• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۴ - ۱۴:۲۹
  • GMT 10:59

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۴ - ۱۴:۲۹
  • GMT 10:59

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

حمام افسانه‌ای «شیخ بهائی» چشم انتظار مرمت

فاطمه نصر
۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ / ۱۱:۱۶

حمام شیخ بهایی که نام آن با ماجرای رازآلود گرم شدن آب خزینه به واسطه یک شمع در اذهان عموم گره خورده، اوایل دوره صفویه به همت شیخ بهایی در کوی جماله ساخته شده و از معدود حمام های دو قلوی اصفهان است؛ یعنی طوری طراحی شده که همزمان زنان و مردان می توانسته‌اند از آن استفاده کنند. این حمام شامل دو بینه و گرمخانه، همچنین نمازخانه و سرویس بهداشتی است و بالغ بر هزار متر وسعت دارد؛ البته بخش هایی از آن که شامل حوضخانه و شربتخانه می‌شده، در حال حاضر تحت تملک افرادی است که در آن کارگاه نساجی برپا کرده اند و لازم است که نسبت به آزادسازی آن اقدام شود. اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در سالهای اخیر نسبت به استحکام بخشی سقف این بنا اقدام کرده اما تکمیل عملیات مرمت و احیای این بنای نفیس نیازمند ورود سرمایه گذاران دولتی یا خصوصی است. معمار این حمام منحصر به فرد، شیخ بهایی است که از دانشمندان بزرگ عصر صفویه، که در علوم فلسفه، منطق و ریاضیات تبحر داشت و تالیفاتی در حدود ۸۸ کتاب و رساله از وی برجای مانده است، سال ۱۳۸۳ انجمن مفاخر معماری ایران مراسمی را در روز ۳ اردیبهشت مصادف با سالروز تولد شیخ بهایی برپا کرد و پیشنهاد کرد تا این روز به نام روز معماری شناخته‌ شود.

  • از تجمع فاضلاب حمام و مسجد جامع عتیق، بیوگازی انتشار پیدا می کرده که به واسطه تنبوشه های سفالی به تونل‌های حمام شیخ بهایی منتقل می شده و به دیگی می رسیده که جنس آن ترکیبی از طلا و مس بوده و از آنجا که این فلزات، رسانا ترین فلزها هستند، آب در کوتاه ترین زمان ممکن گرم می شده است.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان در ابتدا حدود ۳۰ نفر مالک داشت اما بعد از خرید به مالکیت میراث فرهنگی اصفهان در آمد. حمام شیخ بهایی در طول زمان آسیب های زیادی را متحمل شده به طوری که در سال ۱۳۸۶ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
  • حمام شیخ بهائی ، مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، خیابان عبدالرازق، کوچه شیخ بهائی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. حمام شیخ بهائی معروف‌ترین حمام شهر اصفهان، توسط شیخ بهائی (م۱۰۳۰ق) در۱۰۲۵ق در عهد شاه عباس، طراحی و ساخته شده‌است. حمامی تاریخی که میان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه، نزدیک بُقعه معروف به «درب امام» واقع شده‌است.
  • چیزی که حمام شیخ بهائی اصفهان را خاص و متفاوت کرده سیستم گرمایشی آن است، ویژگی منحصربفرد که سبب شکل گیری داستان ها و افسانه های زیادی درباره حمام شده است. قوانین فیزیک و شیمی سیستم گرمایشی عجیبی را برای این حمام ایجاد کرده به طوری که تا همین دوره های پیش آب حمام فقط توسط یک شعله به جوش آمد البته امروز دیگر این شعله خاموش شده است.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان در زمان صفوی و در سال ۱۰۲۵ قمری به دستور شاه عباس اول و توسط شیخ بهائی بنا شده و به دلیل ویژگی منحصربفرد به حمام اسرار آمیز مشهور شده است. شیخ بهایی، معمار این بنا از دانشمندان بزرگ دوره صفوی به شمار می رود و در علوم فلسفه، منطق و ریاضیات تبحر مهارت خاصی داشته و تالیفاتی به طوری که از او حدود ۸۸ کتاب و رساله به یادگار مانده است.
  • بخش های مختلف حمام شیخ بهائی اصفهان تا کنون مرمت و بازسازی شده و استحکام بخشی سقف، سبوس کشی، ازاره بندی بینه زنانه، عایق بندی و آجر فرش کردن پشت بام از جمله این اقدامات  بوده تا بنا، از خطر تخریب نجات پیدا کند اما به دلیل وسعت فضا و محدودیت اعتبارات کار مرمت نیمه تمام مانده است.
  • سال گذشته بنا بوده حمام شیخ بهائی اصفهان از طریق صندوق احیا به بخش خصوصی واگذار شود اما بحث هایی طرح شد مبنی بر این که چون بنا جزو نفایس است نباید آن را واگذار کرد. این بحث ها در جای خود محترم است اما باید توجه داشته باشیم که اگر کار مرمت این بنا نیمه تمام بماند، مورد تخریب و تعرض قرار خواهد گرفت و تلاش های انجام شده برای حفظ آن نیز به هدر خواهد رفت.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • سال گذشته بنا بوده حمام شیخ بهائی اصفهان از طریق صندوق احیا به بخش خصوصی واگذار شود اما بحث هایی طرح شد مبنی بر این که چون بنا جزو نفایس است نباید آن را واگذار کرد. این بحث ها در جای خود محترم است اما باید توجه داشته باشیم که اگر کار مرمت این بنا نیمه تمام بماند، مورد تخریب و تعرض قرار خواهد گرفت و تلاش های انجام شده برای حفظ آن نیز به هدر خواهد رفت.
  •  آب حمام شیخ بهائی اصفهان از طریق گاو چاه بزرگی که داشته تامین می شده و به واسطه تنبوشه های سفالی تا بالای پشت بام هدایت می شده و سپس به خزینه می ریخته است. نمونه تنبوشه هایی که در این حمام به کار رفته، در حفاری های مسیر میدان نقش جهان هم دیده شده و در واقع، سیستم لوله کشی دوره صفویه را نشان می دهد.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • سنگاب ارزشمند بینه نیز هنوز سر جای خود باقی است. در گذشته، مردانی که از در بازار وارد حمام می شده اند اول از همین بینه عبور می کرده اند، بعد وارد خزینه می شدند تا بدنشان رطوبت کافی بگیرد و سپس به کار شستشوی بدن می پرداختند.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • وجود بنایی مثل عصارخانه جماله یا شیخ بهائی، در مجاورت حمام شیخ بهائی اصفهان و مسجد جامع عتیق، به تامین روشنایی این مکان ها کمک می کرده و امروزه کف میدان عتیق یا محوطه پیرامون آن، هر جا که حفاری شود، به سفالینه های کروی شکلی به نام پی سوز برمی خوریم که به واسطه روغن عصارخانه، روشنایی مورد نیاز مردم را فراهم می کرده است.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • فضای بینه و سربینه  حمام شیخ بهائی اصفهان در گذشته کاربری های متفاوتی داشته و گفت و شنود، نمایش های رو حوضی، شاهنامه خوانی و ... نیز در آن انجام می شده است. اندک تزئینات باقیمانده در بخش بینه حمام شیخ بهائی، لایه های تاریخی مختلفی را دارد و نمایانگر صورت مردی است که دارد کباده می کشد.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • در هنگام انجام تحقیقات، دانشمندان به یک سیستم سفالی لوله کشی در زیر حمام شیخ بهائی اصفهان برخوردند، سیستمی که در زیرزمین حدفاصل آبریزگاه مسجد جامع و حمام قرار گرفته بود. لوله کشی سفالی دانشمندان را به این نظریه رساند که گازهایی مثل متان و اکسیدهای گوگردی به روش مکش طبیعی به سمت مشعل خزینه حمام جاری می شدند تا در حکم منبع گرما در مشعل بسوزند، شاید هم این گازها به طور مستقیم از مواد زاید دفع شده برای استفاده در حمام جمع آوری می شدند.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • درِ بخش مردانۀ حمام به بازار باز می شود و درِ زنانه در کوچه کنار بازار قرار دارد. از در زنانه که وارد حمام شوید و از هشتی عبور کنید، به قسمت بینه می رسید. بینه، حکم رختکن را داشته و حوضی وسط آن است که هوا را متعادل و مرطوب می کرده؛ بعد از بینه هم میان در بوده که فرد با عبور از آن، وارد فضای گرمخانه می شده است. 

کارشناس میراث فرهنگی اصفهان معتقد است حمام شیخ بهایی به گونه ای طراحی شده که بدن را مرحله به مرحله برای ورود به فضای گرم و مرطوب خزینه آماده می کرده و به تنظیم اختلاف درجه حرارت توجه داشته است.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • در گذشته حمام های عمومی زیادی ساخته می شد که معماری جذاب و زیبایی داشتند. معماری این حمام ها با توجه به دوره ‌های مختلف تاریخی و سبک معماری هر دوره با هم فرق داشت اما معمولا حمام ها از بخش های مختلفی تشکیل می شدند به طوری که فضای اصلی حمام شامل سه قسمت سربینه (رختکن)، میان ‌در و گرمخانه بود.
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • دبیر عبدالواحد میرزازاده
  • حمام شیخ بهائی اصفهان
  • اصفهان
  • آثار تاریخی
  • مرمت بناهاي تاريخي
  • تخریب بناهای تاریخی
  • میراث فرهنگی
  • روز معمار
  • روز شیخ بهایی
  • استانی-عکس

اخبار مرتبط

  • به مناسبت روز بزرگداشت شیخ بهایی؛

    حمام شیخ بهایی، رازها و نیازها

  • ویدئو / حمام افسانه‌ای «شیخ بهائی» چشم انتظار مرمت

  • مدیران خودرو

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده روغن هیدرولیک تجهیزات پزشکی بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ تصفیه آب خانگی خرید سی‌ پی کالاف
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
avatar
رضایی
۱۴۰۰-۰۲-۲۱ ۰۹:۲۰

یک حمام فوق معمولی کجاش افسانه ایست؟!!!!!!! اصفهانی بازی افراد در همه جا آشکاه خرابه رو به بهشت تعبیر می کنند با پارتی بازی

پاسخ
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved