هر یک از هنرهای قلمزنی زیبایش روایتگر داستانی است که ذهن کنکاشگر هر بینندهای را برای تجسم داستان شخصیت خلق شده به دنبال خود میکشد.
اینجا در این کارگاه، زیبایی هنر اصیل ایرانی را میبینی که یکایک این زیباییها از فرشته قلمزنی شده نشسته در میانه سینی و مجمع مسی تا آن جنگجوی قصه شاهنامه نشسته بر اسب سپید با تو حرف دارند، اینجا زندگی جریان دارد، اینجا صدای چکش و قلم هنرمند داستان ما زندگی فرشتهها را ترسیم میکند، اینجا لمس این هنر به نقوش جان میدهد و با تو ارتباط میگیرند.
قلمزنی، هنری والا و ارزشمند در فرهنگ سنتی و معنوی ایرانیان است و جایگاه ویژهای دارد که با کمک ذوق و اندیشه هنرمندان فعال در این زمینه با تأثیر از آداب، فرهنگ و عقاید تحولات گوناگون را پشت سر گذاشته و ماندگاری آن را به نسلهای بعد منتقل کرده است.
مهدی حاصلیگلزار یکی از هنرمندان خوشذوق کبودراهنگی بوده که در کارگاه قلمزنی خود هنرجویان بسیاری را برای حفظ این هنر فاخر و ارزشمند اصیل ایرانی آموزش داده است.
این هنرمند کبودراهنگی ۴۱ ساله در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: به صورت حرفهای ۱۰ سال است که در زمینه هنر زیبای قلمزنی فعالیت دارم و طی این مدت از سابقه کار خود بیش از ۴۰۰ نفر را در کارگاه خود در زمینه این رشته آموزش دادهام.
مهدی حاصلیگلزار با بیان اینکه هماکنون در کارگاه خود آموزش ۲۵ هنرجوی جدید دیگر را نیز برعهده دارم، افزود: معمولاً این هنرجویان پس از فراگرفتن این هنر یا در حوزه هنر قلمزنی وارد بازارکار شده و یا اینکه در اوقات فراغت خود به صورت تفننی بر حسب ذوق و علاقهای که به این هنر دارند، میپردازند.
وی ادامه داد: معمولاً هنر قلمزنی بنده بر حسب تقاضا و مشتریان به استانهای مختلف سراسر کشور از جمله اصفهان، تهران، شیراز و حتی از طریق واسطه به خارج از کشور از جمله روسیه، قطر و آلمان ارسال و صادر میشود.
حاصلیگلزار با بیان اینکه متأسفانه چند سالیست که بازار انواع هنرهای صنایعدستی ضعیف شده و پیش از این بازار صنایعدستی به ویژه قلمزنی بسیار خوب بود، خاطرنشان کرد: هنر قلمزنی از جمله هنرهایی است که برای مردم به ویژه در استان همدان شناخته شده نیست و این هنر از طریق برگزاری نمایشگاههای مختلف و نیز با تبلیغات نیاز به معرفی دارد.
وی یادآور شد: هنر قلمزنی از نظر حرفه و کسب درآمد برای هنرمندان صنایعدستی کار بسیار خوبی میتواند باشد البته به شرطیکه در این رابطه بازاریابی مناسب و بدون واسطهگری وجود داشته باشد چرا که اکثراً در این زمینه واسطهها بیشترین سود را دارند.
حاصلیگلزار با تأکید بر ضرورت حذف واسطهها در بازاریابی هنر قلمزنی و عرضه این هنر به صورت مستقیم توسط هنرمند خاطرنشان کرد: یک هنرمند کار هنری انجام میدهد و نمیتواند هم کار هنری کند و هم برای هنر تولید شده خود به دنبال بازاریابی و عرضه تولیدات خود باشد.
وی اظهار کرد: یکی از دلایلی که هنرمندان در فروش محصولات توفیق کمتری دارند، این است که روحیه هنرمندان به گونهای است که در حوزه بازاریابی توانایی ندارند و به عقیده من مدیران باید برای افزایش فروش آثار هنری برنامهریزی کنند.
این هنرمند خوشذوق کبودراهنگی با بیان اینکه در رابطه با بازاریابی هنر قلمزنی نیاز به حمایت هنرمندان است، گفت: قلمزنی ظروف، پلاکهای مسی و ورق مسی دورگیری شده، بشقابهای مسی و سینی مجمع مسی قلمزنی ترسیم چهره از جمله مواردی است که در قلمزنی کارهای بنده بیشترین کاربرد را دارد.
وی ادامه داد: در قلمزنی از قیمت ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان در قالب بشقابهای کوچک مسی و مجمعهای سینی مسی هشت میلیون تومانی تا ۲۰ و ۲۵ میلیون تومانی دارای تولید هستیم که البته میزان بازار سفارشات نسبت به گذشته بسیار ضعیف شده است.
حاصلیگلزار با بیان اینکه برخی از مشتریان متقاضی خرید تولیدات قلمزنی به صورت اقساطی هستند و این امر کار ما را سخت کرده است، گفت: هنر قلمزنی یکی از هنرهایی است که بدون هیچ هزینهای با چکش و قلم و با دست هنرمندانه استاد خود خلق میشود، اگر بازاریابی درستی برای این هنر فراهم شود به طور قطع یکی از هنرهای پردرآمد برای ایجاد کسبوکار برای علاقمندان به این هنر خواهد بود.
وی بیان کرد: استان همدان مستعد تبلور هنر قلمزنی است به شرطیکه بازاریابی مناسبی برای این هنر وجود داشته باشد چراکه برخی آموزش این هنر را برای اشتغال و راهاندازی کسبوکار میخواهند و نبود بازار مناسب کمی کار را برای هنرمندان سخت کرده است.
این هنرمند قلمزنی مطرح کرد: اگر بازارکار خوبی وجود داشته باشد، نیرو بیشتری را برای آموزش این هنر اصیل ایرانی میتوان جذب کرده است و از به بوته فراموشی سپرده شدن این هنر جلوگیری کرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همه هنرها دوستداشتنی هستند اما احساس من به رشته خودم یک احساس خاص است؛ فلز خاصیت سرّی دارد، بسیار سخت و محکم است و زمانی که زیر دست هنرمند نرم میشود و شکل میگیرد، زنده میشود و آن زمان است که اثر خلق میشود.
حاصلیگلزار اظهار کرد: این هنر در حال حاضر در شهرهای اصفهان، شیراز، اراک، تبریز و زنجان رواج بیشتری نسبت به شهرهای دیگر دارد و با توجه به اینکه هنری ماندگار است مورد توجه عموم مردم است اما با توجه به وضعیت اقتصادی کشور اقبال عمومی بیشتر به کارهای بازاری و ارزانقیمت است.
وی ادامه داد: در گذشته هنرمندانی بزرگ و گمنام بودهاند که در زمینه هنر قلمزنی کار کردهاند، زنده نگهداشتن یاد و هنر آنها مسئولیتی است که به دوش هنرمندان است و ما در قبال هنر آنها متعهد هستیم و باید با حمایت و آموزش، این رشته را احیاء کنیم و نگذاریم به فراموشی سپرده شود.
این هنرمند همچنین یادآور شد: رشته قلمزنی از جمله هنرهای سنتی بوده که بدون نیاز و اتکا به افراد و امکانات خارج از کشور قابل اجراست و ابزار کار رشته قلمزنی تماماً ایرانی و قابل دسترسی است، تنها باید همت و عوامل موفقیت در این هنر را فراهم کرد که مهمترین آن پشتکار و صبر است ضمن اینکه بهرهگیری از «اساتید فن» به عنوان مدرس در جهت آموزش صحیح هنرجویان از نقش مؤثری در موفقیت در این هنر برخوردار است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کبودراهنگ هم در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به اینکه ۶۰ نفر از هنرمندان کبودراهنگی در زمینه رشته قلمزنی فعالیت میکنند، تصریح کرد: رشته قلمزنی یکی از هنرهای صنایعدستی جدید و نوپا در شهرستان کبودراهنگ بوده که طی چهار و یا پنج سال گذشته در این شهرستان مورد استقبال قرار گرفته است.
مهدی غلامی با بیان اینکه معمولاً تولیدات قلمزنی هنرمندان این شهرستان که در منزل مشغول به فعالیت هستند، به صورت خانگی برای دوستان و آشنایان است، خاطرنشان کرد: هنرمندانی که به صورت کارگاهی و حرفهای در زمینه قلمزنی در این شهرستان فعالیت دارند و در نمایشگاههای مختلف شرکت میکنند، معمولاً تولیدات کارگاهی قلمزنی آنها به استانهای دیگر ارسال میشود ضمن اینکه برخی از استادکاران این هنر از طریق واسطه به کشورهای خارجی نیز فروش دارند.
وی از فعالیت ۹۵۰ نفر از هنرمندان این شهرستان در رشتههای مختلف صنایع دستی خبر داد و اظهار کرد: در شهرستان کبودراهنگ ۹۵۰ نفر در حوزه صنایعدستی اشتغال دارند که از این تعداد، ۶۵۰ هنرمند دارای مجوز کارت صنایعدستی هستند.
غلامی با بیان اینکه ۹۵ درصد این هنرمندان در منازل خود در زمینه صنایعدستی فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: تراش سنگهای قیمتی، قلمزنی، نقاشی روی سفال، معرق چوب، عروسکسازی، سرمهدوزی و چرمکاری از جمله هنرهای صنایعدستی فعال در این شهرستان به شمار میرود.
به گزارش ایسنا، هنر قلمزنی از رشته هنرهای سنتی ایران است که در دستهبندیهای هنری در رده هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرار دارد. پیشینه قلمزنی تاریخ واضح و روشنی ندارد، در دورههای مختلف مادها، هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی، سلجوقی، قاجار و صفوی این هنر خود را نشان داده است.
قلمزنی با سابقه چندین هزار ساله خود، در دوران هخامنشیان رواج و در دوره ساسانیان به اوج خود رسیده است.
انتهای پیام
نظرات