عبدالمهدی رجایی پژوهشگر تاریخ و اصفهان‌شناس در این آئین که امروز یکشنبه (۲۳ اردیبهشت‌ماه) در مرکز تحقیقات معلمان اصفهان، به همت این مرکز و گروه تاریخ آموزش و پرورش استان اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه میرجعفری نامش ماندگار خواهد ماند، گفت: کتاب تاریخ تیموریانِ او هنوز قابل استفاده و هنوز کسی بالاتر از آن ننوشته و این بسیار مهم است. پژوهشی ارزشمند هم درباره دعوای حیدری و نعمتی در تاریخ ایران دارند که یکی از عمیق‌ترین آثار در این حوزه است و حتی دانشنامه‌ها نتوانسته‌اند از این مقاله استاد فراتر بروند.

او با اشاره به اینکه یکی از استعدادها و هنرهای ایشان این بود که به ما خط سیاق را در کلاس‌های تاریخ آموزش می‌داد. اهدای کتابخانه پربار و ارزشمندش به قطب صفوی دانشگاه اصفهان بسیار حائز اهمیت است که شاید کسی خیلی به آن توجه نکرده باشد.‌

این دانش‌آموخته‌ دکترای تاریخ دانشگاه اصفهان یادآور شد: اینکه می‌گویند میرجعفری پشت‌سر کسی حرف نمی‌زد بسیار مهم است، درحالی‌که اکنون بعضی با این کار بالا می‌روند و پیشرفت می‌کنند! در دانشگاه اصفهان برای استاد جمشید مظاهری جشن‌نامه منتشر شد. این کار را باید برای استاد میرجعفری هم کرد. اصفهان وامدار حضور او در این شهر است. پیشنهاد می‌کنم مجموعه مقالاتش هم جمع و منتشر شود.

استادی به‌دور از ایدئولوژی‌زدگی

اما مهدی احمدی اختیار از دانش‌آموختگان دکترای تاریخ دانشگاه اصفهان بیان کرد: میرجعفری از تأثیرگذارترین استادان تاریخ و فرهنگ کشورمان است که دانشجویان بسیاری تربیت کرد و با قلم خود و دانشجویانی که درس داد جایگاه خود را در تاریخ ما ماندگار کرد.

او که از دانشجویان مرحوم میرجعفری بود، ادامه داد: امروز این جمعیت در اصفهان و به یاد استاد جمع شده‌اند. این نشان می‌دهد که مرحوم دور از زادگاهش هم مورد احترام‌ است. من هر سه دوره دانشجویی‌ام را شاگرد استاد بودم و آداب و نزاکت دانشجویی برای او بسیار اهمیت داشت، و بعدها نیز برای دانش‌آموختگانش بسیار الهام‌بخش شد.

احمدی تأکید کرد: همکار نابینایی داشتیم که همواره در سخنان خود می‌گفت، «استاد میرجعفری می‌گفتند»، این ارزشمند است و هرکسی نمی‌تواند این‌چنین تأثیرگذار باشد و در یادها بماند.

این دبیر آموزش و پرورش اختیار با اشاره به این نکته که میرجعفری برای نمره‌دهی ارزش قائل بود، تعریف کرد: یادم است به دانشجویی کره‌ای بیشتر از تلاش دانشجو نمره نداد و آن دانشجو رد شد. وقتی ما همکلاسی‌ها واسطه شدیم، استاد گفت من هم مثل شما احساسات دارم، اما به خاطر شأن و جایگاه علم نمره نمی‌دهم. او فردا می‌رود به کشورش و نماینده کسی می‌شود که از مرکزی علمی در ایران درس خوانده‌ است. دیگران از او انتظار دارند. باید نماینده خوبی باشد.

او یادآور شد: میرجعفری نقطه عطفی در دانشگاه اصفهان بود. هرگز ایدئولوژی‌زده نبود و این مسئله‌ای بسیار مهم است که نباید نادیده گرفت. استاد همواره تدریسی متفاوت داشتند و دید ما را به حکومت‌هایی مثل مغولان عوض می‌کردند. در کلاس‌های ایشان بود که آموختیم نگاه جانب‌دارانه به تاریخ نداشته باشیم.

صفویه‌پژوهی که اصفهان قدرش را ندانست

نزهت احمدی، عضو هیئت‌علمی گروه تاریخ و ایران‌شناسی دانشگاه اصفهان نیز گفت: میرجعفری از آذربایجان و با لهجه ترکی و تخصص صفویه به شهر ما آمد. ما اکنون در پایتخت سوم صفویه زندگی می‌کنیم. اکنون در دنیا ممکن است نام ایران را ندانند، اما به لطف صفویه اصفهان را همه دنیا می‌شناسند.

این صفویه‌پژوه خاطرنشان کرد: متأسفانه تاریخِ ما عوام‌زده شده است. بعضی‌ها صفویه را محکوم می‌کنند، اما این تحلیل درستی نیست و این نگاه باید اصلاح شود. دکتر میرجعفری وظیفه مهم تدریس همین دوران حیاتی و قدرتمند ایران را بر عهده داشت. 

این پژوهنده افزود: استاد تعهد خاصی در تدریس دوره صفوی داشت. چقدر حیف که ما مردم اصفهان قدر او را در شهرمان ندانستیم و در دوران حیاتش مراسم نکوداشت و تقدیر نگرفتیم.

شخصیتی با اخلاق در محیطی متلاطم

در ادامه نیز فریناز هوشیار، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد و از شاگردان میرجعفری گفت: استاد میرجعفری استاد راهنمای من بود. یکی از بهترین کلاس‌هایی که با او داشتم نقد منابع تاریخ ایران بعد از اسلام به شمار می‌رفت.

این محقق تاریخ اظهار کرد: او موقع تدریس به هر دانشجو فرصت مشخصی برای صحبت می‌داد. همین مسئله باعث می‌شد که دانشجویان از قبل مطالعه کنند. ارتباط بین دانشجو و کتاب‌ها و منابع مهم تاریخی در همین مسیر مطالعه شکل می‌گرفت. او به خرید منابع نیز بسیار اهمیت می‌داد. از دانشجویان تاریخ می‌خواست که منابع تاریخی را تهیه کنند.

هوشیار توضیح داد: ایشان برای تدریس به تهران هم دعوت شدند، ولی علاقه به صفویه و اصفهان باعث نشد دانشگاه اصفهان را ترک کند. برنامه و نظم خاصی داشت که برآمده از نظم ذهنی او بود. کلاس‌هایش شاید در آغاز برای ما جاذبه نداشت، اما به مرور جذابیت و کشش شکل می‌گرفت و تازه روش‌مندی و هدفمندی او در تدریس برای ما ثابت می‌شد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد بیان کرد: استاد هرگز بی‌اخلاق نبود. من ندیدم پشت‌سر کسی صحبت کند. در کنار علم باید مخصوصاً در جامعه پرتلاطم ما از اخلاق ایشان یاد کرد.

انتهای پیام