داریوش نظری در سمینار تخصصی با عنوان «لرستان در تاریخ معاصر» از سلسله برنامه‌های علمی جشنواره سراسری «اقوام ایران زمین» که سه‌‎شنبه، ۱۹ اردیبهشت‌ماه با مشارکت جهاد دانشگاهی واحد لرستان و مرکز لرستان‌شناسی دانشگاه لرستان برگزار شد، با بیان اینکه حمله اعراب به ایران تأثیر بسیاری در فرهنگ و آداب مردم این کشور برجای گذاشت و این تأثیر شامل منطقه لرستان نیز شد، گفت: با حمله اعراب به ایران، تا پایان قرن سوم قمری منطقه لرستان خراج خود را به کوفه پرداخت می‌کرد و به صورت مستقیم زیر نظر خلفای راشدین اداره می‌شد، اما پس از قدرت گرفتن آل‌حسنویه در غرب ایران بخش عمده‌ای از لرستان با حسنویه بن حسین برزیکانی مؤسس این سلسله متحد شد.

وی ادامه داد: پس از حسنویه پسر وی «بدر» شهر شاپورخواست یا خرم‌آباد کنونی را پایتخت خویش قرار داد و کوشش بسیاری در آبادی منطقه لرستان انجام داد اما این سلسله پس از حمله آل‌بویه منقرض شد و پس از آن شهر شاپورخواست و منطقه لرستان زیر نظر حکومت آل‌بویه قرار گرفت.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با اشاره به حکومت سلجوقیان بر لرستان و اینکه سلجوقیان شهر شاپورخواست (خرم‌آباد کنونی) را به‌عنوان مرکز لرستان باقی گذاشتند و سنگ نوشته‌ای در شرق شهر خرم‌آباد از این سلسله بر جای مانده‌ است، اضافه کرد: در زمان صفویه حکومت بر لرستان به والیان واگذار می‌شود و در آن زمان لرستان به دو بخش پیش‌کوه و پشت‌کوه تقسیم می‌شود.

وی با یادآوری اینکه لرستان در دوره زندیان نیز به‌عنوان یکی از ایالت‌های ایران دارای والی مستقل بود، گفت: لرستان در برهه‌ای از تاریخ زیر سلطه امویان قرار می‌گیرد بعد از آن آل‌بویه و سپس اتابکان لر از قرن ۶ تا ۱۱ بر لرستان حکومت می‌کنند.

مدرس تاریخ دانشگاه لرستان افزود: تا پیش از روی کارآمدن سلسله قاجار تمام منطقه لرستان زیرنظر یک والی مستقل یا در بعضی مواقع دو والی مستقل اداره می‌شد اما پس از به قدرت رسیدن قاجارها، آقامحمدخان به‌دلیل کینه‌ای که از زمان حکومت زندیان نسبت به مردم لر داشت دست به تغییرات بسیاری در منطقه لرستان زد که از جمله اقدامات آقامحمدخان می‌توان به کوچاندن اجباری اقوام لر به قزوین اشاره کرد، همچنین فتحعلی شاه حکومت والیان لرستان را به پشتکوه محدود کرد و این اتفاق باعث شد که‌ والیان لرستان به والیان پشتکوه معروف شوند.

نظری با بیان اینکه برای شناخت بیشتر تاریخ معاصر لرستان باید از قاجاریه شناخت داشته باشیم، گفت: قاجار زمانی به حکومت سرمایه‌های فرهنگی و تاریخی بر باد رفته مشهور بود و اوضاع مردم در آن زمان مطلوب نبود کمااینکه دولت عثمانی تجارت ایران را با مشکلاتی مواجه کرده بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با یادآوری اینکه قاجاریان به داشتن فرزند زیاد و حرمسرا علاقمند بوده و از سیاست «تفرقه بین اقوام و ادیان» استفاده می‌کرد، ادامه داد: اولین مدرسه خرم‌آباد در سال ۱۳۰۲ با نام «سپه» راه‌اندازی می‌شود.

وی با بیان اینکه در زمان قاجار، سه‌السلطان حاکم لرستان می‌شود که گردن بسیاری از بزرگان لرستان را از تن جدا می‌کند، گفت: در دوران مشروطه نفوذ حکومت مرکزی بر لرستان کم می‌شود تا جایی که استان لرستان توسط قبایل مدیریت می‌شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه در دوران قاجار بیش از ۹۷ درصد مردم لرستان سواد نداشتند و شغل اکثریت مردم دامداری و کشاورزی بود به نقش عبدالرحمان لرستانی از شاگردان آیت‌الله خوانساری در تاریخ معاصر لرستان اشاره کرد و افزود: در سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۷ به‌دلیل حاکمیت قبایل، حاکم وقت به قبایل حمله می‌کند و لرستان را فتح می‌کنند که نبرد آنان در تنگه «زاهدشیر» بوده است.

وی با بیان اینکه خوزستان به دلیل قراردادهای نفتی انگلیس، آنان به‌دنبال جداسازی خوزستان از ایران بودند، افزود: لرستان دروازه خوزستان بود و در این راستا انگلیس برای سیطره بر خوزستان و جدا کردن آن از ایران مجبور بود لرستان را هم از ایران جدا کند که در این زمینه موفق نشد.

نظری با اشاره به اینکه در جنگ جهانی دوم در لرستان و قحطی ایجاد می‌شود و با وجود اینکه ایران اعلام بی‌طرفی کرد اما روس‌ها و انگلیسی‌ها به این امر توجه نکردند و همین امر سبب می‌شود بسیاری از مردم لرستان از گرسنگی فوت کنند، اضافه کرد: آیت‌الله کمالوند، شیخ مهدی قاضی دو چهره فرهنگی و حوزوی تاریخ معاصر لرستان هستند، در اولین مبارزه امام راحل(ره) در اعتراض به لایحه انجمن‌های ولایتی نیز حجت‌الاسلام سیدحسن طاهری خرم‌آبادی و شهید مدنی نقش دارد کمااینکه لرستان همواره در طول تاریخ معاصر در دفاع از دین و اعتقادات نقش ویژه داشته است.

انتهای پیام