است اما شاید بتوان گفت این مهمترین عامل عدم تشکیل کابینه جدید لبنان از سوی حریری بوده است.

4-    تصورات و آگاهی‌های سعد حریری از تشکیل کابینه‌ای با حضور حزب‌الله عملا موجب شد تا وی رفتاری شفاف و روشن با رییس جمهور "میشل عون" نداشته باشد و این تصور و ذهنیت نزد رییس جمهور ایجاد شود که حریری با ارائه لیست اعضای کابینه در حال بازی با وی و وقت تلف کردن است. انتشار یک ویدیوی کوتاه از دیدار حسان دیاب، نخست وزیر انتقالی با میشل عون نیز که سر و صدای زیادی در لبنان ایجاد کرده است نیز همین نظر را تایید می‌کند. دیاب در این دیدار از رییس جمهور سوال می‌کند: برنامه تشکیل کابینه به کجا رسیده است؟ رییس جمهور پاسخ می‌دهد، به من ورقه‌ای (درباره کابینه و اعضای آن) داده است ... اما دروغ می‌گوید... اظهارات دروغ می‌کند... حالا هم رفته به ترکیه.

اشاره رفتن او به ترکیه نشان می‌دهد خطاب میشل عون به حریری است زیرا برای وساطت بین عربستان و امارات با ترکیه به این کشور رفته بود. از این موضع رییس جمهور لبنان می‌توان حدس زد که سفر حریری به ترکیه بدون اطلاع وی بوده است. ماریو عون، نماینده پارلمان و عضو فراکسیون "لبنان قوی" در پارلمان وابسته به جریان آزاد ملی لبنان می‌گوید: انگار در فضای سیاسی لبنان هیچ احساس مسئولیتی وجود ندارد، سعد حریری موضوع تعیین وی به عنوان نخست وزیر را در جیبش گذاشته و دور دنیا سفر می‌کند، به این و آن گوش فرا می‌دهد.

ماریو عون سپس ادامه می‌دهد: حریری به مشروط کردن نظراتش به خارج عادت کرده است، یکبار منتظر بایدن می‌شود و یکبار بر روی طرفی دیگر تکیه می‌کند.

جبران باسیل نیز در این باره می‌گوید: در دولت سعد حریری، نخست وزیر مکلف لبنان، تخصص و متخصصانی دیده نمی‌شوند نه در سطح نخست وزیر و نه در سطح وزرا. هر بار که حریری با میشل عون، رئیس جمهوری دیدار می‌کند، فهرست جدیدی از کابینه و متفاوت از دیدار قبلی را ارائه می‌دهد، این نشان می‌دهد که او در کار خود جدی نیست و موضع ثابتی ندارد.

5-    اختلافات شدیدی بین سعد حریری و جبران باسیل، رییس جریان آزاد ملی از روز اول تعیین حریری برای تشکیل کابینه وجود داشته است. تحریم باسیل از سوی آمریکا نیز بر این اختلافات افزود به خصوص آن که حریری این احساس را داشت که پس از تحریم باسیل، او در موضع ضعف قرار دارد و می‌تواند از این وضعیت علیه باسیل استفاده کند. از نگاه باسیل، حریری به گونه‌ای رفتار می‌کند که برای انتخاب وزرای مسیحی کابینه با او هیچ مشورتی نمی‌کند و بدین ترتیب حقوق قانونی بزرگترین فراکسیون مسیحی در پارلمان که از آن جریان آزاد ملی به ریاست جبران باسیل است را نادیده می‌انگارد. باسیل می‌گوید: در اصلاحات تنها به نخست وزیر مکلف اعتماد نمی‌کند و رویکرد سیاسی او را مسؤول وضعیت سیاسی، اقتصادی و مالی کشور می‌داند. به گفته باسیل، لبنان باید سیاست‌های اصلاح را بدون دیکته کردن‌های خارجی که علیه منافع کشور است، پیاده کند تا اعتماد جامعه بین‌الملل را نسبت به خود احیا کند.

روند عدم تشکیل کابینه ادامه دارد

از روز دوم انفجار بزرگ و وحشتناک بیروت تاکنون به خوبی می‌توان از روند تحولات لبنان دریافت که عنصر و عامل خارجی نقشی تعیین کننده و مهم در عدم استقرار لبنان و عدم تشکیل کابینه جدید به خصوص در دوران تعیین سعد حریری داشته است. ابتدا فرانسه با ابتکار فوری آمانوئل ماکرون وارد صحنه لبنان شد با این تصور که آمریکایی‌ها از نقش فوری و جدید فرانسه در لبنان حمایت می‌کنند اما این تصور در سایه اقدامات دولت آمریکا علیه لبنان در خصوص تحریم‌های جدید علیه این کشور و گروکشی واشنگتن بر سر تعیین مرزهای آبی با اسرائیل و سفره‌های نفت و گاز لبنان، روشن شد که آمریکا ساز خود را در لبنان می‌زند که همان استمرار انسداد سیاسی و اقتصادی است.

نقش آمریکا در ناکامی طرح فرانسه

با ناکامی مصطفی ادیب در تشکیل دولت جدید، عملا طرح فرانسه در قالب ابتکار سیاسی اقتصادی فوری برای لبنان نیز ناکام باقی ماند به گونه‌ای که آخرین برنامه سفر جدید ماکرون به لبنان نیز همچنان معلق باقی مانده است و همین امر باعث شده است تا طرح کمک فوری اقتصادی به لبنان پس از انفجار بندر بیروت معلق در آسمان باقی بماند تا در شرایط بحرانی کرونا،لبنان بیش از پیش زیر فشار اقتصادی کمر خم کند.

کشورهای هم پیمان با آمریکا در منطقه به خصوص عربستان و امارات نیز همگام با واشنگتن هرگونه کمک اقتصادی سیاسی به لبنان را منوط به حذف حزب الله از کابینه جدید حریری کرده‌اند و او خود بیش از هر کس دیگری می داند که حذف حزب الله از دولت آتی در حالی که پرقدرترین فراکسیون های ائتلافی در پارلمان را دارد به مثابه پاشیدن خاکستر به چشمان حزب‌الله و پایگاه بزرگ اجتماعی و سیاسی‌اش در لبنان است که پیامدهای خطرناکی به همراه دارد. این در حالی است که معادلات سیاسی در منطقه خاورمیانه پس از عادی سازی روابط امارات، بحرین، سودان، مغرب و روابط پنهانی عربستان با اسرائیل، موازنه‌ها را به ضرر لبنان تغییر داده است و این کشور در روزهای آغازین سال 2021 شدیدترین فشارهای سیاسی و اقتصادی را از کشورهای عربی هم پیمان با آمریکا تحمل می‌کند. از همین رو به نظر می رسد که امید لبنانی‌ها با آمدن جو بایدن به کاخ سفید نیز تعبیر نخواهد شد و لبنان همچنان با عدم استقرار سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد بود زیرا هر دولتی در آمریکا با هر گرایشی، هرگونه تعامل و رفتاری را با لبنان در چهارچوب ضرورت حفظ امنیت و برتری اسرائیل در منطقه می‌بیند.

بحران عدم اعتماد

علاوه بر همه این عوامل در بروز ناپایداری در لبنان، باید بحران عدم اعتماد بین نخست وزیر مکلف "سعد حریری" با رییس جمهور " میشل عون " را هم اضافه کنیم که راه را برای تشکیل کابینه جدید ناهموار کرده است و انتظار نمی‌رود به سرعت معجزه‌ای در لبنان رخ دهد.

انتهای پیام