ساسان والی‌زاده، ۱۶ اسفند ماه در مراسم رونمایی از چهارمین اثر خود در حوزه تاریخ نویسی با عنوان «ژغرافیای لرستان» با حضور جمعی از اساتید دانشگاه، نویسندگان، شاعران و اصحاب قلم و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ لرستان به میزبانی انجمن لرستان شناسی در نخستین نشست ایوار،  با قدردانی از حضور اساتید و نویسندگان در این جلسه اظهار کرد: امروز حوزه فرهنگ به تشکیل چنین جلساتی با حضور فرهیختگان و اندیشمندان رشته‌های مختلف نیاز دارد که با نگاه جامع و به دور از سطحی‌نگری و پوست‌ورزی و با رویکرد انتقادی در عین رواداری کنار هم بنشینند تا گفتمان و دیالوگ شکل بگیرد.

والی‌زاده با بیان اینکه فرهنگ حوزه گسترده و متنوعی را شامل می‌شود و نمی‌توان آن‌را به حوزه خاصی محدود کرد، گفت: بخش‌های مختلفی از جمله ادبیات، آداب و رسوم و زبان هر کدام بخش مهمی از حوزه گسترده و فراگیر فرهنگ هستند اما مفهوم فرهنگ گسترده از این حوزه‌ها است. فرهنگ را می‌توان نوعی تربیت و آگاهی جمعی نامید و در تشبیه پیکره انسانی از آن به عنوان عصب یاد می‌شود.

این نویسنده و روزنامه‌نگار در ادامه تاریخ نگاری و حرکت در مسیر شناساندن مناسبات اجتماعی و سیاسی در ادوار مختلف تاریخی را نوعی فعالیت فرهنگی با هدف تقویت هویت بخشی در نسل‌های آتی دانست و گفت: هر کسی که در معرفی وضعیت جغرافیایی منطقه‌ای گام بر می‌دارد و قلم فرسایی می‌کند بی‌تردید فرهنگ‌ساز بوده و تلاش‌هایش جنبه تربیتی دارد.

وی خاطرنشان کرد: برخلاف بسیاری از اقوام که در حیطه سیاسی و اجتماعی مطالعات و آثار جدی و قابل توجه دارند، متأسفانه در لرستان این حلقه مفقوده وجود دارد و به رغم تلاش‌های ارزشمندی که از اواسط دهه هفتاد در حوزه لرستان شناسی انجام شده اما هنوز به جریان فرهنگی تبدیل نشده است.

این نویسنده و تاریخ‌نگار بیان کرد: همه منابع تاریخی که تاکنون در زمینه لرستان شناسایی شده از دوره قاجاریه به بعد است و قبل از آن هیچ اثر مکتوب مستقلی به‌دست نیامده است. لذا با توجه به این فقر منابع، احساس کردم که باید برای جبران این مشکل کاری کرد، لذا چند سال پیش کتاب مقصود جهان تالیف محمود میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار که نخستین کوشش در شناخت جغرافیای لرستان است را تصحیح و منتشر کردم.

والی‌زاده در ادامه به شخصیت مهم و تاریخی میرزا رحیم خان «معین السلطنه» اشاره کرد و گفت: معین السلطنه در ۴۰ سال پایانی دوره قاجار جزو مهمترین و تاثیرگذارترین سیاست ورزان خطه لرستان بود که هنوز ابعاد شخصیتی و مردمی او شناسانده نشده است و در شرایطی که سه قدرت جهانی در جغرافیای کوچک لرستان قدرت‌نمایی می‌کردند معین السلطنه اوج وطن پرستی خود را نشان داد و اعلام می‌کند که هرگز اجازه نمی‌دهد که بیگانه و اجنبی در این سرزمین حضور داشته باشند. کتاب جغرافیای لرستان هم در همین دوره به سفارش رکن الدوله نوشته می‌شود. این کتاب مثل همه کتاب‌هایی که در آن دوره نوشته شده شناسنامه امنیتی برای آن ایالت محسوب می‌شود و البته وجود نگاه جانبدارانه در آن مشهود است.  

وی با اشاره به روش تحقیق و پژوهشی که در مسیر تصحیح و نگارش کتاب ژغرافیای لرستان بکار گرفته است، اظهار کرد: در تدوین این کتاب، استفاده از روش‌ها و رویکرد انتقادی جوابگو نبود و لازم بود که از روش قیاسی استفاده شود. ضمن اینکه کتاب بررسی چند وجهی لازم داشت، یعنی همزمان باید به اصطلاحات و ادبیات و گویش آن دوره و نوع رسم الخط توجه می‌شد که به نوعی از سختی‌های این تصحیح این کتاب است. با توجه به این موارد اصل کتاب که تقریبا کم حجم به حساب می‌آید در روند تصحیح قریب به هزار پانوشت دارد که بعضاً برای هرکدام از آنها هفته‌ها بررسی و به مرجع‌های مختلف مراجعه شده است. حتی در خصوص اسامی هر یک از رجال با پژوهشگران و طوایف آن طایفه و تیره گفت و گو انجام شده است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه اهمیت رجال شناسی را مورد تأکید قرار داد و گفت: سوگمندانه در شناخت و معرفت نسبت به رجال تاریخی به شدت کوتاهی شده است و ما تک نگاری‌های جامع راجع به بیشتر شخصیت‌ها نداریم.

در این مراسم دکتر محمدجعفر محمدزاده، استاد ادبیات و زبان فارسی نیز در سخنانی با تقدیر از فعالیت‌هایی که در حوزه ادبیات و تاریخ اقوام انجام می‌شود بر لزوم گسترش کمی و کیفی این اقدامات بویژه در خصوص قوم لر تأکید کرد و گفت: معتقدم که اقوام در مناسبت با ایران اصالت و هویت دارند و شخصیت‌های برجسته نه به زبان و قوم خود، بلکه به شهر و کشور خود شناخته می‌شوند.

وی با بیان اینکه لرستان در مقاطع مختلف تاریخی از جایگاه ممتاز و برجسته‌ای برخوردار بوده است، افزود: شناخت و معرفی این جایگاه ممتاز از دو جنبه حائز اهمیت است اول اینکه به عنوان قطعه‌ای از ایران در شناخت کشورمان مفید است و دوم اینکه موجب می‌شود که فرزندان و نسل آتی به سرزمین پدری و ظرفیت‌های خود آشنا شده و اعتماد به نفس و هویت ملی و دینی تقویت شود.

وی خاطرنشان کرد: در لرستان در بعد توسعه فرهنگی و نیروی انسانی غفلت شده‌ است.

محمدزاده در ادامه با اشاره به اهداف تشکیل انجمن لرستان شناسی گفت: تلاش برای تدوین دانشنامه لرستان در دستور کار این انجمن قرار دارد تا منابع و اطلاعات پراکند جمع آوری و در قالب شیوه نامه روشمند تدوین شود.

این استاد حوزه ادبیات افزود: طراحی جایزه سالیانه بلوط طلایی برای بهترین آثار در حوزه فرهنگ در سه حوزه ادبیات، پژوهش و تولیدات رسانه ای از دیگر برنامه ها و اهدافی است که در انجمن پیگیری می شود.

در ادامه این مراسم غلامرضا عزیزی با اشاره به اینکه در حوزه لرستان شناسی با فقر منابع تاریخی مواجه هستیم اظهار داشت: به رغم اینکه لرستانی‌ها در دوره اتابک کوچک ۵۰۰ سال دوره حکمرانی داشتند اما هیچ منبع تاریخی از آن دوره به دست ما نرسیده است.

وی تلاش‌های والی زاده را در رفع محرومیت آثار مکتوب در حوزه لرستان قابل تقدیر دانست و گفت: دکتر والی زاده درحوزه ادبیات تخصص و سررشته دارند و کتاب‌های تاریخی به‌جا مانده از دوره قاجار را با نگاه ادیبانه تصحیح و بازنویسی کرده که بسیار ارزشمند است. البته فعالیت‌های ایشان صرفا به حوزه کتاب و تاریخ‌نگاری محدود نیست و در حوزه موسیقی و آواشناسی نیز تبحر دارد. عزیزی همچنین به نسبت زبان‌های ایرانی اشاره کرد و بر لزوم زبان شناسی تطبیقی تاکید کرد.

در بخش دیگری از نشست ایوار با پخش فیلم از خدمات فرهنگی مرحوم حسین غضنفری تجلیل شد.

یدالله گودرزی، شاعر و مترجم معاصر نیز به قرائت تازه‌ترین سروده‌های خود پرداخت.

هنگامه غضنفری، استاد دانشگاه نیز در این برنامه ضمن اشاره به پیوستار فرهنگی در لایه‌های اجتماعی به نقش زنده‌یاد حسین غضنفری در حفظ میراث فرهنگی پرداخت.

در بخش پایانی نخستین نشست ایوار از کتاب ویرا ویژه نکوداشت زنده یاد غضنفری و کتاب ژغرافیای لرستان رونمایی شد.

انتهای پیام