• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۵:۳۰
  • GMT 12:00

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۵:۳۰
  • GMT 12:00

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

هفتشویه، مسجدی با قدمت سلجوقی

عکس: مهدی بهادران _ پیمان شاه‌سنایی

۲۸ تیر ۱۴۰۲ / ۱۴:۱۶

مسجد جامع هفتشویه در قرن پنجم قمری در ناحیۀ‌ قهاب در روستای هفتشویه استان اصفهان احداث شد،‌ هر چند کتیبۀ تاریخ‌داری از این بنا باقی نمانده که بتوان قدمت دقیقی برای آن مشخص کرد، اما براساس اسناد موجود، این بنا حدود ۸۰۰ سال قدمت، مسجدی دو ایوانی بوده که برخی از بخش‌ها متعلق به دوره ایلخانی و برخی متعلق به دورۀ سلجوقی است.

اسناد می‌گویند بنای مسجد جامع هفتشویه روی مسجدی قدیمی‌تر که احتمالاً متعلق به قرون چهارم و پنجم قمری بوده، احداث شده و در حال حاضر فقط بقایای بنایی آجری که احتمالاً منار مسجد بوده، دیده می‌شود.

بخش شرقی مسجد در طول سال‌های گذشته برای احداث جاده از بین رفته و فقط چند دیوار از قسمت غربی به جای مانده است که پشت آن سازه‌هایی مانند یک پایه منار با پلان هشت ضلعی دیده می‌شود، همچنین در قسمت حیاط مسجد نیز بقایای حوضی چهار گوش مسجد دیده می‌شود. گنبد اصلی این مسجد و ایوان جلوی گنبدخانه نیز از بین رفته و فقط دیوارهای گنبدخانه همراه با محراب نفیس مسجد با ارتفاع حدود پنج متر باقی است که فعلاً از گزند آسیب‌های مختلف طبیعی و انسانی در امان‌ مانده است.

نقشه عمومی بنای مسجد جامع هفتشویه از نظر پلان و موقعیت مشابه مسجد« گار» است و از نظر گچ‌بری داخلی بنا و محراب به مسجد «اشترجان»، عمارت «پیربکران» و محراب «اولجایتو» در مسجدجامع اصفهان شباهت‌های زیادی دارد.

  • اسناد تاریخی می‌گویند، مسجد جامع هفتشویه بنایی دو ایوانی بوده که کتیبۀ تاریخ‌داری از آن باقی نمانده که بتواند قدمت مشخصی برای این بنای تاریخی مشخص کند، هر چند برخی کارشناسان معتقدند که این بنا دارای بخش‌هایی از دوره‌های ایلخانی و سلجوقی است.
  • گنبد اصلی این مسجد و ایوان جلوی گنبدخانه نیز از بین رفته و فقط دیوارهای گنبدخانه همراه با محراب نفیس مسجد با ارتفاع حدود پنج متر باقی است.
  • پوشش گنبدخانه در معماری به روش‌های مختلف انجام می‌شده است، در مسجد هفتشویه نیز با گوشه‌سازی به سبک پتکانه به‌صورت تک پوشش اجرا شده که پلان مربع شکل اول به هشت ضلعی و بعد به ۱۶ ضلعی و درنهایت به دایره تبدیل‌شده و گنبدِ مدور بر روی آن اجرا شده است.
  • در تزئینات بدنه‌های خارجیِ این مسجد نیز طرح آجرکاری در تلفیق با کاشی و نقوش گچ‌بری مهری و برجسته دیده می‌شود که می‌توان نظیر آن را در مسجد جامع اشترجان نیز مشاهده کرد.
  • گنبد اصلی این مسجد و ایوان جلوی گنبدخانه نیز از بین رفته و فقط دیوارهای گنبدخانه همراه با محراب نفیس مسجد با ارتفاع حدود پنج متر باقی است.
  • به دلیل بی‌توجهی به فضاهای تاریخی مسجد، اکنون کودکان روستا فضای داخلی این بنای تاریخی را به مکانی برای بازی‌های خود تبدیل کرده‌اند و از سوی دیگر پاتوق افراد معتاد و اوباش شده است، حتی برخی افراد سودجو و قاچاقچیان، گاهی اوقات به دنبال گنج بخش‌هایی از بنا را حفاری کرده‌اند، اقدامی که باعث تخریب و صاف کردن این فضای تاریخی شده است.
  • در این محراب به دلیل قداستی که برای سازنده داشته از سه رنگ قرمز و آبی و سبز استفاده‌ شده است و شاید انتخاب این سه رنگ به دلیل نمادهای اعتقادی باشد.
  • پوشش گنبدخانه در معماری به طریق مختلف انجام می‌شده است، در مسجد هفتشویه نیز با گوشه‌سازی به سبک پتکانه به‌صورت تک پوشش اجرا شده بوده که پلان مربع شکل اول به هشت ضلعی و بعد به ۱۶ ضلعی و در نهایت به دایره تبدیل‌شده و گنبدِ مدور روی آن اجرا شده است.
  • مصالح مورد استفاده در این مسجد، بومی منطقه است، خشت خام و ملات کاه‌گل که در مغز بنا و قسمت‌های داخلی دیوارها استفاده‌ شده، آجر در سطوح خارجی و کف فرش‌ها، ملات گچ و خاک در تزئینات گچ‌بری استفاده ‌شده که ابعاد آجرهای این مسجد متفاوت است.
  • در تزئینات بدنه‌های خارجیِ این مسجد نیز طرح آجرکاری در تلفیق با کاشی و نقوش گچ‌بری مهری و برجسته دیده می‌شود که می‌توان نظیر آن را در مسجد جامع اشترجان مشاهده کرد.
  • نقوش گچ‌بری شده در این محراب، نقوش اسلیمی نقوش گیاهی و خط است. تقریباً هشت نوع اسلیمی شامل اسلیمی توخالی، اسلیمی تاج اسلیمی، سربند اسلیمی، اسلیمی ختایی، گره و اسلیمی فیلی، اسلیمی خرطومی، اسلیمی دهان اژدر و اسلیمی قاب‌بند در این محراب کارشده است. از نقوش گیاهی کارشده نیز به بل کاهویی و بل کلمی و گل آفتابگردان و برگ شبدری نیز می‌توان اشاره کرد.
  • در قسمت شمال حیاط، از ایوان شمالی فقط یک لنگه تاق و تعدادی جرز باقی مانده است. ورودی مسجد نیز در قسمت شرق قرار دارد که با قوس پنج و هفتِ کُند و به‌صورت رومی با سه رج پالونه  اجراشده و دارای تزئینات ساده آجری است. جرزهای باقی‌مانده در قسمت غرب مسجد نیز شامل پنج دهانه با عرض‌های متغیر و نامنظم است که رواق‌هایی را در پشت آن‌ها ایجاد کرده است.
  • پوشش گنبدخانه در معماری به طریق مختلف انجام می‌شده است، در مسجد هفتشویه نیز با گوشه‌سازی به سبک پتکانه به‌صورت تک پوشش اجرا شده که پلان مربع شکل اول به هشت ضلعی و بعد به ۱۶ ضلعی و درنهایت به دایره تبدیل‌شده و گنبدِ مدور بر روی آن اجرا شده است.
  • مصالح مورد استفاده در این مسجد، بومی منطقه است، خشت خام و ملات کاه‌گل که در مغز بنا و قسمت‌های داخلی دیوارها استفاده‌ شده، آجر در سطوح خارجی و کف فرش‌ها، ملات گچ و خاک در تزئینات گچ‌بری استفاده ‌شده که ابعاد آجرهای این مسجد متفاوت است.
  • به دلیل بی‌توجهی به فضاهای تاریخی مسجد، اکنون کودکان روستا فضای داخلی این بنای تاریخی را به مکانی برای بازی‌های خود تبدیل کرده‌اند و از سوی دیگر پاتوق افراد معتاد و اوباش شده است، حتی برخی افراد سودجو و قاچاقچیان، گاهی اوقات به دنبال گنج بخش‌هایی از بنا را حفاری کرده‌اند، اقدامی که باعث تخریب و صاف کردن این فضای تاریخی شده است.
  • در حیاط مسجد، بقایای حوضِ آب به صورت چهارگوش دیده می‌شود.
  • در این محراب به دلیل قداستی که برای سازنده داشته از سه رنگ قرمز و آبی و سبز استفاده‌ شده است و شاید انتخاب این سه رنگ به دلیل نمادهای اعتقادی باشد.
  • در قسمت شمال حیاط، از ایوان شمالی فقط یک لنگه تاق و تعدادی جرز باقی مانده است. ورودی مسجد نیز در قسمت شرق قرار دارد که با قوس پنج و هفتِ کُند و به‌صورت رومی با سه رج پالونه  اجراشده و دارای تزئینات ساده آجری است. جرزهای باقی‌مانده در قسمت غرب مسجد نیز شامل پنج دهانه با عرض‌های متغیر و نامنظم است که رواق‌هایی را در پشت آن‌ها ایجاد کرده است.
  • نقوش گچ‌بری شده در این محراب، نقوش اسلیمی نقوش گیاهی و خط است. تقریباً هشت نوع اسلیمی شامل اسلیمی توخالی، اسلیمی تاج اسلیمی، سربند اسلیمی، اسلیمی ختایی، گره و اسلیمی فیلی، اسلیمی خرطومی، اسلیمی دهان اژدر و اسلیمی قاب‌بند در این محراب کارشده است. از نقوش گیاهی کارشده نیز به بل کاهویی و بل کلمی و گل آفتابگردان و برگ شبدری نیز می‌توان اشاره کرد.
  • به دلیل بی‌توجهی به فضاهای تاریخی مسجد، اکنون کودکان روستا فضای داخلی این بنای تاریخی را به مکانی برای بازی‌های خود تبدیل کرده‌اند و از سوی دیگر پاتوق افراد معتاد و اوباش شده است، حتی برخی افراد سودجو و قاچاقچیان، گاهی اوقات به دنبال گنج بخش‌هایی از بنا را حفاری کرده‌اند، اقدامی که باعث تخریب و صاف کردن این فضای تاریخی شده است.
  • اسناد تاریخی می‌گویند، مسجد جامع هفتشویه بنایی دو ایوانی بوده که کتیبۀ تاریخ‌داری از آن باقی نمانده که بتواند قدمت مشخصی برای این بنای تاریخی مشخص کند، هر چند برخی کارشناسان معتقدند که این بنا دارای بخش‌هایی از دوره‌های ایلخانی و سلجوقی است.
  • پوشش گنبدخانه در معماری به روش‌های مختلف انجام می‌شده است، در مسجد هفتشویه نیز با گوشه‌سازی به سبک پتکانه به‌صورت تک پوشش اجرا شده بوده که پلان مربع شکل اول به هشت  ضلعی و بعد به ۱۶ ضلعی و درنهایت به دایره تبدیل‌شده و گنبدِ مدور بر روی آن اجرا شده است.
  • در این محراب به دلیل قداستی که برای سازنده داشته از سه رنگ قرمز و آبی و سبز استفاده‌ شده است و شاید انتخاب این سه رنگ به دلیل نمادهای اعتقادی باشد.
  • پوشش گنبدخانه در معماری به طریق مختلف انجام می‌شده است، در مسجد هفتشویه نیز با گوشه‌سازی به سبک پتکانه به‌صورت تک پوشش اجرا شده بوده که پلان مربع شکل اول به هشت ضلعی و بعد به ۱۶ ضلعی و در نهایت به دایره تبدیل‌ شده و گنبدِ مدور بر روی آن اجرا شده است.
  • در محراب مسجد جامع هفتشویه ۴ نوع خط کار شده است، آیت‌الکرسی که دور تا دور این محراب در حاشیه بیرونی با خط ثلث گچ‌بری شده است، سوره حمد که با خط کوفیِ گره‌دار در حاشیه قوس بالا گچ‌بری شده و آیه ۵۱ و ۵۲ سوره قلم که با خط بنایی داخل قوس بالا گچ‌بری شده و در کتیبه پیشانی قوس بالا کلمه شهادتین لااله الله محمد رسول‌الله را گچ‌بری شده و خط نسخ که در این محراب کار شده در قوس تاق نمای بالا آیه ۱۸ و ۱۹ سوره آل‌عمران را به‌صورت ناقص گچ‌بری شده است.
  • در این محراب به دلیل قداستی که برای سازنده داشته از سه رنگ قرمز و آبی و سبز استفاده‌ شده است و شاید انتخاب این سه رنگ به دلیل نمادهای اعتقادی باشد.
  • به دلیل بی‌توجهی به فضاهای تاریخی مسجد، اکنون کودکان روستا فضای داخلی این بنای تاریخی را به مکانی برای بازی‌های خود تبدیل کرده‌اند و از سوی دیگر پاتوق افراد معتاد و اوباش شده است، حتی برخی افراد سودجو و قاچاقچیان، گاهی اوقات به دنبال گنج بخش‌هایی از بنا را حفاری کرده‌اند، اقدامی که باعث تخریب و صاف کردن این فضای تاریخی شده است.
  • این بنای تاریخی که در حال حاضر بخش‌های زیادی از آن تخریب شده و حتی جاده‌ای از میان مسجد عبور کرده، ۱۵ اسفند سال۱۳۴۱ با شماره ۴۳۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.
  • جبهه شرقی مسجد جامع هفتشویه از بین رفته و جاده امروزی برجای آن برخاسته و از قسمت غربی نیز فقط چند دیوار باقی‌مانده است که پشت آن سازه‌هایی دیده می‌شود که از همه مهم‌تر، یک پایه منار با پلان هشت ضلعی وجود دارد.
  • در محراب مسجد جامع هفتشویه ۴ نوع خط کارشده است، آیت‌الکرسی که دور تا دور این محراب در حاشیه بیرونی با خط ثلث گچ‌بری شده است، سوره حمد که با خط کوفیِ گره‌دار در حاشیه قوس بالا گچ‌بری شده و آیه ۵۱ و ۵۲ سوره قلم که با خط بنایی داخل قوس بالا گچ‌بری شده و در کتیبه پیشانی قوس بالا کلمه شهادتین لااله الله محمد رسول‌الله را گچ‌بری شده و خط نسخ که در این محراب کارشده در قوس تاق نمای بالا آیه ۱۸ و ۱۹ سوره آل‌عمران را به‌صورت ناقص گچ‌بری شده است.
  • دبیر امیر خلوصی
  • دبیر پیمان شاه‌سنایی
  • مسج جامع هفتشویه اصفهان
  • میراث فرهنگی
  • استانی-عکس
  • اصفهان
  • روستای هفتشویه
  • خط کوفی
  • مدیران خودرو

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده روغن هیدرولیک تجهیزات پزشکی بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی سم برای ساس قیمت تشک خرید بک لینک طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ تصفیه آب خانگی خرید سی‌ پی کالاف
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved