اولین نشست هیئت اندیشه ورز استان اصفهان، امروز شنبه، ۲۳ دی ماه ۱۴۰۲ با حضور جمعی از نخبگان و روسای دانشگاه‌های استان اصفهان در دانشگاه اصفهان برگزار شد. بر اساس آیین نامه مصوب هیئت اندیشه‌ورز استانی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، اهداف تشکیل این هیئت به شرح زیر است:
۱. شناخت دقیق مسائل و تدوین برش استانی اسناد، سیاست‌ها و مصوبات در مدل حکمرانی استانی
۲. راهبری و پیاده‌سازی اسناد، سیاست‌ها و مصوبات با استفاده از ظرفیت‌های های استانی
۳. تنظیم‌گری اسناد، سیاست‌ها و مصوبات با استفاده از ظرفیت‌های استانی
۴. پیشرفت همه جانبه علم وفناوری استان در پرتو حفظ هویت، اصالت جمعی و ریشه‌های فرهنگی مردم استان
همچنین، این هیئت وظایف متعددی را بر عهده دارد که برخی از آن‌ها عبارت است از:
۱. تدوین نظام مسائل علم و فناوری استان و اولویت بندی آن
۲. مشارکت در تدوین اسناد و سیاست‌های علم و فناوری
۳. تدوین برش‌های استانی نقشه جامع علمی کشور
۴. مشارکت نخبگان استان در زمینه میزهای تخصصی ستاد علم و فناوری
۵. راهبری و نظارت بر اجرای مصوبات شورا و ستاد در استان
۶. پایش، رصد، ارزیابی و گزارش وضعیت شاخص‌های علم و فناوری در استان
۷. گفتمان سازی، تبیین و ترویج اسناد و مصوبات شورا در استان
در این نشست، حسین هرسیج، رئیس دانشگاه اصفهان، در خصوص اهمیت هیئت اندیشه ورز و سابقه اجرای آن در کشورهای مختلف، اظهار کرد: از گذشته تاکنون شاهد این نکته هستیم که هیئت اندیشه ورز تحت عناوینی مانند اتاق فکر و اندیشکده در کشورهای مختلفی از جمله ایران برگزار می‌شود. در واقع، این برنامه بر این مبنا که هر کاری باید با پشتوانه تفکر انجام شود، صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: باید پیش از هر موضوعی به ویژه در محیط‌های علمی، تفکر و اندیشه حاکم باشد و از نخبگان علمی این انتظار می‌رود که قبل از هر اقدامی در خصوص مسائل آموزشی، پژوهشی و فناوری با بحث و گفت‌و گو مسائل را شناسایی کنند، آن‌ها را اولویت بخشند و به منظور نظارت و اجرا، نتایج آن به ستاد علم و فناوری انتقال داده شود.
رئیس دانشگاه اصفهان در خصوص اهمیت تحقق «حکمرانی چند سطحی» یا به اصطلاح "multi-level governance" نیز یادآورشد: با توجه به سیاست‌های اتخاذ شده، شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای شانیتی است و در این راستا ما به‌عنوان یک شعبه استانی، با توجه به مسائل ویژه و ظرفیت‌هایی که در استان وجود دارد، به حکمرانی و سیاست‌گذاری در حوزه علم و فناوری کشور کمک خواهیم کرد.
در ادامه، غلامرضا سلیمی، معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، به صورت برخط به ذکر نکاتی درباره هیئت اندیشه ورز پرداخت و تصریح کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی به تعبیر مقام معظم رهبری، قرارگاه حکمرانی فرهنگ و دانش کشور است.
وی درباره تاریخچه شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: ماهیت انقلاب ما، یک ماهیت فرهنگی است و ۱۵ ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دستور تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی صادر شد. در این باره امام خمینی (ره) فرمودند «اگر دانشگاه اصلاح شود، جامعه هم اصلاح می‌شود». در واقع، همان طور که در نظریه امام خمینی (ره)، فرهنگ یک موضوع مهم بود، در این حوزه، دانشگاه هم نقشی محوری و کلیدی دارد.
معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، ادامه داد: از طرفی، در ابتدای انقلاب، دانشگاه کانون طمع و توطئه جریانات سیاسی شده بود، به طوری که در آن اختلال ایجاد شد و چنین مشکلاتی باعث تعطیلی دانشگاه‌ها شد و در ۲۳ خرداد ماه ۱۳۵۹ امام خمینی (ره) حکم تاسیس ستاد انقلاب فرهنگی را با محوریت اصلاح متون، اساتید و دانشجویان صادر کردند.
سلیمی افزود: این ستاد چهار سال ادامه داشت و در ۱۹ آذر ماه ۱۳۶۳ این ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارتقاء پیدا کرد. ما این چهار سال را به نوعی دوران تولد شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌نامیم و پس از آن شورای انقلاب فرهنگی دوران تکمیلی خودش را آغاز کرد. به شکلی که از سال ۱۳۶۳ تا سال گذشته، دوران تکاملی آن بود و با اموری از جمله تصویب اسناد بالادستی و راهبردی مانند نقشه جامع علمی کشور، سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، تحول بنیادی آموزش و پرورش و تاسیس بسیاری از نهادها برای راهبری امور مانند دانشگاه تربیت مدرس، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاه‌ها همراه بود.
وی با بیان اینکه این موارد و دستاوردها با انتظارات مقام معظم رهبری از شورای انقلاب فرهنگی فاصله داشت، ادامه داد: حضرت آقا انتظار تحولی را از شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند که در این راستا سال گذشته «سند تحول شورای انقلاب فرهنگی» تصویب و ابلاغ شد.
معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به میزهای تخصصی تشکیل شده در هیئت اندیشه ورز اشاره کرد و گفت: استان‌ها می‌توانند از ظرفیت موجود در این شورا استفاده کنند و در تدوین سیاست‌های علم و فناوری کشور مشارکت کنند. همچنین، در شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حمایت از اندیشمندان و نخبگان، میزهای تخصصی تشکیل شده تا بتوانیم مسائل مختلف را با یاری اندیشه ورزان حل کنیم. این میزها عبارتند از:
- حکمرانی آموزش عالی
- آمایش آموزش عالی
- آیین نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیات علمی
- تحول و ارتقاء علوم انسانی
- تحول و ارتقاء علوم پایه
- تحول و ارتقاء آموزش پزشکی
- تحول و ارتقاء هنر
- آموزش مهارتی
- جذب حمایت و بازگشت نخبگان
- اقتصاد و فرهنگ
سلیمی نیز خاطرنشان کرد: ما می‌خواهیم ظرفیت‌هایی که در استان وجود دارد، شکوفا و فعال شوند و در نهایت همگرا شویم. معاونت علمی و وزارت علوم در حوزه علم و فناوری مسئولیت اجرایی بر عهده دارند و سیاست گذاری و حکمرانی را شورای انقلاب فرهنگی انجام می‌دهد. سیاست‌های کلی در زمینه آمایش آموزش عالی، ساماندهی رشته گرایش‌ها و ماموریت گرایی باید در شورای انقلاب فرهنگی تصویب شود و سپس وزارت علوم مسئول اجرای آن می‌شود. در این راستا، نقش استان‌ها می‌تواند یک نقش بی‌بدیل و یک فرصت استثنایی باشد.
همچنین، هادی امیری، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان و دبیر هیئت اندیشه ورز استان اصفهان، این نشست را از این حیث که نخبگان استان در یک جمع و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند را نشستی بی‌نظیر خواند.
وی با بیان اینکه یکی از آسیب‌های کشور جلسات متعدد و موازیِ کم فایده است، ادامه داد: ما می‌توانیم با پرداختن به ماموریت‌هایی که بیان شد از ظرفیت افراد حاضر در جمع برای اینکه استان در حوزه علم و فناوری پیشرفت کند، استفاده کنیم و از این‌رو این جلسه می‌تواند جلسه‌ای مفید باشد.
امیری ارتباط دبیرخانه با شورای عالی انقلاب فرهنگی را نکته‌ای مثبت دانست و افزود: با وجود چنین ارتباطی میان دبیرخانه و شورای عالی انقلاب فرهنگی، ما می‌توانیم به صورت نظام مند نظر نخبگان استان اصفهان را به شورای انقلاب فرهنگی انتقال دهیم.
وی با بیان اینکه دانشگاه اصفهان در محیط دانشگاه یک شبکه نخبگانی ایجاد کرده، افزود؛ اما در این رابطه مشکلی وجود دارد؛ بعضی از اعضای هیئت علمی در دانشگاه فکر می‌کنند برای مسائل راه حل دارند، در حالی که وقتی آن‌ها با یک مدیر اجرایی گفت‌و گو می‌کنند، متوجه می‌شوند که این راه حل نیست، بلکه راه حل نماست. متاسفانه، این آفت در میان نخبگان ما به دلیل اینکه آن‌ها با مسائل اجرایی فاصله دارند، وجود دارد. خواهشی که دارم این است که ما به این نکته بیشتر بیندیشیم که چطور می‌توانیم نخبگان را درگیر مسائلی کنیم که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح و بر روی آن‌ها بحث می‌شود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان همچنین یادآور شد: درخواست دیگر من این است که در هر دانشگاه یا مجموعه‌ای، یک مجموعه را تشکیل دهیم تا نخبگان بتوانند در زمینه‌ای که شورای عالی انقلاب فرهنگی بر روی آن بحث و گفت‌و گو می‌کنند، نقطه نظرات خودشان را اعلام کنند.
دبیر هیئت اندیشه ورز استان اصفهان همچنین یادآور شد: یکی از وظایف هیئت اندیشه ورز استان اصفهان این است که مسائل را شناسایی کنیم و سپس تقسیم وظایف انجام شود. برای مثال اگر کنسرسیوم محیط زیست بر روی مسائل محیط زیست اندیشه ورزی می‌کند، دیگه لازم نیست که در بخش دیگر به صورت موازی به آن مورد پرداخته شود و می‌توان هر زمان که مسئله‌ای متناسب به کنسرسیوم مطرح شد، آن مسئله را به کنسرسیوم احاله داد. در این صورت است که آن حکمرانی چندگانه که پیشتر درباره آن صحبت شد محقق می‌شود.
انتهای پیام
نظرات